မၾကာေသးခင္ကမွ တရုတ္ႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္ကျပန္လာခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လာမယ့္ ႏို၀င္ဘာလမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာကိစၥေတြနဲ႔ အျခားအေၾကာင္းအရာေတြကို ၀ါရွင္တန္ပို႔စ္ အယ္ဒီတာ ဖရက္ဒ္ဟိုက္ယက္က တယ္လီဖုန္းကတဆင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာေတြကို ဒီဗြီဘီက ဘာသာျပန္ဆိုေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံခရီးစဥ္ကေန ဘာေတြသိခဲ့ရပါသလဲ။ “ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေကာင္းတခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ အားလံုးဟာ အခ်င္းခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္းညီညြတ္ေအာင္ ေနထိုင္ရမယ္ဆိုတာ က်မတို႔အားလံုးနားလည္ထားပါတယ္။” ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ လူေရွာင္ဘို ေထာင္သြင္းအက်ဥ္ခ်ခံထားရတဲ့ကိစၥေကာ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါသလား။ “က်မနဲ႔ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ အဖြဲ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တာေတြကို က်မ  ဘယ္ေတာ့မွ အေသးစိတ္မေျပာဘူးဆိုတာ ထပ္ၿပီးေတာ့ ရွင္းျပတယ္။  ဒါေတြဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ သီးသန္႔ ပုဂၢလိက ကိစၥလို႔ ယူဆရပါမယ္။” အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ ကာလေတြအတြင္းမွာ တရုတ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အားေပးေထာက္ခံမႈေတြမလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားအက်ဥ္းက်ခံရတဲ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားေခါင္းေဆာင္ေတြ ထုတ္ေဖာ္ေျပာခဲ့တာေတြကိုေတာ့  ႀကိဳဆိုခဲ့တယ္ေနာ္။ “ႏိုင္ငံတိုင္းမွာရွိတဲ့ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ သူတို႔ျပည္သူလူထုေတြ လုပ္ရမယ့္အရာတခုျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ က်မတို႔ ႏိုင္ငံနဲ႔ တရုတ္ႏိုင္ငံၾကားက ဆက္ႏႊယ္မႈက အၿမဲတမ္း အမွီအခိုကင္း လြတ္မႈေပၚပဲ အေျခခံတာပါ။ အျပန္အလွန္ အခ်င္းခ်င္း ေလးစားမႈေတြနဲဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားမွာ မတူတဲ့ အျမင္သေဘာထားေတြရွိခဲ့ရင္ေတာင္ ဒီႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ရွိေနတဲ့ ဆက္ႏႊယ္မႈကို က်မတို႔ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။” ဒါဆို “ႏိုင္ငံတိုင္းရဲ႕ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ဒီမိုကေရစီဆိုတာ သူတို႔လူထုေတြလုပ္ရမယ့္ အရာတခု” လို႔ ခင္ဗ်ားေျပာတာက အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံေပၚထားတဲ့ သေဘာထားမ်ိဳးလား။ “လူေတြအားလံုးဟာ သူတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ျဖစ္ခ်င္တာေတြအတြက္ အလုပ္လုပ္ၾကတာလို႔ က်မထင္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ရင္  သူတို႔ရဲ႕မိတ္ေဆြေတြက  တတ္အားသေရြ႕ ကူညီတာကို ေမွ်ာ္လင့္တာပဲ။” ေကာင္းၿပီ။ ဒါဆိုခင္ဗ်ားႏိုင္ငံအေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္ပါ။ “ဟုတ္ကဲ့။ က်မႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို က်မပိုေျပာခ်င္ပါတယ္။” လာမယ့္ေဆာင္းဦးရာသီမွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကေန ျပည္သူလူထုကို ကိုယ္စားျပဳမယ့္ အစိုးရတရပ္ ထြက္ေပၚလာဖို႔ ဘယ္ေလာက္ျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ။ “ေကာင္းပါၿပီ၊  က်မတို႔ အရမ္းကိုစိတ္လႈပ္ရွားစရာေကာင္းတဲ့ ကာလကို ခ်ဥ္းနင္း၀င္ေရာက္လာခဲ့တာပါ။ လႊတ္ေတာ္မွာ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္တဲ့ဥပေဒမူၾကမ္းကို က်မတို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ စတင္ေဆြးေႏြးေနပါၿပီ။  ဘယ္ေလာက္လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာကေတာ့ သာတူညီမွ်တဲ့ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းတခုျဖစ္ေအာင္ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္ႏိုင္မလားဆိုတာနဲ႔   ခ်ိတ္ဆက္ေနပါလိမ့္မယ့္။ ဒါဆိုေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ုပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းရွိေသးတယ္ေပါ့။ “ဒါေပါ့ရွင္။ အခြင့္အေရးတခုကအၿမဲတမ္းရွိပါတယ္။ က်မ ဒါေတြကို ထည့္မတြက္ပါဘူး။ ဖြဲ႕စည္းပံုျပင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆၿပီး က်မတို႔ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္ေနတာမဟုတ္ပါဘူး။  ဒါေပမယ့္  ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြအားလုံုးကို က်မတို႔ လံုး၀ပိတ္ပင္မထားပါဘူး။” အဲဒီလိုျဖစ္မလာဘူးဆိုရင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံသမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဟာ  ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ထင္ဟပ္ႏိုင္ပါ့မလား။ “လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ေတာ့ ဥပေဒျပဳအမတ္ေတြဟာ  ျပည္သူလူထုဆႏၵကို ထင္ဟပ္ပါလိမ့္မယ္။ သမၼတေရြးတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့  ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္မလားဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္မွာပါ။” ေနာက္ျပီး လႊတ္ေတာ္ပါလီမန္ထဲမွာ စစ္တပ္က ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေနရာယူထားတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘယ္လိုလဲ။ “၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ကို က်မတို႔အားလံုး သိၾကတာပဲ။ ရွင္လည္းသိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ အၿမဲတမ္းေတာ့မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ျဖစ္ဖို႔လည္းမရွိပါဘူး။  ၿပီးေတာ့ အဲဒီစည္းမ်ဥ္းဥပေဒသတ္မွတ္ခ်က္ကို မခ်ဳိးဖ်က္ဖူးလို႔ လူထုေတြက မေျပာၾကပါဘူး” ဒါဆိုရင္ အဲဒီအေျခအေနက ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ ေျပာင္းလဲမလာဘူးဆိုရင္ ဒီဟာကို ေျပာင္းလဲပစ္ဖိုိ႔ အန္အယ္လ္ဒီပါတီမွာ ႏိုင္ငံေရးစြမ္းရည္ရွိပါ့မလား။ “ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတာမဟုတ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီနည္း မက်ဘူူး၊ ဒီဟာကို ေျပာင္းလဲရမယ္လို႔ အန္အယ္လ္ဒီက ရွင္းရွင္းေျပာခဲ့ၿပီးသားပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တဆင့္ခ်င္း တလွမ္းခ်င္း ညႇိႏႈိင္း လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔လည္း က်မတို႔ေျပာခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ေရြးေကာက္ခံမဟုတ္တဲ့ အမတ္ေတြအားလံုး လႊတ္ေတာ္ထဲကေန ထြက္သြားဖို႔ က်မတတို႔ မရအရ အျပင္းအထန္ ေတာင္းဆိုေနတာ မဟုတ္ပါဘူး” ေယဘုယ်အားျဖင့္ဆိုရင္ ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနအေပၚ ဘယ္လိုျမင္သလဲ။ “က်မတို႔ ဘာကိုေမွ်ာ္လင့္ထားလဲဆိုေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔  စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္ဆီ မွန္မွန္ကန္ကန္ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ၿပီး ၀င္ေရာက္လာေစဖို႔ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သိသာထင္ရွားေနတာကေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈကို သိပ္စိတ္၀င္တစား မရွိလွတာပါပဲ။ အျခားတဖက္ကၾကည့္ရင္ က်မတို႔ နည္းလမ္းအားလံုး အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ေနဖုိ႔ လည္း ေမွ်ာ္လင့္မထားခဲ့ၾကပါဘူး။” အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီျဖစ္စဥ္ကို အခုရပ္တန္႔ေနတဲ့ေနရာကေန ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဆက္လုပ္ႏိုင္ပါ့လား။ ဒါမွမဟုတ္ ကေမၻာဒီးယားလို  အေပၚယံေရႊမႈန္ၾကဲ ဒီမိုကေရစီေပါ့။ အစိုးရနဲ႔စစ္ဗိုလ္ခ်ုပ္ေဟာင္းေတြက စီးပြားေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအာဏာ အမ်ားစုကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတုန္းပဲမလား။ “က်မတို႔ ေတာ္ေတာ္စိုးရိမ္မိတာက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ တခုလံုး ထင္ေယာင္ထင္မွားလွည့္ကြက္တခုလို႔ျဖစ္သြားမွာကိုပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္ ေသခ်ာေစဖို႔ က်မတို႔ အခိုင္အမာသြားရမယ့္အဆင့္ေတြ ပိုလိုအပ္လာၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔နဲ႔ ကေမၻာဒီးယားက အေျခအေနခ်င္း ေတာ္ေတာ္ကြာျခားပါတယ္။ ေျဖရွင္းရမယ့္ျပႆနာေေတြဟာ ကေမၻာဒီးယားထက္ ပိုၿပီးခက္ခဲတယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံအရြယ္အစား၊ လူဦးေရအရြယ္အစား၊ ကာလရွည္ၾကာ ျပည္တြင္းမွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ စစ္ပြဲေတြနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြေပါ့။” ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသား၀ါဒ  ျမင့္တက္လာတာကေရာ ဘာေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါသလဲ။ “အမ်ိဳးသားေရးနဲ႔ အစြန္းေရာက္၀ါဒဆိုတာကို ကြဲျပားျခားနားေအာင္ အရင္လုပ္ရပါမယ္လို႔ က်မထင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ အစြန္းေရာက္တာကို စိုးရိမ္မိပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေရးဆိုတာကေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဒါကို ထိန္းခ်ုပ္ထားမယ္၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဒါကို မွန္ကန္တဲ့နည္းလမ္းနဲ႔ အသံုးခ်မယ္ဆိုတာပါပဲ။ ဒါက ဆိုးတဲ့အရာတခုေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အစြန္းေရာက္ယံုၾကည္မႈကက်ေတာ့ ျပႆနာတခုပါ။” အဲဒီေတာ့ ခုအခ်ိန္  ျမန္မာျပည္မွာ ဒါဟာ  ျပႆနာတတခု ျဖစ္ေနသလား။ “အစြန္းေရာက္ယံုၾကည္မႈဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွတင္မဟုတ္ပါဘူး။ တကမၻာလံုးမွာ ျဖစ္ေနတာလို႔ က်မထင္ပါတယ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတိုင္းမွာ အစြန္းေရာက္မႈက ျပႆနာတခုပါ။” ခင္ဗ်ားတို႔ႏိုင္ငံမွာ အဲဒီျပႆနာရဲ႕ရင္းျမစ္က ဘာျဖစ္မလဲ။ ခုလက္ရွိ ဒါကိုက်ေနာ္တို႔ ျမင္ေနရတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ “ဟုတ္ပါတယ္။ က်မလည္း အံ့ၾသမိပါတယ္။ ရွင္ကျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ကအေၾကာင္း အရာကို ေျပာတာဆိုရင္ေတာ့ ဒါဟာ ဟိုးလြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာတည္းက ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ျပႆနာေတြပါ။ သူတို႔ဟာ အခ်ိန္အတန္ၾကာကတည္းက ျပႆနာေတြ တအံုေႏြးေႏြးရွိေနခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔ ပဋိပကၡေတြျဖစ္ပြားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းခံေတြကို မဖယ္ရွားေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့အျပင္ အေျခအေနတင္းမာမႈေတြကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ေျဖေလွ်ာ့မေပးႏိုင္ခဲ့ပါဘူး” ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သင့္တယ္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္ပါသလား။ “အစိုးရကေတာ့ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈဥပေဒနဲ႔အညီ  ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈ အေျခအေနကို စိစစ္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။  က်မအထင္ေျပာရရင္ေတာ့ သူတို႔အေျခအေနကို ဒီ့ထက္ပိုၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိနဲ႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ကိုင္တြယ္သင့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ေနာက္လုပ္ေဆာင္ရမယ့္အဆင့္ေတြမွာ ဘာေတြျဖစ္သင့္တယ္ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္သင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။” ျပည္ပက မိတ္ေဆြေတြက ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတြင္းမွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ တျခားလူနည္းစုေတြရဲ႕ ဒုကၡေတြအေၾကာင္း ပိုၿပီးေျပာဆိုလုပ္သင့္တယ္လို႔ ေျပာၾကတဲ့အေပၚ ခင္ဗ်ားဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။ “က်မတို႔ႏိုင္ငံမွာ လူနည္းစုေတြက အမ်ားႀကီးရွိေနတာပါ။ က်မအၿမဲတမ္း လူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရး စတာေတြအတြက္ အၿမဲတမ္းေျပာခဲ့ပါတယ္။ အန္အယ္လ္ဒီပါတီနဲ႔ တျခားသူေတြ အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးေတြအားလံုး အတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေပးခဲ့တာ ခုဆိုရင္ ဆယ္စုႏွစ္သံုး ခုေလာက္ရွိေနပါၿပီ။ အဲဒီႏွစ္ေတြထဲမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ တပံုတေခါင္း က်မတို႔ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး က်မတို႔ ႏိုင္ငံထဲမွာရွိတဲ့ မ်ားစြာေသာ လူနည္းစုေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ အကာအကြယ္မရတဲ့အတြက္ လက္နက္နက္ကိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ လူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ဟာ အခုအခ်ိန္မွာ အလြန္႔အလြန္ အေရးတယူ ဂရုစိုက္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ကိစၥ တရပ္ျဖစ္ၿပီး လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္သင့္ေနပါၿပီ။ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒါကိုအျပည့္အ၀ လုပ္ႏိုင္မလုပ္ႏိုင္ကိုေတာ့ က်မေျပာနိုင္ပါဘူး။ တကယ္တမ္းေျပာရရင္ေတာ့ သူတို႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္ တြယ္ႏိုင္တယ္လုိ႔ က်မ မထင္ပါဘူး။” အလြန္႔အလြန္ ဂရုတစုိက္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုတာပါလဲ။ “ဒါက ဘာကိုဆိုလိုတာလဲဆိုေတာ့ ဒါကထိရွလြယ္တဲ့ ကိစၥတခုပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုေတြ၊ ဘာသာေရးအုပ္စုေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ က်မတို႔ အုပ္စုတခုအတြက္ ဘာကိုပဲ လုပ္သည္ျဖစ္ေစ တျခားအုပ္စုေတြကိုသြားၿပီး  သြားၿပီးသက္ေရာက္မႈရွိလို႔ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဟာက ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ရႈပ္ေထြးတဲ့ အေျခအေနတခုျဖစ္ၿပီး တညတည္းနဲ႔ အၿပီး ကိုယ္တြယ္ေျဖရွင္းလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။” အစြန္းေရာက္အဖြဲ႔အစည္းေတြက အန္အယ္လ္ဒီပါတီကို ႏိုင္ငံေရးအရ ျခိမ္းေျခာက္မႈ ျဖစ္ေနပါသလား။ ဒါဟာ ေသြးထိုးလႈံ႕ေဆာ္ေပးတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္တခု ျဖစ္ႏိုင္သလား။ “ဒါျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အန္အယ္လ္ဒီအေနနဲ႔ ဘယ္အစြန္းေရာက္အဖြဲ႔အစည္းကိုမွ ဘယ္လို ေထာက္ပံ့ကူညီေပးမႈမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အစြန္းေရာက္အုပ္စုေတြဟာ အန္အယ္လ္ဒီကို သူတို႔မိတ္ေဆြအျဖစ္ ရႈျမင္မွာမဟုတ္ဘူး။  ဘာသာေရးလႈပ္ရွားမႈ အမည္ခံ ေနာက္ကြယ္က ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္တခုရွိတယ္ဆုိတာ ေတာ္ေတာ့္ကိုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။” ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း ျပသနာရဲ႕အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကေရာ ဘယ္ေလာက္မ်ားရွိပါသလဲ။ “က်မတို႔ ရန္ကုန္တိုင္းထဲက ၿမိဳ႕နယ္ ၁၀ ခုကို ေလ့လာခဲ့ေတာ့ တခ်ိဳ႔ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ အမွားေတြ ျမင့္တက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါေတာ္ေတာ္ဆိုးပါတယ္။ တခ်ိဳ႔ေနရာေတြမွာေတာ့ အမွား ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္နည္းပါတယ္။ က်မတို႔ ဒီမဲစာရင္းေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲမက်င္းပခင္ အခ်ိန္မီ ဘယ္လိုျပန္ျပင္ၾကမလဲ။ ၿပီးေတာ့ ဒါဟာ ရန္ကုန္မွာ ေတာင္ ဒီေလာက္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးျဖစ္ေနတာဆိုရင္ ဥပမာ- နယ္စပ္ေဒသေတြမွာဆိုရင္ေရာ ဘယ္လိုရွိႏိုင္မလဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ကေတာ့ ဒီမဲစာရင္းအမွားေတြကို အကုန္လံုးျပန္ျပင္ႏိုင္ဖို႔ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးအရမ္းအေလးထားပါတယ္။  ဒါေပမယ့္ သူတို႔မွာ အခ်ိန္နဲ႔ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္လံုလံုေလာက္ေလာက္မရွိပဲ ဒါကို အခ်ိန္ မီျပင္ဆင္ႏိုင္ပါ့မလားဆိုတာ က်မသိခ်င္ပါတယ္။” ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အေစာပုိင္း ကာလကတည္းက အေျခခံလြတ္လပ္မႈေတြ ေလ်ာ့သြားနည္းပါးသြားတာရွိပါသလား။ ‘အစိုးရအေနနဲ႔ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ဖိႏွိပ္ဖို႔ စတင္ေနတာကို က်မတို႔ စသတိျပဳမိတာ ၁ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ ရွင္တို႔လည္း အဲဒီအေၾကာင္းေတြသိၿပီးျဖစ္မွာပါ။ သတင္းသမားတခ်ိဳ႔ ဖမ္းဆီးခံရတယ္။ တခ်ိဳ႔ကို ေထာင္ထဲမွာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ဖမ္းဆီးခံရတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္က ရပ္တန္႔ေန႐ုံသာမကပဲ ေနာက္ကိုျပန္သြားေနတာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ က်မတို႔ ခံစားရတယ္။” ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြက ခုခ်ိန္ထိ ေနာက္ျပန္သြားေနတုန္းလား။ “ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ုပ္ပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကလြဲၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္  ဘာမွျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ က်မ မထင္ပါဘူး။ က်မအျမင္ေျပာရရင္ေတာ့ အစိုးရက ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လံုး၀ဆန္႔က်င္ေနတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါက ေနာက္ေၾကာင္းျပန္သြားေနတယ္လုိ႔ ေျပာဖို႔ လံုေလာက္တယ္လို႔ ရွင္တို႔ေရာ မထင္ဘူးလား။ အသက္ ၇၀ ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုခံစားရပါသလဲ။ “သိပ္ထူးျခားသြားတယ္လို႔ေတာ့ က်မ မခံစားရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီေလာက္ၾကာေနခဲ့ၿပီဆိုတာက စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။” (ကိုးကား။ ၀ါရွင္တန္ပို႔စ္သတင္းစာပါ   အယ္ဒီတာ Fred Hiatt ရဲ႕   Aung San Suu Kyi on the state of democracy in Burma  ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္ကို ဘာသာျပန္ေဖာ္ျပထားတာပါ။ )