ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မန်းဒပ်(စ်)ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ၇ ခုမှာ လေပြင်းတိုက်တာ၊ မိုးထစ်ချုန်းရွာတာတွေ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ စစ်​ကောင်စီလက်အောက်ခံ မိုးလေဝသဌာနက ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် ဒီနေ့ည ၇ နာရီမှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အနောက်တောင်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မန်းဒပ်(စ်)ဟာ အနောက်-အနောက်မြောက်ဘက်ကို ရွေ့လျားခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၊ ကိုကိုးကျွန်းမြို့ရဲ့ အနောက်-အနောက်တောင်ဘက် ရေမိုင် ၆၄၀ မိုင်လောက်၊ ဟိုင်းကြီးကျွန်းမြို့ရဲ့ အနောက်-အနောက်တောင်ဘက် ရေမိုင် ၇၄၀ မိုင်လောက်၊ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊ ဂျက်ဖ်နာမြို့ရဲ့ အရှေ့-အရှေ့မြောက်ဘက် ရေမိုင် ၁၉၀ လောက်အကွာ ပင်လယ်ပြင်ကို ဗဟိုပြုနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မုန်တိုင်းဟာ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကို ဦးတည်ရွေ့လျားမယ့် အခြေအနေမရှိဘဲ ညနေ ၅ နာရီခွဲအချိန် တိုင်းထွာချက်တွေအရ အမြင့်ဆုံးလေတိုက်နှုန်းဟာ ၁ နာရီ မိုင် ၅၀ ကနေ ၅၅ မိုင်နှုန်းလောက်ဖြစ်ပြီး နောက် ၄၈ နာရီအတွင်း အနောက်-အနောက်မြောက်ဘက်ကို ဆက်လက်ရွေ့လျားနိုင်သလို ဒီနေ့ညပိုင်းမှာ အားကောင်းတဲ့ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။

ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မန်းဒပ်(စ်)ဟာ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက် မနက်ပိုင်းမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ တမီးလ်နာဒူးမြောက်ပိုင်း ပူဒူချယ်ရီနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ အင်ဒရာပရာဒေ့ရှ် တောင်ပိုင်းကမ်းခြေကို ဝင်ရောက်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်း ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

မုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့် ဒီနေ့ညကနေ နောက် ၄၈  နာရီအတွင်း ရန်ကုန်တိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်းနဲ့ တနင်္သာရီတိုင်းတို့မှာ နေရာကျဲကျဲ၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နဲ့ မွန်ပြည်နယ်တို့မှာ နေရာကွက်ကျား မိုးထစ်ချုန်းရွာနိုင်တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

မုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့် မိုးရွာတာနဲ့အတူ လေပြင်းတိုက်ခတ်တာ၊ မိုးထစ်ချုန်းတာတွေလည်း ဖြစ်နိုင်လို့ ကြိုတင်သတိပြုနေထိုင်ကြဖို့နဲ့ ပြည်တွင်းလေကြောင်းပျံသန်းရေး၊ မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက်နဲ့ ကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်တို့က ကမ်းနီး၊ ကမ်းဝေး ငါးဖမ်းရေယာဉ်တွေ၊ သင်္ဘောတွေလည်း ကြိုတင်သတိပြုနိုင်ဖို့ အသိပေးထားပါတယ်။

နိုင်ငံခြားငွေကြေးဈေးကွက်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ မြန်မာကျပ်ငွေလဲလှယ်နှုန်း ဆက်လက်ကျဆင်းနေပြီး တဒေါ်လာကို ဝယ်ဈေး ၂,၈၁၀ ကျပ်၊ ရောင်းဈေး ၂,၈၅၀ ကျပ်နဲ့ အရောင်းအဝယ် ဖြစ်နေတယ်လို့ နိုင်ငံခြားငွေကြေးရောင်းဝယ်သူတွေထံက သိရပါတယ်။

ဒေါ်လာအပေါ်မှီခိုမှု လျှော့ချတဲ့အနေနဲ့ စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်က နယ်စပ်ပို့ကုန် ၆ မျိုးရဲ့ ပို့ကုန်ဝင်ငွေကို ဒေါ်လာအပြင် ယွမ်ငွေ၊ ဘတ်ငွေတို့နဲ့ ပေးသွင်းခွင့်ပြုလိုက်ပြီးနောက် ဒေါ်လာစျေး တစတစ ပြန်လည်ကျဆင်းလာခဲ့တာပါ။

စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တဦးက “မဖြစ်မနေ ဒေါ်လာရှာရတဲ့ကိစ္စ လျော့သွားတာဆိုတော့ စျေးကွက်မှာ ဒေါ်လာလိုအပ်ချက်က အရင်ထက် နည်းသွားတာပေါ့။ လိုအပ်ချက် နည်းသွားတော့ စျေးကျလာတာ” လို့ ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလဆန်းပိုင်းက တဒေါ်လာငွေလဲနှုန်း ကျပ် ၃,၀၀၀ အထက်မှာ ရှိခဲ့ရာက အခုအခါ ၂,၈၀၀ ကျပ် ဝန်းကျင်မှာပဲ အရောင်းအဝယ်ဖြစ်နေပြီး တလကျော်အတွင်း တဒေါ်လာကို ကျပ် ၂၀၀ ဝန်းကျင်ခန့် ပြန်ကျလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒေါ်လာရောင်းချသူတဦးက “တဖြည်းဖြည်းဆင်းနေတာ အတော်ကြာပြီ။ တဒေါ်လာ ၃,၀၀၀ အထက်ကနေ ဆင်းလာတာ ကျနော် ဒီနေ့ရောင်းတာ ၂,၈၁၀ ပဲရခဲ့တယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

ဒေါ်လာစျေး ကျပ် ၂,၈၀၀ ဝန်းကျင်အထိ ကျဆင်းလာခဲ့ပေမဲ့ အထွေထွေ ကုန်စည်စျေးနှုန်းတွေကတော့ အမြင့်စျေးမှာပဲ ဆက်လက်ရပ်တည်နေပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့နေ အိမ်ရှင်မတဦးက “ဒေါ်လာစျေးကျလို့လည်း ကုန်စျေးနှုန်းက ကျမသွားပါဘူး။ အခုထိ အကုန် စျေးကြီးပေးဝယ်နေရတုန်း။ ချမရောင်းကြပါဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်က ငွေလဲနှုန်း တဒေါ်လာ၂,၁၀၀ ကျပ် သတ်မှတ်လိုက်ပြီးနောက် ပြီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ်လကုန်ပိုင်းက ပြင်ပဒေါ်လာစျေး ကျပ် ၄,၀၀၀ အထက်ထိ စံချိန်တင် ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီနောက် သြဂုတ် ၃၁ ရက်မှာ စက်သုံးဆီစျေး ကြီးမြင့်မှုကြောင့် အခြေခံကုန်စျေးနှုန်း ကြီးမြင့်လာမှုကို သာသာစေဖို့ဆိုပြီး နိုင်ငံခြားငွေကြေး စျေးကွက်ထဲကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၀၀ ကျော် ချထားပေးမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပြီးတဲ့နောက် စက်တင်ဘာလဆန်းပိုင်းက စတင်ပြီး ဒေါ်လာစျေး တဖြည်းဖြည်း ပြန်လည်ကျဆင်းလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် လက်ရှိမှာ စစ်ကောင်စီက နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ငွေပေးချေမှုကိုလည်း ဘဏ်စနစ်နဲ့သာ ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုထားပြီး ပို့ကုန်ရငွေနဲ့ တခြားဝင်ငွေဝင်ရောက်မှု အထောက်အထားပြနိုင်မှ သွင်းကုန်တင်သွင်းခွင့်ပြုမယ့် စနစ်ကို ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်ကစပြီး ကျင့်သုံးမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

စစ်တပ်ပိုင် မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်လီမိတက်နဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးကော်ပိုရေးရှင်း (MEC) တို့ကို အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) က အကြမ်းဖက်အုပ်စုအဖြစ် ကြေညာလိုက်ပေမဲ့ ထိရောက်ဖို့လိုတယ်လို့ စီးပွားရေးသုတေသီတွေက သုံးသပ်ပြောပါတယ်။

NUG အစိုးရရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး ဗဟိုအဖွဲ့အနေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မ ၆၊ ပုဒ်မခွဲ (င) နဲ့ ပုဒ်မ ၇၂၊ ပုဒ်မခွဲ (ခ) ပါ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးကာ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ သဘောတူညီချက်နဲ့  ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) က မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင်လီမိတက်နဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးကော်ပိုရေးရှင်းတို့ဟာ စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်တဲ့ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု သက်ဆိုးရှည်စေဖို့အတွက် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းပေါင်းစုံကို လက်ဝါးကြီးအုပ် ခြယ်လှယ်ထားပြီး နှစ်စဉ် ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေများစွာ ရှာဖွေထောက်ပံ့နေတာကို စိစစ်တွေ့ရှိရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ရရှိလာတဲ့ အကျိုးအမြတ်တွေကို အသုံးပြုပြီးတော့ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုဟာ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ နိုင်ငံတဝန်းက အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေအပေါ် လူမဆန်စွာ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက် သတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတာကြောင့် အဲဒီအကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုအားလုံးကို အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေအရ အကြမ်းဖက်အုပ်စုပိုင် ပစ္စည်းတွေအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး ဥပဒေနဲ့အညီ ထိန်းချုပ်စီမံခန့်ခွဲသွားမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ဟာ အကြမ်းဖက်အုပ်စုပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအပေါ် ထိရောက်မှုရှိဖို့က နိုင်ငံတကာရဲ့ အမြင်တွေကို စွဲဆောင်နိုင်ဖို့ လိုတယ်လို့ သုတေသီတွေက ထောက်ပြပြောပါတယ်။

စီးပွားရေးသုတေသီတဦးက “ထိရောက်မှု ရှိ၊ မရှိ ဆိုတာကို ကျနော်တို့က ဘာနဲ့ကြည့်ရမလဲ ဆိုတော့ နိုင်ငံတကာက NUG ကို ဘယ်လောက်အသိအမှတ်ပြုထားပြီလဲ။ ပြီးတော့ အဲ့ဒီ ကြေညာချက်တွေကိုကော နိုင်ငံတကာက ဘယ်လောက်ထိ အလေးထားသလဲ ဆိုတာတွေနဲ့ တိုင်းတာဖို့တော့ လိုတာပေါ့။ ပြောရရင် သူတို့ရဲ့ ကြေညာချက်က ဘယ်လောက်ထိ ထိရောက်မှု ရှိသလဲ။ နိုင်ငံတကာအပေါ် ဘယ်လောက်ထိ စွဲဆောင်မှုရှိသလဲ။ တကယ်လို့ပေါ့ နိုင်ငံတကာအပေါ် စွဲဆောင်မှုရှိတယ် ဆိုရင်တော့ သူတို့ကြေညာချက်က ထိရောက်မှုရှိတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။ အဲ့လိုမဟုတ်ဘဲ စွဲဆောင်မှုလည်းမရှိ၊ ဟိုဘက်ကလည်း အလေးမထားဘူး ဆိုရင်တော့ ဘာမှဖြစ်မှာမဟုတ်ဘူး။ ဒါက စီးပွားရေးရှုထောင့်ကနေ ကျနော့်အမြင် ပြောတာပါ” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ အရပ်သားဒီမိုကရေစီအစိုးရလက်ထက်မှာ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေပိုင်တဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အကျိုးစီးပွားတွေ ထိခိုက်လာမှာကို စိုးရိမ်စိတ်နဲ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ အကြောင်းရင်းတွေထဲမှာ တခုအပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံရေးနဲ့ စီးပွားရေးလေ့လာသုံးသပ်သူတဦးကတော့ “စစ်အုပ်စုတွေအနေနဲ့က ဦးပိုင်နဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးကော်ပိုရှင်းဟာ သူတို့အတွက် နောက်ခံကျောရိုးပေါ့။ ဒါပေမဲ့ အဲ့နှစ်ခုတည်းကို ကျနော်တို့က ကြည့်လို့မရဘူး။ ဘာလို့လဲဆို အမည်မခံဘဲနဲ့ စစ်ဗိုလ်ချုပ်အဟောင်းတွေ အသစ်တွေရဲ့ သားသမီးတွေက လုပ်နေတဲ့ စီးပွားရေးတွေ အများကြီးရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြဿနာက ဘာလဲဆို အရပ်သားအစိုးရလက်ထက်မှာ ဒီမိုကရေစီ အစစ်အမှန်နဲ့သွားရင် ဦးပိုင်နဲ့ မြန်မာ့စီးပွားရေးကော်ပိုရေးရှင်းက သူတို့ရပိုင်ခွင့်တွေ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေက ကျဆင်းလာတော့မှာလေ။ အဲ့လို ကျဆင်းလာမှာကို စိုးရိမ်စိတ်နဲ့ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းရတဲ့အထဲမှာ ပါတယ်။ တကယ်လို့သာ စစ်တပ်က အုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် ဒီလို စိုးရိမ်စိတ် ရှိလာစရာမလိုဘူးလေ။ စစ်တပ်က သူတို့ ဆက်ပြီး အုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် သူတို့အတွက်လည်း အခွင့်အလမ်းက ပိုကောင်းလာမယ်။ အဲ့လိုမဟုတ်ဘဲ ဒီမိုကရေစီ အစိုးရကသာ အုပ်ချုပ်မယ်ဆိုရင် သူတို့ရဲ့အခွင့်အလမ်းတွေ ပိတ်လာတော့မှာလေ” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

လက်ရှိမှာတော့ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဟာ နိုင်ငံတော်အာဏာကို မတရားသိမ်းယူထားပြီး အပြစ်မဲ့ပြည်သူတွေကို အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတာကြောင့် မြန်မာစစ်အုပ်စုရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ပင်မရင်းမြစ်ကြီးတခုဖြစ်တဲ့ မြန်မာ့ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်း (MOGE) အပါအဝင် စစ်အုပ်စုကို ငွေကြေးအထောက်အပံ့ပေးနေတဲ့ Total၊ Chevron နဲ့ နိုင်ငံတကာကုမ္ပဏီကြီးတွေကို အရေးယူ ပိတ်ဆို့ဖို့ တောင်းဆိုတဲ့ ကမ်ပိန်းတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက နေအိမ်တွေဖျက်ဆီးတာ၊ မီးရှို့တာ၊ ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်တာ စတဲ့ဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတဲ့ ကရင်ပြည်နယ်ထဲက စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ လူတိုင်းနီးပါး ခံစားနေရတယ်လို့ ကေအန်ယူ ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

ကေအန်ယူထိန်းချုပ်နယ်မြေတွေအတွင်း နယ်မြေကျော်ဝင်ရောက်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီ ပူးပေါင်းတပ်တွေနဲ့ KNLA၊ KNDO၊ PDF ပူးပေါင်းတပ်တို့ နေ့တိုင်းနီးပါး တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။

စစ်ကောင်စီပူးပေါင်းတပ်တွေက တိုက်ပွဲမဖြစ်ပွားခင်နဲ့ ဖြစ်ပွားပြီးတိုင်း ဒေသခံပြည်သူတွေ နေထိုင်တဲ့ ကျေးရွာတွေကို လက်နက်ကြီးတွေအပြင် လေကြောင်းကပါ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တာ၊ နေအိမ်တွေကိုမီးရှို့တာ၊ ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်တာတွေ ပိုမိုလုပ်ဆောင်လာတယ်လို့ ကော်သူးလေ ကျန်းမာရေးနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ (KDHW) အတွင်းရေးမှူး စောလာဆဲက ပြောပါတယ်။

“စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေဟာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ စိတ်ဒဏ်ရာတွေ လူတိုင်းနီးပါး ခံစားနေရတယ်။ တိုက်ပွဲတွေ ပိုမိုဖြစ်ပွားနေတဲ့ တပ်မဟာ ၃၊ တပ်မဟာ ၅၊ တပ်မဟာ ၆ ဒေသတွေက စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေက ပိုခံစားရတယ်။”

စစ်ကောင်စီရဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကြောင့် အရပ်သားပြည်သူ ၃ သိန်းခွဲကျော်ဟာ နေအိမ်စွန့်ခွာပြီး တောတောင်၊ လျှိုမြောင်တွေနဲ့ နယ်စပ် သောင်းရင်းမြစ်တလျှောက် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် ခိုလှုံနေရပြီး စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေရဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေကို ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ၁,၆၀၀ နီးပါးက လုပ်ဆောင်ပေးနေသလို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှစ်သိမ့်မှုတွေကိုပါ လုပ်ဆောင်ပေးနေရပါတယ်။

ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ အိုးအိမ်တွေ ပျက်စီးဆုံးရှုံးရတဲ့အပြင် နေ့စဉ်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ အခက်အခဲတွေအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ကြောက်ရွံ့ခံစားရတာတွေကြောင့် ရောဂါဝေဒနာတွေ ပိုများလာတယ်လို့ စစ်ဘေးရှောင်အရေး ကူညီပေးနေတဲ့ ကရင်လူမှုရေးရာအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတယောက်က ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ နယ်မြေကျော်စစ်ကြောင်းထိုးတာ၊ လက်နက်ကြီးနဲ့ လေကြောင်းပစ်ခတ်တာတွေကြောင့် နေ့တိုင်းနီးပါး တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေလို့ စစ်ဘေးရှောင် အရေအတွက်ဟာ နေ့စဉ်တိုးနေပါတယ်။

အဲဒီထဲက ကလေးသူငယ်တွေ၊ အမျိုးသမီးတွေနဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေဟာ ရာသီဥတုဒဏ်တွေကြောင့် နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ ဖျားနာတာတွေပါ ဖြစ်ပွားနေပြီး စစ်ဘေးရှောင် ပြည်သူတွေအတွက် ဆေးဝါးတွေအပြင် နေထိုင်စားသောက်ရေးအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ ကေအန်ယူက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ကရင်ပြည်နယ်ထဲမှာ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရတဲ့ ဒုက္ခသည် အရေအတွက်ဟာ ၃ သိန်းခွဲကျော်အထိ ရှိလာပြီး အဲဒီအထဲမှာ ကလေးသူငယ်က တဝက်ရှိတယ်လို့ ကရင်လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ KHRG က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အစ္စရေးထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသမှာ အကြမ်းဖက်မှုလှိုင်းတွေ ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်က အရုဏ်မတက်ခင် အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့ရဲ့ စီးနင်းမှုတခု အတွင်း ပါလက်စတိုင်း ၃ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ပါလက်စတိုင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။

အစ္စရေးစစ်တပ်ကတော့ ဂျန်နင်မြို့အနီးနားမှာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေဟာ အကြမ်းဖက်မှု တန်ပြန်ရေးလှုပ်ရှားမှု ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စီးနင်းဖမ်းဆီးမှုတခုအတွင်း အစ္စရေးစစ်သားတွေကို တိုက်ရိုက်ပစ်မှတ်ထားပြီး ပစ်ခတ်ခံရတာကြောင့် အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်မှုတွေ ရှိတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ပြန့်ကြဲနေတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေရှိရာ ဂျန်နင်မြို့နဲ့ သူ့ရဲ့အိမ်နီးချင်း နာဘလုစ်မြို့တို့မှာ ပြီးခဲ့တဲ့လတွေအတွင်း အကြမ်းဖက်မှုတွေ တိုးပွားလာတာပါ။

ဒီနှစ်ထဲမှာ ပါလက်စတိုင်း အယောက် ၂၁၀ ကျော် အသတ်ခံခဲ့ရတယ်လို့ ပါလက်စတိုင်း ကျန်းမားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။

ဒီသေဆုံးမှုစာရင်းမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လက ဂါဇာကမ်းမြောင်မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ပဋိပက္ခအတွင်း သေဆုံးသူတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။

အများစုက အစ္စရေးမှာ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက်မှာ စစ်တပ်က အနောက်ဘက်ကမ်းမှာ ဖြိုခွင်းမှုတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီးနောက် သေဆုံးခဲ့ကြတာပါ။ သူတို့ထဲမှာ စစ်သွေးကြွတွေနဲ့ အရပ်သားတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

အဲဒီကာလအတွင်း အစ္စရေးနဲ့ အနောက်ဘက်ကမ်းတို့မှာ ပါလက်စတိုင်းတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အရပ်သား ၂၃ ဦးနဲ့ လုံခြုံရေးဝန်ထမ်း ၈ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အစ္စရေးအာဏာပိုင်တွေက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်နဲ့ ရုရှား ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းကုမ္ပဏီတွေဟာ ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်က ဗီယက်နမ်နိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး အကြီးစားလက်နက်ပြပွဲမှာ လက်နက်တွေကို ပြသခဲ့ပြီး လေယာဉ်ပုံစံအမျိုးမျိုးကို အရောင်းမြှင့်တင် ကြော်ငြာခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေတဲ့ မဟာဗျူဟာကျကျ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံမှာ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုနဲ့ လက်နက်ရောင်းချမှုအတွက် အပြိုင်အဆိုင် ဖြစ်နေတယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းမှာ ရေးထားပါတယ်။

မြို့တော် ဟနွိုင်းရှိ လေတပ်စခန်းမှာ ကျင်းပတဲ့ အခမ်းအနားမှာ တရုတ်နိုင်ငံကလွဲလို့ လက်နက်ထုတ်လုပ်တဲ့ နိုင်ငံကြီးတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၃၀ က ပြခန်းပေါင်း ၁၇၄ ခန်းနဲ့ ဆွဲဆောင်ထားပါတယ်။

ဒီလက်နက်ပြပွဲဟာ ဗီယက်နမ်ရဲ့ တကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာထဲ ပါဝင်ပြီး ကွဲပြားခြားနားတဲ့ ခေတ်မီမီ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှု ကဏ္ဍသစ်ကို ကိုယ်စားပြုနေတယ်လို့ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ် မာ့ခ် နက်ပါက ပြပွဲရဲ့ ဘေးထွက်အချိန်မှာ မီဒီယာတွေကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်အနေနဲ့ အများအားဖြင့် ကမ်းရိုးတန်းစောင့်သင်္ဘောတွေနဲ့ လေ့ကျင့်ရေး လေယာဉ်တွေကို ကန့်သတ်ထားတဲ့ ဗီယက်နမ်နဲ့ စစ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်လိုကြောင်းလည်း အမေရိကန်သံအမတ်က ပြောပါတယ်။

အမေရိကန်ဟာ ကာကွယ်ရေးလိုအပ်ချက်တွေ အထူးသဖြင့် ရေကြောင်းဆိုင်ရာ စွမ်းရည်တွေအကြောင်း ဆွေးနွေးဖို့ အဆင်သင့်ပဲလို့လည်း သူကဆိုပါတယ်။

အခုချိန်ထိတော့ ရုရှားဟာ ဗီယက်နမ်ကို အဓိက လက်နက်တင်သွင်းသူဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့လိုအပ်ချက် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းကို လွှမ်းခြုံထားပေမဲ့ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် သူ့ရဲ့ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းတင်ပို့မှုကို ကန့်သတ်ထားနိုင်ပြီး ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေကလည်း အလားအလာရှိတဲ့ ဝယ်သူတွေကို ဟန့်တားထားတာကြောင့် လက်နက်ဝယ်ယူဖို့ အမှာစာတွေ လတ်တလောမှာတော့ သိသိသာသာ လျော့ကျသွားပါတယ်။

ရုရှားဟာ လာမယ့်နွေဦးရာသီမှာ ပိုကြီးတဲ့ ထိုးစစ်အတွက် ပြင်ဆင်ဖို့ ယူကရိန်းနဲ့ လက်ရှိစစ်ပွဲကို ထိန်းချုပ်ရပ်တန့်ဖို့ ကြိုးပမ်းနေတယ်လို့ နေတိုးအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ယန်း စတော့တန်ဘာ့ဂ်က ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ ပြောလိုက်ပါတယ်။

Financial Times သတင်းဌာနရဲ့ Global Boardroom အစီအစဉ်နဲ့ အင်တာဗျူးတခုမှာ စတော့တန်ဘာ့ဂ်က ခုလိုပြောလိုက်တာပါ။

ရုရှားစစ်တပ်ဟာ ဒီတိုက်ခိုက်မှုမတိုင်မီ ပြန်စုဖွဲ့နိုင်၊ ပြုပြင်နိုင်၊ ပြန်ထူထောင်နိုင်စေဖို့ ကြိုးစားသွားမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းရဲ့ “မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်” ကို ထောက်ခံတယ်လို့လည်း ထုတ်ပြောခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားနဲ့ ယူကရိန်းကြား ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်အတွက် အခြေအနေတွေ ပြည့်မီခြင်း ရှိ၊ မရှိ မေးမြန်းရာမှာ စတော့တန်ဘာ့ဂ်က ရုရှားဟာ ယူကရိန်းရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာနဲ့ ပိုင်နက်နယ်မြေ ဂုဏ်သိက္ခာကို လေးစားတဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုမှာ ပါဖို့ လက္ခဏာ မပြထားဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံနဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေရဲ့ နီးကပ်တဲ့ဆက်ဆံရေးဟာ လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်လို့ ရုရှားက ပြောရင်း ဖေဖော်ဝါရီလမှာ သူ့ရဲ့ “အထူးစစ်ဆင်ရေး” ကို စတင်ခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းအစိုးရနဲ့ မဟာမိတ်တွေက ကျူးကျော်စစ်ဟာ တရားမဝင် ကျူးကျော်စစ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂက ရေတွက်ထားတဲ့ အရပ်သားသေဆုံးမှု အနည်းဆုံး ၆,၇၀၀ အပါအဝင် ယူကရိန်း စစ်ပွဲအတွင်း လူသောင်းချီ သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားကတော့ အရပ်သားတွေကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ပစ်မှတ်ထားတာ ဒါမှမဟုတ် သိမ်းပိုက်ထားတဲ့နယ်မြေမှာ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတာ မရှိဘူးလို့ ငြင်းဆိုထားပါတယ်။

မန္တလေးခရိုင်၊ အမရပူရမြို့နယ်၊ တောင်ကိုင်းကျေးရွာအနီး ဒုဋ္ဌဝတီမြစ်အတွင်း ရေချိုးရာကနေ လူငယ် ၂ ဦး ရေနစ်ပျောက်ဆုံးခဲ့ရာ ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် မနက်ပိုင်းမှာ တဦး ပြန်လည်ရှာဖွေ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

ရေနစ်ပျောက်ဆုံးသူ အမျိုးသား ၂ ဦးဟာ အသက် ၂၀ ကျော်ဝန်းကျင် လူငယ်တွေဖြစ်ပြီး ပြည်ကြီးတံခွန်မြို့နယ်မှာ နေထိုင်သူတွေ ဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရေနစ်ပျောက်ဆုံးသူ လူငယ်အမျိုးသား ၂ ဦးကို မြန်မာနိုင်ငံ လူမှုကယ်ဆယ်ရေးအသင်း - မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးရဲ့ Rescue Diver Team (Myanmar) က ရှာဖွေခဲ့ပြီး တဦးကို တွေ့ရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ လူမှုကယ်ဆယ်ရေးအသင်း - မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးမှ တာဝန်ရှိသူတဦးက “မနေ့က ၃ နာရီလောက်က ရေနစ်သွားတာလို့ ရုံးကို ဖုန်းဆက်အကူအညီတောင်းတယ်။ မနေ့ညကလည်း တခါငုပ်တယ်။ အခုမနက် ၈ နာရီကနေ ထပ်ငုပ်ပြီးရှာတယ်။ ၁၀ နာရီလောက်မှာ တဦးတွေ့ပြီး ထပ်လည်းရှာနေတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်ကလည်း အသက် ၂၁ နှစ်အရွယ် အမျိုးသားတဦး ဒုဌဝတီမြစ်အတွင်း ရေဆင်းကူးရာကနေ သေဆုံးမှု ဖြစ်ခဲ့ပါသေးတယ်။

၄၈ နှစ်မြောက် ရခိုင်ပြည်နယ်နေ့ အထိမ်းအမှတ် စစ်ကောင်စီက ထင်ရှားကျော်ကြားတဲ့ ရခိုင် အဆိုတော် ၆ ဦးအပါဝင် အဆိုတော်ပေါင်းများစွာနဲ့ စတိတ်ရှို့ပွဲ ကျင်းပဖို့ စီစဉ်နေတဲ့အပေါ် ဒေသခံတွေအကြား ဝေဖန်မှုတွေ မြင့်တက်နေကြပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်နေ့ပွဲကို ရခိုင်ပြည်နယ်က နာမည်ကြီးအဆိုတော်တွေနဲ့ စင်တင်စတိတ်ရှိုးအပါဝင် အားကစားပြိုင်ပွဲတွေနဲ့ ကျင်းပမယ်လို့ ရခိုင်ပြည်နယ်စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရသူ ဦးလှသိန်းက သူ့ရဲ့ လူမှုကွန်ရက်မှာ ကြေညာထားပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(အေအေ)တို့အကြား ၄ လကျော်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲရပ်စဲထားတာ ရက်ပိုင်းသာရှိသေးတဲ့အပြင်  ပြည်သူတွေ စစ်ဒဏ်ရာတွေ မပြေပျောက်နိုင်သေးတဲ့အချိန်မှာ စစ်ကောင်စီကကျင်းပမယ့် စတိတ်ရှိုးပွဲမှာ သွားရောက်ဖြေဖျော်တာက ရခိုင်ပြည်သူတွေကို စော်ကားရာရောက်တယ်လို့ ဒေသခံ လူ့အခွင့်အရေးဆောင်ရွက်နေသူ တစ်ဦးကပြောပါတယ်။

"စစ်ကောင်စီ ကျင်းပမယ့် ရခိုင်ပြည်နယ်နေ့ပွဲမှာ ရခိုင်က နာမည်ကြီး အဆိုတော်တွေ ပါမယ်ကြားတော့အံသြသွားတာပေါ့။ တိုက်ပွဲရပ်တာ တလမပြည့်သေးဘူး။ အသက်သေကျေသွား သူတွေရဲ့သွေးတွေမခြောက်သေးဘူး။ စစ်ဘေးရှောင်တွေ နေရပ်မပြန်ကြရသေးဘူး။ ဒီလိုအချိန်မှာ စစ်ကောင်စီက ပေးတဲ့ငွေနည်းနည်းလေးကိုမက်ပြီး စစ်ကောင်စီ အလိုကျ သီချင်းဆိုကြမယ်ဆိုရင်လည်းသူတို့ရဲ့ သမိုင်းပဲ။ ဒီလိုပြည်သူတွေကို ရက်ရက်စက်စက်သတ်ထားတဲ့ သူတွေနဲ့ အတူပေါင်းပြီး ပွဲမှာသွားရောက်ဖြေဖျော်တယ်ဆိုတာက ရခိုင်ပြည်သူတွေကို တမင်တကာစော်ကားလိုက်တာ" လို့ ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက ကျင်းပမယ့် ၄၈ ကြိမ်မြောက် ရခိုင်ပြည်နယ်နေ့ အထိမ်းအမှတ် စင်တင်စတိတ်ရှိုးမှာ ရခိုင်အဆိုတော်ကြီးတွေဖြစ်ကြတဲ့  ဦးမောင်သိန်း၊ မြတ်ခိုင်ကျော်၊ ညှာစိမ်းခိုင်၊ ရီလှိုင်းပြာ၊ စစ်ငြိမ်းနိုင်၊ စောနှင်းနွယ်နဲ့ အဆိုတော်များစွာက ပါဝင်​ဖျော်ဖြေသွားမယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ ပြည်နယ်အတွင်းက စစ်ဘေးရှောင်းတွေကို ကူညီထောက်ပံ့မှုတွေ တစ်ခုမှ မလုပ်ဘဲ ပွဲလမ်းသဘင်အတွက် ငွေကြေးမြောက်မြားစွာသုံးနေတာက ပြည်သူကို ကိုယ်စားမပြုတာဖြစ်တယ်လို့ လူမှုကူညီရေး ဆောင်ရွက်နေသူတစ်ဦးကပြောပါတာ်။

" ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်ကောင်စီက ပြည်နယ်အတွင်းမှာ စစ်ဘေးရှောင်တွေ သိန်းနီးပါးရှိနေသေးတယ်။ အဲဒီ စစ်ရှောင်တွေအတွက်တွေ ဘာထောက်ပံ့မှုမှလုပ်တာမရှိဘူး။ အခု ပွဲချဖို့အတွက် ငွေကြေးများစွာသုံးတော့ ဒါက ပြည်သူအတွက်ကိုယ်စားပြုတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ထင်ရှားစေတယ်။ အခု ဝင်ရောက်ဆိုမယ် အဆိုတော်တွေကလည်း ပြည်သူတွေဒုက္ခရောက်ချိန်မှာ ဘာအသံမှမထွက်ကြဘူး။ စစ်ကောင်စီက ပွဲလုပ်မယ်ဆိုတော့ သီချင်းဆိုကြမယ်ဆိုရင်လည်း သူတို့ရဲ့လုပ်ရပ်က သူတို့သမိုင်းပေါ့ဗျာ" လို့ပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးနောက် စစ်ကောင်စီရဲ့ လက်နက်ကြီးနဲ့ မိုင်းဒဏ်ကြောင့် အရပ်သား သေဆုံးသူ ၅၀ နီးပါးရှိခဲ့ပြီး ဒဏ်ရာရရှိသူ ၁၂၀ နီးပါးအထိရှိခဲ့ပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်အထိ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ နေရပ်မပြန်နိုင်သေးတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ဦးရေ ၉၀,၀၀၀ ကျော်ရှိနေသေးတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုရုံး UNOCHA က ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။

ဓာတ်ပုံ- သိကြားစေချင်ငွေသဇင်

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ)တို့ အပစ်ခတ်ရပ်စဲထားပေမဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက် ဒီနေ့မနက်မှာ  စစ်ကောင်စီတပ်က လက်နက်ကြီး လက်နက်ငယ်တွေ ပစ်ခတ်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေဆီကနေသိရပါတယ်။

မင်ပြားမြို့နယ် အခြေစိုက် စစ်ကောင်စီရဲ့ တိုင်းဗဟို(၉) က ဒီနေ့ မနက် ၈ နာရီကျော်လောက်ကနေ ၁၁ နာရီလောက်အထိ လက်နက်ကြီး၊လက်နက်ငယ်တွေ ပစ်ခတ်နေတဲ့အသံတွေ ကြားရပေမဲ့ ပစ်ခတ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းကိုတော့ အသေအချာ မသိရသေးဘူးလို့ မင်းပြားမြို့နယ် ဒေသခံတယောက်က ပြောပါတယ်။

“ပစ်တာကတော့ တိုင်းဗဟို ၉ ရဲ့ အရှေ့ဘက် တောင်တန်းတွေကို ပစ်တာပါ။မင်းပြားမြို့ကနေ မြောက်ဦးမြို့ဘက်ကို ဒီနေ့မနက် ၆ နာရီကျော်လောက်မှာ စစ်ကား ၁၆ စီးနဲ့ ရိက္ခာတွေပို့ပေးနေတယ်လို့ ကြားသိရပြီး လမ်းကြောင်းရှင်းတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။”

ပြီးခဲ့တဲ့ ၁ ရက် ၂ ရက်အတွင်းမှာလည်း စစ်ကောင်စီက စစ်တွေ ရွှေမင်းဂံ ဆိပ်ကမ်းကနေ မင်းပြားမြို့နယ်ဘက်ကို ရေတပ်ကဇက်ရေယာဉ်တွေနဲ့ ရိက္ခာတွေ၊လက်နက်ခဲယမ်းတွေနဲ့ အင်အားတွေ အဆက်မပြတ်ဖြည့်တင်းနေပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ရက္ခိုင်တပ်တော် အေအေတို့ဟာ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်ကစလို့ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အပစ်ခတ်ရပ်စဲပြီး စစ်ကောင်စီက ကုန်းလမ်း၊ ရေလမ်းတချို့ကို ပြန်ဖွင့်ပေးခဲ့ပေမယ့် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ဆေးဝါးသယ်ယူခွင့်ကို ကန့်သတ်တားမြစ်ထားပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ရွှေညောင်မြို့၊ တောင်ကြီး-ကလော ကားလမ်းမကြီးဘေးရှိ ရွှေညောင်နယ်မြေခံရဲစခန်းကို ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ညနေ ၃ ခွဲလောက်က ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ ရွှေညောင်မြို့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (S.N.PDF) က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

“grenade (ဗုံး) နဲ့ သွားပစ်ခဲ့တာပါ။ စစ်(--) နဲ့ ရဲ(--) အင်အား ၁၅ ယောက်ဝန်းကျင် ခန့်မှန်းခြေ ရှိပါတယ်ဗျ။ သူတို့ဘက်က အထိအခိုက်တော့ မသိရသေးပါဘူး” လို့ S.N.PDF က ပြောပါတယ်။

ပြည်သူတွေအနေနဲ့  စစ်ကောင်စီစခန်းတွေ၊ ကားတွေ၊ တပ်သားတွေနဲ့ တတ်နိုင်သမျှ ခပ်ဝေးဝေးနေကြဖို့၊ ထိခိုက်မှုတစုံတရာဖြစ်လာပါက တာဝန်ယူ ဖြေရှင်းပေးသွားမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ရွှေညောင်မြို့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်က အသိပေးထားပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လတုန်းလည်း ရွှေညောင်မြို့ နယ်မြေရဲစခန်းကို ချိုးဖြူပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့ (JPGF) က ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ ရဲ ၂ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ပါသေးတယ်။

ဥရောပကော်မရှင်ဟာ ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ၉ ခုမြောက် အစီအစဉ်ကို ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က အဆိုပြုခဲ့ပြီး အဲဒီအစီအစဉ်မှာ လူပုဂ္ဂိုလ်တဦးချင်းနဲ့ အဖွဲ့အစည်း ၂၀၀ နီးပါး ပါဝင်မှာဖြစ်ပြီးတော့ ရုရှားကိုလည်း ဒရုန်းတွေ ရရှိအသုံးပြုခွင့်ကိုပါ ဖြတ်တောက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဥရောပကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌ အာဆူလာ ဗွန်ဒါလေယန်က အခုချိန်ထိ လုပ်ဆောင်ထားပြီးသား ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ၈ ခုဟာ အတော်လေးကို ခက်ခဲပင်ပန်းစရာဖြစ်ပေမဲ့ ကော်မရှင်က ရုရှားကို ဖိအားတိုးပေးနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

၉ ခုမြောက် အစီအစဉ်ထဲမှာတော့ ရုရှား လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေအပြင် အရာရှိတဦးချင်းနဲ့ ကာကွယ်ရေးစက်မှုလုပ်ငန်းကုမ္ပဏီတွေ ပါဝင်နေတဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုစာရင်းထဲမှာ လူတဦးချင်းနဲ့ အဖွဲ့အစည်း ၂၀၀ နီးပါးကို ထည့်သွင်းဖို့ အဆိုပြုထားတာပါ။

ရုရှား ဒေသဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်မှာ ငွေပေးငွေယူ အပြည့်အဝပိတ်ပင်မှု အပါအဝင် နောက်ထပ် ရုရှားဘဏ် ၃ ခုကို ပိတ်ဆို့အရေးယူဖို့လည်း အဆိုပြုထားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဥရောပကော်မရှင်ဟာ ပို့ကုန်ထိန်းချုပ်မှုအသစ်တွေ၊ အဓိက ဓာတုပစ္စည်းတွေအပေါ် ကန့်သတ်ချက်တွေ၊ အာရုံကြောဆိုင်ရာ ဓာတုပစ္စည်းတွေ၊ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေနဲ့ ရုရှားက အသုံးပြုနိုင်တဲ့ အိုင်တီပစ္စည်း အစိတ်အပိုင်းတွေကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေချမှတ်ဖို့ အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။

ဥရောပသမဂ္ဂဟာ ရုရှားရဲ့ ဒရုန်းတွေနဲ့ မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်တွေ အသုံးပြုခွင့်ကို ဖြတ်တောက်မှာဖြစ်ပြီး ရုရှားနိုင်ငံကို ဒရုန်းအင်ဂျင်တွေ တိုက်ရိုက်တင်ပို့မှုတွေနဲ့ ရုရှားနိုင်ငံကို ဒရုန်းတွေ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်တဲ့ အီရန်လို တတိယနိုင်ငံတွေဆီ တင်ပို့မှုတွေကို တားမြစ်ဖို့ အဆိုပြုထားကြောင်း ဗွန်ဒါလေယန်က ပြောပါတယ်။

ဥရောပသမဂ္ဂဟာ နောက်ထပ် ရုရှားရဲ့ လေကြောင်းလိုင်း ၄ ခုနဲ့ တခြား ပစ္စည်းပို့ဆောင်ဖြန့်ဖြူးရေး ပလက်ဖောင်းတွေ အားလုံးကိုလည်း ဖယ်ရှားဦးမှာပါ။

ကော်မရှင်ဟာ ရုရှားမှာ သတ္တုတူးဖော်ရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအသစ်တွေ တားမြစ်မှု အပါအဝင် ရုရှား စွမ်းအင်နဲ့ သတ္တုတူးဖော်ရေးကဏ္ဍကို ဆန့်ကျင်တဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စီမံချက်တွေကိုလည်း တားမြစ်ဖို့ အဆိုပြုနေကြောင်း ဗွန်ဒါလေယန်က ပြောပါတယ်။

ဒီအဆိုပြုချက်ဟာ ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ) နဲ့ ဥရောပပါလီမန်တို့မှာ ကောင်စီရဲ့ သဘောတူညီချက်အရ ဖြစ်ပါတယ်။

တောင်ကိုရီးယားအစိုးရဟာ တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ကုန်တင်ယာဉ်မောင်းတွေ သပိတ်မှောက်နေတဲ့ကြားက သံမဏိနဲ့ ရေနံဓာတုလုပ်ငန်းခွင်တွေထဲက သပိတ်မှောက် ထရပ်ကားသမားတွေကို အလုပ်ပြန်ဆင်းကြဖို့ ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်မှာ အမိန့်ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။

ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်လည်းဖြစ် စီးပွားရေးနဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးလည်းဖြစ်တဲ့ ချူကျွန်းဟိုက“အစိုးရက စုပေါင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး လုပ်ရမှာကို ငြင်းဆိုမှုကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ သက်ရောက်မှုတွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထည့်သွင်းစဉ်းစားခဲ့ပါတယ်”လို့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။

ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနဲ့ ကုန်စည်ပို့ဆောင်မှု နှောင့်နှေးရင် ထုတ်လုပ်မှုတွေကလည်း လာမယ့် သီတင်းပတ်ကုန်မှာ ရပ်ဆိုင်းသွားမှာဖြစ်တယ်လို့လည်း သူကဆိုပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့သီတင်းပတ်က အစိုးရဟာ ဘိလပ်မြေစက်ရုံက သပိတ်မှောက်ယာဉ်မောင်း ၂,၅၀၀ ကို လမ်းပေါ်ပြန်တက်ခိုင်းပြီး အလုပ်ပြန်လုပ်ဖို့ အမိန့်ထုတ်ခဲ့တာပါ။

အလုပ်စတင်မိန့်ဟာ သပိတ်မှောက်လုပ်သားတွေကို အလုပ်ပြန်ဆင်းဖို့ အစိုးရက ပထမဦးဆုံးအကြိမ် အမိန့်ထုတ်ပြီး ဖိအားပေး ခိုင်းစေခဲ့တာပါ။

လိုက်နာဖို့ပျက်ကွက်ရင် လိုင်စင်ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ ထောင်ဒဏ်သုံးနှစ် သို့မဟုတ် ဒဏ်ငွေ ဝမ်သန်း ၃၀ အထိ ချမှတ်နိုင်ပါတယ်။

အနည်းဆုံး အခကြေးငွေ အကာအကွယ်ပေးရေး တောင်းဆိုမှုအတွက် ၆ လအတွင်း ဒုတိယအကြိမ် သပိတ်မှောက်မှုကြောင့် ဝမ် ၃ ဒသမ ၅ ထရီလီယံတန် ကုန်ပစ္စည်းတွေ ပေးပို့မှုမှာ ပထမ ၁၂ ရက်အတွင်း နှောင့်နှေးခဲ့ရကြောင်း အစိုးရက အခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

လူပေါင်း ၂၀၂ ဦး သေဆုံးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၂ ခုနှစ် ဘာလီဗုံးခွဲမှု နောက်ကွယ်မှာ ဗုံးထုတ်လုပ်သူ အူမာပါတက်ခ်ကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ပေးလိုက်တယ်လို့ တရားဥပဒေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

အစောပိုင်းဆယ်စုနှစ်တခုက ဘာလီနိုက်ကလပ်နှစ်ခုကို ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးခဲ့တဲ့ ဗုံးဖောက်ခွဲမှုမှာ အပြစ်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ပါတက်ခ်ဟာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ ထောင်ဒဏ် အနှစ် ၂၀ ချမှတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာ သူလွတ်မြောက်လာပြီးတဲ့နောက် ပါတက်ခ်ဟာ ၂၀၃၀ ဧပြီလအထိ “လမ်းညွှန်ခြင်းအစီအစဉ်” မှာ ပါဝင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ပါတက်ခ်ဟာ ဒီကာလအတွင်း လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ချိုးဖောက်မှု တစုံတရာ ကျူးလွန်ခဲ့ရင် သူ့ရဲ့ လွတ်ငြိမ်းခွင့်ကို ပြန်ရုပ်သိမ်းမယ်လို့ ဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။

အယ်လ်ကိုင်းဒါးနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့ ဂျမား အစ်လာမီယာ အဖွဲ့ဝင် ပါတက်ခ်ဟာ ပြစ်ဒဏ်လျှော့ပေါ့ပြီးတဲ့နောက် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ရနိုင်တယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက သြဂုတ်လမှာ ပြောခဲ့တာပါ။

ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဗုံးခွဲမှုမှာ သေဆုံးသူတွေရဲ့ မိသားစုတွေက ဝေဖန်ခဲ့ကြပါတယ်။

တနင်္သာရီတိုင်း၊ ပုလောမြို့အတွင်းက မြို့နယ်ခန်းမမှာ တပ်စွဲထားတဲ့ စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် ဒီနေ့မနက် ၇ နာရီခွဲလောက်မှာ သွားရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် မြိတ်ခရိုင်တပ်ရင်း-၁ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ပြောပါတယ်။

အင်အား ၇ ယောက်လောက်ရှိတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှု ၁၀ မိနစ်လောက် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နှစ်ဖက်ထိခိုက်မှုတော့ မရှိခဲ့ဘူးလို့ သိရပါတယ်။

ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် မြိတ်ခရိုင်တပ်ရင်း-၁ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံက “မြို့ထဲမှာ လုံခြုံရေးလည်းကျပ်တယ်၊ ထွက်လမ်းတွေလည်း နည်းတော့ အချိန်သိပ်မရဘူး။ ၁၀ မိနစ်လောက် ပစ်ပြီး ကျနော်တို့ ပြန်ဆုတ်ခဲ့တယ်။ အဓိကကတော့ ကျနော်တို့ မြို့ထဲထိတောင် ဝင်တိုက်ပြီး စစ်တပ်ကို ခြိမ်းခြောက်ချင်တာ။ နောက်ပြီး မြို့တွင်းတိုက်ပွဲတွေ အချိန်မရွေး ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာ ပြည်သူတွေကိုလည်း သတိပေးချင်တယ်” လို့ ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

မြို့နယ်ခန်းမမှာရှိတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားနေချိန် တပ်ဖွဲ့ဝင်တချို့က ပုလောမြို့အဝင်မှာရှိတဲ့ စစ်ကောင်စီ ခြေလျင်တပ်ရင်း ၂၈၅ အဝင်ဂိတ်အနီး မိုင်း ၂ လုံး ဖောက်ခွဲခဲ့ပါတယ်။

ပုလောမြို့နယ်ခန်းမမှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ တပ်စွဲထားတာ ဖြစ်ပြီး အရင်နှစ် ၂၀၂၁ အောက်တိုဘာလအတွင်းကလည်း အဲဒီမြို့နယ်ခန်းမအနီးမှာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ဗုံးဖောက်ခွဲခဲ့ပါသေးတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်ကလည်း စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင် ၃ ယောက်လောက်  လုံခြုံရေးယူထားတဲ့ ပုလောမြို့ မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ် သေနတ်နဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရပါတယ်။

ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်၊ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲအတွင်း KNDF ရဲဘော်တဦး ကျဆုံးခဲ့တယ်လို့ KNDF တပ်ရင်း-၆ က ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ညပိုင်းမှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ကျဆုံးသွားတဲ့ ရဲဘော်ဟာ ကရင်နီအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) တပ်ရင်း-၆ မှ ရဲဘော်ပေတရု ဖြစ်ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့က သေးဆူလဲကျေးရွာ တိုက်ပွဲအတွင်း ကျဆုံးခဲ့တာလို့ သိရပါတယ်။

သူ့ရဲ့ ဈာပနကို ဒီဇင်ဘာ ၃ ရက်နေ့က ရဲဘော်ရဲ့ မိဘတွေရှိတဲ့ မွေးရပ်ဇာတိမြေမှာ ရိုးရာဓလေ့အတိုင်း ပြုလုပ်ပေးခဲ့တယ်လို့ KNDF တပ်ရင်း-၆ က ပြောပါတယ်။

အလားတူ ဖရူဆိုမြို့နယ်အတွင်း နယ်မြေရှင်းလင်းရေးပြုလုပ်စဉ် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ထောင်ထားတဲ့ မိုင်းနင်းမိဒဏ်ရာရထားတဲ့ KNDF တပ်ရင်း-၄ မှ ရဲဘော်ဂျေးရုမ်းဟာ စစ်ကောင်စီတပ်က လက်နက်ကြီးနဲ့ အဆက်မပြတ် ထပ်မံပစ်ခတ်မှုကြောင့် ကျဆုံးသွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

KNDF တပ်ရင်း-၄ ဟာ အဖွဲ့စတင်ဖွဲ့စည်းချိန်ကစပြီး တိုက်ပွဲတိုင်းမှာ အကျအဆုံးမရှိ အောင်ပွဲဆင်နိုင်ခဲ့ပြီး ရဲဘော်ဂျေရုမ်းဟာ KNDF တပ်ရင်း-၄ ရဲ့ ပထမဆုံး ကျဆုံးရဲဘော် ဖြစ်ပါတယ်။

ကရင်နီဒေသမှာ  စစ်တပ်အာဏာသိမ်းတဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၃၀  ရက်အထိ တိုက်ပွဲပေါင်း ၅၄၅ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး တိုက်ပွဲအတွင်း KNDF၊ PDF၊ KA မှ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၈၄ ဦး ကျဆုံးခဲ့တယ်လို့ PKPF ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်မှာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် နေ့လယ် ၁၂ နာရီကျော်လောက်က ပျူစောထီးအဖွဲ့ယာဉ်တန်း ကား ၅ စီးကို မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာမှာ ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေ ရှိနိုင်တယ်လို့ ဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီယာဉ်တန်းမှာ ပျူစောထီးအဖွဲ့အင်အား ၁၅၀ လောက် လိုက်ပါလာပြီး ကန့်ဘလူမြို့နယ်အတွင်းက လမ်းမှန်ကျေးရွာအနောက်ဘက်မှာ မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်ခံရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

MDF ကန့်ဘလူစွန်ရဲအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတဦးက “မှော်တော်ရွာက သင်္ကန်းဝတ် ပျူခေါင်းဆောင် ဝါသဝရဲ့ တပည့်တွေပေါ့၊ တန့်ဆည်ဘက်က ပျူစခန်းရှိတဲ့ ကျွန်းလည်ရွာနဲ့ ကန့်ဘလူဘက်က ပျူရွာတွေကို ဆက်သွယ်ထားတဲ့ မူးမြစ်ကူးအသားတံတားကို ပြန်ပြင်ဖို့ စပယ်နံ့သာလမ်းပိုင်းက ကျွန်းတောကို ကျွန်းပင်ခုတ်ဖို့ရာ လာကြတာပါ။ အဲ့ဒါကို လမ်းခုလတ်မှာ Death Broom Mile တွေနဲ့ ဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တာ။ အသေအပျောက်နဲ့ ဒဏ်ရာရတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အသေးစိတ်အခြေအနေကိုတော့ စုံစမ်းနေဆဲပါ” လို့  ပြောပါတယ်။

မိုင်းပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် ထိခိုက်သေဆုံး ဒဏ်ရာရသွားတဲ့ ပျူစောထီးအဖွဲ့ဝင်တွေကို လူမှုရေးကား ၂ စီးနဲ့ လာရောက်သယ်ယူသွားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ် ၂၄ ရက်ကလည်း ကန့်ဘလူမြို့နယ် လမ်းမှန်ကျေးရွာအနောက်ဘက်မှာ ဆီဘောက်ဆာကားကို လုံခြုံရေးလိုက်ပါပေးနေတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ပျူစောထီး ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေ မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်ခံရပြီး ၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

အလားတူ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ပုလဲမြို့နယ်၊ ဇီးဖြူကုန်း ပျူစခန်း အရှေ့ဘက်လမ်းခွဲ၊ အကြော်ဆိုင်ဟောင်းအနီး ကင်းလှည့်နေတဲ့ ပျူစောထီးအဖွဲ့ကို ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ည ၆ နာရီလောက်မှာ ပစ်ခတ်ခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်တွေက ပြောပါတယ်။

မြန်မာ့တော်ဝင်နဂါးတပ်မတော် (MRDA) ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက “ညကင်းလှည့်တဲ့ ပျူတွေကို ပစ်နိုင်ခဲ့တယ်။ သူတို့ ထင်မှတ်မထားတဲ့ နေရာကနေ အလစ်ဝင်ရောက် ပစ်နိုင်ခဲ့တယ်ဗျ။ နေရာတင် ၃ ဦးသေတယ်။ ကိုယ့်ဘက်ကတော့ အကျအဆုံး မရှိခဲ့ဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

ပုလဲမြို့နယ်အတွင်းမှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ ပျူစောထီးတွေ စခန်းချထားတဲ့ အင်မထီး၊ ဇီးဖြူကုန်း စတဲ့ကျေးရွာတွေကို တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေက အကြိမ်ကြိမ်ပစ်ခတ်နေတာကြောင့် ထိခိုက်ကျဆုံးရှိတယ်လို့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကနီမြို့နယ်၊ ဆင်ဆန်းကျေးရွာအနီးမှာလည်း စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တို့ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ညနေ ၃ နာရီခွဲလောက်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံ ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ဝင်တွေက ပြောပါတယ်။

ကနီမြို့နယ် ရေလယ်ကျွန်းရွာကနေ ထွက်လာတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ဆင်ဆန်းကျေးရွာအနီး ရင်ဆိုင်တိုက်ပွဲ ဖြစ်ခဲ့တာလို့ ယင်းမာပင်ခရိုင် တပ်ရင်း-၃၀ DRPA အဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

“တိုက်ပွဲဖြစ်ရတာက စခတွေဖမ်းထားတဲ့ တော်လှန်ရေးသမားတဦး ထွက်ပြေးတာကို ဒီကောင်တွေ အင်အား ၅၀ နဲ့ လိုက်ပစ်ရင်း ကျနော်တို့ DRPA အဖွဲ့နဲ့ ထိပ်တိုက်တိုးပြီး ပစ်ခတ်မှုဖြစ်တာဗျ။ ပထမက ဒီကောင်တွေ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ကျနော်တို့တပ်ရင်းရှိတဲ့ ဘက်ကို ပစ်ခတ်ဝင်လာတယ်။ အဲလိုကနေ တိုက်ပွဲက သူပစ်၊ ကိုယ်ပစ် ဖြစ်ခဲ့တယ်။ နောက်ပိုင်း စခနဲ့ ပျူတွေ နောက်ပြန်ဆုတ်သွားတယ်။ အကျအဆုံးကတော့ မသိရသေးဘူး။ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ အကျအဆုံး မရှိခဲ့ဘူး။ စခတွေလက်ထဲက ထွက်ပြေးလာတဲ့ သူကတော့ ခြေထောက်ဒဏ်ရာ အနည်းငယ်တော့ ပေါက်ပြဲလောက်ဖြစ်တယ်။ အသက်အန္တရာယ်အတွက် မစိုးရိမ်ရဘူး။”

ကနီမြို့နယ်အတွင်း ရေလယ်ကျွန်းကျေးရွာဟာ စစ်ကောင်စီအထိုင်ချပြီး ပျူစောထီး သင်တန်းတွေ သင်ကြားပေးနေတဲ့ ကျေးရွာဖြစ်သလို ရွာသားတွေကိုလည်း စစ်ကောင်စီက လက်နက်တွေ ထုတ်ပေးထားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

အဆိုပါ ရေလယ်ကျွန်းကျေးရွာဟာ ပျူစောထီးသင်တန်းပြီးတိုင်း လက်တွေ့သင်တန်းဆင်းခိုင်းပြီး အနီးပတ်ဝန်းကျင်က သရက်တောရွာ၊ ငါးဖျက်တောတိုက်၊ မုဌောတောတိုက်က တောထဲနေ ပြည်သူတွေကို အနိုင်ကျင့်တာကြောင့် တောင်သူတွေ ထွက်ပြေးနေရကြရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဂျာမနီအစိုးရကို အကြမ်းဖက်ဖြုတ်ချဖို့ ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ သံသယရှိတဲ့ လက်ယာစွန်းအုပ်စုနဲ့ ဆက်နွှယ်နေတဲ့ အသက် ၆၄ နှစ်အရွယ် ဂျာမန်စစ်တပ်အရာရှိဟောင်းကို အီတလီရဲတပ်ဖွဲ့က ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ ဖမ်းဆီးလိုက်ပါတယ်။

ဒီအမျိုးသားကို ပယ်ရူဂျာမြို့အလယ်ပိုင်းက ဟိုတယ်တခုမှာ ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အဖျက်အမှောင့် လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေကို တွေ့ခဲ့တယ်လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

သံသယရှိသူကို ဂျာမန်အစိုးရဆီ လွှဲအပ်ဖို့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ စနေပြီလို့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ဂျာမနီနိုင်ငံမှာ လက်ယာစွန်း အမျိုးသားရေးဝါဒီအုပ်စုက အစိုးရကို အာဏာသိမ်းပြီး စစ်တပ်အသစ် တည်ထောင်ဖို့ စီစဉ်နေခဲ့တယ်လို့ ဂျာမန်အာဏာပိုင်တွေက ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ ပြောထားတာပါ။

ဂျာမနီတဝန်းမှာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က စီးနင်းရှင်းလင်းခဲ့ရတဲ့ အာဏာသိမ်းဖို့ ကြံစည်မှုဟာ စိုးရိမ်စရာ အကြောင်းရင်းပဲလို့ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး နန်စီ ဖေဆာက မြို့တော်ဘာလင်မှာ သတင်းထောက်တွေကို ပြောလိုက်ပါတယ်။ ဂျာမနီရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက အားကောင်းတယ်လို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။

ရိုက်စ်ဘာဂါနဲ့ ခူအန်နန် အယူဝါဒတွေပါတဲ့ ပူးပေါင်းကြံစည်မှု သီအိုရီတွေနဲ့ နိုင်ငံကို ဖြုတ်ချဖို့ ကြံစည်မှုအတွက် သံသယရှိသူ ၂၅ ဦးကို ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ အစောပိုင်းက ဂျာမနီနိုင်ငံထဲမှာ ထိန်းသိမ်းထားပြီလို့ အာဏာပိုင်တွေက ပြောပါတယ်။

“စစ်သွေးကြွ ရိုက်စ်ဘာဂါအဖွဲ့ဟာ ဒီမိုကရေစီအတွက်၊ ကျနော်တို့ရဲ့ ပြည်နယ်အတွက်နဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းကို ပံ့ပိုးပေးတဲ့လူတွေအတွက် အမုန်းပွားရင်း စည်းလုံးညီညွတ်နေကြတယ်” လို့ ဖေဆာက ပြောပါတယ်။

ဒီအဖွဲ့ဟာ အစိုးရသစ်တရပ် တည်ထောင်ဖို့ စီစဉ်နေပြီး တရားရေးဝန်ကြီး၊ ဂျာမနီ ဘွန်ဒက်စတက်အဖွဲ့ဝင်ဟောင်း ဒါမှမဟုတ် ပါလီမန်အမတ်ဟောင်းတွေလို ဝန်ကြီးဌာနတွေရဲ့ ရာထူးနေရာ အများအပြားကို လျာထားပြီးသားဖြစ်နေတယ်လို့ ဂျာမနီအစိုးရရှေ့နေ ပီတာဖရန့်ခ်က ပြောပါတယ်။

ဖမ်းဆီးခံရသူတွေထဲမှာ ဂျာမနီရဲ့ လက်ယာစွန်း AfD Alternative အတွက် လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ဘျာဂစ် မယ်ဆက်ခ် ဝင်ခယ်မဲန်းလည်း ပါပြီး သူဟာ လက်ရှိ ဘာလင်ခရိုင်တရားရုံးမှာ တရားသူကြီးတဦးလည်း ဖြစ်တယ်လို့ ဂျာမန်မီဒီယာတွေက ဖော်ပြထားပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုအစိုးရရှေ့နေက ကနဦးတွေ့ရှိချက်တွေအရ ဒီအဖွဲ့ထဲမှာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လက်တံတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ သတင်းထောက်တွေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။

“ဒီစစ်တပ်ဟာ မတည်ဆောက်ရသေးတဲ့ မွေးရပ်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေ ပါဝင်တဲ့ ဂျာမန်စစ်တပ် အသစ်ကို ထူထောင်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ အချက်အလက်တွေအရ၊ ဒီစစ်တပ်လက်ရုံးရဲ့ အဖွဲ့ဝင်တဦးချင်းစီဟာ အရင်က ဘွန်းဒက်စ်ဝီယာ ပြည်ထောင်စု တပ်မတော်ထဲမှာ တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ခဲ့ဖူးတယ်” လို့ ဂျာမန်စစ်တပ်က ပြောခဲ့ပါတယ်။

လာမယ့် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့မှာ ကျရောက်တဲ့ ၁၁ ကြိမ်မြောက် မွန်လူငယ်နေ့ အခမ်းအနားကို မွန်ပြည်သစ်ပါတီ ထိန်းချုပ်နယ်မြေ၊ ထားဝယ်ခရိုင်၊ ဝယ်ဇင်းကျေးရွာမှာ ကျင်းပသွားမယ်လို့ မွန်လူငယ်ဆုံရပ် (MYF) က ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

ဒီနှစ်မှာကျရောက်မယ့် မွန်လူငယ်နေ့ကိုတော့ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်တာအပြင် လုံခြုံရေး အခြေအနေတွေကြောင့် မွန်ပြည်သစ်ပါတီ ထိန်းချုပ်နယ်မြေမှာ ကျင်းပသွားဖို့ စီစဉ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မွန်လူငယ်ဆုံရပ် (MYF) ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နိုင်မြင့်စိုးက “အခမ်းအနားကို အရင်နှစ်တွေလို ကြီးကြီးကျယ်ကျယ်တော့ လုပ်သွားမှာမဟုတ်ဘူး။ အားလုံးကလည်း သွားရလာရ အခက်အခဲ ဖြစ်နေတော့ အနီးနားက လူငယ်တွေနဲ့ပဲ လုပ်သွားမယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

မွန်လူငယ်နေ့မှာတော့ မွန်တော်လှန်ရေး စတင်လာတဲ့ သမိုင်းတွေကို လူငယ်တွေ ပိုမိုသိရှိလာဖို့နဲ့ စာပေယဉ်ကျေးမှုတွေကိုလည်း သရုပ်ဖော်ပြသတာတွေ လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။

မွန်လူငယ်နေ့ဟာ မွန်လူငယ်တွေအချင်းချင်းကြားမှာ စည်းလုံးညီညွတ်လာစေဖို့၊ တခြားတိုင်းရင်းသားလူငယ်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေနဲ့ ကျင်းပလာခဲ့တာပါ။

မွန်လူငယ်နေ့ဟာ ၁၉၄၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်က မော်လမြိုင်မြို့မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ မွန်လူငယ် အစည်းအဝေးနေ့ကို အစွဲပြုပြီး ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကနေ စတင်ကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီနှစ်ဆိုရင် ၁၁ ကြိမ် ပြည့်မြောက်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ မြို့တော် ဒါကာမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် မျိုးချစ်ပါတီ (BNP) က တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ ရဲတွေကြား ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က ရုန်းရင်းဆန်ခတ် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ပါတီဗဟိုရုံးရှေ့မှာ စုဝေးနေတဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို ရဲအရာရှိတွေက လူစုခွဲဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့တာပါ။

ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်မှုအတွင်း အမျိုးသားတဦး သေဆုံးပြီး တခြားလူတွေ ဒဏ်ရာရခဲ့ကြတယ်လို့ ဒေသတွင်းသတင်းတွေက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ရဲတပ်ဖွဲ့က ရာဘာကျည်ဆန်တွေနဲ့ မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေသုံးပြီး ဆန္ဒပြသူတွေကို လူစုခွဲခဲ့တယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

လမ်းမတွေပေါ်မှာ ကြွေးကြော်သံတွေ ကြွေးကြော်နေတဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကိုလည်း တွေ့မြင်ခဲ့ရပါတယ်။

“သူတို့ကိုတွန်းလှန်ဖို့ ကျနော်တို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမဲ့ သူတို့ လက်နက်ကိုင်ထားတာကြောင့် မအောင်မြင်ဘဲ ထောက်ခံသူတွေ အများအပြား ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ သူတို့က ကျည်ဆန်တွေနဲ့ မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့တယ်” လို့ BNP ပါတီ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အာဖရိုဇာ ခါနမ်က ပြောပါတယ်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်မှာ မြို့တော် ဒါကာမှာလုပ်ဖို့ စီစဉ်ထားတဲ့ BNP လူထုစုဝေးပွဲမတိုင်မီ ရုန်းရင်းဆန်ခတ် ဖြစ်ခဲ့တာလို့ ဒေသတွင်းသတင်းတွေက ဖော်ပြထားပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက ခန့်အပ်ထားတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်၊ စီးပွားရေးရာဝန်ကြီးနဲ့ တိုင်းအတွင်းရေးမှူးတို့ကို ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် ဒီနေ့မနက်က အင်းစိန်အကျဥ်းထောင်ရှိ အထူးတရားရုံးကနေ ထောင်ဒဏ်အသီးသီးချမှတ်ခဲ့တယ်လို့ အကျဥ်းဦးစီးနဲ့ နီးစပ်သူတွေဆီက သိရပါတယ်။

ရန်ကုန် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးလှစိုးကို ထောင်ဒဏ် ၁၅ နှစ်၊ စီးပွားရေးဝန်ကြီးဟောင်း ဦးအောင်သန်းဦးကို ထောင်ဒဏ် နှစ် ၂၀၊ အတွင်းရေးမှူး ဦးစိုးစိုးဇော်ကို ထောင်ဒဏ် ၆ နှစ် ချမှတ်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ အကျဥ်းဦးစီးနဲ့ နီးစပ်သူတဦးက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

“သုံးဦးစလုံး အဂတိအမှုတွေချည်းပဲ။ ဦးလှစိုးက ပုဒ်မ ၅၅ နဲ့ ထောင်ဒဏ် ၁၅၊ ဦးအောင်သန်းဦးက ပုဒ်မ ၅၅ ပဲ ထောင်ဒဏ်နှစ် ၂၀၊ ဦးအောင်သန်းဦးက ပုဒ်မ ၅၅ ရယ် ၅၆ ရယ် သူကတော့ ၆ နှစ်ပဲကျတယ်။”

ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဦးလှစိုးကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအတွင်း ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး သူရဲ့ဖော်ချက်နဲ့ ဦးအောင်သန်းဦးကို မတ်လအတွင်း ဖမ်းဆီးခဲ့ကာ တိုင်းအတွင်းရေးမှူး ဦးစိုးစိုးကို မေလမှာ ထပ်မံဖမ်းဆီးခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ထွေအုပ်နဲ့ နီးစပ်သူတဦးက ပြောပါတယ်။

“စစ်တပ်က ရာထူးကြီးတဲ့သူတယောက်နဲ့ မြေယာကိစ္စ ပြဿနာတက်ရင်း အဖမ်းခံရတာကနေ အဂတိအမှုနဲ့ အမှုဖွင့်တာ။”

စစ်ကောင်စီရဲ့ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်က ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့မှာ အဆိုပါသုံးဦးကို သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်အသီးသီးမှာ အဂတိပုဒ်မတွေနဲ့ အမှုဖွင့်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီကနေ့ ထောင်ချခံရသူသုံးဦးဟာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့က အသစ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းတဲ့ တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့မှာ ပါဝင်ခဲ့သူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန (MOF) ဟာ ဟောင်ကောင်မှာ အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေအတွက် စတုတ္ထအသုတ်အနေနဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၁၆ ဒသမ ၀၉ သန်းခန့် တန်ဖိုးရှိတဲ့ ယွမ် ၅ ဘီလီယံတန် ငွေတိုက်စာချုပ်တွေကို ထုတ်ရောင်းလိုက်ပါတယ်။

ခုအချိန်အထိ ဝန်ကြီးဌာနဟာ ဟောင်ကောင်မှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၃၀ ဘီလီယံဝန်းကျင် တန်ဖိုးရှိတဲ့ ယွမ်ငွေ ၂၃ ဘီလီယံဖိုး ငွေတိုက်စာချုပ် လေးသုတ်စလုံးကို အခုနှစ်ထဲမှာ ထုတ်ရောင်းထားပြီးပါပြီ။

ခုတကြိမ်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေဟာ ထုတ်ပေးပြီးသား ပမာဏရဲ့ ၃ ဒသမ ၅၄ ဆဖြစ်တဲ့ ငွေတိုက်စာချုပ် ယွမ် ၁၇ ဒသမ ၆၈ ဘီလီယံ (အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၅၃ ဘီလီယံခန့်) အတွက် ဝယ်ဖို့ စာရင်းသွင်းထားပြီးပြီလို့ တရုတ်အစိုးရရုပ်သံက  ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ငွေချေးစာချုပ်တွေမှာ ထုတ်ဝေစျေး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄ ဒသမ ၃၃ ဝန်းကျင် တန်ဖိုးရှိတဲ့ ၉၉ ဒသမ ၉၉ ယွမ်တန် ၂ နှစ်စာချုပ်တွေက ယွမ် ၄ ဘီလီယံဖိုးနဲ့ ထုတ်ရောင်းစျေးနှုန်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄ ဒသမ ၁၈ ဝန်းကျင် တန်ဖိုးရှိတဲ့ ၉၈ ဒသမ ၉၅ ယွမ်တန် ၁၀ နှစ်စာချုပ်တွေက ယွမ် ၁ ဘီလီယံဖိုး ပါဝင်ပါတယ်။

အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇၈၇ ဒသမ ၉၅ သန်းဝန်းကျင် တန်ဖိုးရှိတဲ့ ယွမ် ၅ ဒသမ ၅ ဘီလီယံဖိုး ငွေတိုက်စာချုပ်တွေ တတိယအသုတ်ကို အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်က ထုတ်ရောင်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ်၊ မင်းခမောက်ကျေးရွာမှ အဝေးသင်တက္ကသိုလ် ဒုတိယနှစ်ဖြေဆိုပြီး ပြန်လာတဲ့ ကျောင်းသားတယောက်နဲ့ အဖော်လိုက်လာသူ မင်္ဂလာညွှန့်ကျေးရွာ ဒေသခံတယောက်ကို မတရားအသင်းအက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၇(၁)/(၂) နဲ့ မောင်တောမြို့နယ် တရားရုံးမှာ တရားစွဲထားတယ်လို့  မိသားစုဝင်တွေဆီက သိရပါတယ်။

တရားစွဲခံရသူတွေကတော့ မင်းခမောက်ကျေးရွာမှ အဝေးသင်တက္ကသိုလ် သမိုင်းမေဂျာ ဒုတိယနှစ်ကျောင်းသား မောင်ဆန်းဌေး ၂၇ နှစ်နဲ့ သူနဲ့အဖော်လိုက်ပါလာသူ မင်္ဂလာညွှန့်ကျေးရွာမှ မောင်ခင်ဇော် ၂၈ နှစ်တို့ဖြစ်ပြီး နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်က အိမ်ပြန်လာစဥ် အမှတ် ၁ နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့၊ ကျီးကန်းပြင်ဌာနချုပ် စစ်ဆေးရေးဂိတ်မှာ မသင်္ကာလို့ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး တလကျော်အကြာမှာ တရားစွဲခံရတာပါ။

မောင်ဆန်းဌေးနိုင်ရဲ့မိခင် ဒေါ်မနုစိန်က “အမှုဖွင့်တာလည်း ကျမတို့ မသိလိုက်ပါ။ ကျမတို့သိတဲ့အချိန်မှာ တရားစွဲတင်ထားပါပြီ။ လာမယ့် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့ ရုံးချိန်းလို့သိရပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

သူတို့နှစ်ဦးကို ရိုက်နှက်စစ်ဆေးတာတွေရှိပြီး ထမင်းစားစရိတ်တွေ ပေးရသလို ကိုဗစ်စစ်ဆေးဖို့အတွက်ဆိုပြီး ငွေကျပ် ၄၀,၀၀၀ လည်း ပေးလိုက်ရကြောင်း၊ လက်ရှိ သူတို့ နှစ်ဦးကို ဘူးသီးတောင်ထောင်မှာ ချုပ်နှောင်ထားကြောင်း မိခင်ဖြစ်သူ ဒေါ်မနုစိန်က ပြောပါတယ်။

“ထမင်းစရိတ် ပေးရတာက ကိစ္စမရှိပါ။ ကျမသားက တက္ကသိုလ်တက်ပြီး ပြန်လာတာ ကိုဗစ်စစ်ဆေးပြီးသား အထောက်အထားတွေ ရှိပြီးသားပါ။ အခုက ကိုဗစ်စစ်ဆေးရမယ် ဆိုပြီး ငွေလေးသောင်းတောင်းသွားတယ်။ အခု သူတို့ကို ဘူးသီးတောင်ထောင်မှာ ချုပ်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။”

အလားတူ မောင်တောမြို့ ကရုဏာကွန်ရက်အသင်း ဘဏ္ဍာရေးမှူးနဲ့ KNN ရေသန့်စက်ပိုင်ရှင်တို့ကိုလည်း မတရားအသင်းအက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၇(၁)/(၂) နဲ့ တရားစွဲတင်ထားပြီး ထွက်ပြေးနေသူ ၂ ဦးကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ထားကြောင်း တရားရုံးနဲ့ နီးစပ်သူတွေဆီက သိရပါတယ်။

ရခိုင်မှာ တကျော့ပြန် တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်ခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလမှ နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက်အထိ ဒေသခံ ၃၂၄ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ၈၅ ဦး ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာပေမဲ့ လက်ရှိ ၂၃၉ ဦး ကျန်ရှိနေသေးတယ်လို့ ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ) ပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခက ပြောဆိုထားပါတယ်။

မြန်မာပြည်တွင်း ရှေ့တန်းတနေရာမှာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် သွားရောက်လုပ်ကိုင်ပေးခဲ့တဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံသား နယူးကာဆယ်မြို့သား ဆရာဝန် လူငယ်လေးတယောက်ဟာ ထိတ်လန့်ဖွယ်ရာ လေကြောင်းဗုံကြဲတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ကြုံခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းတွေကို ယူကေဒေသတွင်း သတင်းဌာနတခုကို ပြန်လည်ပြောပြခဲ့ပါတယ်။

အသက် ၂၉ နှစ်အရွယ် ဒက်ကလန် စတော့ကယ်ဟာ သူအလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ တော်ဝင်ဆန်းဒါးလန်းဆေးရုံကနေ ရက်သတ္တပတ် ၅ ပတ်ကြာခွင့်ယူပြီး မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့ခြမ်း တောတွင်းတနေရာက ဆေးခန်းလေးတစ်ခုမှာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းအဖြစ် လာရောက်ဆေးကုသ ပေးခဲ့ပါတယ်။

ဒက်ကလန်ဟာ ဒီလိုအရေးပါတဲ့ လူမှုကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို  အရင်ကလည်း သွားရောက်လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖူးပြီး  ပြည်တွင်းစစ်တွေဖြစ်ပွားနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံထဲကို အောက်တိုဘာလထဲမှာ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Free Burma Rangers နဲ့အတူ စေတနာဝန်ထမ်းအဖြစ် လိုက်ပါဆောင်ရွက်ရင်း ဆေးရုံဆေးခန်းနဲ့ အပြစ်မဲ့အရပ်သားတွေအပေါ်ကို စစ်တပ်က ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခဲ့တာတွေကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရချိန်မှာ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်မိကြောင်း ပြန်လည်ပြောပြရင်း ယူကေအစိုးရကိုလည်း  မြန်မာပြည်သူတွေကို အကူအညီပေးဖို့ တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။ 

“အဲဒီနေရာက ဆေးခန်းတွေမှာ ကျနော်သွားကူပေးတာ သုံးကြိမ်ရှိပြီ။ အရင်အခေါက်တွေတုန်းကတော့ တိုက်ပွဲတွေရှိမနေတော့ အဲဒီနေရာတွေဟာ လုံခြုံသေးတယ်။ အခုတစ်ခေါက်မှာတော့ အများကြီး ပြောင်းလဲသွားပြီ။ အန္တရာယ်လည်း တော်တော်များတယ်” လို့ ဒက်ကလန်က ပြောပါတယ်။ 

“ကျနော်နေခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံး နှစ်ပတ်မှာ အခြေအနေတွေက ပိုဆိုးလာတယ်။ တစ်ညမှာဆိုရင် ညသန်းခေါင်ကြီး၊ ကျနော်တို့စခန်းအပေါ်ကနေ အနိမ့်ပျံလာတဲ့ ဂျက်လေယာဉ်တွေရဲ့ အသံကိုကြားပြီး ကျနော် နိုးလာတယ်။ ကျနော်တို့နဲ့ အတူနေတဲ့ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်က သွားမှဖြစ်တော့မယ်လို့ပြောတာနဲ့ ကျနော်တို့ ဗုံးခိုကျင်းထဲမှာ သွားပုန်းနေကြတယ်။ အထဲမှာ ထိုင်နေရင်း ဂျက်လေယာဉ်တွေဝဲပျံနေတဲ့ အသံကို နှစ်နာရီလောက်ကြားနေရတယ်။ နောက်တော့ ကျနော်တို့နဲ့ နီးနီးလေးမှာပဲ ဗုံးကြဲချတဲ့အသံတွေကြားရတယ်။”

“အသံတွေငြိမ်သွားပြီးတဲ့နောက် တော်တော်ကြာတဲ့အခါမှ ကျနော်တို့ ပြန်အိပ်လိုက်ကြတယ်။ မကြာပါဘူး၊ နောက်နှစ်နာရီလောက်နေတော့ နောက်လေယာဉ်တစ်စီးထပ်လာလို့ ကျနော်တို့ ဗုံးခိုကျင်းထဲပြန်သွားရတာပဲ။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီတစ်ခေါက်ကျတော့ ဂျက်လေယာဉ်မဟုတ်တော့ဘူး။ ကျနော်တို့ စခန်းတွေကို ဓာတ်ပုံလာရိုက်တဲ့ ကင်းထောက်လေယာဉ်။”

“အဲတော့ နောက်ညမှာ စခန်းကို ဗုံးလာကြဲမလားဆိုပြီး အားလုံးက စိတ်ပူသွားတယ်။ အဲတာနဲ့ ကျနော်တို့အားလုံး တောထဲကိုရွှေ့ပြီး ယာယီပုခက်တွေ၊ ယာယီတဲတွေနဲ့ အိပ်ရတယ်။ ကျနော်လည်း အတွေ့အကြုံများတဲ့ဆေးအရာရှိတစ်ယောက်နဲ့ တောထဲကိုရွှေ့ပြီး ပုခက်တွေနဲ့ အိပ်ရင်းစောင့်နေရတယ်။ နောက်ထပ်ဂျက်လေယာဉ်တွေ လာ မလာဆိုတာ ဘယ်သူမှ မသိကြဘူး။”

“တော်တော်တုန်လှုပ်စရာကောင်းတဲ့ အတွေ့အကြုံပါ၊ နေ့စဉ် အဲဒီလိုအခြေအနေနဲ့ နေနေရတဲ့ လူတွေအများကြီးရှိသေးတယ်။ သူတို့ကစခန်းကို ပြန်မလာရဲတော့ တောထဲကနေ အခြေအနေကို စောင့်နေကြရတယ်။” လို့ သူ့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို ဒက်ကလန်က ပြန်ပြောပြပါတယ်။

နယူးကာဆယ် ဆင်ခြေဖုံး ဂေ့ါစ်ဖို့သ်က နေအိမ်ကိုရောက်အောင်ပြန်လာခဲ့ပြီးတဲ့နောက် သူ့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို ပြန်လည်ပြောပြခြင်းအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံက အရပ်သားတွေ ကြုံတွေ့ခံစားနေရတဲ့ ဘေးဒုက္ခတွေကို ကမ္ဘာအရပ်ရပ် လူတွေပိုပြီး သတိထားမိလာကြအောင်လုပ်ပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ သူက မျှော်လင့်ထားပါတယ်။

အခုချိန်မှာတော့ ယူကေအစိုးရနဲ့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းကနေ ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးကြဖို့ တောင်းဆိုထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးက လက်နက်ရောင်းချတာနဲ့ လေယာဉ်ဆီရောင်းချတာတွေကို ပိတ်ဆို့တာဆီးတာ အပါအဝင် မြန်မာစစ်တပ်ကို တားဆီးနိုင်မယ့် ဆောင်ရွက်ချက်တွေ အကောင်အထည်ဖော်ကြစေချင်တယ်လို့ ဒက်ကလန်က ပြောပါတယ်။  

“သူတို့ ဗုံးကြဲတဲ့ နေရာတွေက ဘုရားကျောင်းတွေ၊ ဆေးရုံတွေနဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေလို အရပ်သားတွေအများစုနေတဲ့ နေရာတွေဖြစ်နေတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုနဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်းတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကို ကျူးလွန်နေကြတာဖြစ်တယ်” လို့ ဒက်ကလန်က ပြောတဲ့အကြောင်း နယူးကက်ဆယ် အခြေစိုက်  Chronicle Live သတင်းမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Ref- Chronicle Live

ထိုင်းမြောက်ပိုင်း၊ ချင်းမိုင်ခရိုင်၊ ဖှန်မြို့နယ် မြန်မာနယ်စပ်အနီးမှာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ညက မူးယစ်ဆေးဝါးသယ်ဆောင်လာသူတွေနဲ့ ထိုင်းစစ်တပ်တို့ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွါးပြီး မူးယစ်မှောင်ခိုးသမား အလောင်း ၁၅ လောင်းနဲ့ အိုက်စ်မူးယစ်ဆေးပါ အိတ်ပေါင်း ၂၉ အိတ် သိမ်းဆည်းရမိတယ်လို့ မန်နေဂျာအွန်လိုင်း ထိုင်းသတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ 

ထိုင်းစစ်တပ် တပ်မ ၃ လက်အောက်ခံ  အမှတ် ၃၂၀၇ ရိန်းဂျားတပ်ဖွဲ့ဟာ  မနေ့ညက နယ်စပ်လုံခြုံရေးတာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် မွမ့်ပင်ကျေးရွာအုပ်စု ပါခါးနဲ့ ခွပ်တန့် ကျေးရွာကြား နယ်စပ်တောလှမ်းဘက်ကနေ ဝင်ရောက်လာသူ အယောက် ၂၀ လောက်ကို လှမ်းမြင်ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

စစ်ဆေးမေးမြန်းဖို့အတွက် တာဝန်ရှိသူဘက်က လူယောင်ထွက်ပြပြီး ရပ်တန့်ခိုင်းရာမှာ တဘက်က စတင်ပစ်ခတ်လာလို့ ထိုင်းစစ်တပ်ဘက်က ပြန်လည်ပစ်ခတ်ပြီး ၁၀ မိနစ်ကြာ အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ခဲ့တယ်လို့  နယ်မြေခံစစ်တပ်တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

ပစ်ခတ်သံတွေငြိမ်သွားတော့ အချင်းချင်းပြန်လည်စစ်ဆေးရာမှာ ထိုင်းစစ်တပ်ဘက်က ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူမရှိကြောင်းနဲ့ ဒီကနေ့မနက်စောစော အဲဒီနေရာအနီးတဝိုက်ကို နယ်မြေ ဝင်ရောက်ရှင်းလင်းရာမှာ သေနတ်ဒဏ်ရာနဲ့ သေဆုံးနေတဲ့အလောင်း ၁၅ လောင်း၊ အိုက်စ်မူးယစ်ဆေးပါ အိတ်ပေါင်း ၂၉ အိတ်၊ ပြောင်းရှည်သေနတ် ၁ လက်နဲ့ အမျိုး အစားမသိ ဗုံး ၁ လုံးကို သိမ်းဆည်းရမိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

တာဝန်ရှိသူတွေဟာ ဒီနေ့မနက် ၁၀ နာရီထိ အဆိုပါနေရာအနီးတဝိုက်ကို ဆက်လက် စစ်ဆေးရှင်းလင်းနေတယ်လို့ တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။ 

အဆိုပါ ဖှန်မြို့နယ် မွမ့်ပင်အုပ်စုထဲမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်နေ့ညကလည်း နယ်စပ်ကနေ အိတ်တွေသယ်လာတဲ့ လူ ၁၅ ယောက်၊ အယောက် ၂၀ လောက် တွေ့ခဲ့ပြီး ထိုင်းတာန်ရှိသူတွေကိုတွေ့တော့ အိတ်တွေပစ်ထားခဲ့ကာ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်သွားကာ ကျန်ခဲ့တဲ့ အိတ်ပေါင်း ၁၈ အိတ်ထဲမှာ အိုက်စ်မူးယစ်ဆေး အလေးချိန် ၂၁၄ ကီလိုဂရမ် သိမ်းဆည်းရမိတယ်လို့ သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ 

ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွါးခဲ့တဲ့ မွမ့်ပင်ကျေးရွာအုပ်စု ဖှန်မြို့နယ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်နယ် မိုင်း ဆတ်ခရိုင်နဲ့ ကပ်လျက်တည်ရှိပါတယ်။ 

Ref- Photo MGR Online/ChiangMaiNews

မြန်မာနိုင်ငံမှာ တိုင်းပြည်ကို အုပ်ချုပ်စီမံတဲ့ မင်းအစိုးရ မရှိတော့တာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှာ သမ္မတရူး မင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်တဲ့ သတ္တိမရှိတဲ့ ဗာလနံ စစ်သားတအုပ်က သေနတ်အားကိုးနဲ့ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ပြည်သူ့ထံက လုယူခဲ့တဲ့ အချိန်ကစ ရေတွက်ရင် ၁ နှစ်နဲ့ ၁၁ လထဲ ဝင်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စစ်ဓားပြအုပ်စုဟာ အခုချိန်ထိ နိုင်ငံကို တရားဝင်အုပ်ချုပ်ခွင့်မရဘဲ ဥပဒေမဲ့လုပ်ရပ်များစွာနဲ့ ရမ်းကားဗိုလ်ကျရင်း ထွက်ပေါက်အားလုံး ပိတ်ခံထားရတာမို့ ရွာထဲဝင်စီးတဲ့ ဓားပြအဖွဲ့လို ဖြစ်လာပါတယ်။

မင်းမဲ့တိုင်းပြည်မှာ သူတို့ဟာ ဥပဒေမဲ့ အာဏာလု၊ ဥပဒေမဲ့ ပြည်သူကိုသတ်ဖြတ်၊ ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးညှဉ်းပန်း၊ ဥပဒေမဲ့ ထောင်ချ၊ ဥပဒေမဲ့ ပြည်သူ့အိမ်ယာတွေသိမ်း၊ ချိပ်ပိတ်၊ ဥပဒေမဲ့ ရပ်ရွာတွေမီးရှို့၊ ဥပဒေမဲ့ တိုက်လေယာဉ်နဲ့ အရပ်သားတွေကို တိုက်ခိုက်၊ ဥပဒေမဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို မုဒိမ်းကျင့်၊ ဥပဒေမဲ့ ပြည်သူလူထု စည်းစိမ်ဥစ္စာကို လုယက် ဓားပြတိုက်ပြီး မကောင်းမှုမှန်သမျှ ကျူးလွန်နေခဲ့ကြတာဟာ သူတို့ရဲ့ကျဆုံးခန်းဆိုတာ နားလည်သိမြင်နိုင်ပုံလည်း မရပါဘူး။

သတ္တိမရှိတဲ့‌ ဗာလနံ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေ ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးထောင်ချထားတဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ နိုင်ငံတော်သမ္မတကြီး ဦးဝင်းမြင့်တို့ကို လုပ်ကြံလိမ်ညာ စွဲဆိုထားတဲ့ အဂတိလိုက်စားမှုတွေ အားလုံးဟာ ဘာအထောက်အထားမှ ခိုင်ခိုင်မာမာ မရှိတဲ့အပြင် လူတွေ လှောင်ပြောင်စရာဖြစ်အောင် အကောက်ကြံ ဆင်ထားတဲ့ အမှုတွေချည်းသာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရရှိခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုကြေးတွေ၊ စာရေးသားခ ဝင်ငွေတွေ၊ ခင်ပွန်း၊ သားနှစ်ယောက်နဲ့ မိသားစုဘဝ သူပိုင်ဆိုင်သမျှ အရာအားလုံးကို မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် စွန့်လွှတ်ထားတဲ့ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ကိုယ်ပိုင်အိမ်ရာတောင် မရှိရှာတဲ့ ပြည်သူ့သမ္မတကြီးကို တပြည်လုံးကိုခိုးထားပြီး ပြည်တွင်းပြည်ပမှာ ဘဏ်အကောင့်ပုန်းအမျိုးမျိုးနဲ့ နိုင်ငံတော်သူခိုးတွေက မဟုတ်တမ်းတရား အမှုဆင်ပြီး အဂတိခြစားမှု‌၊ အကျင့်ပျက်မှုဆိုပြီး လိမ်ညာထောင်ချတာဟာ သူတော်စင်ကို ဓားပြက အရှက်အကြောက်မဲ့၊ သတ္တိမဲ့စွာ တရားစွဲပြီး အပြစ်‌ပေးသလိုပါပဲ။

တကယ်တော့ စစ်သားတဦးအတွက် အရေးအကြီးဆုံး ဂုဏ်အရည်အသွေးထဲမှာ ရဲစွမ်းသတ္တိဟာ ထိပ်ဆုံးမှာ ပါဝင်ပါတယ်။ စစ်သားတဦးရဲ့ ရှင်သန်မှုဆိုင်ရာ ဝိညာဉ်လိပ်ပြာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်သားကောင်း‌တွေရဲ့ သတ္တိလို့ ဆိုရာမှာ အမှန်တရားကို ရင်ဆိုင်ဝံ့ပြီး မတရားမှုနဲ့ အဓမ္မကို ဆန့်ကျင်ရဲတဲ့ ဂုဏ်သတ္တိဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီသတ္တိ ပျောက်ဆုံးသွားတဲ့ စစ်သားဆိုတာ ရှင်လျက်နဲ့ သေဆုံးသွားရသူတွေဖြစ်ပြီး စစ်သားလို့လည်း မသတ်မှတ်ထိုက်တော့ဘဲ လက်နက်ကိုင် လူရမ်းကား စစ်ဓားပြသာ ဖြစ်သွားပါတော့တယ်။

ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က “စစ်သားတွေပဲ သတ္တိရှိရမှာပေါ့။ သတ္တိရှိရှိနဲ့ အမှန်တရားကို ရင်ဆိုင်ပါ။ သေနတ်ကိုကိုင်ပြီးတော့ သေနတ်မရှိတဲ့သူတွေကို ရင်ဆိုင်တာထက် အများကြီး ပိုပြီး အရေးကြီးပြီးတော့၊ သိက္ခာရှိပြီးတော့ ... သတ္တိရှိတဲ့ကိစ္စဟာ အမှန်တရားကို ရင်ဆိုင်ခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်လို့ ကျမပြောချင်ပါတယ်။ အမှန်တရားကို ရင်ဆိုင်လိုက်ပါ” လို့ ၂၀၁၄ ခုနှစ် မေလ ၁၄ ရက်မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ မန္တလေးမြို့က အောင်ပင်လယ်ကွင်း လူထုစည်းဝေးပွဲမှာ ပြောဆိုသတိပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း သတ္တိမရှိတဲ့‌ ဗာလနံ စစ်ဗိုလ်စစ်သားတွေဟာ အမှန်တရားကို ကျောခိုင်းမြဲခိုင်းပြီး ထွက်ပြေးခဲ့ကြတယ်။ သူတို့ရဲ့ အကျင့်ဟောင်း စရိုက်ဆိုးတွေကို မပြင်ဆင်ကြဘဲ အဝီစိထိအောင် မိုက်တွင်းဆက်တူးပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ အာဏာဆက်လုယူခဲ့ကြတာ အားလုံးအသိ ဖြစ်တယ်။

ခွင့်မလွှတ်ထိုက်တဲ့ အဆိုးဝါးဆုံး အရက်စက်ဆုံး စစ်ရာဇဝတ်မှု သန်းချီကို ဆက်ကျူးလွန်ခဲ့ကြတာမို့ ကိုယ်ကျူးလွန်တဲ့ အပြစ်တွေကို တာဝန်မခံရဲတော့တာနဲ့ မသန့်ရှင်းစွာ ခိုးဝှက်ရယူထားတဲ့ သံသရာကြွေးပါမယ့် သွေးအလိမ်းလိမ်း ပေကျံနေတဲ့ စည်းစိမ်ဥစ္စာတွေကို မက်မောတာကြောင့် သတ္တိကြောင်စွာ အမှန်တရားကို ရင်မဆိုင်ရဲတော့တာမို့ မဟာအကုသိုလ် အမှောင်တိုက်ထဲမှာ လောင်မြိုက်နေကြတာဖြစ်တယ်။

နိုင်ငံကို ဖျက်ဆီးနေတာ သတ္တိမရှိတဲ့‌ ဗာလနံ စစ်ဗိုလ်စစ်သားတွေဖြစ်ပြီး တိုင်းပြည်ကို သတ္တိရှိရှိ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ စွန့်စွန့်စားစား အသက်ပေးကာကွယ်လို့ စနစ်သစ် တည်ဆောက်နေကြတာ မျိုးဆက်သစ် လူငယ်လူရွယ်တွေ အပါအဝင် ပြည်သူလူထုတရပ်လုံး ဖြစ်နေတဲ့ အချက်ဟာ သမိုင်းကမ္ပည်းထိုးခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

တနှစ်ကျော်လာပြီဖြစ်တဲ့ ပြည်သူ့ခုခံကာကွယ်စစ်အတွင်း တိုက်ပွဲတွေမှာ ပြည်သူ့ရင်ခွင်ကို ခိုလှုံလာတဲ့ ပြည်သူ့စစ်သား၊ ရဲသား အမြောက်အမြား ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီး ဖက်ဆစ်တပ်ထဲမှာ အများစုဟာ သတ္တိမရှိတဲ့‌ ဗာလနံ စစ်ဗိုလ်စစ်သားတွေသာ ကျန်ရစ်ခဲ့တာမို့ လေကြောင်းအကူမပါရင် စစ်မတိုက်ရဲတော့တဲ့၊ အလွယ်တကူ အရှုံးပေး လက်နက်ချ ထွက်ပြေးကြတဲ့ သူရဲဘောကြောင်တဲ့ စစ်ဓားပြတပ်အဆင့်ကို ရောက်ရှိခဲ့ပြီဖြစ်တယ်။

တဖက်မှာလည်း အာဏာလုတာ ရက်ပေါင်း ၆၈၀ ကျော် ရှိလာတာတောင် တရက်တောင်မပျက်၊ အသက်ကို ပဓာနမထားဘဲ မတရားမှုကို လက်မခံဘူးဆိုတာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပြသ တော်လှန်‌နေကြတဲ့ မိဘပြည်သူတွေ၊ ရရာလက်လုပ်သေနတ်တွေနဲ့ အာဏာရှင် မကောင်းဆိုးဝါးတွေကို ဘယ်တော့မှ အုပ်ချုပ်လို့မရစေရလို့ ပြတ်ပြတ်သားသား ကြွေးကြော်ပြီး မယိမ်းမယိုင် ခိုင်မာတဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးစိတ်ဓာတ် အလံကို အမြင့်ဆုံး လွှင့်ထူထားတဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ PDF တွေ၊ ရပ်ရွာဒေသကာကွယ်တပ်ဖွဲ့တွေ၊ မြို့ပြ ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့တွေ၊ လူငယ်လူရွယ်တွေဟာ လက်နက်အင်အားမမျှလို့ အရှုံးပေး လက်နက်ချတယ်ဆိုတာ တခါမှ မကြားဖူးပါဘူး။ ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ အသက်စွန့် တိုက်ခိုက်လို့ သမိုင်းမော်ကွန်းထိုးလောက်တဲ့ ရဲစွမ်းသတ္တိတွေဟာ ကမ္ဘာက အံ့ဩချီးမွမ်းကြရတဲ့ အဆင့်ကို ရောက်လို့နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

သတ္တိမရှိတဲ့‌ ဗာလနံ စစ်ဗိုလ်စစ်သားများ တအုပ်ဟာ သူတို့ကို ဆန္ဒပြဆန့်ကျင်ခဲ့တဲ့ ဆင်းရဲသား ပြည်သူလူထုကို ရှစ်လေးလုံးအရေးအခင်းပြီးတော့ ဒုက္ခမျိုးစုံပေးပြီး လက်စားချေခဲ့သလို အခု ၂၀၂၁ နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာလည်း ရွာတွေမီးရှို့၊ အိမ်တွေချိပ်ပိတ်၊ မရှိဆင်းရဲသား အိမ်တွေကို ကျူးတွေဆိုပြီး အိမ်တွေဖျက်၊ မတရားသိမ်းပြီး ဒုက္ခမျိုးစုံပေးပြီး လက်စားချေနေတာပဲ။ ဒါဟာ သူတို့လုပ်နေကြ မိစ္ဆာ‌အကျင့်ယုတ်ပါပဲ။

ပြီးတော့ အဲ့ဒီလို ပြည်သူအိမ်မြေယာတွေ မတရားသိမ်းယူပြီး သူတို့ကိုထောက်ခံတဲ့ စိတ်ဓာတ်ယုတ်ညံ့တဲ့လူတွေ၊ အပုပ်အစပ်စားရဖို့ အချိုအချောင်ရဖို့‌ စောင့်နေကြတဲ့ လင်းတလို ဝိသမစီးပွားရေးသမားတွေကို ‌ဈေးပေါပေါနဲ့ရောင်းချပြီး သူတို့ကို ထောက်ခံ ပေါင်းစားလာအောင် အမှုတွဲခေါ်‌နေကြတာပဲ မဟုတ်လား။

အဲ့ဒီမှာ ဇာတ်ပျက် ခေတ်ပညာတတ်တွေ ဖောက်ပြန်ပြီး စစ်ဗိုလ်ယုတ်တွေနဲ့ ပေါင်းစားပြီး မိုးခါးရေ ဝိုင်းအုံသောက်ခဲ့ကြရင်း ချိုတာလေးတွေ ရွေးစားလို့ရတာတို့၊ စစ်ဗိုလ်တွေက တကယ်တမ်း ပေါင်းကြည့်ရင် မဆိုးလှပါဘူးတို့၊ အဆင်ပြေပါတယ်တို့၊ မခက်ခဲပါဘူးတို့လို့ မရှက်မကြောက် ပြောလာခဲ့ကြတာ လူတိုင်းရဲ့ဝန်းကျင်မှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် ဒီဆောင်းပါးကို နိဂုံးချုပ်ရရင် တရားဥပဒေ မစိုးမိုးတဲ့ မင်းမဲ့တိုင်းပြည်မှာ စစ်ငရဲတွင်းထဲက မြန်မာပြည်သူအားလုံးဟာ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဆိုးကို လုံးဝရှင်သန်ခွင့်မပေးဖို့ ခိုင်မာစွာ သန္နိဋ္ဌာန်ချထားပြီးတာမို့ နိုင်ငံတော်အဆင့် စစ်ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်နေကြဆဲ အမှန်တရားကို မရင်ဆိုင်ရဲတဲ့၊ သတ္တိမရှိတဲ့‌ ဗာလနံ စစ်ဗိုလ်စစ်သား အားလုံးနဲ့တကွ ထောက်ခံသူ၊ ပေါင်းစားသူတွေ အားလုံးကို မဖြစ်မနေ နှိမ်နင်း အပြစ်ပေးကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ အမှားကျူးလွန်ထားသူ‌တွေ အ‌နေနဲ့ စဉ်းစားဉာဏ်ရှိသူ ဆိုရင်တော့ အမှားလမ်းလိုက်တာ အမြန်ဆုံးရပ်ပြီး သတ္တိကို ပြန်လည်‌မွေးမြူလို့ ပြည်သူနဲ့အတူ လက်တွဲလို့ အမှန်တရားကို ရင်ဆိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့သလိုမှ မဟုတ်ရင်တော့ ရုပ်ဆိုးအကျည်းတန်တဲ့ ဇာတ်သိမ်းနဲ့ ကြုံရမှာ မလွဲပါဘူး။

မင်းကောင်းချစ်

ရန်ကုန်၊ မြောက်ဥက္ကလာပမြို့နယ်၊ သုံးလမ်းဆုံအနီးက စုပေါင်းစစ်ဆေးရေးဂိတ်ကို ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် ဒီနေ့မနက်  အဝေးထိန်းခလုတ်နဲ့ ဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့  ရန်ကုန် UG association ကနေသိရပါတယ်။

ဒီနေ့မနက်၉ နာရီ ၄၅ မိနစ်အချိန်မှာ  Yangon UG association (YUA) အဖွဲ့ဝင် God’s Hand Forces (GHF) ရဲ့ တပ်ခွဲ ၆ ဖြစ်တဲ့  Black Fox YGN UG က ဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင် အနည်းဆုံး ၈ ယောက်လောက် ထိခိုက်သေဆုံးတာရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Yangon UG association တာဝန်ရှိသူတဦးက “ကျနော်တို့ နောက်ချန် စကောက်တွေဆီက သတင်းကိုသေချာရလို့ အခုလို ထုတ်ပြန်ထားတာပါ။ ဘဲဥ သုံးကောင်ထိပြီး တစ်ကောင်သေတယ်။ စခတွေ အရပ်ဝတ်နဲ့ သုံးကောင်၊ ယူနီဖောင်းနဲ့ နှစ်ကောင် စုစုပေါင်း ၈ ကောင်ထိပါတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

အဆိုပါစစ်ဆင်ရေးကို “အသက်လျော်ကြေး စစ်ဆင်ရေး” ရဲ့ တစ်စိတ်တပိုင်းဖြစ်တယ်လို့ ကြေညာထားပြီး ဖောက်ခွဲမှုကြောင့် စစ်ကောင်စီရဲ့ ကားတစ်စီးလည်း ပျက်စီးသွားခဲ့ရသလို လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ ရဲဘော်တွေအနေနဲ့ ထိခိုက်မှု မရှိခဲ့ဘူးလို့သိရပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရ သေဆုံးမှု အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သီးခြား အတည်ပြုနိုင်တာမရှိသေးသလို စစ်ကောင်စီပြန်ကြားရေးကလည်း သတင်းထုတ်ပြန်တာ မရှိပါဘူး။ 

ဖောက်ခွဲရေးမစ်ရှင်လုပ်ဆောင်ရာမှာ ခရီးသွားလာတဲ့ ပြည်သူတွေ ထိခိုက်မှု မရှိအောင် သေချာစောင့်ကြည့် အချိန်ယူပြီးမှ လုပ်ဆောင်ခဲ့ရတယ်လို့လည်း ရန်ကုန် UG အဖွဲ့တာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။

“သူတို့က  အဲဒီနေရာကို ကားလမ်း ဘယ်ညာဂိတ်ချပြီး စစ်တာပါ၊ နေ့တိုင်းကို စစ်နေတာ၊ ကျနော်တို့ အနေနဲ့က အများပြည်သူတွေ မထိခိုက်အောင် အချိန်ယူ စောင့်ကြည့်ပြီး သေချာမှ လုပ်ဆောင်လိုက်တာပါ၊ အာဏာရှင် မကျရှုံးသေးသရွေ့  ကျနော်တို့ ရန်ကုန်မှာ ဆက်တိုက်ရှိနေမယ်၊ ရန်ကုန်က ကျနော်တို့ ရန်ကုန်ပါ လုံးဝနောက်မဆုတ်ပါဘူး။”

ရန်ကုန်မှာ UG အဖွဲ့ဝင်တွေအနေနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၂ ရက်ကလည်း မြောက်ဒဂုံ ပင်လုံလမ်းမနဲ့ ပြည်ထောင်စုလမ်းထောင့်မှာရှိတဲ့ ထွေအုပ်ရုံးနဲ့ စည်ပင်ခရိုင်ရုံးတို့ကိုလည်း အဝေးထိန်းခလုပ်နဲ့ ဖောက်ခွဲ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံအနောက်ပိုင်း၊ ပရကျူပ်ခီရီခန်ခရိင်၊ ဟွာဟင်မြို့နယ်ထဲမှာ ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် ဒီမနက်စောစောက ခရီးသည်တင်မီးရထားနဲ့ အိမ်စီးကားတစီး အရှိန်ပြင်းစွာတိုက်မိပြီး သုံး ဦး ပွဲချင်းပြီးသေဆုံးကာ တဦး ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့  မတ်တီချွန်းထိုင်းသတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ 

ဒီကနေ့မနက် ၄ နာရီလောက်က ဟွာဟင်မြို့နယ် နောင်ကယ်နဲ့ ဟွာဟင်မီးရထားဘူတာကြားမှာ ရထားနဲ့ကား မတော်တဆထိခိုက်မှုဖြစ်ပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူရှိကြောင်း သတင်းပေးပို့ချက် ရတဲ့အတွက် လူနာတင်ယာဉ်၊ ကယ်ဆယ်ရေးကားတွေနဲ့အတူ သွားရောက်ကြည့်ရှုခဲ့တယ်လို့ ဟွာဟင်မြို့နယ်ရဲတပ်ဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူမှ သတင်းထောက်တွေကို ပြောပါတယ်။

အခင်းဖြစ်တဲ့နေရာမှာ ရထားလမ်းပေါ် လွင့်စဉ်ဒဏ်ရာရသူတွေ၊  ခေါင်းတွဲပျက်စီးနေတဲ့ နခွန်းဆီထ မရတ်-ဘန်ကောက် မီးရထားအတွဲအမှတ် ၈၆ ကိုလည်းကောင်း၊ အဆိုပါနေရာနဲ့ မီတာ ၁၀၀ ခန့်အကွာမှာ လုံးဝကြေမွပျက်စီးနေတဲ့ အဖြူရောင် မာစဒါအိမ်စီးကား တစီးကို တွေ့ရတာလို့  ဆိုပါတယ်။

ယာဉ်တိုက်မှုကြောင့် ရထားလမ်းပေါ် လွင့်စဉ်ဒဏ်ရာရသူတွေထဲမှာ အမျိုးသမီး နှစ်ဦး ပွဲချင်းပြီးသေဆုံးပြီး အမျိုးသားတဦး မျက်နှာမှာ သွေးအလိမ်းလိမ်းနဲ့ ဒဏ်ရာတွေရရှိကြောင်း၊ ဒါ့အပြင် မာစဒါကားထဲမှာ သေဆုံးနေတဲ့ အမျိုးသားတဦး အလောင်းကိုလည်း ခက်ခက်ခဲခဲ ဆွဲထုတ်ယူရတယ်လို့ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

သေဆုံးဒဏ်ရာရသူတွေဟာ အိမ်စီးကားထဲကဖြစ်ကြောင်း၊  ကားထဲ ပိတ်မိတဲ့အမျိုးသားမှာ ဟွာဟင် ရဲတပ်ဖွဲ့က ရဲအရာရှိတဦးလို့ သိရပြီး အမည်နဲ့ ရာထူးကိုတော့ အတိအကျမသိရသေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ 

စစ်ဆေးမေးမြန်းချက်အရ အဆိုပါမီးရထားဟာ နခွန်းဆီထမရတ်ခရိုင်ဘက်ကို ဦးတည်ထွက်ခွာလာတာဖြစ်ကြောင်း၊ အခင်းဖြစ်တဲ့နေရာမှာ ကားလမ်းဖြတ်ကူးနိုင်တဲ့ လမ်းဆုံရှိပြီး ဂိတ်ကနေ အလိုအလျောက် ဖွင့်ပိတ်နိုင်တဲ့ သံဘားတန်း ရှိကြောင်း၊  ရထားလာတော့မှာမို့ သံဘားတန်းက ပွင့်သွားစဉ် အိမ်စီးကားက အလျင်အမြန်ဖြတ်မောင်းသွားပေမယ့် မလွတ်ကင်းဘဲ ရထားနဲ့တိုက်မိတာလို့ မျက်မြင်တွေက ပြောပါတယ်။ 

ဒါပေမဲ့ သက်ဆိုင်ရာကတော့ မတော်တဆဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းအသေးစိပ်ကို ဆက်လက်စုံစမ်းသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ရထားပေါ်က ခရီးသည်တွေကိုတော့ တခြားရထား တစီးပေါ်သို့ လွှဲပြောင်းပြီး လိုရာခရီးသို့ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့တယ်လို့ ထိုင်သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။

Ref-Matichon

မကွေးတိုင်း ထီးလင်းမြို့နယ်မှာ စစ်ရှောင်ပြည်သူ ၄ ယောက်ကို စစ်ကောင်စီ စစ်ကြောင်းက ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့က ဖမ်းဆီးသွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ထီးလင်းမြို့နယ် ရွှေအောင်သာ အထိုင်စခန်းကနေ စစ်ကြောင်းထိုးလာတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ပူးပေါင်း ပျူစောထီးအဖွဲ့ဟာ မနေ့ မွန်းတည့် ၁၂ နာရီလောက် တင်းချောင်းရွာနားက တောထဲက တဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေတဲ့ ပြည်သူ ၄ ယောက်ကို ဖမ်းဆီးသွားကြတယ်လို့ တင်းချောင်းရွာ ဒေသခံတယောက်က ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

ဖမ်းဆီးခံရသူတွေကတော့ တင်းချောင်းကျေးရွာက ကိုဆန်းဝင်း၊ ကိုဖိုးစိုးကြီး၊ ကိုအောင်အောင်နဲ့ ကိုမျိုးမင်းဆွေတို့ဖြစ်ကြပြီး ရွှေအောင်သာ တပ်စခန်းကို ခေါ်သွားကာ ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့ မနက်အထိ ပြန်လွှတ်မပေးသေးဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေဟာ ထီးလင်းမြို့ပေါ်မှာလည်း မြို့ဝင်၊ မြို့ထွက် ဂိတ်တွေမှာ ကင်းတွေချထားပြီး တင်းတင်းကြပ်ကြပ် စစ်ဆေးနေသလို လက်ကိုင်ဖုန်းတွေကိုလည်း စစ်ဆေး ဖမ်းဆီးနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံတော်အာဏာကို မတရားသိမ်းပိုက်တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ကနေ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့အထိ နိုင်ငံတဝန်း  မတရားဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခံထားရသူ ၁၃၀၆၀ ယောက်ရှိပြီး အဲဒီထဲက ၁၆၈၆ ယောက်ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံထားရတယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဥ်းသားများကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP က ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်း၊ လှိုင်သာယာမြို့နယ်မှာ ကုန်တင်ကားတွေပေါ်  အုပ်စုဖွဲ့ လိုက်လံခိုးယူနေတဲ့အဖွဲ့ကို ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက် ဒီကနေ့ မနက်ပိုင်းက ရဲတွေက ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။

ရန်ကုန်-ညောင်တုန်းလမ်းမကြီးပေါ်မှာ ဒီကနေ့ မနက်ပိုင်းက ကုန်တင်ကားတွေပေါ်ရှိ ဆန်၊ ဆီ၊ ဆား၊ ငရုတ်၊ ကြက်သွန် စတဲ့ ကုန်ပစွည်းတွေကို လိုက်လံခိုးယူနေတဲ့ ကိုဖြိုး အပါအဝင် ခြောက်ဦးကို စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ရဲတွေက လှည့်ကင်းလှည့်နေချိန်တွေ့ရှိ ဖမ်းဆီးခဲ့တာလို့  ၇ ရပ်ကွက်နေသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

‘ဒီလူတွေက အုပ်စုလိုက်တက်ခိုးတာ ဘယ်သူမှမပြောရဲဘူး။ အကုန်လုံးက ဓားတွေကိုယ်စီပါတာ။ တွေ့လည်း မသိချင်ယောင်ဆောင်နေရတယ်။ ပြောရင် အသတ်ခံရမှာစိုးလို့ အခုမိသွားပြီဆိုပေမဲ့ ပြန်မလွှတ်ရင်ကောင်းတာပေါ့။ ပြန်လွှတ်ရင်တော့ နောက်ထပ်ဖြစ်နေမှာပဲ။”

ကုန်တင်ကားပေါ်မှာ ပါလာတဲ့ကုန်ပစ္စည်းတွေ လိုက်လံခိုးယူနေသူတွေကို ဒုစရိုက်လောကမှာ လေထီးလို့ခေါ်ပြီး ရန်ကုန်အဝေးပြေးလမ်းမတွေပေါ်မှာ အများဆုံးလှုပ်ရှားသူတွေ ဖြစ်တယ်လို့ အမည်မဖော်လိုသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“သူတို့က သီရိမင်္ဂလာစျေး၊ ကြည့်မြင်တိုင်ငါးစျေးနဲ့ လှိုင်သာယာတွေမှာ လှုပ်ရှားနေကြတဲ့ လေထီးတွေ။ ပြောရရင်ကားပေါ်ကနေ ကုန်ပစ္စည်းတွေ တက်ခိုးပြီး ခုန်ချတဲ့သူတွေ အခုမိတာ။”

လှိုင်သာယာမြို့နယ်အတွင်း ဖြတ်သန်းသွားလာနေတဲ့ ကုန်ကားတွေပေါ်ကနေ ပစ္စည်းတွေ အုပ်စုဖွဲ့ကာ  လိုက်လံခိုးယူနေတဲ့  အမျိုးသား ငါးဦးနဲ့ အမျိုးသမီး တဦးတို့ကို ဆိုင်ကယ် နှစ်စီး၊ ဘေးတွဲ တစ်စီးနဲ့ ငါးခြောက်ထုပ်တွေနဲ့အတူဖမ်းဆီးရမိခဲ့တာလို့ အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့နီးစပ်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

လက်တလောမှာ ပြစ်မှုကျူးလွန်သူ အမျိုးသား ငါးယောက်နဲ့ အမျိုးသမီး တယောက်တို့ကို  လှိုင်သာယာမြို့မရဲစခန်းမှာ အမှုဖွင့်လှစ်စစ်ဆေးနေပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ ဖမ်းဆီးခံနေရတဲ့ ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ် KBC ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်ကို စစ်ကောင်စီက တရားစွဲဖို့ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ KBC ဒုအထွေထွေအတွင်းရေးမှူး Rev. လဖိုင်ဇော်လက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

သိက္ခာတော်ရ ခရစ်ယာန်ဆရာတော် ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန် ဖမ်းဆီးခံရတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အသင်းသူအသင်းသားတွေကို အသိပေးပြောကြားတဲ့ ရုပ်သံဖိုင်ကို ဒီဇင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့ညက ကချင်ဘာသာနဲ့ ထုတ်ပြန်ပြောကြားခဲ့တာပါ။

ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့ညက စစ်ကောင်စီခန့် ကချင်ပြည်နယ် လုံနယ်ဝန်ကြီးက တွေ့ဆုံဖို့ KBC ဌာနချုပ်ကို အကြောင်းကြားလာတဲ့အတွက် KBC ရုံးချုပ်က အမှုဆောင် ၄ ဦး သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

တွေ့ဆုံချိန် ကချင်ပြည်နယ် လုံနယ်ဝန်ကြီးက ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်ဟောကြားခဲ့တဲ့ တချို့ အကြောင်းအရာတွေကိုပြပြီး အပြစ်ရှိကြောင်း ထောက်ပြခဲ့တယ်လို့ Rev. လဖိုင်ဇော်လက အသင်းသူ အသင်းသားတွေကို ပြန်လည်ရှင်းပြခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် တရားစွဲဆိုခံရနိုင်ဖွယ်ရှိတဲ့အတွက် ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန် လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

“လုံနယ်ဝန်ကြီးက တွေ့ဆုံချင်တယ်လို့ အကြောင်းကြားလာတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ အသင်းတော်က အမှုဆောင် ၄ ဦး သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ ဆရာတော် ပြစ်မှုကျူးလွန်ထားတယ်ဆိုတဲ့ ဖိုင်တချို့ကို ပြသပါတယ်။ ဆရာတော်ကို တရားစွဲဆိုသွားမယ်လို့ ကျနော်တို့ သိရပါတယ်။ ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန် လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ကော်မတီဖွဲ့စည်းပြီး သက်ဆိုင်တဲ့သူတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ကာ ဆရာတော်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ကြိုးပမ်းသွားမယ်။”

ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်ကို ဒီဇင်ဘာ ၅ရက်နေ့က ဘန်ကောက်မြို့ကို သွားရောက်ဆေးကုဖို့ အသွား မန္တလေးလေဆိပ်မှာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပြီးနောက် မြစ်ကြီးနားလေဆိပ်မှာ ညနေပိုင်းမှာ ပြန်လည် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်ထိ မိသားစုဝင်တွေနဲ့လည်း အဆက်အသွယ် မရသလို ဘယ်နေရာမှာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတယ်ဆိုတာကိုလည်း မသိရသေးဘူးလို့ မိသားစုနဲ့ နီးစပ်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“လက်ရှိအချိန်ထိတော့ မိသားစုဝင်တွေလည်း အဆက်အသွယ် မရကြသေးပါဘူး။ ဆရာတော်ကို ဘယ်မှာ ဖမ်းဆီးထားလဲ မသိရေသးဘူး။ ၄ ရက်ရှိလာပြီ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတာက။ သူတို့က အခုမှ အဲ့ဖိုင်တွေ ပြပြီး ဖမ်းဆီးဖို့လုပ်တာက ကလိမ်ကကျစ်ကျတာပဲ။ သက်သက်မဲ့ ဖမ်းချင်လို့ ဖမ်းတာ လူတိုင်းသိတယ်”

ဗြိတိန်အခြေစိုက် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ Global Witness ကလည်း ဒေါက်တာခလမ်ဆမ်ဆွန်ကို ခြွင်းချက်မရှိ အမြန်ဆုံးလွတ်ပေးဖို့ ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

သိက္ခာတော်ဆရာ ဒေါက်တာ ခလမ်ဆမ်ဆွန်ဟာ ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ်(KBC) ရဲ့ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ၈ နှစ်၊ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ၄ နှစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး လက်ရှိ KBC ရဲ့ အထူးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသူဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံဟာ စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်တွေကို နိုင်ငံရေးအသုံးချတာနဲ့ စစ်လက်နက်အဖြစ် အသုံးချတာတွေကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဆန့်ကျင်ပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်လည်ဦးမော့လာမယ့် လမ်းကြောင်းကို ထိန်းသိမ်းဖို့ တဖက်သတ် ပိတ်ဆို့အရေးယူတာတွေ ရုပ်သိမ်းဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တယ်လို့ တရုတ်သံတမန်တဦးက ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ပြောပါတယ်။

ယူကရိန်းရဲ့ လက်ရှိ ဆိုးရွားလွန်းတဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးရာမှာ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ တရုတ်လက်ထောက်သံတမန် ဂံရှောင်းက နိုင်ငံရေးအရ ပြေလည်မှုရရှိဖို့ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ပြန်စဖို့ ယူကရိန်းအကျပ်အတည်းရဲ့ ယိုဖိတ်မှု သက်ရောက်မှုတွေကို နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝိုင်းက လျှော့ချ  ရပ်တန့်သင့်တယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။

ဒီလို ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရှုပ်ထွေးတဲ့ အကျပ်အတည်းကို ရင်ဆိုင်ရာမှာ နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းဟာ လူတွေကို ဦးစားပေးဖို့၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ဦးစားပေးဖို့နဲ့  အကျပ်အတည်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ယိုဖိတ်မှုဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုတွေကို ဖြတ်တောက်ရေး ကြိုးပမ်းအားထုတ်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ဂံရှောင်းက မှတ်ချက်ပြု ပြောဆိုပါတယ်။

“လက်ရှိ ကမ္ဘာမှာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ စွမ်းအင်အကျပ်အတည်းဟာ ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ ဝယ်လိုအားပြဿနာ မဟုတ်ပေမဲ့ နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပြတ်တောက်သွားတဲ့ အတွက် ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်မှာ ပြဿနာတခု ဖြစ်လာပါတယ်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ပြန်ဦးမော့လာတဲ့ အရှိန်ကို ထိန်းသိမ်းဖို့နဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ၂၀၃၀ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အစီအစဉ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာမှာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေကို လျှော့ချဖို့ တဖက်သတ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေကို ရုပ်သိမ်းဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်” လို့ ဂံရှောင်းက ပြောပါတယ်။

တရုတ်ဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို မြတ်နိုးတဲ့ နိုင်ငံအားလုံးနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုတွေကတဆင့် ပဋိပက္ခတွေ အဆုံးသတ်ဖို့နဲ့ အငြင်းပွားမှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ ထောက်ခံအားပေးတယ်၊ ယူကရိန်း အကျပ်အတည်းကို နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းဖို့နဲ့ ဥရောပမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတို့ အထောက်အကူဖြစ်စေဖို့ ကြိုးပမ်းမှုအားလုံးကို ထောက်ခံမယ်လို့လည်း ဂံရှောင်းက ပြောပါတယ်။

ပီရူးနိုင်ငံမှာ သမ္မတပီဒရို ကတ်စတီလို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီးနောက် ဒုသမ္မတ ဒီနာဘိုလူအာတာက   ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ပြီး ပီးရူးနိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးသမ္မတ ဖြစ်လာပါတယ်။

သမ္မတသစ် ဖြစ်လာတဲ့ ဒီနာဘိုဘူအာတာဟာ ၂၀၂၆ ခုနှစ်အထိ သမ္မတအဖြစ်တာဝန်ယူမှာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံမှာလအတော်ကြာ မတည်မငြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေးအရ ပဋိပက္ခတွေရပ်စဲဖို့ သမ္မတ အသစ်က တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒီအစိုးရသစ်မှာ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းအသီးသီးက အားလုံးပါဝင်လာဖို့ရှိတယ်လို့ လည်းဆိုပါတယ်။

ပီရူးနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေကို ဖောက်ဖျက်ခဲ့တယ်ဆိုပြီး ပုန်ကန်မှု၊ ပူးပေါင်းကြံစည်မှုတို့နဲ့ စွပ်စွဲခံထားရတဲ့ သမ္မတ ပီဒရို ကတ်စတီလိုကတော့  ဒီဇင်ဘာလ ၇ ရက်က ဖမ်းဆီး ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရကာ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အန်နီဘယ်တောရက်စ်နဲ့အတူ အကျဉ်းချခံနေရတာပါ။

ပီရူးသမ္မတပေဒရို ကက်စ်တီလိုဟာ အဖမ်းမခံရခင်က  ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ်လို့ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတဝန်းရှိ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ တောင်းဆိုချက်တွေကို တုံ့ပြန်ဖို့အတွက် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနဲ့ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတို့ကို ရည်ရွယ်ပြီး ရီပတ်ဘလစ်ကန် ကွန်ဂရက်ကို ယာယီဖျက်သိမ်းကာ ထူးခြားတဲ့ အရေးပေါ်အစိုးရတစ်ရပ်ကို ထူထောင်လိုက်ကြောင်း ကက်စ်တီလိုက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

အချိန် ၉ လထက် ပိုမကြာတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေသစ်တစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲဖို့အတွက် ပါလီမန်လွှတ်တော်အသစ်ကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံး ခေါ်ယူကျင်းပမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် လွှတ်တော်အသစ်ကို မစတင်မချင်း အမိန့်ဥပဒေနဲ့ အုပ်ချုပ်မှာဖြစ်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး ညမထွက်ရအမိန့်ကို ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်၊ ည ၁၀ နာရီမှ စတင်ပြီး မနက် ၄ နာရီအထိ အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။

တရားမဝင် လက်နက်ကိုင်ဆောင်ထားသူ အားလုံးဟာ ၇၂ နာရီအတွင်း အမျိုးသား ရဲတပ်ဖွဲ့ဆီ လက်နက်တွေ လွှဲပြောင်းပေးကြဖို့နဲ့ လိုက်နာဖို့ ပျက်ကွက်သူမှန်သမျှ ဥပဒေအရ  အပြစ်ပေးအရေးယူခံရမယ်လို့  ကတ်စတီလိုက ကြေညာခဲ့တာပါ။

ဒါပေမဲ့ အခုလိုအောက်လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး အာဏာဆက်လက်ဆုပ်ကိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့တဲ့ ကတ်စတီလိုဟာ စွပ်စွဲပြစ်တင် ရာထူးကနေဖယ်ရှားခံခဲ့ရပြီး  ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတာကြောင့် သူရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲသစ် အစီအစဉ် ရေစုန်မျောသွားခဲ့ပါတယ်။

လွှတ်တော်အမတ်တွေက ကတ်စတီလိုရဲ့ကြိုးပမ်းမှုအပေါ် လျစ်လျူရှုပြီး အရင်ကစီစဉ်ထားတဲ့ စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုဆိုင်ရာ တရားခွင်အတိုင်းဆက်လက်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ 

တရားလွှတ်တော်မှာ သမ္မတကတ်စတီလိုကိုဖယ်ရှားဖို့အတွက်  ထောက်ခံမဲ ၁၀၁ မဲ၊ ကန့်ကွက်မဲ ၆မဲနဲ့ ကြားနေမဲ ၁၀မဲနဲ့ မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ တာပါ။

ရာထူးကနေ မဲပေးဖြုတ်ချခံခဲ့ရတဲ့ ပီရူးသမ္မတ ပီဒရို ကတ်စတီလိုအပေါ် ထောက်ခံသူတွေနဲ့ အဓိ ကရုဏ်း နှိမ်နင်းရေးရဲတပ်ဖွဲ့တို့အကြား ဒီဇင်ဘာလ ၇ရက်က ရုန်းရင်းဆန်ခတ် ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဒီခေါင်းဆောင်ဟောင်းကို ထိန်းသိမ်းထားတဲ့ ရဲစခန်းရှေ့မှာ အဓိကရုဏ်းဖြစ်ခဲ့ပြီး ကတ်စတီလိုကို ပုန်ကန်မှုစွဲချက်တွေနဲ့ လီမာမြို့တော် ရဲစခန်းမှာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်း ထားတယ်လို့ ရှေ့နေချုပ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

သမ္မတရာထူးကနေ ဖယ်ရှားခံရလို့ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြနေသူတွေကို လုံထိန်းရဲတပ်ဖွဲ့က မီးကျည်တွေနဲ့ လူအုပ်ကိုရှင်းလင်းဖို့ ဝင်ရောက်လာတာကြောင့် နှစ်ဖက်ကြား တင်းမာမှုမြင့်တက်ခဲ့တာပါ။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့ အနောက်တောင်ပိုင်း၊ မွှန်ထာရပ်ကွက်မှာရှိတဲ့ ကလေးပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် မချောစုအောင်ရဲ့ နေအိမ်ကို လာရောက် မီးရှို့ ချိပ်ပိတ်တဲ့ အင်အား ၄၀ လောက်ပါ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့ နေလယ်ပိုင်းမှာ မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်ခံရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ဒေသခံတဦးက “သူတို့က သတင်းအရ လာရှာတာနေမယ်ဗျ။ သူတို့ရှာရမယ့်အိမ်ကိုလည်း မသိဘူးထင်တယ်။ တွေ့တဲ့လူတိုင်းကို ဓာတ်ပုံပြပြီး လိုက်မေးနေတာ။ အဲလိုမေးပြီး သွားတဲ့အချိန် ဆေးရုံတိုက်တန်းဘက်အရောက် ဗုံးတွေ ဆက်တိုက်ပေါက်ကွဲသံတွေ ကြားရတာပဲ။‌ ပေါက်ကွဲတဲ့ ဗုံးအသံကတော့ ၆ လုံးလောက်ဖြစ်ဖို့များတယ်။ နေရာအတိအကျတော့ သွားမကြည့်ရဲတော့ အတိအကျ မသိရသေးဘူး။ (--)တွေကတော့ ခြေရှုပ်နေတယ်။ အဲလိုလည်း ပေါက်ကွဲလိုက်ပြီး ခဏနေကြာတော့ ရမ်းသန်းပစ်ခတ်မှုတွေ ပြုလုပ်ကြတော့တာပဲ။ ဘာအသေအပျောက်မှ မကြည့်ရဘူး။ ကိုယ့်အသက်မသေအောင် မနည်း အပြင်မထွက်ဘဲ ငြိမ်နေရတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ တပ်သားတွေက လတ်တလောရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ မချောစုအောင်ရဲ့ မှတ်ပုံတင်နံပါတ်ကို သိရှိသွားပြီး နေအိမ်လိပ်စာကိုပါ သိသွားခဲ့တာလို့ အမျိုးသားဖြစ်သူက သူမပြောကြားထားတာကို သူ့ရဲ့လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာက‌နေတဆင့် ပြန်လည်မျှဝေခဲ့ပါတယ်။

"အိမ်လိပ်စာ သိသွားကြပြီး အိမ်ကို ဝင်ပြီးမီးရှို့မယ်ထင်လို့ အိမ်မီးရှို့ခံရမယ့်တူတူ မိုင်းထောင်လိုက်တယ်။ မိဘနှစ်ပါးစလုံးမရှိတော့ဘူး၊ ကျန်ခဲ့တဲ့အမွေ ဆိုလို့ အဲဒါလေးပဲ ကျန်တော့တာလေ။ တော်လှန်ရေးနိုင်လို့  အိမ်မရှိရင် အိမ်ရှိအောင် ပြန်ရှာမယ်။ အဓိက သူတို့တွေကို ပညာပေးဖို့ လိုအပ်တယ်။ ပြည်သူတွေရဲ့အိမ်တွေကို ဝင်ချင်တိုင်းဝင်၊ ထွက်ချင်တိုင်းထွက်၊ ခိုးချင်တိုင်းခိုးရင် မိုင်းစာမိပြီး အလောင်းထမ်းပြန်ရမယ်ဆိုတဲ့ ပညာပေးချင်တယ်။"

စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေဟာ မချောစုအောင်ရဲ့နေအိမ်အတွင်းကို ဝင်ရောက်စဉ်မှာ ထောင်ထားတဲ့ မိုင်းတွေကိုမိပြီး ထိခိုက်ကျဆုံးမှုတွေရှိတယ်လို့ ဒေသခံတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ပြောပေမဲ့ ဒီဗွီဘီက သီးခြားအတည်မပြုနိုင်သေးပါဘူး။

လတ်တလောမှာ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက ကလေးမြို့အနောက်တောင်ပိုင်းက  အင်ဒိုင်းကုန်း၊ မြို့လှ၊ မွှန်ထာကျေးရွာတွေမှာ အထိုင်ချနေပြီး ပြည်သူတွေကို  ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်းရှိ ကူရာကော့ဗ်မြို့မှာ ရုရှားရဲ့ပစ်ခတ်မှုကြောင့် လူ ၁၀ ဦး သေဆုံးပြီး အများအပြား ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇီလန်စကီးက ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ ပြောကြားပါတယ်။

“စျေးထဲမှာ၊ စပါးဂိုဒေါင်၊၊ ဓာတ်ဆီဆိုင်၊ ဘတ်စ်ကားမှတ်တိုင်နဲ့ လူနေအဆောက်အအုံတစ်ခုပေါ်တွေကို ကျရောက်တာဖြစ်ပြီး အခုချိန်မှာ သေဆုံးသူစာရင်းမှာ ၁၀ ယောက်ရှိကာ ဒဏ်ရာရသူ အများအပြားရှိနေတယ်”လို့ ဇီလန်စကီး က ဆက်ပြောပါတယ်။

ဒီမြို့ကို တိုက်ခိုက်မှုဟာ အလွန်ပြင်းထန်ပြီး လုံးဝကြိုတင်စီစဉ်ပြီးမှ လုပ်တာလို့ ဆိုပါတယ်။ သေဆုံးသူတွေဟာ ငြိမ်းချမ်းတဲ့လူတွေ၊ ရိုးရိုးသာမန်လူတွေပဲလို့  ဇီလန်စကီးက သူ့ရဲ့ညစဉ် ဗီဒီယိုမိန့်ခွန်းမှာ ပြောပါတယ်။

ဇီလန်စကီးရဲ့ ရုံးလက်ထောက်အကြီးအကဲ ကီရီလို တိုင်မိုရှန်ကိုက တယ်လီဂရမ် မက်ဆေ့ချ်ပေးပို့တဲ့ အက်ပ်မှာ တိုက်ခိုက်မှုကို ရှုတ်ချကြောင်း အစောပိုင်းမှာ ပို့စ်တင်ထားပြီး မီးလောင်နေတဲ့ အဆောက်အဦတွေကို ဗီဒီယိုမှတ်တမ်းတွေနဲ့အတူ တင်ထားပါတယ်။

ရုရှားက အရပ်သားတွေကို တမင်တိုက်ခိုက်ခြင်း မရှိကြောင်း ငြင်းဆိုထားပေမယ့် ယူကရိန်းတဝန်းရှိ  မြို့တွေကို ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေက ချေမှုန်းခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာဇီလန်စကီးက ယူကရိန်းမှာ နေ့စဉ် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ထောက်ပံ့မှု တိုးမြှင့်ပေးပေမယ့်လည်း ကိယက်ဗ်နဲ့ တခြားဒေသအများအပြားမှာ ပြဿနာတွေကို သတိပြုမိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ရုရှား စွမ်းအင်အကြမ်းဖက်မှုရဲ့ အစ မတိုင်ခင်တုန်းကလို စွမ်းအင်စနစ်ရဲ့ ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြန်ထူထောင်ဖို့ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်တော့ဘူးဆိုတာ မမေ့သင့်ကြောင်းလည်း ဇီလန်စကီးက သူ့ရဲ့ညနေခင်း ဗီဒီယိုမိန့်ခွန်းထဲမှာ ပြောသွားပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒီပဲယင်းမြို့နယ်အရှေ့ဘက်ခြမ်းက ကျေးရွာတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်က မီးရှို့ ဖျက်ဆီးခဲ့လို့ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေသူတွေဟာ စားနပ်ရိက္ခာ အဝတ်အထည်နဲ့ စောင်တွေ အကူအညီလိုအပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ တပတ်အတွင်း ဒီပဲယင်း အရှေ့ခြမ်းကကျေးရွာ ၁၀ ရွာ နီးပါးကို စစ်ကောင်စီက မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တာလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

အင်ပင်ရွာ ဒေသခံတဦးက “ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်နေ့လောက်ကစပြီး ပျူစောထီးနဲ့ စစ်သားအင်အား ၁၀၀၀ ကျော်လောက် ရောက်လာပြီး ရွာထိပ်ကစ မီးရှို့တယ်။ ဒီဘက်မှာ စစ်ဖြစ်နေတာမရှိဘဲ အကြောင်းမဲ့သက်သက် ရှို့တာ။ မီးရှို့တော့လည်း  နိုင်သမျှပစ္စည်းလေးယူပြီး ဘေးလွတ်ရာ ပြေးရတာပဲ။ ကျေးရွာ ၁၀ ရွာလောက်က ပြည်သူ ၁၀၀၀၀ ကျော်လောက် ဘေးလွှတ်ရာပြေးနေရတယ်။ အဓိက လိုအပ်နေတာက စားနပ်ရိက္ခာ၊ အဝတ်အထည်၊ စောင်ရယ်၊ လိုအပ်နေတယ်” လို့  ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်က မီးရှို့ခဲ့လို့ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် အရှေ့ဘက်ခြမ်းက ပျော်ဘွယ်၊  မစိုးရိမ်၊ ညောင်လှ၊ ကုန်းကြီး၊  နများ၊  ယဉ်ကျေး၊ မူးရိုးကုန်း၊  အင်ပင် စတဲ့ ကျေးရွာတွေက ဒေသခံပြည်သူ ၁ သောင်းကျော်ဟာ နီးစပ်ရာဘုန်းကြီးကျောင်းတွေနဲ့ တောတောင်တွေထဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရပါတယ်။‌

ဒီပဲယင်းမြို့မှာ စစ်ကောင်စီတပ်က နေအိမ်တွေ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တဲ့အပြင် မူရိုးကုန်းကျေးရွာ၊ နများကျေးရွာက ဒေသခံပြည်သူ ၇ ဦးနဲ့ မရန်ကန်ကျေးရွာက သံဃာတပါးကို လူဝတ်လည်း ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ ဒေသအတွင်းမှာတော့ ပြည်သူ ၂၀ ဦးထက်မနည်း စစ်ကောင်စီတပ်က မတရား ဖမ်းဆီးထားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကျွန်းလှမြို့နယ် အင်တိုင်းကျေးရွာမှာလည်း စစ်ကောင်စီတပ် စစ်ကြောင်းထိုး ဝင်ရောက်မီးရှို့ခဲ့တဲ့အတွက် နေအိမ် ၁၄၃ လုံး ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက် မနက်က စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့အင်အား ၂၀၀ လောက်ဟာ အင်တိုင်းကျေးရွာကို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်ဝင်ရောက်လာပြီး ညနေ ၃ နာရီခွဲခန့်မှာ ကျေးရွာနေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးသွားတာလို့ ဆိုပါတယ်။

“တန့်ဆည်မြို့နယ်၊ ပုတီးရွာကို မီးရှို့သွားခဲ့တဲ့ စကစစစ်ကြောင်းက ဒီဘက်ကို ရောက်လာတာပါ။ အဲဒီနေ့ မနက်ကတည်းက အင်တိုင်းရွာကို လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်ပြီး ဝင်လာတာ။ ရွာက လူတွေကတော့ အကုန်ပြေးရတာပေါ့ဗျာ။ နောက်ပြီး ရွာထဲရှိတဲ့ အိမ်တွေက သူတို့လိုချင်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကို တနေကုန် မွှေနှောက်ရှာဖွေယူပြီးမှ ညနေပိုင်းမှာ မီးရှို့သွားကြတာ။ ရွာအိမ်ခြေတဝက်ကျော်လောက် မီးထဲပါသွားပြီ " လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီနေ့က အင်တိုင်းကျေးရွာကို စစ်ကြောင်းထိုးဝင်ရောက်မီးရှို့တာဟာ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ ခမရ ၃၆၁ နဲ့ ပြည်သူ့စစ်အမည်ခံ ပျူစောထီးအဖွဲ့တွေဖြစ်တယ်လို့ သိရပြီး အင်တိုင်းကျေးရွာနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာတွေက ဒေသခံပြည်သူထောင်နဲ့ချီ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရပါတယ်။

အင်တိုင်းကျေးရွာဟာ အိမ်ခြေ ၂၇၀ ကျော်ရှိတဲ့ ကျေးရွာဖြစ်ပြီး နေအိမ်တွေ မီးရှို့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ပျူစောထီးပူးပေါင်းအဖွဲ့ဟာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့ မနက် ၈ နာရီခွဲလောက်မှာ အင်တိုင်းကျေးရွာကနေ တပ်စွဲရာ သဖန်းဆိပ် ဆင်ဆွယ်စခန်းဘက် ပြန်လည်ထွက်ခွာသွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

လက်ရှိမှာ အင်တိုင်းကျေးရွာဒေသခံပြည်သူအများစုဟာ ‌စစ်ကောင်စီတပ် မိုင်းထောင်သွားမှာကို စိုးရိမ်နေကြတဲ့အတွက် ရွာအတွင်း ပြန်မဝင်ရဲကြသေးဘဲ နီးစပ်ရာတောထဲမှာပဲ ခိုလှုံနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရရှိထားတဲ့ စာရင်းတွေအရ  ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့အထိ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ပျူစောထီးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေရဲ့ မီးရှို့မှုကြောင့် ကျွန်းလှမြို့နယ်ရှိ ကျေးရွာပေါင်း ၁၂ ရွာမှ ပြည်သူ့နေအိမ်အလုံးပေါင်း ၇၀၀ ကျော် မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယ်။

အီရတ်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေဟာ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲကို လူစုခွဲဖို့ ကျည်ဆန်အစစ်တွေကို အသုံးပြုလာပြီးနောက်မှာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က တောင်ပိုင်းရှိ နက်ဆီရီယာမြို့မှာ ဆန္ဒပြသူ ၂ ဦးကို ပစ်သတ်ခဲ့ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့ ဆေးဖက်ဝန်ထမ်း သတင်းရင်းမြစ်တွေက ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ ဆန္ဒပြသူတွေကို တံတားတွေနဲ့ ဗဟိုရင်ပြင်ကနေ ဝေးရာကို ရွှေ့ဖို့ ကြိုးစားတဲ့အခါ အဓိကအားဖြင့် ကျည်ဆန်အစစ်တွေကြောင့် ဆန္ဒပြသူ ၁၆ ဦးထက်မနည်း ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်တွေက ပြောပါတယ်။

ဆန္ဒပြသူတွေဟာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ကျောက်ခဲတွေနဲ့ ပစ်ပေါက်ခဲ့လို့ အနည်းဆုံး ၁၁ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

နောက်ပိုင်းမှာ လူအုပ်စုက ဆေးရုံရဲ့ရေခဲတိုက်အပြင်ဘက်မှာ စုရုံးလာကြပြီး အလောင်းနှစ်လောင်းကို ပြန်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း မျက်မြင်သက်သေတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

အဓိကအားဖြင့် ရှီးယိုက်တွေရဲ့ မြို့ဖြစ်တဲ့ နက်ဆီရီယာမှာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ လတ်တလော ဖမ်းဆီးခံရမှုတွေကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်တဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေမှာ လူ ၃ ထောင်လောက် ပါဝင်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။

အောက်တိုဘာလက ၀န်ကြီးချုပ် မိုဟာမက် ရှီယာအလ်ဆူဒါနီက အစိုးရသစ် ဖွဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အခုလို လူအသေအပျောက်များတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲ ပထမဆုံးဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။

အာဆင်နယ်တိုက်စစ်မှူး ဂျေဆုရဲ့ ဒူးဒဏ်ရာ ခွဲစိတ်မှု အောင်မြင်ခဲ့ပြီး ၃ လလောက် အနားယူရနိုင်တယ် လို့သိရပါတယ်။

ဘရာဇီးတိုက်စစ်မှူးဟာ ကင်မရွန်းအသင်းကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားအုပ်စုနောက်ဆုံးပွဲစဉ်မှာ ဒူးဒဏ်ရာရခဲ့တာဖြစ်ပြီး ခွဲစိတ်ကုသခဲ့ရတာပါ။  အာဆင်နယ်အသင်းဘက်ကလည်း ဂျေဆုရဲ့ ဒူးဒဏ်ရာခွဲစိတ်မှုအောင်မြင်ခဲ့ပြီး ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာဖို့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ဂျေဆုကတော့ ပိုပြီး ကောင်းမွန်တဲ့ခြေစွမ်းနဲ့ ပြန်လာမှာဖြစ်ကြောင်း သူ့ရဲ့အင်စတာဂရမ်မှာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။

ဂျေဆုဟာ မန်စီးတီး၊ စပါးအသင်းတို့နဲ့ ပွဲစဉ်တွေအပါအဝင် ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၁၀ ပွဲလောက် လွဲချော်တော့မှာပါ။ အာဆင်နယ်ရဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ၁၄ ပွဲစလုံးမှာ ပွဲထွက်ကစားခဲ့တဲ့ ဂျေဆုဟာ သွင်းဂိုး ၅ ဂိုး၊ ဖန်တီးမှု ၅ ကြိမ် ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

မကွေးတိုင်း ပေါက်မြို့နယ်တောင်ပိုင်းက လယ်လန်းရွာကို ဒီဇင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့ ညပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းက မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

ပေါက်မြို့နယ်တောင်ပိုင်း လယ်လန်းရွာကို မနေ့က ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ည ၈ နာရီလောက်မှာ ကျားတိုက်ရွာကို မီးရှို့ပြီးထွက်လာတဲ့ အင်အား ၈၀ လောက်ပါတဲ့ စစ်တပ်နဲ့ပျူစောထီး စစ်ကြောင်းက ဝင်ရောက်ပြီး မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့တာလို့ လယ်လန်းကျေးရွာ ဒေသခံတယောက်က ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

အဲဒီစစ်ကြောင်းဟာ ဒီနေ့မနက် ၇ နာရီကျော်လောက်မှာလည်း လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်တွေနဲ့ ရမ်းသန်းပစ်ခတ်ပြီး လယ်လန်းရွာကို မီးထပ်ရှို့နေပြီး တရွာလုံး မကုန် ကုန်အောင် ရှို့နေတဲ့ သဘောရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

“စစ်ကြောင်းက လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်ပြီး ကျားတိုက်ရွာဘက်ကို ဝင်လာတော့ အိမ်ခြေ ၃၀၀ ကျော်လောက်ရှိတဲ့ ကျနော်တို့ ရွာက ပြည်သူတွေအားလုံး အဝတ်တထည် ကိုယ်တခုနဲ့ ဘေးလွတ်ရာ တောတောင်ထဲကို ထွက်ပြေးလာခဲ့ရတယ်။” 

မီးတောက်တွေ မီးခိုးတွေကိုတော့ အဝေးကနေ လှမ်းမြင်နေရပြီး အိမ်ခြေ ဘယ်လောက် မီးလောင်တာကိုတော့ စစ်ကောင်စီတပ် ရွာထဲမှာရှိနေသေးတာကြောင့် အတည်မပြုနိုင်သေးဘူးလို့ ဒေသခံက ပြောပါတယ်။

“ကျနော်တို့ တောသူတောင်သားတွေမှာ နေအိမ်တအိမ် ဖြစ်မြောက်ဖို့ ပြည်ပမှာ ၁၀ နှစ်၊ ၁၅ နှစ်လောက် သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်ပြီး တည်ဆောက်ခဲ့ကြရတာပါ။ စစ်(...)တွေဟာ ပြည်သူလူထု ခက်ခက်ခဲခဲ တည်ဆောက်ထားတဲ့ နေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးတဲ့အတွက် သူတို့လည်း တနေ့ ပြန်ပေးဆပ်ရမယ်။” 

ပေါက်မြို့နယ်​မှာ နိုဝင်ဘ် ၁၉ ရက်နေ့ကနေ ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့အထိ စစ်ကောင်စီ စစ်ကြောင်းက ဝင်ရောက်မီးရှို့ခဲ့လို့ ကျေးရွာ ၇ ရွာက အိမ်ခြေ ၉၀၀ လောက် မီးလောင်ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး ပြည်သူ ၁၀၀၀၀ ကျော် ဘေးလွတ်ရာကို ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရကာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အကူညီတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ပြင်သစ်အသင်းနဲ့ပွဲစဉ်မှာ တိုက်စစ်မှူးအမ်ဘာပေ ဂိုးသွင်းနိုင်ဖို့ ကော်ဇောနီခင်းပေးထားမှာတော့ မဟုတ်ဘူးလို့ အင်္ဂလန်နောက်ခံလူဝေါ်ကာက ပြောပါတယ်။

ညာနောက်ခံလူ ဝေါ်ကာဟာ ပြင်သစ်နဲ့ ပွဲစဉ်မှာ အခုနှစ်ကမ္ဘာ့ဖလားရဲ့ ဂိုးသွင်းအများဆုံး တိုက်စစ်မှူး အမ်ဘာပေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရမှာပါ။

အမ်ဘာပေကို လေးစားမှုရှိပေမဲ့ တစ်ဦးတစ်ယောက်အပေါ် အလွန်အမင်းအာရုံစိုက်ကစားမှာတော့ မဟုတ်ကြောင်း ဝေါ်ကာက ပွဲကြိုသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာပြောခဲ့တာပါ။

“ဒီပွဲက အင်္ဂလန်နဲ့ အမ်ဘာပေပွဲတော့မဟုတ်ပါဘူး။ အင်္ဂလန်နဲ့ ပြင်သစ်ပွဲပါ။ အမ်ဘာပေက လေးစားမှုနဲ့ ထိုက်တန်တဲ့ ကစားသမားဆိုပေမယ့် သူအလွယ်တကူဂိုးသွင်းနိုင်ဖို့ ကောဇောနီခင်းပေးထားမှာတော့ မဟုတ်ဘူးဗျ။ ဒီပွဲရှုံးသွားရင် ပြိုင်ပွဲကနေထွက်ပြီး အိမ်ပြန်ရမှာဖြစ်လို့ သေရေးရှင်ရေးတမျှအရေးကြီးတဲ့ပွဲဖြစ်တယ်”လို့ ဝေါ်ကာက ပြောပါတယ်။

ဝေါ်ကာဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာတော့ ပီအက်စ်ဂျီတိုက်စစ်မှူး အမ်ဘာပေနဲ့ ၄ ပွဲ တွေ့ ဆုံခဲ့ဖူးပါတယ်။

ထိုင်းအရှေ့တောင်ပိုင်း ချွန်းပူးရီးခရိုင်ထဲမှာ မူကထ ခေါ် အသားကင်ဆိုင်တွေဆီ ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချမယ့် စားသုံးရန်မသင့်တဲ့ ဖော်မလင်ဓာတုဆေးပါရှိတဲ့ ဝက်သား/အမဲသား ကလီစာ ပေါင်းစုံ အလေးချိန် ၂၅ တန်ကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့တယ်လို့ ခရိုင်တိရစ္ဆာန်မွေးမြူရေးဌာနက ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက် သတင်းစာရှင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။ 

အဆိုပါ အသားထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံမှာ ချွန်းပူးရီးခရိုင် ဆီရီရားချားမြို့နယ် ဘော်ဝင်းရပ်ကွက်ထဲမှာ တည်ရှိကြောင်း၊ တိုင်ကြားချက်အရ တာဝန်ရှိသူတွေ သွားရောက်စစ်ဆေးရာမှာ ဝက်သားနဲ့ အမဲသားတွေကို အပိုင်းလိုက် ခုတ်ထစ်လှီးဖြတ်ပြီးထည့်ထားတဲ့ အအေးခန်းကွန်တိန်နာတွေရော၊   အသားတွေ စိမ်ထားတဲ့ ဖော်မလင်ဆေးပါ အအေးသေတ္တာပေါင်း ၃၀ လောက်ကိုပါ တွေ့ရတယ်လို့ ခရိုင်တိရစ္ဆာန် မွေးမြူရေးနဲ့ ကုသရေးဦးစီးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူး တိရစ္ဆာန်ဆရာဝန် ဒေါက်တာ ဆူမ်ချွန်းရတ်တန မန်းခလားနွန်း က ပြောပါတယ်။ 

အဆိုပါအသားထုတ်လုပ်တဲ့စက်ရုံဟာ ချွန်းပူးရီးခရိုင်ထဲမှာရှိတဲ့ မူကထအသားကင်ဆိုင်တွေကို ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးနေတာဖြစ်ပြီး အမြဲမှာယူနေတဲ့ ဆိုင်ပေါင်း ၆၆ ဆိုင်ရှိကြောင်း၊ အော်ဒါမှာထားတဲ့ ဘောက်ချာစာရွက်ပေါင်း ၂၃၀၀ စောင်ကိုလည်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

ဖော်မလင်ဆေးထဲမှာ စားသုံးရန်မသင့်သော ဟိုက်ဒြိုဂျင်ပါအောက်ဆိုက်နဲ့ ငရဲမီးတွေ ပါဝင်ပြီး ကျန်းမာရေးအတွက် အန္တရာယ်ဖြစ်စေကြောင်း၊ အဆိုပါအသားထုတ်စက်ရုံမှာ တရားဝင်ခွင့်ပြုချက် အထောက်အထားမရှိ၊ သားသတ်လိုင်စင်မရှိ၊  အစားအစာနဲ့ဆေးဝါးဌာန ထောက်ခံစာလည်း မရှိတာကြောင့် ဥပဒေအရ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ 

အလုပ်သမားတွေကတော့ အသားတွေ မပုပ်သိုးဘဲ လတ်ဆတ်နေအောင် အဆိုပါအရည်ထဲ ထည့်စိမ်ထားတာဖြစ်ကြောင်း၊ သူတို့အနေနဲ့ ထိုင်းစာမတတ်လို့ အန္တရာယ်ရှိမရှိ  မသိရဘဲ အလုပ်သမားခေါင်းဆောင်ခိုင်းတဲ့အတိုင်း လုပ်ပေးရတာပဲလို့ ပြောပါတယ်။ 

အဲဒီစက်ရုံကနေ တန်ဖိုး ဘတ် ၅ သန်းကျော်ရှိ ဝက်သားနဲ့အမဲသား အလေးချိန်စုစုပေါင်း ၂၅ တန် (၂၅၀၀၀ ကီလိုဂရမ် ) ကိုလည်း သိမ်းဆည်းခဲ့တယ်လို့ သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။ 

အဆိုပါဖော်မလင်ဆေးဟာ လူသေအလောင်းတွေ မပုပ်မသိုးဘဲ တာရှည်ခံအောင်ထည့် သွင်းရတဲ့ ဆေးသာဖြစ်ပြီး စားသုံးရန်မသင့်လျော်ကြောင်း၊ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ မညီညွတ်သော အစားအစာများထုတ်လုပ်ရောင်းချသည်ကို တွေ့ရှိပါက ချွန်းပူးရီးခရိုင် တိရစ္ဆာန် မွေးမြူရေးနဲ့ ကုသရေးဌာန အရေးပေါ်ဖုန်းနံပါတ် ၀၆၃ ၂၂၅ ၆၈၈၈ ကို ၂၄ နာရီ တိုင်ကြားနိုင်ကြောင်း သက်ဆိုင်ရာက ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ 

ကိုးကား - Nation TV / Channel 7 TV news

သာကေတမြို့နယ် ၈ ရပ်ကွက် နဝရတ် ၁ လမ်းထိပ်မှာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့ ညကိုးနာရီဝန်းကျင်က အမျိုးသားတဦး သေနတ်နဲ့ပစ်ခတ်ခံရတယ်လို့ ရပ်ကွက်နေသူတွေဆီက သိရပါတယ်။

နဝရတ် ၁ လမ်းထိပ်မှာ အကြော်ရောင်းနေတဲ့ ဦးရဲစိန် ဆိုသူကို ဆိုင်ကယ်စီးလာသူတဦးက မနေ့ည ၉ နာရီလောက် သေနတ်နဲ့ပစ်ခတ်ခဲ့တာလို့ ရပ်ကွက်နေသူက ပြောပါတယ်။

“သေနတ်နဲ့ နှစ်ချက်ပစ်သွားတာ နောက်ကျောကိုထိသွားတယ်၊ သေတော့မသေဘူး။ စစ်တပ်က ရောက်လာပြီး ဆေးရုံကိုပို့လိုက်တယ်။”

သေနတ်နဲ့ပစ်ခတ်ခံရသူမှာ ရပ်ကွက်နေသူအချို့ရဲ့ ပြောပြချက်အရ သတင်းပေးတဦးဖြစ်တယ်လို့ သိရပေမဲ့ ဒီဗွီဘီ သတင်းဌာနအနေနဲ့ သီးခြားအတည်မပြုနိုင်သေးပါဘူး။

ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ရဲတွေဟာ အမှတ် ၈ ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ လမ်းအချို့နဲ့ နဝရတ် ၁ လမ်းထိပ်ကို ပိတ်ဆို့ရှာဖွေစစ်ဆေးခဲ့တယ်လို့ ရပ်ကွက်နေသူတွေက ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်က မြို့နယ်အချို့မှာ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်မှ ၇ ရက်နေ့အတွင်း ပစ်ခတ်မှုနဲ့ ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ၁၂ ကြိမ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၈ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။

အင်္ဂလန်အက်ဖ်အေဟာ နည်းပြဆောက်ဂိတ်ကို လာမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲအထိ ဆက်ရှိဖို့ ဆန္ဒရှိနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

နည်းပြဆောက်ဂိတ်ဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲအပြီးမှာ အင်္ဂလန်အသင်းကနေ ထွက်ခွာနိုင်တယ်လို့လည်း သတင်းတွေထွက်ပေါ်ခဲ့ဖူးတာပါ။

လက်ရှိအခြေအနေအရတော့ အင်္ဂလန်အက်ဖ်အေက နည်းပြဆောက်ဂိတ်ကို ဆက်လက် တာဝန်ပေးလိုပြီး ယူရို ၂၀၂၄ ခြေစစ်ပွဲစဉ်တွေကို ဆက်လက်ကိုင်တွယ်ဖို့ ဆန္ဒရှိနေတာပါ။

ဒါပေမဲ့ နည်းပြဆောက်ဂိတ်ကိုယ်တိုင်က ဆက်ပြီး တာဝန်ယူလိုခြင်းမရှိဘူးဆိုရင်တော့ တခြားအင်္ဂလိပ်လူမျိုး နည်းပြတစ်ဦးကို ခန့်အပ်ဖို့ အက်ဖ်အေက လျာထားပါတယ်။

အင်္ဂလန်အသင်းဟာ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ကွာတားဖိုင်နယ်မှာ နာမည်ကြီး ပြင်သစ်နဲ့ တွေ့နေပြီး အဲဒီပွဲရလဒ်ကလည်း နည်းပြဆောက်ဂိတ်ရဲ့ အနာဂတ်ကို ဆုံးဖြတ်သွားဖို့ရှိနေပါတယ်။

မန်ယူအသင်းဟာ လာမယ့်ဇန်နဝါရီအပြောင်းအရွှေ့မှာ တိုက်စစ်မှူး ဂတ်ပိုကို ခေါ်ယူနိုင်ရေးအတွက် ပီအက်စ်ဗွီအသင်းနဲ့ ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ဆွေးနွေးသွားမယ်လို့သိရပါတယ်။

စီရော်နယ်ဒိုနဲ့ လမ်းခွဲထားတဲ့ ယူနိုက်တက်ဟာ တိုက်စစ်မှူးတစ်ဦး မဖြစ်မနေ ခေါ်ယူသွားဖို့ ရှိတာပါ။

ဂတ်ပိုဟာ ဟော်လန်အသင်းနဲ့အတူ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ၃ ဂိုးသွင်းပြီး ခြေစွမ်းပြနေသူပါ။ ပီအက်စ်ဗွီအသင်းဘက်ကတော့ ဂတ်ပိုအတွက် ပေါင်သန်း ၅၀ ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ထားတယ်လို့ သတင်းထွက်နေပါတယ်။ 

အသက် ၂၃ နှစ်ရှိ ဂတ်ပိုကို ပြီးခဲ့တဲ့နွေရာသီက လိဒ်ယူနိုက်တက်နဲ့ ဆောက်သမ်တန်အသင်းတွေကလည်း ကမ်းလှမ်းခဲ့ဖူးတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အရပ် ၆ ပေ ၄ လက်မရှိတဲ့ ဂတ်ပိုဟာ ပီအက်စ်ဗွီ အတွက် ၁၃ ဂိုး သွင်းယူပေးထားပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ်၊ ကြိမ်ချောင်းနယ်ခြားစောင့်စစ်ဆေးရေးဂိတ် နခစ(၇) တပ်ရင်းမှာ ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတဲ့ ကျောင်းသူတယောက်နဲ့ ဒေသခံဆိုင်ကယ်သမားတယောက်ကို စစ်ကောင်စီက မတရားအသင်းဆက်သွယ်မှု ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇(၁)(၂)တို့နဲ့ အမှုဖွင့်ထားတယ်လို့ မိသားစုဝင်တွေက ပြောပါတယ်။

အခုအမှုဖွင့်ခံထားရတဲ့ ကျောင်းသူကတော့ မအေးမြတ်စန္ဒာ(၂၄နှစ်) နဲ့ ဆိုင်ကယ်သမား ကိုမောင်ကျော်(၂၈နှစ်) တို့ ဖြစ်ကြပြီး  ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ နေ့ကနေ့ တလကျော်အထိ မိသားစုတွေနဲ့ တွေ့ခွင့်မရသေးပါဘူး။

မအေးမြတ်စန္ဒာရဲ့ မိသားစုဝင်တစ်ဦးက “ကျနော့်အစ်မနဲ့ ဆိုင်ကယ်သမား နှစ်ဦးစလုံးကို မတရားအသင်းဆက်သွယ်မှု ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇(၁)(၂)နဲ့ အမှုဖွင့်ထားလို့ သတင်းတွေ ကြားရတာတွေရှိတယ်။ ကျနော်တို့အစ်မနဲ့ ဖမ်းထားတဲ့ နေ့ကတည်းက ဒီနေ့အထိ တွေ့ခွင့်မရကြသေးဘူး။ မိန်းကလေးဖြစ်တော့ ပိုပြီးစိုးရိမ်နေကြတယ်။ အမှုဖွင့်ထားပေမဲ့ ဘယ်နေ့မှာ ရုံးထုတ်သွားမယ်ဆိုတာတော့ မသိရသေးဘူး” လို့ပြောပါတယ်။

မအေးမြတ်စန္ဒာဟာ တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းစာမေးပွဲကို ပြန်လည်ဖြေကြားဖို့ ပြင်ဆင်နေသူတဦး ဖြစ်ပြီး ဘယ်အဖွဲ့အစည်းနဲ့မှ အဆက်အသွယ်မရှိတာကြောင့် ပြန်လွှတ်ပေးစေချင်တယ်လို့ မိသားစုဝင်တွေက ပြောပါတယ်။

အခု ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ မအေးမြစန္ဒာဟာ မင်းပြားမြို့နယ် ပြိုင်းတောကျေးရွာကဖြစ်ပြီး မောင်တောမြို့နယ် မင်္ဂလာညွှန်ကျေးရွာရှိအဒေါ်ဖြစ်သူထံ အလည်လာရောက်ရာက အပြန်မှာ မောင်တောမြို့နယ် အောင်သပြေဆိုင်ကယ်သမား ကိုမောင်ကျော်နဲ့အတူ ကြိမ်ချောင်းနယ်ခြားစောင့်တပ်ရင်း နခစ(၇)မှာ ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီနဲ့ အေအေတို့ တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်ခဲ့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ၊ လူမှုရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အပါအဝင် အရပ်သား ၂၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး ၈၀ ကျော်သာ ပြန်လွှတ်ပေးသေးတယ်လို့ အေအေက ထုတ်ပြန်ထားခဲ့ပါတယ်။

တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ ကျရှုံးသူတွေနဲ့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဝင်ရောက်ဖြေဆိုခြင်း မရှိတဲ့ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတွေအတွက် စနစ်ဟောင်း၊ သင်ရိုးဟောင်း တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ ကျင်းပသွားမယ်လို့ စစ်ကောင်စီ ပညာရေးဌာနက ကြေညာထားပါတယ်။

သင်ရိုးစနစ်‌ဟောင်းအတွက် နောက်ဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ကျင်းပမယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် တက္ကသိုလ်ဝင် စာမေးပွဲကို ဝင်ရောက်ဖြေဆိုဖို့ လျှောက်လွှာတင်လိုသူတွေအနေနဲ့ ကျောင်းတွေ၊ မြို့နယ်ပညာ‌ရေးမှူးရုံးတွေမှာ လျှောက်ထားနိုင်တဲ့ ကာလ ကျော်လွန်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ ဖြေဆိုခွင့်လျှောက်လွှာတွေကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁ ရက်မှ ၃၀ ရက်နေ့ အတွင်း လျှောက်ထားရမှာဖြစ်တယ်လို့ ကြေညာခဲ့တာကြောင့် သတ်မှတ်ကာလဟာ နှစ်လကျော်အထိ ကြာမြင့်နေပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အဲ့ဒီ ကျောင်းတွေ၊ရုံးတွေက လက်မခံတော့ရင် အမှန်တကယ် ဖြေဆိုလိုသူတွေအနေနဲ့ အခွင့်အရေးမဆုံးရှုံးစေဖို့ နေပြည်တော် ဒါမှမဟုတ် ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံစာစစ်ဦးစီးဌာနကို တိုက်ရိုက် လာရောက် လျှောက်ထားမယ်ဆိုရင် ခြွင်းချက်အနေနဲ့ လက်ခံပေးမှာဖြစ်တယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံစာစစ်ဦးစီးဌာနက သိရပါတယ်။

တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲတွေကို နှစ်စဉ် မတ်လမှာ ကျင်းပလေ့ရှိပြီးတော့ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က ဖြေဆိုခွင့်လျှောက်ထားသူ ၉ သိန်းကျော်ရှိခဲ့ပြီး ဝင်ရောက်ဖြေဆိုခဲ့သူအရေအတွက်ဟာ ၉ သိန်းနီးပါးရှိခဲ့ပါတယ်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့  တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဖြေဆိုဖို့ လျှောက်ထားသူဟာ ၃ သိန်းဝန်းကျင်လောက်ပဲရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် လျှောက်ထားသူအရေအတွက်က ဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာကိုတော့ မသိရသေးပါဘူး။ 

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့အနေနဲ့ စစ်ကျွန်ပညာရေးကို လက်မခံ သပိတ်မှောက်တဲ့အနေနဲ့ သန်းနဲ့ချီတဲ့ ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေဟာ စစ်ကောင်စီဖွင့်ထားတဲ့ ကျောင်းတွေကို ပြန်မတက် စာမေးပွဲ မဖြေကြတာရှိသလို ဆရာ၊ ဆရာမတွေဟာလည်း အာဏာဖီဆန် CDM လှုပ်ရှားမှုမှာ ပါဝင်နေကြပါတယ်။

ကာတာနိုင်ငံမှာ ကျင်းပနေတဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားဘောလုံးပြိုင်ပွဲကာလအတွင်း ဘီယာရောင်းချတဲ့ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီတွေ ရောင်းကောင်းပြီး အလုပ်ဖြစ်နေကြပါတယ်။

အရက်နဲ့ဘီယာ ရောင်းချ သောက်သုံးတာကို ကန့်သတ်ထားတဲ့ အစ္စလာမ္မစ်နိုင်ငံ ကာတာဟာ အခု ကမ္ဘာ့ဖလားမှာတော့ ဘီယာရောင်းချ သောက်သုံးခွင့်ကို ဖြေလျှော့ပေးခဲ့ပါတယ်။

အရင်က လူအများနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာ အရက်၊ ဘီယာ ရောင်းချ သောက်သုံးခွင့် မပေးခဲ့ပေမဲ့ အခုတော့ FIFA Fan Festival တွေမှာ ဘီယာရောင်းချ သောက်သုံးခွင့် ပေးထားတာပါ။

“အယ်လ်ကိုဟော ပါတဲ့ Budweiser ကို FIFA Fan Festival ပွဲအတွင်းမှာ ရောင်းခွင့်ပြုပြီး ဘောလုံးကွင်းတွေထဲမှာတော့ Budweiser Zero လို့ခေါ်တဲ့ 0% Alcohol ဘီယာတမျိုးတည်းကိုပဲ ရောင်းခွင့်ပြုထားတယ်။ Fan Zone Area ထဲမှာ Beer Court အကြီးကြီး ဖွင့်ထားတယ်။ ဘယ်လောက်ကြီးလဲဆိုရင် Fan Zone ထဲမှာ သူနဲ့အပြိုင်ဖွင့်ထားတဲ့ နာမည်ကြီး Coca Cola ဆိုင်ရဲ့ ၃ ဆလောက်ရှိတယ်။ အဲလောက်ကြီးတာတောင်မှ ဘီယာဝယ်ချင်ရင် အချိန်ပြည့် တန်းစီပြီး စောင့်ရတယ်။ ပွဲစချိန်ကနေ ပွဲဆုံးတဲ့အချိန်ထိ ဘီယာဝယ်ဖို့ တန်းစီနေတဲ့လူတွေက အပြည့်ပဲ” လို့ ကာတာမှာ ရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာတယောက်က ပြောပါတယ်။

Budweiser ဟာ အမေရိကန်ဘီယာကုမ္ပဏီဖြစ်ပြီး ဘီယာဖိုးကိုလည်း FIFA ရဲ့ Official Partner ဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်ကုမ္ပဏီ VISA Card တမျိုးတည်းနဲ့ပဲ ပေးချေလို့ရတာပါ။

အယ်လ်ကိုဟော ပါတဲ့ ဘီယာ ၅၀၀ ml တခွက်ကို ကာတာငွေ ၅၀ (မြန်မာငွေ ၄၀,၀၀၀ လောက်)၊ အယ်လ်ကိုဟော မပါတဲ့ ဘီယာ ၅၀၀ ml တခွက်ကို ကာတာငွေ ၃၀ (မြန်မာငွေ ၂၅,၀၀၀ လောက်) ပေးရတယ်လို့ သိရပါတယ်။

အရက်ဘီယာသောက်သုံးခွင့် ကန့်သတ်ထားတာကြောင့် အခွန်ကို ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ကောက်ခံထားပြီး ပါမစ်ခွင့်ပြုချက်ရှိမှ အရက်ဝယ်ယူခွင့် ပေးထားတာပါ။

ကာတာနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာတယောက်က “အခုရောင်းတဲ့ဈေးက ဟိုတယ်တွေမှာ ရောင်းနေတဲ့ဈေးပဲ။ ဟိုတယ်မှာ ဘီယာ ၃၃၀ ml တခွက်ကို ကာတာငွေ ၄၅ ကျပ်ကျတယ်။ ဒီမှာက အရင်ကဆို ဘီယာဝယ်ခွင့်ပါမစ်ရှိမှ ဝယ်လို့ရတာ။ ပါမစ်ကလည်း ကာတာနိုင်ငံသားတွေနဲ့ GCC (Gulf Cooperation Council ဆိုတဲ့ ဘာရိန်း၊ ကူဝိတ်၊ အိုမန်၊ ကာတာ၊ ဆော်ဒီအာရေဗျနဲ့ ယူအေအီး) နိုင်ငံသားတွေ လုပ်လို့မရဘူး။ ကာတာမှာ ၃ လအနည်းဆုံးနေပြီး ဝင်ငွေ ကာတာရီယယ် ၃,၀၀၀ အနည်းဆုံးရှိမှ။ အသက် ၂၁ ကျော်မှ ရတာ။ သူတို့ရောင်းပေးတဲ့နေရာမှာ ဝယ်ရတယ်။ ဝယ်ပြီးရင် ပါမစ်ရှိသူပါတဲ့ ကားနဲ့ပဲ သူနေထိုင်ရာကို တိုက်ရိုက်သွားရတယ်။ အများမြင်အောင် မသယ်ရဘူး။ လက်ဆောင်မပေးရဘူး။ အိမ်မှာပဲ သောက်ရတယ်” လို့ ပြောပါတယ်။

၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို ကာတာနိုင်ငံမှာ နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက်ကနေစတင်ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်အထိ ကျင်းပနေတာမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၃၂ နိုင်ငံကိုယ်စားပြု လက်ရွေးစင်အသင်းတွေ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်နေကြတာဖြစ်ပြီး ဘောလုံးပွဲကြည့်ပရိသတ်ပေါင်း သန်းနဲ့ချီပြီး လာရောက် ကြည့်ရှု အားပေးနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒဂုံတက္ကသိုလ်ကျောင်းသား ၇ ဦးကို  သေဒဏ်ချမှတ်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတခု ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့အနီး ဆာလာရမြို့ရှိ  မဟီဒေါတက္ကသိုလ်မှာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က ပြုလုပ်သွားပါတယ်။

ဒီလှုပ်ရှားမှုမှာ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ကျောင်းလာတက်ကြတဲ့ ကျောင်းသားတွေတင်မက ထိုင်း၊ ၊ဂျပန်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ အိန္ဒိယ၊ ဗီယက်နန်၊ အင်ဒိနီးရှားနဲ့ နီပေါနိုင်ငံတို့က ကျောင်းသူကျောင်းသား တွေအပါအဝင်  အယောက် ၅၀ ကျော် လောက် က မြန်မာကျောင်းသားတွေနဲ့ တွဲပြီး ကျောင်းဝင်းထဲမှာ အတူတကွ ဆိုင်းဘုတ်တွေကိုင်ကာ တောင်းဆို ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြတာပါ။

ဒီလှုပ်ရှားမှုမှာပါဝင်သူတဦးက “မြန်မာစစ်ကောင်စီရဲ့ ဆိုးဝါးရက်စက်မှုတွေနဲ့ ကျောင်းသားတွေကို အခုလိုသေဒဏ်ပေးနေ တယ်ဆိုတာကို နိုင်ငံတကာ ကျောင်းသားတွေသိစေဖို့၊ နိုင်ငံတကာကသိစေဖို့ အတွက်အခုလို နေ့လယ်ပိုင်း၊ ထမင်းစားချိန်မှာလုပ်ကြတာပါ၊ ထမင်းစားချိန်ဆိုတော့ ကျောင်းသားအများစုလည်း ပါလို့ရတယ်လေ”လို့ ပြောပါတယ်။

ဆန္ဒပြပွဲဦးဆောင်သူတယောက်က “ကျောင်းအာဏာပိုင်ကတော့ ပထမပိုင်းမှာ စုရပ်လုပ်ထားတဲ့နေရာကိုလာပြီး ခွင့်ပြုမိန့်တင်ဖို့လာပြောတာလောက်တော့ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘာမှ နှောင့်ယှက်ဟန့်တားတာတော့မရှိပါဘူး။ အားလုံးက ပိုစတာတွေကိုင်ပြီး ငြိမ်သက်စွာနဲ့ပဲ တောင်းဆို ကြပြီးး ကျနော်တို့အထဲက တယောက်ကတော့ မိန့်ခွန်းပြောသလိုမျိုးလောက်ပဲ လုပ်ခဲ့ပြီး၊ အေးချမ်းစွာနဲ့ဆန္ဒပြသခဲ့ကြတာပါ၊ နောက် စစ်ကောင်စီက ရပ်တံ့မသွားဘူးဆိုရင်လည်း ဒီထက်ပိုပြီးထိရောက်အောင် UN နဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေထိကိုပါ စာရေးပြီး ပို့ဖို့တွေအထိ ဆက်လုပ်သွားဖို့ အခုညှိနှိုင်းနေတယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

အင်းစိန်ထောင်မှာ အကျဉ်းကျခံနေရတဲ့ ဒဂုံတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတွေဖြစ်တဲ့ ကိုခန့်ဇင်ဝင်း၊ ကိုသူရမောင်မောင်၊ ကိုဇော်လင်းနိုင်၊ ကိုသီဟထက်ဇော်၊ ကိုဟိန်းထက်၊ ကိုသက်ပိုင်ဦးနဲ့ ကိုခန့်လင်းမောင်မောင် ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလ ၃ဝ ရက်နေ့မှာ စစ်ကောင်စီက  သေဒဏ်ချမှတ်ခဲ့တာပါ။

အခုလို ကျောင်းသားတွေကို သေဒဏ်ပေးတဲ့ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး NUG အစိုးရ အပါအဝင် အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးနဲ့ ပြည်တွင်းပြည်ပမှာ ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်နေကြသလို  လူမှုကွန်ရက်တွေ ပေါ်မှာလည်း သေဒဏ်ဆန့်ကျင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ ပြုလုပ်နေကြပါတယ်။

နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP) က ထုတ်ပြန်တဲ့ စာရင်းတွေအရ သေဒဏ်ချမှတ်ခံရသူ စုစုပေါင်း ၁၃၀ ကျော် ရှိနေပြီး၊ လတ်တလော စစ်ကောင်စီက  ၈၈မျိုးဆက်ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဦးဂျင်မီ၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးဖြိုးဇေယျာသော်၊ ကိုလှမျိုးအောင်နဲ့ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ကို ကြိုးပေးကွပ်မျက်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရက်တည်း ကိုဗစ်-၁၉ အတည်ပြုလူနာသစ် ၂၈ ယောက် ထပ်မံပြီးတော့ စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့ရတယ်လို့  စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ညပိုင်း မှာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၄ နာရီအတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၆,၆၂၄ ခုကို စစ်ဆေးခဲ့ချိန်မှာ ပိုးတွေ့လူနာသစ် ၂၈ ယောက်တွေ့ရှိရတာဖြစ်ပြီး ရောဂါပိုးတွေ့ရှိမှု ရာခိုင်နှုန်းမှာ ၀ ဒသမ ၄၂ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီး ထပ်မံသေဆုံးသူ တယောက်မှ မရှိခဲ့တာမို့ စုစုပေါင်း သေဆုံးသူ အရေအတွက်ကတော့ ၁၉,၄၈၈ ယောက် ရှိနေတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြပါတယ်။

နိုင်ငံတဝန်းမှာတော့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ အရေအတွက်ဟာ ၆၃၃,၃၆၉ ယောက် ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်ကာ ရောဂါပြန်လည်ပျောက်ကင်းသက်သာလာသူပေါင်း ၆၀၇,၉၀၁ ယောက် ရှိခဲ့ပြီလို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီစစ်ဆေးထုတ်ပြန်ချက်တွေဟာ အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (CDM) မှာ ပါဝင်နေကြတဲ့ ဆေးရုံတွေ၊ ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်ခန်းတွေ မပါဝင်ဘဲ စစ်အုပ်စုလက်အောက်ခံ တပ်မတော်ဆေးရုံတွေ အများစုမှာ စမ်းသပ်စစ်ဆေးခဲ့တာမို့ ရောဂါကူးစက်မှု၊ သေဆုံးမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ တိကျတဲ့ ပမာဏအတိုင်းအဆကို မသိနိုင်သေးပါဘူး။

ရန်ကုန်-ပဲခူးကားလမ်းမကြီးပေါ်ရှိ မင်္ဂလာဒုံမြို့မရဲစခန်းကို ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ည ၈ နာရီကျော်က ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ခံရပြီး ဒဏ်ရာရရှိသူတချို့ရှိတယ်လို့ မြို့ခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

ဗုံးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ခဲ့နောက်  ရဲစခန်းအရှေ့ကို ပိတ်ဆို့ကာ ရှာဖွေစစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ ရပ်ကွက်နေသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

"ဗုံးက ရဲစခန်းဝင်းထဲမှာ ပေါက်တာ သေတဲ့သူမရှိဘူး။ ဒဏ်ရာရတဲ့သူရှိတယ်လို့ ကြားတယ်။ ရဲတပ်သားတွေနေမှာပေါ့။ စခန်းထဲမှာ ဆူညံနေတာပဲ။

ဗုံးပေါက်ကွဲပြီးနောက် ရဲစခန်းအတွင်း လုံခြုံရေးယူထားတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ရဲတွေဟာ လမ်းသွားလမ်းလာတွေရဲ့ ဖုန်းတွေနဲ့ ကျောပိုးလွယ်အိတ်တွေကို စစ်ဆေးနေတယ်လို့ လှည်းကူးမြို့နေသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

"ကျနော် လှည်းကူးကို ထောက်ကြန့်ကနေ တဆင့်ပြောင်းစီးရတာ ဗုံးပေါက်မှန်းလည်းမသိဘူး ထောက်ကြန့်လမ်းဆုံမှာစစ်တာ။ ဖုန်းတွေလည်းစစ်တယ် ကျောပိုးအိတ်ကိုလည်းစစ်တယ်။”

မင်္ဂလာဒုံမြို့မရဲစခန်းကို  UMCD အင်အားစုမှ တပ်ဖွဲ့တစ်ခုနဲ့ မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့  KMD 18 တို့ပူးပေါင်းပြီး အဝေးထိန်းလက်လုပ်မိုင်းနဲ့ ဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ပြန် ကြေညာထားပါတယ်။

ရန်ကုန်က မြို့နယ်တချို့မှာ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်မှ ၇ ရက်အတွင်း ပစ်ခတ်မှုနဲ့ ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ၁၁ ကြိမ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၇ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒဂုံတက္ကသိုလ်က ကျောင်းသား ၇ ဦးကို သေဒဏ်ချမယ်လို့ သတင်းတွေထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီက လုံခြုံရေးတိုးမြှင့်ထားတယ်လို့ ပညာရေးအသိုင်းအဝိုင်းက သိရပါတယ်။

နေ့လယ်ပိုင်းက ဒဂုံတက္ကသိုလ်ကျောင်းဝင်းအတွင်းကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ရောက်လာပြီး ကျောင်းသားကျောင်းသူတွေကို အိမ်ပြန်ခိုင်းကာ ကျောင်းနဲ့အနီးတဝိုက်မှာ စောင့်ကြပ်နေတယ်လို့ ကျောင်းသားတဦးက ပြောပါတယ်။

"ကျောင်းသားတွေရော ကျောင်းသူတွေရော အကုန်ပြန်ခိုင်းတာ၊ တံခါးတွေအကုန်လိုက်ပိတ်တာ။ မနက်ဖြန်တောင် ကျောင်းပိတ်မလားတောင် မသိဘူး၊ အခြေအနေမကောင်းဘူး။"

အင်းစိန်အကျဥ်းထောင်မှာ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က ဒဂုံတက္ကသိုလ်မှ ကျောင်းသား ၇ ဦးကို သေဒဏ်ပေးတာမရှိဘူးလို့ အကျဥ်းဦးစီးဌာနနဲ့နီးစပ်သူတဦးက ဒီဗွီဘီကို ပြောပါတယ်။

"ဒီနေ့ ထောင်ထဲမှာ ကျနော်သိသလောက် သေဒဏ်ပေးတာမရှိဘူး၊ သေချာအောင်လိုက်မေးကြည့်သေးတယ်၊ သေဒဏ်ပေးတဲ့သူမရှိဘူး။" 

အင်းစိန်အကျဥ်းထောင်ရှိ အထူးတရားရုံကနေ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်က ပုဒ်မ ၃၀၂ နဲ့ ဒဂုံတက္ကသိုလ်က ကျောင်းသားတွေဖြစ်တဲ့ မောင်ခန့်ဇင်ဝင်း၊ မောင်သူရမောင်မောင်၊ မောင်ဇော်လင်းနိုင်၊ မောင်သီဟထက်ဇော်၊ မောင်ဟိန်းထက်၊ မောင်သက်ပိုင်ဦး၊ မောင်ခန့်လင်းမောင်မောင် တို့ကိုသေဒဏ်ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကျောင်းသား ၇ ဦးကို ဒီနှစ် ဧပြီ ၁၈ ရက်က ကမ္ဘာ့ရတနာဘဏ် (တောင်ဒဂုံဘဏ်ခွဲ) မန်နေဂျာ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးဟောင်း စောမိုးဝင်း ကို သတ်ဖြတ်ရာမှာ ပါဝင်တယ်ဆိုပြီး စွပ်စွဲချက်နဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်က ဖမ်းဆီးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

PHOTO- DAGON UNIVERSITY INFO

ဒဂုံတက္ကသိုလ်ကျောင်းသား ၇ ယောက်ကို အင်းစိန်ထောင်အတွင်းစစ်ခုံရုံးကနေ နို၀င်ဘာ ၃၀ ရက်နေ့မှာ သေဒဏ်ချမှတ်ခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက် ဒီနေ့ ကြိုးပေးကွပ်မျက်မယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်နေပေမယ့် ဒီနေ့ညနေအထိ ဘာမှထူးထူးခြားခြားမရှိသေးဘူးလို့ မိဘတွေက ပြောပါတယ်။

“ထောင်ထဲက ကျနော်တို့ အဆက်အသွယ်တွေဆီက သိရတာတော့ ကလေးတွေ အခုအချိန်ထိတော့ အဆင်ပြေနေတယ်လို့ သိရတယ်။ အရင်တပတ်တော့ ထောင်ဝင်စာရယ်လို့ တွေ့လို့မရဘဲ ပါဆယ်ပဲ ပို့လို့ရတယ်၊ နောက်တနည်းက  ရှေ့တခေါက်ကတော့ ကျနော်တို့ တရားဝင်စာလေးပို့လို့ရတယ်၊ အများကြီးတော့ မဟုတ်ဘူး။ နေကောင်းအောင်နေ စိတ်ဓာတ်မကျနဲ့ အဓိကက ကျန်းမာအောင်နေလို့ပဲ ရေးလိုက်တယ်။ အဲဒီတုန်းက သေချာမသိရဘူး။ အခု ဒီနေ့သိရတော့စိတ်က နည်းနည်းသက်သာရတာပေါ့။ ညကတော့ တညလုံး အိပ်လို့တောင်မပျော်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုပဲ ကြည့်တာတော့ စောင့်ကြည့်နေရမှာပေါ့။ သူတို့ကတော့ အဆင်ပြေတယ်ပြောတာပဲ” လို့ သေဒဏ်ချမှတ်ခံထားရတဲ့ ကျောင်းသားတစ်ယောက်ရဲ့ မိဘတဦးက ပြောပါတယ်၊

မိဘတွေအနေနဲ့ အယူခံဝင်ဖို့ ကြိုးစားလို့ မရတာမို့ သေဒဏ်မှလျှော့ပေါ့ပေးဖို့ အသနားခံစာတင်ထားတယ်လို့ သူက ဆက်ပြောပါတယ်။

“ကိုယ့်သားသမီး သေဒဏ်ချမှတ်ခံရတာတော့ ခံစားရတာပေါ့ဗျာ၊ ကျနော်တို့မိဘတွေအနေနဲ့ကတော့ သေဒဏ်ကလွဲပြီး ဘယ်လိုအပြစ်ဒဏ်မျိုး ဘာပဲကျကျဆိုပြီး ကျနော်တို့ကတော့ အသနားခံတင်ပြီး တောင်းဆိုထားတာပါပဲ။ တသက်တကျွန်းဆိုလည်း ဖြေသိမ့်လို့ ရတယ်၊ ရှေ့ကိုလည်း ကျနော်တို့ မျှော်ကိုးစရာလေးတွေ ရှိသေးတာကိုး” လို့ ပြောပါတယ်။

ဒီနေ့ ကြိုးပေးမယ်ဆိုတဲ့ ကောလာဟလနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျောင်းသားတွေနဲ့ နီးစပ်တဲ့ ကျောင်းသားတယောက်က “ကောလာဟလဆိုတဲ့အတိုင်းပဲ ဘယ်က ဘယ်လိုထွက်လာလဲ မသိတဲ့ အခြေအမြစ်မရှိတဲ့ စကားတွေပါ။ လက်ရှိအချိန်ထိကတော့ ကျနော်တို့ရော မိသားစုတွေရော ဘာမှ မသိရသေးပါဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ဧပြီလက တောင်ဒဂုံမြို့နယ်မှာဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ရတနာဘဏ်ခွဲ မန်နေဂျာ ဒုဗိုလ်မှူးဟောင်း စောမိုးဝင်းကို ပစ်သတ်ခံရတဲ့အမှုအတွက် စွပ်စွဲချက်နဲ့ ကျောင်းသား ၇ ယောက်ကို သေဒဏ် ချမှတ်လိုက်ပြီး ဒီနေ့ ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်မှာ ကြိုးပေးကွပ်မျက်မယ်လို့ ကောလာဟလတွေ ထွက်ပေါ်နေတာပါ။