Homeမေးမြန်းခန်း
ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႀကီးဟာ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီရဲ႕အမာခံပုဂိၢဳလ္ႀကီးျဖစ္ေနတယ္ - ေရွ႕ေနဦးကိုနီ
ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႀကီးဟာ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီရဲ႕အမာခံပုဂိၢဳလ္ႀကီးျဖစ္ေနတယ္ - ေရွ႕ေနဦးကိုနီ
အေးနိုင်
·
April 2, 2015
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဦးေရ ၈ ဦး (လက္ရွိ ၇ ဦးအျပင္) ထပ္တိုးမယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထံ မတ္ ၃၀ ရက္ေန႔က သ၀ဏ္လႊာေပးပို႔ပါတယ္။ ဒီသ၀ဏ္လႊာအပါအ၀င္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လြတ္လပ္သန္႔ရွင္း တရားမွ်တႏိုင္ဖြယ္ရွိ မရွိေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဗဟိုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ေနာက္ထပ္ ၈ ဦးတိုးဖို႔ သမၼတက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ကနဦးအေနနဲ႔ လက္ရွိ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ဥပေဒနဲ႔အညီ ဖြဲ႔စည္းထားမႈရွိ၊ မရွိနဲ႔ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ ထပ္တိုးမယ့္အေပၚ ၿခဳံငုံသုံးသပ္ျပပါ။
“လက္ရွိေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒနဲ႔ ညီ၊ မညီက စေျပာရရင္ လက္ရွိ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္က ၂၀၁၀ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥပေဒအရ ဖြဲ႔စည္းထားတာ။ အဲဒီ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥပေဒကို ၂၀၁၂ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥပေဒနဲ႔ ဖ်က္လိုက္ၿပီ။ အဲဒါက ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ဖ်က္လိုက္တာ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေကာ္မရွင္က ဆက္ၿပီးေတာ့ က်န္ေနတယ္။ ဆိုလိုတာက လက္ရွိ ဦးတင္ေအး ဥကၠ႒ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ယူထားတဲ့ ေကာ္မရွင္သည္ ၂၀၁၀ ဥပေဒနဲ႔ဖြဲ႔တာ။ ၂၀၁၀ ဥပေဒအရဆိုရင္ သမၼတ ႀကိဳက္တဲ့သူနဲ႔ ဖြဲ႔ေပးလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၂ ဥပေဒက်ေတာ့ သမၼတႀကိဳက္တဲ့သူနဲ႔ ဖြဲ႔ရမယ့္ေနရာမွာ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြရွိလာတယ္။ ဆိုလိုတာက ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတဲ့ တရားသူႀကီးေဟာင္းေတြ၊ ျပည္နယ္နဲ႔တိုင္းေဒသႀကီး တရားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ဥပေဒအရာရွိအျဖစ္ အနည္းဆုံးတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတဲ့ ဥပေဒပညာရွင္ေတြ၊ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနအျဖစ္ အနည္းဆုံး ႏွစ္ ၂၀ လုပ္ဖူးတဲ့ပုဂိၢဳလ္ေတြ၊ အဲဒါအျပင္ အင္မတန္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြနဲ႔ပဲ ဖြဲ႔ရမယ္လို႔ သူက ကန္႔သတ္ထားတယ္။ အဲဒါ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၉၈ မွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ လက္ရွိေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္လူႀကီးေတြဟာ အဲဒီအရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ ကိုက္ညီရဲ႕လား အဲဒီက စစဥ္းစားရမယ္၊ ဒါက ပထမ တခ်က္။
"ဒုတိယတခ်က္က က်ေနာ္တို႔ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၉၈ အရ ေကာ္မရွင္ကို ေအာက္ပါအရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ပုဂိၢဳလ္ အနည္းဆုံး ၅ ဦးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းရမယ္ဆုိေတာ့ အခု က်ေနာ္တို႔ ၇ ဦးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာက္ပါအရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ မညီဘူးျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေအာက္ပါအရည္အခ်င္း ၄ ခ်က္နဲ႔ မညီတဲ့ေကာ္မရွင္ကို ဥပေဒနဲ႔ညီေအာင္ ျပင္ဆင္ဖြဲ႔စည္းရမယ့္အစား ထပ္ၿပီးေတာ့ အဖြဲ႔၀င္ ၈ ဦးတိုးတဲ့အခ်က္ဟာ ဥပေဒမ်က္စိနဲ႔ၾကည့္မယ္ဆို အမ်ားႀကီး စဥ္းစားစရာ ေကာင္းေနတယ္။ ေနာက္တခု ထပ္တိုးနဲ႔တဲ့အခြင့္အာဏာ သမၼတမွာ ရွိသလား။ ဒီအခ်က္လည္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ လိုအပ္ရင္ ထပ္တိုးႏိုင္တယ္လို႔ မပါဘူး။ အနည္းဆုံး ၅ ဦးနဲ႔ဖြဲ႔ရမယ္လို႔ေတာ့ပါတယ္။ အခု ၇ ဦးနဲ႔ ဖြဲ႔ထားတယ္။ မလုံေလာက္ရင္ ထပ္တိုးႏိုင္သလား ထပ္မတိုးႏိုင္ဘူးလားဆိုတာလည္း စဥ္းစားစရာ ဥပေဒအခ်က္ တခ်က္ရွိတယ္။ ဒါ့အျပင္ ထပ္တိုးတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ ၈ ဦးကေကာ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၉၈ မွာပါ အဲဒီအရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ ကိုက္ရဲ႕လား။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅ မွာ ကန္႔သတ္ထားတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ေကာ ကိုက္ညီရဲ႕လား။ အဲဒါေတြ အမ်ားႀကီး စဥ္းစားစရာရွိေနတယ္။ အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ မညီညြတ္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ တိုးလို႔မရဘူး။ တိုးလို႔ရ၊ မရ ျပႆ နာအျပင္ အဲဒီ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ညီမညီဆိုတဲ့ ျပႆ နာပါ ရွိေနပါတယ္။”
ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ ၈ ဦး ထပ္တိုးဖို႔ဆိုတဲ့ကိစၥဟာ ဒီႏွစ္ဆန္းပိုင္းတုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို အသစ္ျပန္လည္ဖြဲ႔ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီးေနာက္ ျဖစ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖို႔ ေျခာက္လခန္႔ အၾကာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ဟာ ဘယ္အေျခခံေပၚမွာ ျဖစ္လာတာလို႔ ေကာက္ခ်က္ဆြဲႏိုင္လဲ၊ ဘာေၾကာင့္လဲ။
“အမွန္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ နားလည္ရ ခက္ခဲေနတယ္။ အမွန္ဆိုရင္ ျဖစ္သင့္တာက ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ တႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ေကာ္မရွင္ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ဖြဲ႔စည္းသင့္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ဦးေရတိုးတာလည္း တိုးမယ္။ အရည္အခ်င္းနဲ႔မညီတာေတြကိုလည္း ဖယ္ၿပီးမွ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ညီတဲ့သူေတြနဲ႔ အစားထိုးဖြဲ႔စည္းသင့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလိုမလုပ္ဘဲနဲ႔ အရည္အခ်င္းနဲ႔ မညီတဲ့ ေကာ္မရွင္အေဟာင္းကို ဆက္ထားၿပီးေတာ့ အခုလို ထပ္ၿပီး တိုးခ်ဲ႕တဲ့အခါက်ေတာ့ ဥပေဒနဲ႔မညီတဲ့အဖြဲ႕တဖြဲ႕ကို ထပ္တိုးလာလို႔ေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ ညီမယ့္အေနအထားမ်ဳိးျဖစ္မလာဘူး။ ေနာက္တခု ေကာ္မရွင္ဥပေဒနဲ႔ မညီဘူးဆိုရင္ ဥပေဒနဲ႔မညီတဲ့ ေကာ္မရွင္ကလုပ္ေပးတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ ဥပေဒအရ တရား၀င္ရဲ႕လား၊ ဥပေဒနဲ႔ ညီရဲ႕လားဆိုတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေမးခြန္းေတြ ေမးလာစရာရိွိတယ္။
“အဲဒီေတာ့ က်ေနာ့္သေဘာကေတာ့ သမၼတႀကီးကို က်ေနာ္ အၿမဲတမ္းအႀကံေပးပါတယ္။ ဒီေကာ္မရွင္ကို ဥပေဒနဲ႔ညီေအာင္ ျပန္ဖြဲ႔ေပးပါ။ သမၼတမွာ ဒီအခြင့္အာဏာရွိတယ္။ သမၼတႀကီး ႀကိဳက္တဲ့သူနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းလို႔ရတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဥပေဒက ျပ႒ာန္းထားတဲ့ အရည္အခ်င္းနဲ႔ကိ္ုက္ညီတဲ့လူမ်ဳိးေတာ့ ျဖစ္သင့္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ၊ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပဲြရဲ႕ တရား၀င္မႈ၊ ဒါေတြအားလုံးဟာ ေကာ္မရွင္ေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ေရြးေကာက္ပဲြ လုပ္ေပးႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အလယ္အလတ္က်၊ သမာသမတ္က်မယ့္ ဒိုင္လူႀကီးမ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ ဒီလိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးေတြနဲ႔ျပန္ဖြဲ႔တာက အခုလို အစားထုိးျဖည့္စြက္တာထက္ စာရင္ ပိုေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲလိုအၾကံေပးခ်င္တာပဲ။”
အခုလက္ရွိမွာ ဗဟိုအဆင့္ကေန ေအာက္ေျခအဆင့္ထိ စုဖြဲ႔ထားတဲ့ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔စည္းပုံေတြဟာ လြတ္လပ္တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ဧကန္ျဖစ္ဖို႔ ယုံၾကည္ေလာက္စရာရွိသလား။
“မရွိဘူးခင္ဗ်။ အဓိက ကေတာ့ ေကာ္မရွင္ထိပ္က ပထမဦးဆုံး က်ေနာ္တို႔ ၾကည့္ရမွာက ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႀကီးဟာ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီရဲ႕အမာခံပုဂိၢဳလ္ႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ တခ်ိန္က က်ေနာ္တို႔ မႏၱေလးတိုင္း တံတားဦးမွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ေတာင္ ျပည္ခုိ္္င္ၿဖဳိးပါတီကို ကုိယ္စားျပဳ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ပုဂိၢလ္ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုလည္း နည္းနည္းစဥ္းစားဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္တခါ ဥကၠ႒ႀကီးက ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီကို တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ founder တေယာက္လည္းျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဓိကၿပိဳင္မွာက အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိး ၿပိဳင္မယ့္ပဲြမွာ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီ တည္ေထာင္သူက ဒိုင္လူႀကီးအေနနဲ႔ လုပ္ေပးမယ္ဆိုေတာ့ အျမင္အားျဖင့္ကို က်ေနာ္တို႔က ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ျမင္လို႔မရဘူး၊ ၾကည့္လုိ႔မရဘူး အဲလိုျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကတခ်က္၊ ေနာက္တခ်က္ ေအာက္ေျခေကာ္မရွင္အဆင့္ဆင့္ကို ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါမွာလည္း အမ်ားဆုံး တပ္မေတာ္အရာရွိႀကီးေတြနဲ႔ ဖြဲ႔ထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးက တပ္မေတာ္က ေထာင္ေပးထားတဲ့ပါတီ၊ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီ၀င္အမ်ားစုဟာလည္း တပ္မေတာ္အရာရွိႀကီးေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ အမႈထမ္းေတြ အားလုံးကလည္း တပ္မေတာ္က အရာရွိေတြျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ သန္႔ရွင္းၿပီး တရားမွ်တတဲ့ လြပ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ပါ့မလား ဆိုတဲ့ သံသယ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ၀င္ေနတယ္ခင္ဗ်။”
မေန႔က လႊတ္ေတာ္တက္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံမႈေျဖၾကားခ်က္မွာ ဖြဲ႔စည္းပုံ မမွ်တရင္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာလည္း မွ်တမွာမဟုတ္ဘူး၊ ေရြးေကာက္ပဲြမမွ်တရင္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ကိုယ္စားျပဳမႈဟာလည္း မစစ္မွန္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖို႔ ေျခာက္လေလာက္သာလိုေတာ့တယ္ဆိုေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံက ျပင္ဆင္မယ္ဆိုရင္ေတာင္ အခ်ိန္ရွိပါေတာ့မလား။
“အဓိကကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျမဲေျပာေနတဲ့စကားတခုရွိတယ္ဗ်၊။ အဲဒါကေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို မျပင္ႏုိ္င္ရင္ ဘယ္ေလာက္ပဲ လြတ္လပ္တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ပါေစ၊ တရားမွ်တမႈရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတာ့ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ သူက ဒီလို ေျပာတယ္ခင္ဗ်။ အဲဒီအခ်က္က အေတာ္ေလး အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္တုန္းဆိုေတာ့ သိတဲ့အတိုင္း အခုလက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရဆုိရင္ တပ္မေတာ္က ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို သူက ယူထားတယ္ဗ် ေရြးေကာက္ပြဲမ၀င္ဘဲ။ အဲဒီ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ တကယ္ေတာ့ သူက ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီကို ေထာက္ခံမဲျဖစ္ေနတယ္။ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီကို ေထာက္ခံမယ့္အဖြဲ႔ဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဘက္က ၾကည့္ရင္ ေရြးေကာက္ပဲြ မလုပ္ခင္ကတည္းက လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရႈံးေနၿပီ။ ျပည္ခိုင္ၿဖဳိးပါတီဘက္ကၾကည့္ရင္ ေရြးေကာက္ပဲြ မလုပ္ခင္ကတည္းက လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို သူတို႔က အႏိုင္ရထားၿပီးၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုေရြးေကာက္ပြဲကို က်ေနာ္တို႔က တရားမွ်တတဲ့ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ ဘယ္လိုမွ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးမယ့့္ပုဂိၢဳလ္ကလည္း က်ေနာ္ ေစာေစာက ေျပာခဲ့သလို တဖက္ပါတီကို တည္ေထာင္ထားတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ သန္႔ရွင္းတရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ ေျပာရေလာက္ေအာင္ အခ်က္အလက္အားျဖင့္ ခိုင္လုံမႈမရွိဘူးလို႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲဒီလိုသုံးသပ္တယ္ခင္ဗ်။”
လြတ္လပ္တရားမွ်တတဲ့ aရြးေကာက္ပြဲျဖစ္လာေစဖို႔ ႏိုင္ငံတကာအၾကံျပဳခ်က္ေတြ၊ ဖိအား စတာေတြကေရာ ဘယ္ေလာက္ထိရွိေနလဲ။ ဘယ္ေလာက္ထိေရာက္ႏိုင္မလဲ။
“ဖိအားကေတာ့ရွိတယ္ဗ်ာ။ သူတို႔ကလည္း ေလ့လာဖို႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြ လာဖို႔လည္းရွိပါတယ္။ အဲဒီဘက္ကေတာ့ အားလုံး ေကာင္းတယ္ဗ်။ မေကာင္းတာက ဥပေဒေပါ့ဗ်ာ။ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက မမွ်တေအာင္ ဖန္တီးထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္ေလာက္ပဲ လြတ္လပ္လြတ္လပ္ ႏိုင္ငံတကာက ၾကည့္မွာက ဘယ္ေလာက္တရားမွ်တသလဲ ဒါကိုပဲ ၾကည့္မွာ။ က်ေနာ္တို႔က လြတ္လပ္ေပမယ့္လို႔ ဥပေဒက မမွ်မတ ေရးထားတဲ့အခါက်ေတာ့ တရားမွ်တမႈ မရွိႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့အခ်က္အေပၚမွာ က်ေနာ္္တို႔က အေျခခံတာေပါ့။ လြတ္လပ္ရုံနဲ႔ မၿပီးေသးဘူး။ တရားမွ်တဖို႔လည္း လိုေသးတယ္ေလ။”
ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မ႐ွင္အဖဲြ႔ခဲြေတြအဖို႔ ေဒသဆုိင္ရာ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတြအေပၚ မွီခိုရမႈဟာ သူတို႔ရဲ႕ ဘက္မလိုက္ေရးမူအေပၚ သက္ေရာက္မႈရွိတယ္လို႔ ျမန္မာျပည္သူအမ်ားက သိျမင္လက္ခံေနၾကတဲ့အေၾကာင္း မေန႔က Carter Center အဖြဲ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏို္င္ငံ၏ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အႀကံျပဳခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီအေပၚ ေဆြးေႏြးေပးပါလား။
“အဲဒါ မွန္တယ္ခင္ဗ်။ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အေတာ္ေလးကို ပတ္သက္ေနတယ္။ ေနာက္ဆုံးဗ်ာ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ရုံးေတြ အားလုံးဟာ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရုံးေတြ၊ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရုံးေတြနဲ႔ တြဲထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ လက္ရွိ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက လုံး၀ အရပ္သားေအာက္မွာ မရွိေသးဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးကိုကို၊ သူ႔ကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ခန္႔ထားတာ။ တကယ့္တကယ္တမ္းေျပာရရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက တပ္ေအာက္မွာပဲ ရွိေသးတယ္။ အဲဒီေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာလည္း တပ္ကေထာင္ထားတဲ့ပါတီနဲ႔ အရပ္ဘက္ပါတီနဲ႔ ၿပိဳင္မွာ။ ဒီအခ်ိန္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ လုံး၀ ကြဲျပားေနရင္ ေကာင္းတယ္။ အခု အဲဒီလို မကြဲဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒါ နည္းနည္းေလး ေ၀ဖန္စရာ၊ ေျပာစရာ ရွိလာတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါလည္းပဲ ဟုတ္ပါတယ္။”
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔ညီေအာင္ ဖြဲ႔မယ္ဆိုရင္ ေဒသဆိုင္ရာအဆင့္ေတြမွာပါ ဘယ္လိုမ်ဳိး ပါဖို႔သင့္တယ္ထင္ျမင္သလဲ။
“အမွန္ေတာ့ဗ်ာ ဒီလို အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ အဓိကထားဖြဲ႔တာဗ်။ အဲဒီအခ်က္က အမွန္ေတာ့ ေကာင္းတယ္ဗ်။ အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြက ႏိုင္ငံတကာအျမင္နဲ႔က်ရင္ေျပာတာ ေကာင္းတယ္လို႔ဆိုတာ။ အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြဆိုတာက ပါတီေတြကို ဘက္မလိုက္ဘူးေလ။ သူက အစိုးရအလုပ္ပဲလုပ္တယ္ဆိုေတာ့။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြဟာ အတက္အက်ရွိမယ္ေပါ့ဗ်ာ။ အေရြးခံရရင္ အစိုးရျဖစ္မယ္။ အေရြးမခံရရင္ အတိုက္အခံျဖစ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းက်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးရွင္းတာက ဘယ္အစိုးရတက္တက္ သူက အျမဲတမ္း သူ႔ဟာသူ ရွိေနမွာ။ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းက အျမဲတမ္းရွိေနမယ္ဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံ၀န္ထမ္းက ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေပးတယ္ဆိုတာ တကယ္ဆို ဒါက သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာၾကမယ္ေပါ့ဗ်ာ။ သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ျပႆ နာတခု ရွိေနတာက ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးဖို႔ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းကို သုံးဖို႔အေရးမွာ ျပႆ နာ ဘာရွိသတုန္းဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဆီက ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းေတြဟာ တခ်ိန္လုံး အာဏာရွင္ေအာက္မွာ ေနခဲ့ရတဲ့အခါက်ေတာ့ အစိုးရရဲ႕ ခိုင္းတာကို လုပ္ရတဲ့လူေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီအေျခအေနႀကီးက က်ေနာ္တို႔ဆီမွာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေခါက္ရိုးက်ဳိးေနတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ဆီက ၀န္ထမ္းေတြဟာ ငါတို႔က ျပည္သူ႔၀န္ထမ္း၊ ဘယ္ပါတီမ်က္ႏွာမွ ၾကည့္စရာမလိုဘူး။ ငါတို႔ဟာ၊ ငါတို႔ရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ဟာ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းဆိုတဲ့ ျပည္သူ႔ဘက္က ရပ္တည္ရမယ္ဆိုတဲ့ ဒီလို အေျခခံ နားလည္မႈမ်ဳိးက က်ေနာ္တို႔၀န္ထမ္းေတြမွာ မရွိေတာ့ဘူး။ အစိုးရခိုင္းတာလုပ္ရမယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘက္က ခုိင္းတာလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့အျမင္မ်ဳိးကို ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီအေျခအေနကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလးျပန္ျပဳျပင္ရမယ့္အေျခအေနေပါ့။ ဒီအေျခအေနမ်ဳိးမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘက္က ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ေကာ္မရွင္ဟာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လုပ္ႏိုင္တဲ့သေဘာမရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ လြတ္္လြတ္လပ္လပ္လုပ္ႏိုင္မယ့္သူဆုိရင္ေတာ့ ရပ္ကြက္ကေနၿပီးေတာ့မွ အေျခခံက်က်ေပါ့ေလ ၿမိဳ႕နယ္က သမာသမတ္က်က် ေရြးတဲ့ နည္းစနစ္တခုခုကို ဖန္တီးၿပီးေတာ့ အဲဒီနည္းအတိုင္း ေရြးႏို္င္မွ ေကာ္မရွင္ေတြဟာ ခုနက လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးႏိုင္မယ့္ ေကာ္မရွင္မ်ဳိးလို႔ သုံးသပ္လို႔ ရႏိုင္မယ္၊ ခန္႔မွန္းလို႔ ရႏိုင္မယ္။ အခုလက္ရွိအေနအထားကေတာ့ ေကာ္မရွင္ကို အေပၚကေန ေအာက္ အဆင့္ဆင့္ဖြဲ႔ေပးသြားတာ ျဖစ္ေနတယ္။ ျပည္သူလူထု ယုံၾကည္ကိုးစားေလာက္တဲ့ပုဂိၢလ္မ်ဳိး သိပ္ၿပီးေတာ့ မေတြ႔ရဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ျပည္သူလူထု ယုံၾကည္ကိုးစားတဲ့ပုဂိဳလ္ေတြပါေအာင္ ဖြဲ႔စည္းႏိုင္တဲ့ စနစ္မ်ဳိး၊ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မ်ဳိးကလည္း မရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကလည္း အားနည္းခ်က္တခုေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ျပင္ယူရမယ့္ဟာေတြေပါ့ေလ။”
လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ ရဲတပ္ရင္းေတြမွာ ၾကိဳတင္မဲေပးတာေတြ အပါအ၀င္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြ၊ ပါတီကုိယ္စားလွယ္ေတြ အျပည့္အ၀ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာႏိုင္တဲ့အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ထားၾကလဲ။ ဘာေတြ လုပ္ဖို႔လိုသလဲ။
“အဲဒါကေတာ့ ရွိတယ္ခင္ဗ်။ ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ မဲမသမာမႈမလုပ္ႏိုင္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ကာကြယ္လို႔ရတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ လက္ရွိ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမွာ ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ညစ္ဖို႔လမ္းက နည္းပါတယ္။ ဥပေဒက ေတာ္ေတာ္ေကာင္းၿပီးေတာ့ လူေတြက ညစ္လို႔ျဖစ္တာပါ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီဥပေဒအတိုင္း အတိအက်လိုက္နာႏိုင္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္ရင္ ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ ညစ္္ဖို႔ေတာ့ မလြယ္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆို ႀကိဳတင္မဲက ၂ မ်ဳိးပဲရွိတယ္ဗ်ာ။ မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပ ေရာက္ေနတဲ့သူေတြ၊ အေ၀းေရာက္တဲ့လူက ၿမိဳ႕နယ္ကို ျပန္ေပးတဲ့မဲ။ ေနာက္တခါ မဲရုံပတ္၀န္းက်င္မွာရွိၿပီး ေနထိုင္မေကာင္းလို႔၊ ခရီးသြားစရာရွိလို႔ မလာႏိုင္တဲ့သူက ႀကိဳတင္မဲေပးတဲ့မဲမ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ။ ၂ မ်ဳိးပဲရွိတာပါ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီႀကိဳတင္မဲ ၂ မ်ဳိးဟာ လူတိုင္းေပးလို႔ မရဘူး။ ပထမတမ်ဳိး မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ေနတဲ့သူဆိုရင္ ၇ မ်ဳိးပဲ ေပးလို႔ရတယ္။ မဲရုံပတ္၀န္းက်င္မွာရွိေနတယ္ဆိုရင္ ၈ မ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ။ ခရီးသြားစရာရွိတဲ့သူတို႔၊ အသက္ၾကီးတဲ့သူတို႔၊ ႏူနာေရာဂါရွိတဲ့သူတို႔၊ မီးဖြားေနတဲ့အမ်ဳိးသမီး ဒီလိုမ်ဳိးေပါ့ဗ်ာ သူက သတ္မွတ္ထားၿပီးသား။ အဲဒီေဘာင္ထဲကို မ၀င္ဘဲနဲ႔ ႀကိဳတင္မဲေပးလို႔ရွိရင္ အဲဒီ ႀကိဳတင္မဲအားလုံးက ပ်က္တယ္။ ဥပေဒနဲ႔မညီဘူး။ အဲဒါက က်ေနာ္တို႔က ေစာင့္ၾကည့္လို႔ရတယ္။ ပုံစံ ၁၃ မွာ ၾကည့္လိုက္ရင္ ႀကိဳတင္မဲစာရင္းရွိတယ္။ ပုံစံ ၁၅ မွာ ႀကိဳတင္မဲစာရင္းေတြရွိတယ္။ ႀကိဳတင္မဲေပးတဲ့သူေတြဟာ ဥပေဒနဲ႔မညီဘူးဆိုရင္ ဒီမဲေတြအားလုံးက ပ်က္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ေတာင္းဆိုႏိုင္တယ္။ အရင္တုန္းက ဒါေတြက မသိလို႔ ခံခဲ့ရတာေပါ့ဗ်ာ ၂၀၁၀ တုန္းက။ အခုေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ျပည္သူလူထုက ေတာ္ေတာ္ေလး သိလာၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ဒါေတြကို လုိက္ၿပီးေတာ့ ေဟာတယ္၊ ေျပာတယ္။ အသိပညာေပးတယ္။ စာအုပ္ေတြဘာေတြလည္း က်ေနာ္တို႔က ေရးေနတယ္။ ဆိုေတာ့ အခုအခါက်ေတာ့ ျပည္သူလူထုက ဒီ ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ ခိုးလို႔မရေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္တဲ့အေနအထားမ်ဳိးရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ၀န္ထမ္းေတြကို ဖိအားေပးၿပီး ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ အႏိုင္ယူဖို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးခက္ေနပါတယ္။ လုပ္လို႔မရႏိုင္ပါဘူး။”
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကာလနဲ႔မတူပဲ မီဒီယာေတြ၊ ဆက္သြယ္ေရးေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတဲ့အေျခအေနမွာ တယ္လီဖုန္းသုံးစြဲသူေတြလည္း မ်ားလာတယ္ဆိုေတာ့ မီဒီယာေတြ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြ အခန္းက႑ေတြကေရာ ဘယ္လိုျပင္ဆင္ထားသင့္ပါသလဲ။
“သိပ္အေရးပါပါတယ္ခင္ဗ်။ ေရြးေကာက္ပြဲတခု တရားမွ်တဖို႔၊ လြတ္လပ္ဖို႔ သန္႔ရွင္းဖို႔ဆိုတာဟာ ေကာ္မရွင္ကို အားကိုးလို႔ မရပါဘူး။ ေကာ္မရွင္လည္း လူသားဆိုေတာ့ သူ႔မွာ ဘက္လိုက္မႈ ရွိေကာင္းရွိႏိုင္တယ္။ အဓိကက ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ အသိပညာရင့္က်က္မႈပဲ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ေရြးေကာက္ပြဲတရားေအာင္ သူတို႔မွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ သူတို႔ လုပ္ႏိုင္တာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ပါတီ၀င္ေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာဥပေဒေတြကို သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးမယ္။ အဲဒီဥပေဒအတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္သလား၊ မျဖစ္ဘူးလား ေစာင့္ၾကည့္ခုိင္းမယ္။ အလားတူ မီဒီယာေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ဥပေဒပညာေတြ ပို႔ခ်ေပးတယ္။ ဒီကေန႔ပဲ က်ေနာ္ ပဲခူးမွာ က်ေနာ္ သင္တန္းေပးလာခဲ့တယ္။ အဲဒါ MJI က လုပ္တာ။ Myanmar Journalist Institute က သတင္းေထာက္ကိုခ်ည္း က်ေနာ္တို႔ သင္တန္းေပးေနတာ ေရြးေကာက္ပဲြအေၾကာင္း၊ အဲသလို ဂ်ာနယ္လစ္ေတြကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေတြသေဘာေပါက္ၿပီး ဥပေဒနဲ႔ညီတယ္၊ မညီဘူးဆိုတာ ၀င္ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပမယ္။ ျပည္သူလူထုကလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ အေျခခံဗဟုသုတေတြကို သေဘာေပါက္ေနၿပီးေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ ညီတယ္ မညီဘူး ေစာင့္ၾကည့္ေနမယ္ဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲမသမာမႈလုပ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ေလးခက္သြားမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ ေရြးေကာက္ပြဲေအာင္ျမင္ေရး၊ သမာသမတ္ျဖစ္ေရးဆိုတာဟာ ပါတီေတြေရာ၊ ျပည္သူေတြေရာ၊ မီဒီယာေတြေရာ ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရႈၿပီးေတာ့ တည့္မတ္ေပးရလိမ့္မယ္။ ဒါမွ လြတ္လပ္တရားမွ်တသန္႔ရွင္းတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္မယ္လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။”
ပထမဆုံးေမးခြန္းနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီး ထပ္ေမးပါရေစ။ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖို႔ ေျခာက္လေလာက္ပဲလိုေတာ့တာဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းေရးက ျဖစ္ႏိုင္ပါေတာ့မလား။
“အမ်ားႀကီးေနာက္က်ေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့မွ အသစ္ျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖြဲ႔စည္းသင့္တယ္။ ခုနက တိုင္းရင္းသားေတြလည္း ပါသင့္တာပါေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္က ဥပေဒနဲ႔ညီတဲ့ေကာ္မရွင္ကို လိုခ်င္တယ္။ ဥပေဒနဲ႔ညီတဲ့ေကာ္မရွင္ျဖစ္ဖို႔ဆို ဘက္မလိုက္တဲ့လူေတြ ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ အဓိကက ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုရဲ႕ ပါတီ၀င္မျဖစ္ရဘူးဗ်။ ပါတီ၀င္မျဖစ္တဲ့သူေတြ၊ ဥပေဒပညာရွင္ေတြ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ခုနလို ၅ ေယာက္မက၊ ၁၀ ေယာက္၊ ၁၅ ေယာက္ ဖြဲ႔ပါ။ အဲသလိုဖြဲ႔ရင္ ေကာင္းပါတယ္။ အခုလို အစကတည္းက ပါတီ၀င္ေတြနဲ႔ဖြဲ႔ထားတဲ့ ေကာ္မရွင္၊ အရည္အခ်င္းေတြအားျဖင့္လည္း ဖြဲ႔စည္းပုံနဲ႔ မညီတဲ့ေကာ္မရွင္ကို အခုလို ၈ ဦး ထပ္တိုးလို႔ကေတာ့ ဘာမွအက်ဳိးထူးလာမယ္၊ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ သိသာထင္ရွားတဲ့ သက္ေရာက္မႈရွိလမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ မထင္ပါဘူး။”
၂၀၁၅ ေအာက္တိုဘာလကုန္။ ႏို၀င္ဘာလဆန္းမွာ က်င္းပမယ္လို႔ေၾကညာထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေျပာစရာမွတ္ခ်က္စကား ေျပာျပပါ။
“၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္။ ေမးခြန္းေတြ အမ်ားႀကီးေမးၾကတဲ့အထဲ ျဖစ္ပါ့မလားဆိုတဲ့ေမးခြန္းက ပထမ။ နံပါတ္ ၂ ေမးခြန္းက ျဖစ္ရင္ေကာ တရားသျဖင့္ ျဖစ္ပါ့မလားဆိုတဲ့ ဒုတိယေမးခြန္း။ တတိယေမးခြန္းက တရားမွ်တသည္ျဖစ္ေစ၊ မမွ်တသည္ျဖစ္ေစ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ ေပၚထြက္လာတဲ့အေျဖအတိုင္း ဆက္ၿပီး တပ္မေတာ္က လုပ္ေပးပါ့မလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္း။ ေမးခြန္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိေနတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အင္မတန္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတယ္လို႔ တခ်က္ေျပာခ်င္တယ္။ ဒုတိယတခ်က္က လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဘယ္ပါတီမွ ျပတ္ျပတ္သားသား အႏိုင္ရမယ့္အေနအထားမရွိဘူး။ တပ္မေတာ္က ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ယူထားေသာ္လည္းပဲ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးက ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရပါ့မလားဆိုတာ သိပ္ သံသယျဖစ္ဖို႔ေကာင္းတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးနဲ႔ တပ္မေတာ္ ေပါင္းလည္း ၅၁ ရာႏႈန္းမရႏိုင္ဘူး။ အလားတူ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကလည္းပဲ ၅၁ ရာႏႈန္းကို ရဖို႔ဆိုတာ ခက္ခက္ခဲခဲၿပိဳင္ရမယ္။ ဘာေၾကာင့္တုန္းဆိုေတာ့ ၂၅ ရာႏႈန္းကို တပ္က ယူထားၿပီးၿပီ။ ၇၅ ရာႏႈန္းပဲက်န္တယ္။ ၇၅ ထဲက အန္အယ္လ္ဒီ ၅၁ ရဖို႔ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို ၾကိဳးစားရလိမ့္မယ္။ သိပ္ခက္တယ္။ ဒါ့အျပင္ တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း ရွိေသးတယ္။ တိုင္းရင္းသားပါတီခ်ည္းပဲ ပါတီ ၃၀ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ၇ ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြဟာ သူတို႔တိုင္းရင္းသားပါတီေတြကို ေပးမွာဆိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားရဲ႕ အခန္းက႑လည္း ေတာ္ေတာ္ေလးတက္လာမယ္။ အဲဒီေတာ့ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုရယ္၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအုပ္စုရယ္၊ အန္အယ္လ္ဒီအုပ္စုဆိုၿပီး အုပ္စုႀကီး ၃ စု ေပၚလာႏိုင္တယ္။ အဲဒီ အုပ္စုႀကီး ၃ စုအၾကား ဘယ္လိုညိႇႏႈိင္း၊ ဘယ္လို အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့မွ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေရွ႕ေရးခ်ီတက္မလဲဆိုတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပဲလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်။”