ျမန္မာႏုိင္ငံက ကေလးေတြ အပါအ၀င္ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူေတြရဲ႕ ကေလးငယ္ေတြကို ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္စဥ္ဖမ္းဆီးေနတာရွိေနၿပီး ဒါဟာ ကေလးေတြရဲ႕ ရုပ္ပိုင္းစိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာထိခုိက္ အႏၱရာယ္ရွိတယ္လို႔ နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ HRW လူ႕ အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕က အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္ေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕က Two Year With No Moon လမသာတဲ့ ၂ ႏွစ္တာလို႔ အမည္ေပးထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၆၇ မ်က္ႏွာပါ အစီရင္ခံစာကို စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဒီစီရင္ခံစာမွာ ထိုင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမွာ ထိမ္းသိမ္းခံရတဲ့ ကေလးငယ္ေတြေပၚ အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ေထာက္ျပထားပါတယ္။ မိဘေတြရဲ႕ တရား၀င္ေနထုိင္ အလုပ္လုပ္ခြင့္လတ္မွတ္နဲ႔ ကေလးေတြရဲ႕ တရား၀င္မႈအေျခအေန ေတြေပၚမူတည္ၿပီး ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူနဲ႔ ခုိလႈံခြင့္ေတာင္းခံသူေတြရဲ႕ ကေလးေတြကို မလိုအပ္ပဲ ညစ္ပတ္ေနတဲ့ ထိန္းသိမ္းေရးအခ်ဳပ္ေတြမွာ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ရဲ႕ ေျပာပါတယ္။ ထုိင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးမွာ ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ ကေလးေတြကို ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္လာတဲ့ ေဆြးမေတာ္မ်ိဳးမစပ္လူႀကီးေတြနဲ႔ အတူထားသလို အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ အခ်ဳပ္သားျခင္း ရန္ျဖစ္ရာမွာ သူတိုေတြဟာ ၾကားညပ္ေနတတ္တယ္လို႔လည္း အစီရင္ခံစာက ေရးပါတယ္။ အက်ဥ္းက်ခံေနရစဥ္မွာ ေနရာ ျပည့္ၾကပ္ေနတာ။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြဆိုရင္ ရပ္ၿပီး အိပ္ရတာ ေစာင္ေတြ အခင္းေတြမပါဘဲ ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ အိပ္ရတာအျပင္ ကေလးတေယာက္မွ ပညာသင္ၾကားဖို႔ အခြင့္ အေရး မရဘူးလို႔လည္း ေရးပါတယ္။ မဲေဆာက္က ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔က ကိုေအးကေတာ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ ဖမ္းဆီးခံရရင္ ကေလးေတြလည္း အဖမ္းခံရသလို ကေလးအေရး အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ မထုတ္ယူမျခင္း ထိန္းသိမ္းေရးမွာေနရတာေတြ ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ “မိဘေတြကို ဖမ္းရင္းနဲ႔ မိဘနဲ႔ ပါလာတဲ့ အသက္ ၁၄ ႏွစ္မျပည့္တဲ့ ကေလးေတြပါ အတူတူပါခဲ့တယ္။ မဲေဆာက္မွာ ရွိတဲ့ ကေလးအခြင့္အေရးလုပ္တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြက ကယ္ထုတ္ေပးတာေတြ ရွိတယ္။ ေတာေမာင္း႐ုံးနဲ႔ ညိႇၿပီးေတာ့ အခ်ဳပ္ထဲက ကယ္ထုတ္တာေတြ ရွိတယ္။ အခ်ဳပ္ထဲမွာ မေနရဘူး မဟုတ္ပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္မိဘနဲ႔ အတူတူပါလာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ေနရတယ္။ ၿပီးေနာက္ပိုင္း သြားထုတ္ရတာေတြ ရွိတယ္။” ၂၀၁၄ ၾသဂုတ္ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ HRW က ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္သင့္တာေတြကို အၾကံျပဳခဲ့ေပမယ့္ ထိုင္းႏုိင္ငံ ျခားေရး ၀န္ႀကီးက ျငင္းပယ္ခဲ့သလို ကေလးအနည္းငယ္ပဲ ဖမ္းဆီးထားတယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပပါတယ္။ ထိုင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ထိန္းသိမ္းမႈ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက အရြယ္ေရာက္သူေတြေရာ ကေလးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကိုပါ ခ်ိဳးေဖာက္ေနတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ကေလးေတြကို ဖမ္းဆီးေနတာ ကိုလည္း ရပ္တန္႔ဖို႔ HRW က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ျမန္မာ၊ ကေမာၻဒီးယား၊ လာအိုက ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူေတြကေတာ့ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမွာ ရက္ အနည္းငယ္ ေနထိုင္ရၿပီး နယ္စပ္ေတြမွာ ျပန္လည္ လႊတ္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြက ဒုကၡသည္နဲ႔ ခုိလႈံခြင့္ရွာေနတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း ကေလးငယ္ ၃ သိန္း ၇ ေသာင္းေက်ာ္ရွိေနတယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ားအဖြဲ႔က ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာဒုကၡသည္ ကေလးေတြက အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး ပါကစၥတန္၊ သိရီလကာၤ၊ ဆိုမာလီယာ၊ ဆီးရီးယားနဲ႔ တျခားႏို္င္ငံက ကေလးေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလး ေတြက အသက္ ၁၃၊ ၁၄၊ ၁၅ ႏွစ္ကေန စတင္ အလုပ္လုပ္ၾကရတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေရးသား ထားပါ တယ္။