လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္မယ္ဆိုတဲ့ ကတိက၀တ္ကို ျမန္မာအစိုးရက ေနာက္ျပန္ရုပ္သိမ္းေနၿပီး ပဋိပကၡဆီကို ဦးတည္သြားေနတယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္က ေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇန္န၀ါရီ ခရီးစဥ္အတြင္း မယုံၾကည္မႈ၊ ရန္လိုမႈနဲ႔ စိုးရြံ႕မႈေတြက ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတယ္လို႔လည္း ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ ကုလလူအခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ေဟးလီက ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကို တင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ မတ္ ၉ ရက္က ေျပာပါတယ္။ ဒါအျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အေျခအေနက အရင္ ဇူလိုင္ ခရီးစဥ္တုန္းကလုိပဲ တုိးတက္မႈ မရွိဘူးလို႔ ယန္ေဟးလီက ေျပာပါတယ္။ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ေတြကိုထားတဲ့ စခန္းထဲအေျခအေန အလြန္ဆိုး၀ါးေနသလို သူတို႔ လုံၿခဳံေရး အတြက္ အခုလိုထားရတာလို႔ ရခုိင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာဆိုတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ “လူအမ်ားစုက အထူးကိုယ္စားလွယ္ကို ေျပာတာကေတာ့ ေရြးခ်ယ္စရာ ၂ ခုရွိတယ္ဆိုတာပါ၊ ေနမလား၊ ေသမလား ဒါမွမဟုတ္ ေလွစီးၿပီးသြားမလား” လို႔ ယန္ေဟးလီရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ေရးပါတယ္။ ရခုိင္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြက မေလးရွား၊ ထုိင္းကို တရားမ၀င္ လူကုန္ကူးမႈကို ျဖစ္ပြားေစတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါအျပင္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒခုံရုံးက လာမယ့္အေျခခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လူထုဆႏၵခံရယူပြဲမွာ ယာယီသက္ေသခံကတ္ ကိုင္ေဆာင္သူေတြကို မဲေပးခြင့္ ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပပါတယ္။ ယန္ေဟးလီက ဒါကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ေနာက္ျပန္သြားတဲ့ ေျခတလွမ္းအျဖစ္ ေျပာဆိုလိုက္ၿပီး ျမန္မာမွာ ေနထိုင္သူအားလုံး ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ လူထုဆႏၵခံယူပြဲေတြမွာ မဲေပးခြင့္ရွိဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ ဥပေဒၾကမ္းေတြျဖစ္တဲ့ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာ၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခ်င္း ဆုိင္ရာနဲ႔ တလင္တမယား ဥပေဒေတြဟာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ တင္းမာမႈကို ပိုမိုဆိုး၀ါး ေစမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာစစ္တပ္ကလည္း ကေလးေတြကို စစ္အတြင္း သြတ္သြင္းတာေတြရွိေနသလို အက်ဥ္းေထာင္ထဲက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အေရအတြက္က တရား၀င္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၂၇ ဦးထက္ပိုျမင့္ႏုိင္တယ္လို႔ ယန္ေဟးလီက ေျပာပါတယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြက လက္နက္ခဲယမ္းေတြ အသုံးျပဳတာ၊ မီဒီယာကို ဖိႏွိပ္တာနဲ႔ ေၾကးနီ စီမံကိန္းကို ဆန္႔က်င္တဲ့ လယ္သမားေတြကို ႏွင္ထုတ္တဲ့ ကိစၥေတြကိုလည္း လူ႕အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္က အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။