ေရြးေကာက္ပြဲ အၾကမ္းဖက္မႈအႏၱရာယ္မ်ား ျမန္မာျပည္မွာရွိေန
ပီတာအောင်
·
April 30, 2015
ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ က်င္းပဖို႔ရွိေနတဲ့ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ တျခားလံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈ အႏၱရာယ္ေတြ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡေလ့လာေရးအဖြဲ႔က သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
ဘလ္ဂ်ီယံ အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံတကာ ပဋိပကၡေလ့လာေရးအဖြဲ႔ (အိုင္စီဂ်ီ) ရဲ႕ ဧၿပီ ၂၈ ရက္ထုတ္ “ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲအခင္းအက်င္း” အစီရင္ခံစာမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ဖို႔ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ အဓိက စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သတိေပးေရးသားထားတာပါ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာလို အခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာေလာက္မွာ က်င္းပမယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက ေၾကညာထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ဆႏၵမဲေပးပြဲကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစမယ့္ လံုျခံဳေရးအေျခအေနေတြ ရွိေနလိမ့္ဦးမယ္လို႔ အိုင္စီဂ်ီက ေျပာပါတယ္။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျမန္မာျပည္တြင္း ပဋိပကၡျဖစ္ရာေဒသတခ်ဳိ႕မွာ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပႏိုိင္တဲ့ အေျခအေနမရွိလို႔ ဆိုၿပီး ဆႏၵမဲေပးပြဲ မက်င္းပဘူးလို႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ႀကဳိတင္ေၾကညာခဲ့ရပါတယ္။
လံုျခံဳေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဒသေတြထဲမွာ ယူဒဗလ်ဴအက္စ္ေအ ၀တပ္ဖြဲ႔ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ပန္ဆန္းနဲ႔ အန္ဒီေအေအ ထိန္းခ်ဳပ္ မိုင္းလားေဒသ အပါအ၀င္ ရွမ္းျပည္နယ္က ၁၂ ၿမိဳ႕နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ ၉ ၿမိဳ႕နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္ ၇ ၿမိဳ႕နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္ ၂ ၿမိဳ႕နယ္၊ နဲ႔ ကယားျပည္နယ္ ၂ ၿမိိဳ႕နယ္ စုစုေပါင္း ၃၂ ၿမိဳ႕နယ္က ေက်းရြာအုပ္စုေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ ပါ၀င္ပါတယ္။
လက္ရွိ ကိုးကန္႔ေဒသမွာ တိုက္ပြဲေတြ ျပင္းထန္ျဖစ္ပြားေနသလို ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ လံုျခံဳမႈမရွိျဖစ္ေနၿပီး ၿမဳိ႕နယ္နဲ႔ ေက်းရြာ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖုိ႔ ခက္ခဲတဲ့ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနရွိေနေသးတယ္လို႔ အိုင္စီဂ်ီအဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ လာမယ့္ ဇြန္လမွာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးမွႈ ကသာ အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၱရာယ္ကို တစိတ္တပိုင္း ေလ်ာ့ပါးသက္သာေစမယ္လို႔ အိုင္စီဂ်ီအဖြဲ႔က ေမွ်ာ္လ့င္ထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအေနနဲ႔လည္း တရားမ၀င္အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ရင္ မွတ္ပံုတင္ပယ္ဖ်က္ခံရမယ့္ ဥပေဒေတြကလည္း ရွိေနတုန္းျဖစ္ၿပီး ဒီကိစၥက တျပည္လံုး အပစ္ရပ္လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးခဲ့ရင္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ႏုိင္မယ္ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ျပည္နယ္နဲ႔ုတိုင္းေဒသႀကီးမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ဆိုိင္ရာလံုၿခံဳေရး သင္တန္းေတြ ပို႔ခ်ေပးေနၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။
ပဋိပကၡျဖစ္ရာေဒသတခုျဖစ္တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲလံုျခံဳေရးၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးညြန္႔ေရႊက “လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာေဆာင္ရြက္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔ရဲ႕ အစီအစဥ္နဲ႔ ျပည္နယ္ခရိုင္ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ စီမံခ်က္ေတြေဆြးေႏြးၿပီး စီစဥ္ထားတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ၊ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးဆံုးတဲ့အထိေပါ့၊ အထူးသျဖင့္ေတာ့ မဲရံုေတြရဲ႕ လံုျခံဳေရးေပါ့ အဖ်က္အဆီးဘာညာမရွိေအာင္ေပါ့ ဒါက မလုပ္မီကာလ၊ မဲေပးေနတဲ့ေန႔မွာလည္း စနစ္တက် မဲရံုးအတြင္းအျပင္လံုျခံဳေရးေနာက္ မဲပံုးေတြကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေတြပါ ေဆာင္ရြက္ေပးမွာပါ၊ ေရြးေကာက္ပြဲေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္ေအာင္ပါ” လို႔ ဒီဗြီဘီကိုေျပာပါတယ္။
အရင္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ တခုလံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြရဲ႕ ေကာင္းတဲ့ ရလဒ္အေပၚမူတည္ၿပီး ေနရာအစံုမွာ က်င္းပသြားဖို႔ ဆႏၵရွိတယ္လို႔လည္း ျပည္နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အႀကီးအကဲက ေျပာပါတယ္။
အိုင္စီဂ်ီ အဖြဲ႔ကေတာ့ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေၾကာင့္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအျပင္ ရွမ္းနဲ႔ပအို၀္း၊ ရွမ္းနဲ႔ ကခ်င္လို လူမ်ဳိးစု ဦးေရ ဆတူနီးပါးေနထိုင္ၾကတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာလည္း မတူတဲ့လူမ်ဳိးစု အုပ္စုအၾကား တင္းမာမႈေတြကေန အၾကမ္းဖက္မႈေတြဆီဦးတည္သြားႏိုင္တယ္၊ လူမ်ဳိးတူ ပါတီေတြအထူးသျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုနဲ႔ နီးစပ္ေထာက္ပံ့မႈပိုရတဲ့ ပါတီေတြအၾကား ျပဳိင္ဆိုင္မႈကလည္း အၾကမ္းဖက္မႈ အႏၱရာယ္ရွိတယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္းမွာလည္း ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရး၀ါဒနဲ႔ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ေတြျမင့္တက္လာမႈကေန ထိန္းမရပဲ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ႀကဳိးၾကားႀကိးၾကားျဖစ္ခဲ့ သလို ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း အလားတူ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ အုိင္စီဂ်ီက သံုးသပ္ပါတယ္။
ဒါ့ျပင္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုနု္းက ကရင္ျပည္နယ္ ျမ၀တီနယ္စပ္မွာ ဒီေကဘီေအက တိုက္ခိုက္ခဲ့တာကို ေထာက္ျပၿပီး ၂၀၁၅ မွာလည္း လက္နက္ကိုင္ တဖြဲ႕ဖြဲ႕က ေရြးူေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္အရ မဟုတ္ဘဲ အာရံုစိုက္မႈရေအာင္နဲ႔ အစိုးကို ႏိုင္ငံေရးအရထိခိုက္ေအာင္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ တိုက္ခိုက္လာမွာကို မယံုလို႔မရဘူးလို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ႏို္င္ငံ တကာတကာေလ့လာသူေတြကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ဖိတ္ေခၚထားတာ၊ ႀကဳိတင္မဲ ျပႆ နာမေပၚေအာင္ အျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ထားတာ၊ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေၾကးေလ်ာ့ တာအပါအ၀င္ ခ််ဳိ႕ယြင္းအားနည္းခ်က္ေတြ တိုးတက္လုပ္ေဆာင္တာရွိခဲ့တယ္။
ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဟာ လက္ရွိအာဏာရ အစိုးရနဲ႔ ၾကံခိုင္ေရးပါတီတို႔နဲ႔ နီးစပ္သူ ေတြလို႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျမင္ေနၾကတုန္းပဲလို႔ဆိုပါတယ္။
အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြအပါအ၀င္ လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေဒသဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အမႈထမ္းေတြဟာ ဒီမိုကေရစီနည္းက်ေရြးေကာက္ပြဲ အေတြ႕အၾကံဳ အလြန္ႏုနယ္ေသးတာ မဲဆႏၵရွင္ေတြရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ နားလည္မႈ အရမ္းနည္းၿပီး ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ အုိင္စီဂ်ီက အႀကံျပဳပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးနဲ႔ သမၼတေရြးခ်ယ္မယ့္အခ်ိန္ ၃လေလာက္ၾကား ကာလမွာလည္း မေရရာမႈေတြ၊ တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔လည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ႏိုင္ခဲ့ရင္ေတာင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ သမၼတျဖစ္ခြင့္ တားဆီးခံထားရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေနရာမွာ အစားထိုးႏိုင္မယ့္ တျခားျမင္သာထင္ရွားသူ မရွိဘဲ စစ္အစိုးရ ေဟာင္းထဲက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားတဦးကို သမၼတေလာင္းအျဖစ္ အေလ်ာ့ေပး ေရြးခ်ယ္ရမယ့္ အလားအလာရွိေနတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ သံုးသပ္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
