အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ေဆြးေႏြးပဲြကို ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔ ေနာက္ပုိင္းက်မွ ျပန္လည္စတင္ဖို႔ အစိုးရဘက္က ရက္အကန္႔အသတ္မရွိ ေရႊ႕ဆိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွာ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ ဒီမုိကေရစီပညာေရး လႈပ္ရွားမႈဦးေဆာင္ေကာ္မတီနဲ႔ ပညာေရးစနစ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာကြန္ရက္ (NNER) အဖြဲ႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေရာက္ရွိၾကေပမယ့္ အစည္းအေ၀းအစီအစဥ္ အက်ပ္အတည္းတခုအေပၚ တိုင္ပင္ညိႇႏိႈင္းမႈမရွိဘဲ အစိုးရသေဘာအရ ေရႊ႕ဆိုင္းခဲ့တာပါ။ အစိုးရ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ မလိုလားအပ္တဲ့အက်ပ္အတည္းေတြကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေရႊ႕ ဆိုင္းေရးဆုံးျဖတ္တာလို႔ ဆိုပါတယ္။ NNER အဖြဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာသိန္းလြင္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေဒါက္တာသိန္းလြင္ခင္ဗ်ာ။ ေနျပည္ေတာ္ေဆြးေႏြးပဲြက ရက္ေရ႔ႊဆိုင္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္ရက္ကို ဘာေၾကာင့္ ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္ၾကတာလဲခင္ဗ်။ ဒီေန႔ တေန႔လုံး ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာန ၀င္ဖို႔မွာတင္ က်ေနာ္တို႔ အခက္အခဲျဖစ္တယ္။ ဒီေန႔ တမနက္လုံးမွာေပါ့။ တမနက္လုံးမွာ က်ေနာ္တို႔ ဂိတ္၀ကို ေရာက္တယ္၊ က်ေနာ္တို႔ကို ေပးမ၀င္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ကားေပၚမွာ ပါလာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ၊ NNER ကလူေတြ၊ က်ေနာ္္တို႔ကို ကူညီတဲ့သူေတြ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ကူတဲ့သူေတြ အဲဒီသူေတြကို ကားေပၚကေန ဆင္းခိုင္းတယ္။ ဂိတ္ကေန မ၀င္ရဘူးေျပာတယ္။ အဲဒီမွာတင္ က်ေနာ္တို႔က ဒါ က်ေနာ္တို႔ကို ကူတဲ့သူေတြ ၀င္ဖို႔လိုတယ္၊ ‘သတင္းမီဒီယာေတြ ၀င္ဖို႔လိုတယ္’ အဲဒီ က်ေနာ္တို႔ တင္ျပတဲ့အေပၚမွာ သူတို႔က လက္မခံဘဲနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ေပါ့ အႀကိမ္ႀကိမ္စကားေျပာရင္းနဲ႔ အခ်ိန္ေတြ ၾကာၿပီးေတာ့ ေနာက္ဆုံးမွာ က်ေနာ္တို႔ကို ေခၚၿပီးေတာ့၊ က်ေနာ္တို႔ဆီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေခၚၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပဲြကို ရပ္နားတဲ့အေၾကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔ေက်ာ္မွ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ေက်ာ္မွ ေဆြးေႏြးႏိုင္မယ့္အေၾကာင္း အဲဒီလိုပဲေျပာတယ္။ ေျပာေတာ့ အေၾကာင္းျပခ်က္က ဘာမွ ခုိင္ခို္င္မာမာမေပးဘူး။ မေပးဘဲနဲ႔ ေဆြးေႏြးပဲြကို ရပ္ဆို္င္းတယ္ပဲ ေျပာလိုက္တယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲရပ္ဆိုင္းတာက အစိုးရဖက္က တဖက္သတ္ ရပ္ဆိုင္းတာျဖစ္တယ္။ အစိုးရကေန လက္ခံၿပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စိန္ရတုခန္းမမွာလည္း ၁ ရက္ေန႔က ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္းသားနဲ႔ NNER ကိုယ္စားလွယ္ေတြညက တည္းခိုခန္းမွာ မအိမ္ရဘဲ လမ္းေဘးကားေပၚမွာ အိပ္ၾကရတယ္လို႔ ၾကားပါတယ္။ မေန႔ညကတည္းကေပါ့ ဒီေဆြးေႏြးပဲြတက္ဖို႔အတြက္ မေန႔ညက က်ေနာ္တို႔ NNER အဖြဲ႔၀င္ေတြေရာ၊ ဒီမိုကေရစီပညာေရးဦးေဆာင္လွဳပ္ရွားမႈေကာ္မတီက ေလးပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးပြဲတက္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြေရာ က်ေနာ္တို႔ အမ်ားႀကီး အခက္အခဲျဖစ္ရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရန္ကုန္ကေန ဘတ္စ္ကားနဲ႔လာတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တည္းခုိဖို႔ စည္ပင္ရိပ္သာမွာ အခက္ခဲၾကဳံရတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ပထမ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္မယ္ေျပာတုန္းက စည္ပင္ရိပ္သာမွာ တည္းခိုဖို႔ စီစဥ္ေပးမယ္ေျပာတယ္၊ က်ေနာ္တို႔လာခဲ့အခါက်ေတာ့ စည္ပင္ရိပ္သာကို က်ေနာ္တို႔ ၀င္လို႔မရဘူး။ မရဘဲနဲ႔ ၀န္ႀကီးက က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔ကို တည္းခြင့္မျပဳဘူးလို႔ေျပာထားတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြက၊ အမႈထမ္းေတြက က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာလိုက္တယ္။ ဒါက ကားမွာပါလို႔ ၾကဳံရတဲ့သူေတြ။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔အရင္ ေရာက္လာတဲ့ မန္းတေလးကလာတဲ့ ဆရာမႀကီးတဦးဆိုရင္ က်ေနာ္္တို႔ NNER အဖြဲ႔၀င္ပဲ။ သူက က်ေနာ္တို႔ထက္ ေစာေရာက္တယ္။ သူ႔ကိုလည္း အလားတူပဲ ၀င္လို႔မရဘူးဆိုၿပီး စစ္ေဆးတာ၊ ျခိမ္းေျခာက္တာေတြ လုပ္တယ္။ သူလည္း ေတာ္ေတာ္ခံရတယ္။ အဲဒီထက္ဆိုးတာက က်ေနာ္တို႔ NNER အဖြဲ႔၀င္ ရန္ကုန္မ်က္မျမင္ေက်ာင္းက ဆရာႀကီးဦးသိန္းလြင္ သူ႔ရဲ႕ေက်ာင္းကို၊ ခ၀ဲျခံမွာရွိတဲ့ သူ႔ရဲ႕ေက်ာင္းကို မေန႔ညတုန္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘက္ကလူေတြေပါ့ လာၿပီးေတာ့ ရွာေဖြ စစ္ေဆးတာေတြ လုပ္တယ္။ ဆရာႀကီးကို ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့သေဘာပဲ။ အဲဒီလိုမ်ဳိး စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေအာင္လုပ္တယ္ က်ေနာ္တို႔ NNER အဖြဲ႔၀င္ေတြခံရတယ္၊ ေက်ာင္းသားေတြခံရတယ္။ မေန႔ညကဆို သန္းေခါင္ေက်ာ္ ရန္ကုန္က ညေနထြက္လာေတာ့ သန္းေခါင္ေက်ာ္မွ ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္တယ္။ ဒီေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ တည္းစရာ ခိုစရာမရွိဘူး။ ေက်ာင္းသားေတြဆိုရင္ ဒါ ဘတ္စကားေပၚတင္ အိပ္ရတယ္။ သူတို႔ အရမ္ကို ပင္ပန္းဆင္းရဲပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ဖို႔အတြက္ (၉) နာရီ အမီ လာတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း က်ေနာ္တို႔ ၀င္ခြင့္မရဘူး။ ေန႔လည္ေရာက္တဲ့အထိ ၀င္ခြင့္မရဘဲနဲ႔ ေနာက္ဆုံးမွာ ေဆြးေႏြးပြဲဖ်က္သိမ္းတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို အဲလို လာေျပာတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ေဆြးေႏြးပဲြဟာ ရပ္ဆိုင္းသြားတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အေျဖရွာခ်င္တယ္။ အဲဒီအတြက္ က်ေနာ္တို႔ ရည္ရြယ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရဘက္က တဖက္သတ္ဖ်က္သိမ္းလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ဆရာတို႔ဘက္က ၁၅ ဦးထက္ ပိုမိုေခၚလို႔ ဒီအက်ပ္အတည္းျဖစ္ရတယ္ဆိုတဲ့ သုံးသပ္ေရးသားခ်က္ေတြအေပၚ လက္ေတြ႔အေျခအေနကို ေျပာျပပါ။ ဒီလိုဗ်။ အစိုးရဘက္မွာလည္း စာရြက္စာတမ္းေတြ ျပင္ဆင္ဖို႔ ရုံးအဖြဲ႔ေပါ့ ကူညီမယ့္သူေတြရွိသလို က်ေနာ္တို႔ NNER မွာလည္း စာရြက္စာတမ္းျပင္ဆင္ဖို႔၊ လက္ႏွိပ္စက္ရိုက္ဖို႔၊ မွတ္တမ္းတင္ဖို႔ အဲဒီလို လူေတြရွိတယ္။ အဲဒါေတြကို လိုက္ပါဖို႔ က်ေနာ္တို႔ကေျပာေတာ့ ပထမ သူတို႔က မင၀င္ရဘူး ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ျဖစ္ေစခ်င္တာက ဒီေဆြးေႏြးပြဲက အစိုးရဘက္ကလည္း ကူညီမယ့္သူေတြ ပါတယ္။ MPC (ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ) ဆိုရင္ဗ်ာ ဒါ Myanmar Peace Center ဆိုရင္ သူတို႔လည္း ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ေလးပြင့္ဆိုင္မွာ မပါပါဘူး။ သူတို႔လည္း အခု ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွာ သူတို႔ ေရာက္ေနတယ္။ စိန္ရတု ခန္းမ ေဆြးေႏြးပဲြတုန္းကလည္း သူတို႔ ရွိေနတာပဲ။ စိန္ရတု ေဆြးေႏြးပြဲဆိုရင္ မီဒီယာေတြ ရွိတယ္။ ေဘးက စိတ္၀င္စားလို႔လာေရာက္နားေထာင္သူေတြလည္း ၀င္လို႔ရတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေစခ်င္တာေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကို ကန္႔သတ္တာလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ ေမးခြန္းထုတ္တာေပါ့။ ဆရာခုနေျပာသြားတဲ့ အစိုးရဘက္ တဖက္သတ္ရပ္ဆိုင္းတယ္ဆိုတာ ဘယ္အေထာက္အထားနဲ႔ ေျပာတာလဲ။ ညိႇၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္တာ မဟုတ္ဘူးလား။ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ညိႇၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္တာမဟုတ္ဘူး။ အားလုံးေလးပြင့္တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲကို ေရႊ႕ဆိုင္းမယ္၊ ဘယ္ေန႔လုပ္မယ္ လို႔ တိုင္ပင္ၿပီးလုပ္တာမဟုတ္ဘူး။ ဦးေအာင္မင္း (၀န္ႀကီး) ကေနၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ NNER ကိုယ္စားလွယ္ ၃ ေယာက္၊ ေက်ာင္းသားေတြဘက္က ကိုယ္စားလွယ္ ၃ ေယာက္ေခၚေတာ့ သူတို႔ ဒီေဆြးေနြးပြဲကို ရပ္ဆိုင္းတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ တဖက္သတ္ ေၾကညာသြားတာပါ။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန႔ေနာက္ပိုင္းကို ေရႊ႔႕ဆိုင္းတယ္ဆုိေတာ့ ဘယ္ရက္ဆိုတာ မပါတဲ့အတြက္ အခ်ိန္အကန္႔အသတ္မရွိ ေရႊ႕ဆိုင္းတဲ့သေဘာလား။ ေျပာလို႔ရတယ္၊ ရက္အကန္႔အသတ္မရွိ ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္တာ။ မေန႔က ၀န္ႀကီးတေယာက္က တားတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီ၀န္ႀကီးက ဘယ္သူလဲ။ အဲဒီ၀န္ႀကီးကို အေရးယူဖို႔ ဘယ္လို တိုင္တန္းထားလဲ။ တိုင္တန္းျခင္းမျပဳရေသးပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အဲဒီ စည္ပင္ရိပ္သာက ၀န္ထမ္းက ဘာျဖစ္လို႔ ေပးမ၀င္လဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ ကေမးတဲ့အခါက်ေတာ့ ၀န္ႀကီးက က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔ကို လက္မခံရဘူးလို႔ မွာထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သူေျပာတဲ့၀န္ႀကီး နာမည္ကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မသိပါဘူး။ ေက်ာင္းသားေတြကလည္း ရန္ကုန္ကုိ သပိတ္စစ္ေၾကာင္းေတြ ခ်ီတက္မယ္ဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒျပင္ဆင္ေရးေဆြးေႏြးပြဲက အစေကာင္းၿပီးေတာ့ ခ်က္ျခင္းျဗဳန္းစားႀကီး အခုလို ျဖစ္သြားတာ ဘယ္လိုသုံးသပ္မိသလဲ။ က်ေနာ္တို႔လည္း မေမွ်ာ္လင့္ဘဲျဖစ္တယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲကိုျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းၿပီးေတာ့ အေျဖရွာခ်င္တယ္။ က်ေနာ္မွန္းဆတာေတာ့ စိန္ရတုမွာလုပ္တဲ့ပဲြမွာ တကယ္အစစ္အမွန္ေဆြးေႏြးတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ႏွစ္သိမ့္မယ့္သေဘာလို႔ က်ေနာ္တို႔ျမင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းသားေတြက စိန္ရတု ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ စည္းကမ္းခ်က္ေတြ၊ မူေဘာင္ေတြ ၉ ခ်က္တင္ျပလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အဲဒီ ၉ ခ်က္ထဲက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို သူတို႔ သေဘာတူလိုက္တယ္။ သေဘာတူလိုက္ၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တို႔ အဲဒီသေဘာတူခ်က္အတိုင္း ဆက္ေဆြးေႏြးေပးေပါ့။ က်န္တဲ့အခ်က္ေတြလည္း ထပ္ၿပီးေတာ့ ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြး သြားမယ္။ သေဘာတူညီခ်က္ရၿပီဆုိရင္ ေတာင္းဆိုခ်က္ ၁၁ ခ်က္ကို ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ စိန္ရတုတုန္းက ေျပာခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဖက္က အခု ဖ်က္တယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီသေဘာတူခ်က္ေတြကို သေဘာတူၿပီးမွ သူတို႔ဖက္က လက္မခံတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္ေစတယ္လို႔ က်ေနာ္ယူဆတယ္။ စိန္ရတုေဆြးေႏြးပြဲရဲ႕ ႀကိဳတင္စည္းမ်ဥ္းသေဘာတူညီခ်က္အပုိဒ္ (ဂ) မွာ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႕ေလးဖြဲ႔စလုံးဟာ ညီတူညီမွ် တန္းတူအခြင့္အေရးရွိရမည္လို႔ သေဘာတူခဲ့ဳၾကတယ္။ ဒီေန႔လည္းက်ေရာ အစိုးရနည္းတူ ေခၚလာတဲ့ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ၀င္မရဘူး။ ဒီအေပၚ ထင္ျမင္ခ်က္ေျပာျပပါ။ ဟုတ္ကဲ့။ ေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ပ့တ္သက္လို႔ ပါ၀င္တဲ့ ေလးဖြဲ႕စလုံးက သေဘာတူရမယ္ ဆုံးျဖတ္တဲ့ကိစၥေတြက။ ေလးဖြဲ႔လုံးသေဘာတူပါမယ္လို႔ စိန္ရတုေဆြးေႏြးပဲြအစမွာ ဒါ သေဘာတူၿပီးသားပဲ။ အခု ေဆြးေႏြးပဲြ ေရႊ႕ဆိုင္းတယ္ဆိုရင္လည္း ၄ ဖြဲ႔စလုံးက ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ ညိႇႏိႈင္းၿပီးေတာ့ ေရႊ႕ဆိုင္းတာမ်ဳိးျဖစ္ရမယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ NNER ပါ၀င္ခြင့္မရဘူး။ ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါ၀င္ခြင့္မရဘဲနဲ႔ အစိုးရဘက္က တဖက္သတ္ ေရႊ႕ဆိုင္းတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္ခင္ဗ်။ အစိုးရ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာမွာ ‘အစည္းအေဝးတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား ေရာက္ရွိမလာ၍ ယခုအခ်ိန္ထိ အစည္းအေဝး မစတင္ႏုိင္ဘဲ ေစာင့္ဆိုင္းေနရ’ ဆိုတဲ့ သတင္းဓာတ္ပုံႏွစ္ပုံတင္ထားပါတယ္။ အဲဒီအေပၚ ဆရာတို႔ တုံ႔ျပန္မႈရွိမလား။ ဒါ မဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်။ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔က ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ အျပင္မွာ ေစာင့္ေနတယ္။ လူႀကီးေတြလည္း ပါတယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ ဂိတ္ကေန ျဖတ္လို႔မရဘူး။ ဒီကိစၥက။ အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ ျဖစ္ထြန္းေနမႈ အစုစုအေပၚ ဆရာ့ မွတ္ခ်က္စကား။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ေလးပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးပြဲကို က်ေနာ္တို႔ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈကေနၿပီးေတာ့ ညိႇႏိႈင္းအေျဖရွာခ်င္တယ္။ ဒီလိုညိႇႏိႈင္းအေျဖရွာမွ က်ေနာ္တို႔ ျပသနာေတြ ေျပလည္မႈ ရမယ္၊ ေက်ာင္းသားေတြလိုလားတဲ့ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ဒီလိုေတြ႔ဆုံညိႇႏိႈင္းၿပီးေဆာင္ရြက္တာ အေကာင္းဆုံးလို႔ျမင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေတြ႔ဆုံညိႇႏိႈင္းမႈ အျမန္ဆုံး ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။