မသန္စြမ္းသူမ်ား အက်ံဳးဝင္ ေရြးေကာက္ပြဲတရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေရးနဲ႔ မသန္စြမ္းသူမ်ား လြယ္ကူ အဆင္ေျပစြာ မဲေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္နဲ႔ မသန္စြမ္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အစည္းအေဝးကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္႐ံုးမွာ က်င္းပ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဆိုပါေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ နားမၾကားအရင္းအျမစ္စင္တာနဲ႔ ၿငိမ္းေအး ေရွ႕ေဆာင္အဖြဲ႔ရဲ႕ ဒါရိုက္တာ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္ကို ဒီဗီြဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ မသန္စြမ္းသူမ်ား အဆင္ေျပစြာ မဲေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘာေတြမ်ား ေဆြးေႏြးခဲ့သလဲ။ “အဓိကေတာ့ မသန္စြမ္းေတြသာမက အားလံုး အဆင္ေျပလြယ္ကူစြာ မဲေပးႏိုင္ဖို႔ကို ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ စံျပမဲရံုတခ်ိဳ႕ကို ဖြင့္လွစ္ၿပီး စံနမူနာအေနနဲ႔ လုပ္ဖို႔ကိုလည္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္မျမင္ေတြအတြက္ မဲလက္မွတ္ေတြကို မ်က္မျမင္လက္စမ္းစာေတြနဲ႔ ထုတ္ေပးဖို႔ကို ေကာ္မရွင္ဘက္က သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ တႏိုင္ငံလံုးအတြက္ေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ေသးေပမယ့္ ခုနကေျပာခဲ့တဲ့ စံျပ မဲရံုေတြမွာ အသံုးျပဳႏိုင္ေအာင္ လုပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စံျပမဲရံုေတြကို ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးနဲ႔ အဆိုျပဳ ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕ေတြမွာ အရင္လုပ္ၿပီး တျဖည္းျဖည္း တိုးခ်ဲ႔သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။” မသန္စြမ္းအမ်ိဳးအစား ၄ မ်ိဳး သတ္မွတ္ထားေတာ့ ဒီအတြက္ ေကာ္မရွင္က ဘာေတြ စီစဥ္ေပးထားလဲ။ ဥပမာေျပာရရင္ အၾကားအာရံုမသန္စြမ္းသူေတြ မဲထည့္ႏိုင္ဖို႔ေပါ့။ “နားမၾကားေတြအတြက္က မဲရံုအတြင္း မဲေပးပံုအဆင့္ဆင့္ကို လက္သေကၤတ ဘာသာနဲ႔ေရာ၊ ရုပ္ပံုေတြရယ္၊ စာသားေတြရယ္ ပါမယ့္ ပိုစတာေတြကို ထုတ္ၿပီး အဆိုပါ စံျပမဲရံုေတြမွာ ကပ္ေပးဖို႔ကိုလည္း က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္အဂၤါမသန္စြမ္းသူေတြ အတြက္ကေတာ့ အဆင္ေျပမယ့္ မဲရံုဒီဇိုင္းကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဥာဏ္ရည္ မသန္စြမ္း ကိုယ္စားလွယ္က ခရီးလြန္ေနလို႔ အဲဒီေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ မပါ၀င္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။” ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က မသန္စြမ္းသူေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳမ်ား ရွိလား။ “ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ မဟာဗ်ဳဟာေရးဆြဲေရး အလုပ္ရံု ေဆြးေႏြးပြဲအပါအ၀င္ အစည္းအေ၀းမ်ား၊ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ အခမ္းအနားမ်ားမွာ မသန္စြမ္းအဖြဲ႔အစည္းေတြကို ဖိတ္ေခၚၿပီး ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ညိႇႏိႈင္းျခင္း၊ အၾကံျပဳခ်က္ ေတာင္းခံျခင္းနဲ႔ အသိေပးျခင္း စတာေတြကို လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ မသန္စြမ္းသူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေတြ႔အၾကံဳေတြ အတန္အသင့္ ရိွၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲမွာလဲ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႀကီးအပါအ၀င္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ ေတြဟာ အလုပ္ေတြမ်ားၿပီး မအားလပ္တဲ့ၾကားက မသန္စြမ္းအဖြဲ႔အစည္းေတြကို အခ်ိန္ေပး ေတြ႔ဆံုၿပီး အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို အျပဳသေဘာနဲ႔ လိုလိုလားလား ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးေပးခဲ့ ပါတယ္။” မဲေပးႏိုင္တဲ့ မသန္စြမ္းသူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ ရွိမလဲ။ “ေျပာရခက္ပါတယ္။ ျပည္လံုးကၽြတ္သန္းေခါင္စာရင္း ထုတ္ျပန္တဲ့အခါမွာ မသန္စြမ္းသူ ဦးေရ စာရင္းထြက္ေပၚလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ မဲစာရင္း ျပဳစုတဲ့ေနရာမွာ သန္စြမ္းသူ၊ မသန္စြမ္းသူရယ္လို႔ ခြဲျခား ျပဳစုထားတာမဟုတ္လို႔ မဲေပးႏိုင္မယ့္ မသန္စြမ္း ဦးေရကို ေဖာ္ျပဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။” မသန္စြမ္းသူေတြ အဆင္ေျပစြာ မဲေပးႏိုင္ဖို႔ မသန္စြမ္းအဖြဲ႔အစည္းေတြက မဲရံုေတြမွာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသြားဖို႔ ရွိလား။ “စံျပမဲရံုေတြမွာေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈေတြ ရိွႏိုင္ပါတယ္၊ အျခားေသာ မဲရံုေတြမွာ ကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္မႈ လုပ္မယ္၊ မလုပ္ဖူးဆိုတာကေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ ေျပာဖို႔ ေစာပါေသးတယ္။” ေနာက္ထပ္ ျဖည့္စြက္ေျပာလိုတာ ရွိိရင္ ေျပာပါ။ “ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒အေနနဲ႔ မသန္စြမ္းအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္ကို တေလးတစား နားေထာင္ေပးၿပီး လုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာအတြင္း ေဆာင္ရြက္ ေပးသြားမယ္ဆိုတဲ့အတြက္ အထူးပဲ ၀မ္းေျမာက္မိပါတယ္။ က်န္တဲ့ မသန္စြမ္းသူမ်ား အေနနဲ႔လည္း အသည္းၾကားက မဲတျပားဆိုသလို မိမိ ႏွစ္သက္ရာကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် မဲေပးျခင္းအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အစိုးရတရပ္ ထြက္ေပၚလာဖို႔ မဲေပးျဖစ္ေအာင္ ေပးဖို႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။” ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ကုလသမဂၢ မသန္စြမ္းသူမ်ားအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီး မသန္စြမ္းဦးေရ ၁၃ သိန္းခန္႔ ရွိတယ္လို႔ လူမႈ၀န္ထမ္းဦးစီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။