ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံေရး သေဘာတူညီခ်က္ကုိ ခုိင္ခိုင္မာမာ ရရွိထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာကေန ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔မွာ ထုတ္လႊင့္တဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ ေရဒီယိုမိန္႔ခြန္းမွာ ထည့္သြင္းေျပာဆုိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ “ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ မခ်ဳပ္ႏုိင္ေသးမီမွာ တပ္အခ်င္းခ်င္း ထိေတြ႔မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေနတာရွိေပမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့အေျခခံေတြကုိ ရရွိထား ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ ေရးထုိးႏုိင္ဖုိ႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕အားလုံးက သေဘာတူညီထားၾကၿပီး အဓိကအားျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း ေကာ္မတီႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ ရြက္ေရးအဖြဲ႕ (NCCT)တုိ႔ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံေရး သေဘာတူညီခ်က္ကုိ ခုိင္မာစြာရရွိထားၿပီးျဖစ္ ပါတယ္။ ဒီလုိခုိင္မာတဲ့ အေျခခံေတြရရွိထားၿပီး ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ခြဲထြက္ေရးကိစၥနဲ႔ ႏိုင္ငံရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ ထိပါးေစမည့္ ကိစၥေတြကလြဲလုိ႔ အျခား ကိစၥရပ္မ်ားအားလုံးကုိ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ တႏိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လိ္ု႔ ဦးေအာင္မင္းဦးေအာင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းအဖြဲ႔နဲ႔ ႏိုင္ဟံသာဦးေဆာင္တဲ့ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ညိႇႏိႈင္းေရးအဖြဲ႔တို႔အၾကား ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးပဲြဲေတြဟာ မူၾကမ္းအဆင့္ single text တတိယမူၾကမ္းအဆင့္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ စက္တင္ဘာလ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ အစိုးရဘက္က အဆိုျပဳခ်က္အသစ္ေတြေၾကာင့္ တစ္ဆို႔မႈ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ ဒီတစ္ဆို႔မႈကို ညိႇႏိႈင္းဖို႔အတြက္ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာက တာ၀န္ရွိသူေတြဟာ အန္စီစီတီေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသလို ဒီကေန႔မွာလည္း ထပ္မံညိႇႏိႈင္းၾကၿပီး ယူပီဒဗလ်ဴစီနဲ႔ အန္စီစီတီ အၾကား ထပ္မံေတြ႔ဆုံပဲြအတြက္ အေျဖထြက္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိပါတယ္။ သမတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းပါ ေျပာၾကားခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အန္စီစီတီအဖြဲ႔ ေျပာခြင့္ရသူ တဦးျဖစ္တဲ့ ဗို္လ္မႉးႀကီးခြန္ဥကၠာက “အကယ္၍သမၼတႀကီးက အဲဒီစကားလုံးအတိအက်အတိုင္း ေျပာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စာခ်ဳပ္ထဲမွာ တကယ္ပါတဲ့ စာသားကေတာ့ နည္းနည္းေလးကြာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတႀကီးရဲ႕မိ္န္႔ခြန္းထဲကအတိုင္းပဲ စာခ်ဳပ္ထဲမွာပါ ျပင္ဆင္လိုက္ရင္ေတာ့၊ အတိအက်ျဖစ္ေအာင္ ျပန္ထည့္ႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုံးလို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။” “စာခ်ဳပ္ထဲမွာ ဘာပါလဲဆိုေတာ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ရန္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြမ်ားႏွင့္အညီ တည္ေဆာက္ရန္ သေဘာတူသည္လို႔ အဲသလိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ျပည္ေထာင္စုဆိုတာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုၿပီးအတဲြက တခါတည္း ေပါင္းၿပီးေတာ့ မသုံးပဲနဲ႔ ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္ ဆိုၿပီးေတာ့ စာခ်ဳပ္ထဲမွာေနာ္။ ေနာက္တခါ ႏိုင္ငံေရးရလဒ္မ်ားႏွင့္အညီဆိုၿပီးေတာ့ ထည့္ထားတယ္။ Contingent Clause (မေသခ်ာတဲ့ အပိုဒ္ငယ္) ေပါ့။ အဲသလို ထည့္တဲ့ဟာက စာခ်ဳပ္ထဲမွာ။ ဒါေပမယ့္ သမတၾကီးကိုယ္တိုင္က သေဘာတူၿပီးၿပီဆိုတဲ့ စာသားကို အဲသလို ေျပာခဲ့ရင္ေတာ့ အဲဒီစာသာကို က်ေနာ္တို႔က အခုိင္အမာ စာခ်ဳပ္ထဲ ျပန္ထည့္လို႔ ရ မရ ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ေမးရမယ့္သေဘာရွိတယ္။ ရရင္ေတာ့ အတိုင္းထက္အလြန္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါ အင္မတန္ေကာင္းတဲ့ လကၡဏာပဲ” လို႔ ေျပာဆုိပါတယ္။ အန္စီစီတီရဲ႕ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္က စက္တင္ဘာေဆြးေႏြးပဲြတုန္းက တစ္ဆို႔မႈ ျဖစ္ခဲ့ရတာဟာ အစိုးရဘက္က နဂိုသေဘာတူညီခ်က္ကို ေျပာင္းလဲအဆိုျပဳမႈေတြ ရွိခဲ့တာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအဆိုျပဳမႈထဲမွာ တျပည္လုံးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုး ၿပီးေနာက္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ေတြရဲ႔ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းေရး အစီအစဥ္ကို ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ က်င္းပၿပီးတဲ့ေနာက္မွ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူ ထားရာကေန အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ မစတင္ခင္ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းဖို႔ အစိုးရဘက္က ေျပာင္းလဲအဆိုျပဳလာတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒဟာလည္း အန္စီစီတီအေနနဲ႔ လက္မခံတာေၾကာင့္ ဒီအေျခခံဥပေဒေဘာင္တြင္း ၀င္ေရာက္ဖို႔ ခက္ခဲတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီ စက္တင္ဘာလ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ တစ္ဆို႔မွဳျဖစ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏို၀င္ဘာလအတြင္း ေဆြးေႏြးဖို႔ အစီအစဥ္လည္း ဖ်က္သိမ္းခဲ့ရသလို ေကအိုင္အိုစစ္သင္တန္းေက်ာင္းကို ၁၀၅ မီလီမီတာ အေျမာက္နဲ႔ တပ္မေတာ္ဘက္က ပစ္ခတ္လို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ထိခို္က္ေလမလားလို႔ စိုးရိမ္ပူပန္မွဳေတြျမင့္တက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ့ အန္စီစီတီေခါင္းေဆာင္ေတြ ႏွစ္ဘက္ထပ္မံေတြ႔ဆုံညိႇႏိႈင္းႏိုင္ေရးအစီအစဥ္ကို ထုိင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ့မွာ ညိႇႏိႈင္းေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။