ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္ေဖာ္မႈလုပ္ငန္းမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာရန္လို
ပိုင်စိုး
·
September 18, 2014
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အဓိက ၀င္ေငြရွာေဖြေပးေနတဲ့ ကမ္းလြန္နဲ႔ ကုန္းတြင္း ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၾကပ္မတ္ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ကိစၥ ဒီကေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီေန႔ က်င္းပတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွာ ကမ္းလြန္နဲ႔ ကုန္းတြင္း ေရနံ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔လုပ္ကြက္ေတြကို ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္ေတြ ပါ၀င္တဲ႔ အဖြဲ႔ဖြဲ႔ၿပီး ေစာင့္ၾကပ္ ၾကည့္ရႈ႕ဖို႔ ရွိ၊ မရွိနဲ႔ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈ၊ ရင္ႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ အခြန္ေပးသြင္းမႈအပါအ၀င္ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြကို ျပည္သူကို တင္ျပေပးႏိုင္မႈ ရွိ၊ မရွိဆိုတာကို ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ သူရဦးေအာင္ကို က ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။
ဒီေမးခြန္းကို စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ထူးက ျပန္ၿပီး ေျဖၾကားခဲ႔ရာမွာ ၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ရင္ႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ အခြန္ေပးသြင္းမႈ စတာေတြကို အလ်ဥ္းသင့္သလို ျပည္သူကို တင္ျပေပးေနပါတယ္လို႔ ေျဖၾကားသြားပါတယ္။
“ကုမၸဏီမ်ားရဲ႕ ၀င္ေငြ ႏိုင္ငံေတာ္က အခြန္ေကာက္ရရွိမႈ ဘ႑ာေငြ သံုးစဲြမႈ ဘတ္ဂ်က္အေျခအေန ပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘ႑ာေငြ ရႏႈန္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ သက္ဆိုင္ရာလြတ္ေတာ္ အသီးသီးသို႔ အတည္ျပဳ တင္ျပ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ ရွိပါေၾကာင္း တင္ျပပါတယ္။ ခုနက က်ေနာ္တင္ျပတဲ့အတိုင္း အဲဒီလို အခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူတင္မက ကမၻာက သိရွိရန္အတြက္ EITI မွလည္း ထုတ္ျပန္သြားမွာျဖစ္သလို အခါအားေလွ်ာ္စြာ သတင္းစာေတြ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြမွ ထုတ္ျပန္သြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပရင္း က်ေနာ္ရဲ႕ ေျဖၾကားခ်က္ကို နိဂုံးခ်ဳပ္ပါတယ္။”
ဒါေပမယ့္ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကိုေတာ့ ေဖာ္ျပဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔တူးေဖာ္ေရး တင္ဒါေခၚယူရာမွာ ျပည္သူေတြ သိဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံပိုင္ အဂၤလိပ္ သတင္းစာမွာ ေၾကညာခဲ့တယ္လို႔ လည္း ျပည္ေထာင္စုဒု၀န္ႀကီးက ေျပာသြားပါတယ္။
ေမးခြန္းေမးျမန္းခဲ႔တဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ သူရဦးေအာင္ကိုကေတာ့ ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ နည္းပညာကလြဲၿပီး က်န္တဲ႔အခ်က္ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာသင့္တယ္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“နည္းပညာဆိုတာ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ျဖစ္လို႔ ကုမၸဏီေတြ အားလံုးလိုလိုက မေပးခ်င္ၾကဘူး။ ေပးရင္လည္း တစိတ္တပိုင္းပဲ ေပးတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ ဘာမွ မေ၀ဖန္လိုပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈက တႏွစ္ကို ဓာတ္ေငြ႔ကုဗမီတာ ဘယ္ေလာက္ ရွိတယ္။ ေရနံက စည္ေပါင္း ဘယ္ႏွသန္းရွိတယ္။ ေရာင္းခ်ေငြက ၀င္ေငြဘယ္ေလာက္ရွိတယ္။ အဲဒီအေပၚကေနၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေတာ္ အခြန္ေငြ ဘယ္ေလာက္ ေပးသြင္းရတယ္။ ရွယ္ေတြကို ဘယ္လို ရွယ္ယာခဲြေပးတယ္။ ဒါေတြက ေပးကို ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေပးလို႔ကို မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီေလာက္မွ မေပးႏိုင္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ ဒီကုမၸဏီလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္းသည္ သူ႔ေနာက္ကြယ္မွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ အက်င့္ပ်က္ ခ်စားမႈေတြ ရွိေနႏိုင္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ စြမ္းရည္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။”
ၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိတဲ႔အေပၚမွာလည္း သူရဦးေအာင္ကိုက အခုလို ေ၀ဖန္ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
“ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေၾကညာမႈ မရွိမို႔လို႔ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေမးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕မ်ားဆိုရင္ ေမးခြန္းအေမးကို တိုက္ရိုက္ထိေရာက္တဲ့ အေျဖ မဟုတ္ပဲနဲ႔ ေ၀့လည္ေၾကာင္ပတ္ ေျဖတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီေန႔အေျဖကေတာ့ အတိုင္းအတာ တခုအထိ ထိေရာက္ပါတယ္။ ေနာက္ ဒီေမးခြန္းေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး ၀န္ႀကီးဌာနမွာလည္း အလုပ္မ်ားေနတယ္လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ အတိုင္းအတာတခုအထိ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ ရွိလို႔ ထပ္ဆင့္ေမးခြန္း မေမးတာျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ရွာေဖြ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ကြက္ ၃၃ ကြက္မွာ ကုမၸဏီေပါင္း ၁၈ ခုက လုပ္ကိုင္ေနတာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္ပက လာေရာက္ ရင္းႏွီးၿမွပ္ႏွံေနတဲ့ အဓိက လုပ္ငန္းတခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေန႔ က်င္းပတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွာ ကမ္းလြန္နဲ႔ ကုန္းတြင္း ေရနံ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔လုပ္ကြက္ေတြကို ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္ေတြ ပါ၀င္တဲ႔ အဖြဲ႔ဖြဲ႔ၿပီး ေစာင့္ၾကပ္ ၾကည့္ရႈ႕ဖို႔ ရွိ၊ မရွိနဲ႔ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈ၊ ရင္ႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ အခြန္ေပးသြင္းမႈအပါအ၀င္ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြကို ျပည္သူကို တင္ျပေပးႏိုင္မႈ ရွိ၊ မရွိဆိုတာကို ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ သူရဦးေအာင္ကို က ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။
ဒီေမးခြန္းကို စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ထူးက ျပန္ၿပီး ေျဖၾကားခဲ႔ရာမွာ ၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ ရင္ႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ အခြန္ေပးသြင္းမႈ စတာေတြကို အလ်ဥ္းသင့္သလို ျပည္သူကို တင္ျပေပးေနပါတယ္လို႔ ေျဖၾကားသြားပါတယ္။
“ကုမၸဏီမ်ားရဲ႕ ၀င္ေငြ ႏိုင္ငံေတာ္က အခြန္ေကာက္ရရွိမႈ ဘ႑ာေငြ သံုးစဲြမႈ ဘတ္ဂ်က္အေျခအေန ပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘ႑ာေငြ ရႏႈန္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ သက္ဆိုင္ရာလြတ္ေတာ္ အသီးသီးသို႔ အတည္ျပဳ တင္ျပ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ ရွိပါေၾကာင္း တင္ျပပါတယ္။ ခုနက က်ေနာ္တင္ျပတဲ့အတိုင္း အဲဒီလို အခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူတင္မက ကမၻာက သိရွိရန္အတြက္ EITI မွလည္း ထုတ္ျပန္သြားမွာျဖစ္သလို အခါအားေလွ်ာ္စြာ သတင္းစာေတြ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြမွ ထုတ္ျပန္သြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပရင္း က်ေနာ္ရဲ႕ ေျဖၾကားခ်က္ကို နိဂုံးခ်ဳပ္ပါတယ္။”
ဒါေပမယ့္ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကိုေတာ့ ေဖာ္ျပဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔တူးေဖာ္ေရး တင္ဒါေခၚယူရာမွာ ျပည္သူေတြ သိဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံပိုင္ အဂၤလိပ္ သတင္းစာမွာ ေၾကညာခဲ့တယ္လို႔ လည္း ျပည္ေထာင္စုဒု၀န္ႀကီးက ေျပာသြားပါတယ္။
ေမးခြန္းေမးျမန္းခဲ႔တဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အမတ္ သူရဦးေအာင္ကိုကေတာ့ ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ နည္းပညာကလြဲၿပီး က်န္တဲ႔အခ်က္ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာသင့္တယ္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“နည္းပညာဆိုတာ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ျဖစ္လို႔ ကုမၸဏီေတြ အားလံုးလိုလိုက မေပးခ်င္ၾကဘူး။ ေပးရင္လည္း တစိတ္တပိုင္းပဲ ေပးတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ ဘာမွ မေ၀ဖန္လိုပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈက တႏွစ္ကို ဓာတ္ေငြ႔ကုဗမီတာ ဘယ္ေလာက္ ရွိတယ္။ ေရနံက စည္ေပါင္း ဘယ္ႏွသန္းရွိတယ္။ ေရာင္းခ်ေငြက ၀င္ေငြဘယ္ေလာက္ရွိတယ္။ အဲဒီအေပၚကေနၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေတာ္ အခြန္ေငြ ဘယ္ေလာက္ ေပးသြင္းရတယ္။ ရွယ္ေတြကို ဘယ္လို ရွယ္ယာခဲြေပးတယ္။ ဒါေတြက ေပးကို ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေပးလို႔ကို မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီေလာက္မွ မေပးႏိုင္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ ဒီကုမၸဏီလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္းသည္ သူ႔ေနာက္ကြယ္မွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ အက်င့္ပ်က္ ခ်စားမႈေတြ ရွိေနႏိုင္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ စြမ္းရည္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ေတြက သံုးသပ္ၾကပါတယ္။”
ၿပီးေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိတဲ႔အေပၚမွာလည္း သူရဦးေအာင္ကိုက အခုလို ေ၀ဖန္ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
“ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ ေၾကညာမႈ မရွိမို႔လို႔ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေမးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕မ်ားဆိုရင္ ေမးခြန္းအေမးကို တိုက္ရိုက္ထိေရာက္တဲ့ အေျဖ မဟုတ္ပဲနဲ႔ ေ၀့လည္ေၾကာင္ပတ္ ေျဖတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီေန႔အေျဖကေတာ့ အတိုင္းအတာ တခုအထိ ထိေရာက္ပါတယ္။ ေနာက္ ဒီေမးခြန္းေရာက္ေနတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး ၀န္ႀကီးဌာနမွာလည္း အလုပ္မ်ားေနတယ္လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ အတိုင္းအတာတခုအထိ လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ ရွိလို႔ ထပ္ဆင့္ေမးခြန္း မေမးတာျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရနံနဲ႔ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ရွာေဖြ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ကြက္ ၃၃ ကြက္မွာ ကုမၸဏီေပါင္း ၁၈ ခုက လုပ္ကိုင္ေနတာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္ပက လာေရာက္ ရင္းႏွီးၿမွပ္ႏွံေနတဲ့ အဓိက လုပ္ငန္းတခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။
