ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က ပင္လယ္ျပင္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ြန္သဖြယ္ ခိုင္းေစခံခဲ့ရတဲ့  ျမန္မာအပါအ၀င္ ငါးဖမ္းေလွလုပ္သား ၃၀၀ ေက်ာ္ကို  အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ေ၀းလံသီေခါင္တဲ့ ဘန္ဂ်ီနာကၽြန္းေပၚကေန အာဏာပိုင္ေတြက သေဘၤာေတြနဲ႔ ကယ္ဆယ္ၿပီး  ပိုမို လံုျခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ တူရယ္ကၽြန္းေပၚကို ပို႔ေဆာင္ကာ ေနရပ္ျပန္ႏို္င္ေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္။ လက္ရွိ တူရယ္က်ြန္းေပၚ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းတခုမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာငါးဖမ္းလုပ္သား  ကိုသက္ေဆြတင့္ကို  ကၽြန္းေပၚမွာ ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး  ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ကိုသက္ေဆြတင့္က ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘယ္ၿမဳိ႕ကေန ထုိင္းကို ဘယ္လိုေရာက္လာၿပီး ငါးဖမ္းေလွ ဘယ္တုန္းက စလိုက္ျဖစ္တာလဲဆိုတာ အရင္ဆံုး ေျပာျပပါလား။ “က်ေနာ္ ရန္ကုန္ေတာင္ဥကၠလာကပါ။ ျမ၀တီက ညီေလးဆီ ခဏသြားလည္ရင္းနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံထဲ က်ေနာ္ ေရာက္လာတာ ေရာက္လာၿပီး ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ ေနၿပီးေတာ့မွ အင္ဒိုကို သြားတာ။ စထြက္လာတဲ့ရက္ကေတာ့ ၂၀၁၁ ႏို၀င္ဘာ ၂၆ ရက္ ေန႔မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံ ကေန အင္ဒိုကို စလာတာေပါ့။” ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘယ္ဆိပ္ကမ္းကေန ဘယ္လို ထြက္သြားတာလဲ။ ငါးဖမ္းသေဘၤာေပၚ စလိုက္ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္က အေတြ႔အၾကံဳကိုေျပာျပေပးပါလား။ “ဘန္ေကာက္မွာ ေရေတြႀကီးတဲ့ႏွစ္ေပါ့။  အဲဒီမွာ အလုပ္ေတြ ပိတ္ထားေတာ့ မဟာခ်ဳိင္မွာ သေဘၤာေပၚ စတက္တာ။ အဲဒီကေန ဘန္ဂ်ီနာကို လာပို႔တာေပါ့။  ငါးကဲ့တဲ့ သေဘၤာနဲ႔ပဲ  လာရတာ။ ၁၅ ရက္ေလာက္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ဘူး၊ လိႈင္းမူးေနတယ္။  ဒါေပမယ့္ ပဲ့နင္းကေတာ့ ဘာမွေတာ့ မေျပာဘူး။ လိႈင္းမူးရင္ ေရငံခ်ဳိး ထမင္းစား သက္သာေတာ့မွ အလုပ္ဆင္း လုပ္ေပါ့။ မဟာခ်ိဳင္ကေန ဘန္ဂ်ီနာကို လာတာ ၁၅ ရက္ ၾကာတယ္။  ငါးဆြဲတဲ့သေဘၤာနဲ႔ လာတယ္ ဆိုေပမယ့္ ပင္လယ္၀မွာ အဲဒီသေဘၤာႀကီးက ဘာျဖစ္လို႔လည္း မသိဘူး။ ေက်ာက္ခ် စက္ျပင္ၿပီးမွ လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ပံုမွန္ ၁၂ ရက္ေလာက္ဆိုရင္ ဘန္ဂ်ီနာကိုေရာက္တယ္။ စက္ျပင္ရတဲ့အခါ က်ေတာ့ ၁၅ ရက္ေလာက္ ၾကာသြားတယ္။” ေလွလုပ္သားေတြကို ထိုင္းေတြက မဟာခ်ဳိင္ကေန ဘန္ဂ်ီနာကို ခုလိုပဲ  အသုတ္္လိုက္ ပို႔ပို႔ ေနတာလား။ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ပို႔တာလဲ။ “ပြဲစားေတြက လိမ္ၿပီးေတာ့ ေရာင္းစားတဲ့လူေတြလဲ ပါသလို က်ေနာ္ဆိုရင္ အင္ဒိုနီးရွား ဆိုေတာ့ မေရာက္ဘူးေတာ့ သြားၾကည့္မယ္ေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ့္ကို ေျပာတယ္၊ ဖုက်တ္ကန္ (မန္ေနဂ်ာ) က အင္ဒို သြားမလားေပါ့၊ မေရာက္ဘူးတဲ့အခါက်ေတာ့ သြားမယ္လို႔ ေျပာလိုက္ တာေပါ့။ ကိုယ့္ဖာသာ ကိုယ္ပဲ သြားလိုက္တာ။  ေလွသားေျပာတဲ့ စကားအရဆိုရင္ ထြက္စရိတ္ ႀကဳိတင္ေငြ ဘတ္ ၂ ေသာင္းခြဲ ထုတ္ေပးတယ္ေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္က မယူဘူး။  ၅ ေထာင္ပဲ ယူထားတယ္။ က်ေနာ္ အမ်ားႀကီး မယူခ်င္ဘူး။ ယူၿပီးမလုပ္ႏိုင္ရင္ မေကာင္းဘူး။” “ပတ္စ္ပို႔က ထိုင္းႏို္င္ငံမွာကတည္းက လုပ္ေပးလုိက္တာ။ က်ေနာ္သိသေလာက္ ဆိုရင္ေတာ့ အတုပဲ။ လုပ္ေပးတဲ့ေနရာကေတာ့ မဟာခ်ိဳင္နဲ႔ နည္းနည္းလွမ္းတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံထဲမွာပဲ သူေဌးက က်ေနာ့္ကို ဓာတ္ပံု ရုိက္ယူသြားၿပီး သူ သြားလုပ္လုိက္တယ္။ လုပ္လုိက္ၿပီး သူက သေဘၤာကပၸတိန္ကို ေပးၿပီးေတာ့မွာ သေဘၤာကပၸတိန္က က်ေနာ္ ဒီဘန္ဂ်ီနာကို ေရာက္ေတာ့မွာ အဲဒီပတ္စ္ပို႔ကို က်ေနာ့္ကို ထုတ္ေပးတာ မဟုတ္ဘူး ဒီလုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ရံုးက လူႀကီးတေယာက္ကို သူထုတ္ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီလူႀကီးကမွ တဆင့္ ပဲနင္းကို ျပန္ထုတ္ေပးလိုက္တယ္။ အတုေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီစာအုပ္အတုကို သူတို႔ဖာသာ သူတို႔ လုပ္ၾကတာေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔လည္း ဘာမွ ေရးလဲ မေရးရဘူး။ လက္မွတ္လဲ မထိုးရဘူး။ ဘာမွလဲ မျဖည့္ရဘဲနဲ႔ နာမည္တလံုးထဲနဲ႔ ဓာတ္ပံုတပံုထဲနဲ႔ပဲ ပတ္စ္ပို႔စာအုပ္ တအုပ္ ထြက္လာတယ္။” “ထိုင္းကေန လုပ္ေပးတဲ့ ပတ္စ္ပို႔ေပါ့။ က်ေနာ့္ဆီက နာမည္တလံုး ယူလိုက္တယ္ က်ေနာ့္နာမည္ က်ေနာ္ေျပာလုိက္တယ္။ သူက ဓာတ္ပံုတပံု ရိုက္လုိက္တယ္။ ရိုက္ၿပီးေတာ့ အေနာက္တိုင္း၀တ္စံု ထည့္ေပးလုိက္တယ္ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ က်ေနာ္ အရပ္၀တ္နဲ႔ပဲ ရိုက္လိုက္တဲ့ ဓာတ္ပံုကို ကြန္ျပဴတာနဲ႔ သူ အေနာက္တိုင္း၀တ္စံုနဲ႔သူ လုပ္ပစ္လုိက္တယ္။ လုပ္ပစ္လုိက္ၿပီး ပတ္စ္ပို႔စာအုပ္မွာ က်ေနာ့္ရဲ႕နာမည္ေတြ ဟိုဥစၥာေတြ သူရွမ္း(ထုိင္း)လိုပဲ ေလွ်ာက္ထည့္ လိုက္တယ္။  အဲဒီမွာ နာမည္နဲ႔ သြားရမယ့္ေလွေတြကို ေျပာတယ္ေလ။  အဲဒီသေဘၤာက silver sea နံပတ္ ၁ကေပါ့။ ငါးကဲ့တဲ့ေလွေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ထုိင္းႏိုင္ငံက ထြက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီက ကပၸတိန္လို႔ ေျပာလို႔ရတဲ့ လူႀကီးတေယာက္က  က်ေနာ္တို႔ ပတ္စ္ပို႔စာအုပ္ေတြေပါ့။ အညဳိေရာင္ေတြေပါ့။ က်ေနာ္လည္း တခါမွ မလုပ္ဖူးဘူးေလ။ က်ေနာ့္ဓာတ္ပံုကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့ က်ေနာ္ရိုက္တုန္းက ပံုက အရပ္၀တ္နဲ႔ သူေပးထားတာက အေနာက္တုိင္း ၀တ္စံုေပါ့။ နာမည္ကို ဖိစႏြတ္နန္စြန္ဘြန္းလို႔ ထည့္ေပးထားတယ္။ အဲဒီပတ္စ္ပို႔စာအုပ္ကေတာ့ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒီေရာက္တာ တခါမွ မကိုင္ရဘူး။” ဘန္ဂ်ီနာကၽြန္းေရာက္ေတာ့ ဘာေတြလုပ္ရလဲ၊ ေနာက္ပိုင္း ဘယ္လိုဆက္ျဖစ္လဲ။ “ေနာက္ပုိင္းၾကေတာ့  က်ေနာ္မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ က်ေနာ္ ျပန္ခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ ပဲနင္းႀကီးက သေဘၤာ ျပန္ၿပီး ယူတဲ့အခါမွာ ပဲ့နင္းအသစ္ ထပ္ေရာက္လာတယ္ က်ေနာ္ စီးေနတဲ့ေလွကို ေရာက္လာတယ္။  ပဲ့နင္းအသစ္က အလုပ္မဟုတ္တာေတြ လုပ္လို႔ က်ေနာ္လည္း စီးမႏိုင္ဘူး ဆိုၿပီး က်ေနာ္လည္း ကမ္းက်န္ပစ္လိုက္တယ္။ ကမ္းက်န္ၿပီး ျပန္ပို႔မလားဆိုၿပီး ရံုးမွာပဲ က်ေနာ္ ေစာင့္ေနတယ္။ ျပန္မပို႔ဘူး ေလွ ၂ ေခါက္၊ ၃ ေခါက္ ျပန္၀င္လာတဲ့အခ်ိန္ ျပန္မပို႔ေသးဘူး။ ၅ လ ေက်ာ္သြားေတာ့ က်ေနာ္လည္း ေစာင့္မႏိုင္တာနဲ႔ တျခားေလွ တစီးနဲ႔ ထြက္လုိက္သြား လိုက္တယ္။ ထြက္လုိက္သြားၿပီးေတာ့ ဒီလိုပဲ ဟိုေလွစီး ဒီေလွစီးနဲ႔ အခုအခ်ိန္အထိေပါ့။ ဟိုေလွစီးလုိက္ ဒီေလွစီးလိုက္နဲ႔ အခ်ိန္ေတြကုန္ၿပီး အသက္ေတြ ႀကီးသြားတယ္။” ေလွေပၚလိုက္တဲ့အခါမွာ လုပ္ခလစာေတြ ဘယ္လိုေပးလဲ၊ လစာအျပည့္ေရာ ရရဲလား။ “အဲဒီေလွေတြ လိုက္တဲ့အခါမွာ က်ေနာ္တို႔က ေန႔စားပံုစံမ်ဳိး လုိက္လိုက္တာေပါ့ေနာ္။ ေန႔စားလိုက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ သူက ကမ္း၀င္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ေန႔စားခနဲ႔ ျပန္ရွင္းေပးတာေပါ့။ တေန႔ကို အင္ဒိုနီးရွားေငြ ရူပီ ၅ ေသာင္း ေပးတာေပါ့။ ေပးတဲ့ ပဲ့နင္းလဲ ရွိသလို မေပးတဲ့ ပဲ့နင္းလဲ ရွိတယ္။ က်ေနာ္လုပ္တဲ့ဆီမွာေတာ့ က်ေနာ္ကေတာ့ က်ေနာ့္လုပ္ခေတာ့ မွန္မွန္ကန္ကန္ေတာ့ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီပဲ့နင္းေတြကလည္း က်ေနာ္အလုပ္ေကာင္းလို႔လည္း သူတို႔ က်ေနာ့္ကို  မလိမ္ပဲနဲ႔ ေပးတာေပါ့။  ဒါေပမယ့္ ေနာက္အေခါက္ေတြက်ေတာ့ သူတို႔ ပထမစီးတဲ့ အေခါက္လို မမွန္ေတာ့ဘူး။ ေလွလိုက္တုန္းက ဆိုးဆိုးရြားရြား ၾကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ ရွိရင္ ေျပာျပေပးပါလား။ ႏွိပ္စက္ခံခဲ့ရတာတို႔ အလုပ္ခ်ိန္ေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ခဲ့ရတာတို႔ ကိုယ္တုိင္ ျဖစ္ျဖစ္ သူငယ္ခ်င္းေတြ ျဖစ္ျဖစ္ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ေတြ ရွိလား။ “က်ေနာ္ကေတာ့ ကိုယ္တိုင္ၾကံဳခဲ့ရေတာ့ မရွိပါဘူး။ သူငယ္ခ်င္းေတြ ၾကံဳခဲ့ရတာေတြေတာ့ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ၾကားခဲ့ဖူးတာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ပင္လယ္မွာ အခ်င္းခ်င္း ျဖစ္တာေတြတို႔၊ ပဲနင္းနဲ႔ အဆင္မေျပျဖစ္တာေတြ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ ခိုင္းတဲ့ပံုစံက ျပန္လို႔လည္း မရဘူးဆိုေတာ့ ဗမာျပည္သားကလည္း ျပန္လို႔လည္း မရ ကမ္းက်န္ခဲ့ေတာ့လည္း တျခားေလွပဲ လုိက္စီးရတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔ ေျပာတဲ့အတုိင္းပဲ လုပ္၊ သူတို႔ေျပာတဲ့အတိုင္းပဲ ေန၊ သူတို႔ ခုိင္းတဲ့အတိုင္းပဲ လုပ္ၿပီးေတာ့ ေနေနရတာေပါ့။ မတရားခုိင္းေစမႈေတြကေတာ့ ရွိတဲ့ေလွေတြလည္း ရွိတယ္၊ မရွိတဲ့ ေလွေတြလည္း ရွိပါတယ္။ က်ေနာ့္အေတြ႔အၾကံဳမွာေတာ့ မရွိပါဘူး။ မရွိေအာင္လည္း လုပ္ေပးပါတယ္။ သူမ်ားပိုက္ဆံယူတယ္ဆုိေတာ့ သူမ်ားအလုပ္ကို လုပ္ေပးရမယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ က်ေနာ္လုပ္ေပးပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ က်ေနာ္ အဲဒီ အေတြ႔အၾကံဳေတာ့ မရွိဘူးေပါ့။ စီးတဲ့ေလွေပၚက လူႀကီးေပၚ မူတည္တာေပါ့။ လူမ်ဳိးလည္း စကားေျပာတယ္။ အစ္ကိုရ၊ သူ႔လူမ်ဳိးက်ေတာ့ ေနမေကာင္းလု႔ိရွိရင္လည္း ဘာမွမေျပာဘူး။ က်ေနာ္တို႔လို ဗမာေတြ ေနမေကာင္းရင္ ဆဲတယ္ဆိုတယ္၊ ပိုက္ဆံျဖတ္မွာတို႔ ဘာတို႔ ေျပာတာေတြ ရွိတယ္။ ကိုယ္တုိင္လည္း ၾကံဳခဲ့ဖူးတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြ၊ ေနမေကာင္းလို႔ နားတာပဲေလ။ လုပ္ႏုိင္ရဲ႕သားနဲ႔ အလကားသက္သက္ အေခ်ာင္ခိုၿပီး နားတာမွ မဟုတ္တဲ့ကိစၥကို၊ ဒါေပမယ့္ သူက လူမ်ဳိးမ်ားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူးေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ႏိုင္တဲ့အေနအထားမွာ ေနမေကာင္းလဲ လုပ္ႏုိင္ရင္ က်ေနာ္ လုပ္ေပးလုိက္တယ္။ လံုး၀ မလုပ္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားဆိုတာ မရွိခဲ့ဖူးေပါ့။” က်ေနာ္တို႔ သတင္းေတြမွာ ၾကားတာက ေလွသားေတြကို ဓားေတြဘာေတြနဲ႔ ခုတ္တာေတြ ရွိတယ္၊ ကၽြန္းေပၚမွာ  အဲဒါမ်ဳိးေတြ ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြရွိခဲ့လား။ “က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ေတာ့ မရွိဘူး။ ဒီေရာက္မွ ျဖစ္တဲ့သူငယ္ခ်င္းေတြထဲမွာေတာ့ ရွိတယ္။ ဓားနဲ႔ ခုတ္တယ္တို႔ ဘာတို႔ ဆိုတာမ်ဳိးေတြက ဘယ္လိုေျပာရမလဲ။  ထိုင္းနဲ႔ဗမာနဲ႔က မတည့္သလို ထိုင္းနဲ႔ ကဗၻာဒီးယားနဲ႔ကလည္း မတည့္ဘူး။ အဲဒီၾကားထဲမွာ ဗမာ ဗမာခ်င္း မတည့္တာေတြကလည္း ရွိတယ္။ လူမ်ဳိးေရးကိစၥေတြလည္း ရွိတယ္၊ ရခုိင္နဲ႔ ဗမာနဲ႔၊ ရခိုင္နဲ႔ မြန္နဲ႔ မြန္နဲ႔ဗမာနဲ႔ အဲလိုမ်ဳိးေတြေပါ့။ သူတို႔က ေသာက္စားၿပီးေတာ့ ျဖစ္တဲ့က႑ေတြ မ်ားတယ္ေပါ့ေနာ္။ လူေကာင္းပကတိက ထၿပီးျဖစ္ၾကတယ္ဆိုတာေတာ့ နည္းနည္း ရွားတယ္။” “ၾကားဖူးမလားေတာ့ မသိဘူး။ ဘန္ဂ်ီနာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံလိုမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ အရက္က အုန္းေရနဲ႔ ခ်က္တဲ့အရက္တမ်ဳိးပဲ ရွိတယ္။ ေရလုပ္သားေတြကလည္း အဲဒီအရက္ တမ်ဳိးထဲပဲ ေသာက္ေနၾကတယ္။ အဲဒီအရက္ကလည္း အရသာလည္း မရွိဘူး၊ ခ်ဥ္ကလည္း ခ်ဥ္၊ နံကလည္း နံ အဲဒီအရက္ကိုပဲ ေသာက္ၿပီးေတာ့ ေပေတေလလြင့္ၿပီး တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ေသာက္ရင္းနဲ႔ ေသာက္တဲ့ဘ၀နဲ႔ပဲ  အုန္းေတာေတြ ဘာေတြ ေရာက္သြားတယ္။ အုန္းေတာဆုိတာ သခ်ဳႋင္းကုန္းကို ေျပာတာပါ။ ဗမာျပည္သားေတြေကာ ကေမၻာဒီးယားေတြေရာ ဘာေတြေရာ၊ တခ်ိဳ႕ ပဲနင္းေတြဆိုရင္ တအားယုတ္မာတယ္ ေျပာရမွာေပါ့။ ေသသြားတဲ့လူက်ေတာ့ ဘာမွ မလုပ္ေပးႏိုင္ေတာ့ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ တခါတေလက်ရင္ တာလပတ္နဲ႔ ပတ္ၿပီး ခ်တာတို႔ ဘာတို႔လည္း ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ပဲ့နင္းေတြ က်ေတာ့လည္း သစ္သားအေခါင္းေတြ ဘာေတြ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လုပ္ၿပီးေတာ့ ခ်ေပးတဲ့ ပဲ့နင္းေတြလည္း ရွိတာေပါ့။ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ လုပ္ေပးတဲ့ပဲ့နင္းက နည္းပါတယ္။ ပစ္စလက္ခတ္က မ်ားပါတယ္။” ရန္ျဖစ္ၿပီးေသသြားၾကတာလည္း ဘယ္လိုေသသြားခဲ့ၾကတာလဲ။ “တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း ရန္ျဖစ္ၿပီး ေသသြားတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း က်န္းမာေရးေၾကာင့္ ေဆးခန္းသြားလိုက္တယ္။ ေဆးခန္းသြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေဆးခန္းက ဆရာ၀န္က ဂလူးကို႔စ္ ပုလင္းခ်ိတ္လုိက္တာနဲ႔ ေသရတာပဲေလ။ ဂလူးကို႔ပုလင္းထဲမွာ က်ေနာ္ရဲ႕ အျမင္ေျပာရတာေပါ့ေနာ္။ ပုလင္းထဲမွာ ပင္နီစလင္လား၊ အားေဆးလား ဘာလဲ မသိဘူး။ သူထည့္တာ အေရာင္က အ၀ါေရာင္ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီမွာ သူက အပ္တေခ်ာင္းလည္း ေဖာက္ထားတယ္၊ ကိုယ္တိုင္ ေစာင့္ေပးခဲ့ရတဲ့ လူနာတေယာက္ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူက အဲဒီမွာပဲ ေသသြားတယ္။ က်ေနာ္ေစာင့္ေပးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားကေနၿပီးေတာ့ လမ္းေတြဘာေတြ ေလွ်ာက္ႏုိင္ေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ရံုးကလူက အဲဒီလူကို ဆက္မေစာင့္နဲ႔ေတာ့ တျခားတေယာက္ကို ေျပာင္းေစာင့္ခိုင္းလိုက္တဲ့အခ်ိန္ မနက္ျဖန္လိုမ်ဳိး သေဘၤာနဲ႔ ျပန္ရေတာ့မယ္။ ဒီေန႔ညေနပဲ ခ်ိတ္လိုက္တယ္။ ည ၉ နာရီေလာက္က်ေတာ့ ေသသြားတယ္။ သူက ဗမာပဲ။ ေနာက္ ကၽြန္းေပၚမွာ ေလွသားေတြကို သံေလွာင္အိမ္ေတြထဲမွာေတြ ပိတ္ၿပီး ေလွာင္ထားတယ္လို႔ လည္း သတင္းေတြ ၾကားတယ္။ “အခ်ဳပ္ထဲမွာ ထည့္ထားတာေတြလည္း ရွိပါတယ္ အမ်ားႀကီးပါပဲ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔က်ေတာ့ ပဲ့နင္းေတြ ပိုက္ဆံေပးၿပီးေတာ့ ခ်ဳပ္ခုိင္းထားတဲ့ ပံုစံမ်ဳိးေတြေပါ့။ အင္ဒိုေတြက ပိုက္ဆံရရင္ သိတဲ့အတိုင္းပဲ သူတို႔က ပဲ့နင္းေတြ၊ ပဲ့နင္းငယ္ေတြေလာက္ပဲ သူတို႔က လူထင္တာ က်န္တဲ့ေလွသားေတြဆိုရင္ သူတို႔ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ေနၾကတာပဲေလ။” ဘန္ဂ်ီနာကေန ဘယ္လို တူရယ္က်ြန္းဘက္ကို ဘာေၾကာင့္ ဘယ္လိုေရာက္လာတာလဲ။ “က်ေနာ္ ဒီကို တူရယ္က်ြန္းကို ေရာက္တာ ၁ ပတ္ေတာင္ မျပည့္ေသးပါဘူး။ ဟိုမွာ ဘန္ဂ်ီနာကို သတင္းေထာက္ပံုစံမ်ဳိး လာတယ္။ အဂၤလိပ္ တိုးရစ္မေတြလည္း ပါတယ္၊ အဲဒီထဲမွာ စကားျပန္ ဗမာအကို တေယာက္လည္း ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္စကားမေျပာျဖစ္လိုက္သလို နာမည္လည္း မသိလိုက္ရဘူး။ ဘယ္ဌာနကလည္းဆိုတာလည္း မသိလိုက္ဘူး။  ဒါေပမယ့္ အဲဒီအကိုေတြ ကူညီေပးတဲ့က႑နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ဒီကို ေရာက္လာတယ္။ ဘယ္လို ကူညီလဲ ဆိုေတာ့ ဗမာျပည္ျပန္မယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ ျပန္မယ့္သူက တျခမ္းေန၊ မျပန္မယ့္သူက တျခမ္းေန အဲလိုမ်ဳဳိး ထားၿပီး ျပန္မယ့္လူကို အဖြဲ႔ေတြ ခြဲလုိက္တယ္။ အဲဒီမွာ ေရတပ္ေတြလည္း ပါတာေပါ့ေနာ္။ တူရယ္က်ြန္းက အင္ဒိုက ေရတပ္ေတြလည္း ပါတာေပါ့။ ေရတပ္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ သူတို႔ဘာသာ သူတို႔ စီစဥ္ၾကတယ္။ စီစဥ္ၿပီးေတာ့ ေလွ ၆ စီးနဲ႔ ကမႅာဒီယားေတြေရာ လာအိုေတြေရာ၊ ပါတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ လူအနည္းစုပါ။ ဗမာေတြက မ်ားတယ္။ အေယာက္ ၃၀၀ ေလာက္ ရွိမွာေပါ့။ တစီးကို မပါဘူးဆိုရင္ အေယာက္ ၅၀ ေက်ာ္ေလာက္ပါတယ္။ ဗမာျပည္သားခ်ည္းပဲ ေလွ ၅ စီး ၁ စီးမွာ အေယာက္  ၅၀ အနည္းဆံုး ေလာက္ပါတယ္။  က်ေနာ္တို႔ ဒီေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေရတပ္လူႀကီးေတြ ေနတဲ့ ေနရာလို႔ေျပာတာပဲ အဲဒီမွာ ေဟာခန္းေတြ အစည္းအေ၀းလုပ္တဲ့ေနရာေတြ အားကစားလုပ္တဲ့ပုံစံမ်ဳိးေတြ  အဲလို ေနရာေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ကို ေနရာခ်ေပးထားတယ္။ ထမင္းတေန႔  ၃ နပ္ ေက်ြးတယ္။ ေရေတြဘာေတြ အဆင္ေျပေအာင္ေတာ့ လုပ္ေပးထားတယ္။” ဘန္ဂ်ီနာအျပင္ အနီးနားပတ္၀န္းက်င္က တျခားက်ြန္းေတြမွာေရာ အလားတူ အျဖစ္အပ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးပဲလား၊  အင္ဒိုနီးရွားတျခားက်ြန္းေတြမွာေရာ ျမန္မာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ရွိလား။ “ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အခု ေရာက္ေနတဲ့ တူရယ္ကၽြန္းမွာဆိုရင္လည္း ကမ္းက်န္တဲ့ ေလွသားေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ကမ္းက်န္တဲ့သက္တမ္းေတာ့ ဘယ္ေလာက္ရွိၿပီ လဲေတာ့ မသိဘူး။ သူတို႔က ဒီမွာ ဆိုင္ကယ္ကယ္ရီေတြေတာင္မွ ဆြဲစားေနတဲ့ အေနအထားေတြ ဘာေတြ က်ေနာ္ေတြ႔တယ္ဗ်။ ျမန္မာႏို္္္င္ငံသားေတြပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘင္ဂ်ီနာနဲ႔ အနီးတ၀ိုက္မွာရွိတဲ့ ရြာေလးေတြမွာလည္း ဗမာျပည္သားေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ မသိေသးတဲ့ ျမန္မာႏို္င္ငံသားေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ရွိေနေသးတယ္။ ေတာထဲမွာ ငါးဖမ္းတဲ့လူလဲ ရွိသလုိ ပုဇြန္ဖမ္းတဲ့လူေတြ၊ သစ္ထမ္းတဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ရက္ေလာက္ကမွ ဒိုးဘိုမွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာေလွသားေတြ ကမ္းက်န္ၿပီးေတာ့ ဒိုးဘိုမွာ သူတို႔ သစ္သြားထမ္းၿပီးေတာ့ ေနထိုင္ၾကတဲ့ အေယာက္ အစိတ္ ထပ္ၿပီး ေရာက္လာတယ္ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔ထက္စာရင္ အင္ဒိုစကား ေတာ္ေတာ္ေလးကို မႊတ္တယ္ဗ်။” အဲေတာ့ ခုု တူရယ္က်ြန္းမွာေရာ လံုျခံဳမႈ ရွိလား၊ ေရွ႕ဆက္ ဘာလုပ္သြားမယ္စိတ္ကူးထားလဲ။ “ဒီေနရာမွာေတာ့ အခုေတာ့ လံုျခံဳမႈအျပည့္အ၀ရွိေနတာပါပဲ။ ဒီကေနသြားရ လာရေတာ့မယ္ ဗမာျပည္ျပန္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္ကေတာ့ က်ေနာ့္အေမရွိေသးတယ္ဆိုရင္ေပါ့ အေမဆီမွာပဲျပန္ၿပီးေတာ့ ဘာအလုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္လုပ္ၿပီးေတာ့ပဲ ေခါင္းခ်တဲ့အထိ အေမရွိတဲ့အရပ္မွာပဲ ေနၿပီးေတာ့မွ ေနာက္ပိုင္းက်မွ အေမမရွိေတာ့မွ က်ေနာ္ သြားခ်င္လာခ်င္တဲ့အရပ္ကို ကိုယ့္ဖာသာကို ျပန္ၿပီး ထြက္ခြာဖို႔ စိတ္ကူးေတာ့ရွိတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ က်ေနာ့္အေမမရွိေတာ့ ဘူး ဆံုးသြားၿပီဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္ကေတာ့ မျပန္ေတာ့ဘူးေပါ့ေနာ္။   ထိုင္းႏိုင္ငံထဲ ျပန္၀င္ခ်င္လည္း၀င္မယ္ ပတ္စ္ပုိ႔ေတြဘာေတြလုပ္ၿပီး ေနထုိင္ခ်င္လည္းေနထိုင္မယ္။” အခုေလွသမားေတြကို တူရယ္မွာထားၿပီး ဘာေတြဆက္လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတြ ရွိတယ္ၾကားလဲ။ သံရံုးကလူေတြဘာေတြလည္း လာတယ္ဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို အိမ္ျပန္ခ်င္ၿပီလား ဘယ္လို ေရွ႕ဆက္ လုပ္မယ္စိတ္ကူးထားလဲ။ “က်ေနာ္တို႔အခု ဒီမွာေပါ့ေနာ္ အိုင္အိုအမ္ ႏိုင္ငံတကာေရႊ႕ေျပာင္း ေနထုိင္သူမ်ားအဖြဲ႕ က အင္တာဗ်ဴးသလိုမ်ဳိး အခန္းမွာေခၚၿပီးေတာ့ အလွည့္က် အင္တာဗ်ဴးတဲ့ အလုပ္ေတြေတာ့ လုပ္ေနတယ္။ ျမန္မာသံရံုးကလည္း ေဖာင္ျဖည့္တာတို႔ဘာတို႔ အဲဒီက႑ေတြ လုပ္ေနတယ္။ ေလွသားေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြ လုိက္ေကာက္တယ္ေပါ့ေနာ္။ သိခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ေလးေတြ သူတို႔ယူတယ္ ယူၿပီးေတာ့ ဘန္ဂ်ီနာကေန လူ ၁၇၀ ေလာက္ ထပ္ၿပီးေရာက္လာရင္ သံရံုးကေျပာတာေတာ့ ဗမာျပည္က ရဲေတြ စစ္တပ္ေတြ လာဦးမယ္လည္း ေျပာတယ္။” ကိုသက္ေဆြတင့္အိမ္နဲ႔ မိသားစုေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ရၿပီလား။ “အိမ္နဲ႔လည္း အဆက္အသြယ္မရေသးဘူး။ အေမကလည္း ရွိေရာရွိေသးရဲ႕လား မသိဘူး။ က်ေနာ္အိမ္က ထြက္လာတာလည္း ၾကာၿပီဆိုေတာ့။ ဖုန္းနံပတ္ေတာ့ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ဖုန္းနံပတ္ ဒီကေန လွမ္းဆက္တာ ဆက္မရဘူး။” “ဒီကိုေရာက္ေတာ့ အဆက္အသြယ္မရဘူးခင္ဗ်။ ဘန္ဂ်ီနာမွ အခုမွ ေျပာလို႕ရတာ။ အရင္တုန္းကဆို ဖုန္းက ဘယ္ေနရာမွာမွေျပာလို႕မရဘူး ရံုးကသြားေျပာရင္ေတာင္မွ ေခၚလို႔မရတာကမ်ားတယ္။ က်ေနာ္က ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပန္ခ်င္ေနတာၾကာၿပီဆိုေတာ့ က်ေနာ္ကေတာ့ ျပန္မွာပဲ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ပိုက္ဆံေတြဘာေတြမရလဲ သိပ္ျပသနာမရွိဘူး။” ဒီအျဖစ္အပ်က္ အေတြ႔အၾကံဳေတြအေပၚမွာ ေနာင္တရမိတာရွိလား။ ႏိုင္ငံျခားထြက္လာၿပီး  အလုပ္လုပ္ၾကမယ့္ ျမန္မာလူငယ္ေတြကို  ဘယ္လို အၾကံျပဳခ်င္လည္း ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။ “က်ေနာ္ကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားမေျပာနဲ႔ ေလွဆိုရင္ ဘယ္ေလွမွ က်ေနာ္မစီးခ်င္ေတာ့ ပါဘူး။ က်ေနာ္ျပန္သြားတဲ့အခါက်ရင္လည္း နီးစပ္ရာကို ငယ္တဲ့လူပဲျဖစ္ျဖစ္ ရြယ္တူေတြကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ထုိင္းႏိုင္ငံကိုသြားတဲ့အခါက်ရင္ အရမ္းစိတ္ပါလို႔ သြားခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ ကုန္းအလုပ္မ်ဳိး သြားခ်င္သြားလို႔ တိုက္တြန္းရင္တုိက္တြန္းမယ္ ေရအလုပ္၊ ငါးဖမ္းရမယ့္အလုပ္၊ ေလွစီးရမယ့္ အလုပ္ဆိုရင္ေတာ့ မသြားဖို႔ေတာ့ က်ေနာ္ေျပာမယ္။ နားမလည္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ အတင္းအက်ပ္ႀကီးေတာ့ မေျပာပါဘူး သူ႔စိတ္နဲ႔သူ႔ကိုယ္ ၾကံဳေတြ႕ခဲ့တဲ့ အပိုင္းက႑ေတြကို က်ေနာ္ကေတာ့ ေျပာျပမွာေပါ့ ဒီလိုပဲ အရမ္းေ၀းသြားတဲ့ေနရာ ေပါ့ေနာ္ ကားမရွိဆက္သြယ္ေရး မေကာင္းတဲ့ေနရာေတြ ေရာက္သြားတဲ့အခါက်ရင္ ဘယ္လို အျပန္ခက္ၿပီး ဒုကၡေတြေရာက္တယ္ဆိုတဲ့ က႑ေတြကိုေတာ့ ေျပာျပဖို႔ေတာ့ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔လို ဒုကၡမေရာက္ေအာင္ေပါ့ေနာ္။”