ျမန္မာအေပၚ ဆက္လက္ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔ရန္ သမၼတအုိဘားမားကုိ ေတာင္းဆို
DVB
·
May 7, 2014
ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေရးေပၚ အေျခအေန ႏုိင္ငံစာရင္းထဲမွာ ဆက္လက္ထည့္သြင္းဖို႔နဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ဆက္လုပ္ဖုိ႔ အေမရိကန္သမၼတ ဘားရတ္အိုဘားမားကို လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွား သူမ်ားအဖြဲ႔ (USCB) နဲ႔ တျခား လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေပါင္း ၂၈ ဖြဲ႔က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆို လိုက္တာပါ။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္မွ်တမႈ ေသခ်ာေစဖို႔အတြက္ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲေရးကို အေမရိကန္က ေထာက္ခံ တယ္ဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းလုပ္ဖို႔ အိုဘားမားက ျမန္မာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဒဏ္ခတ္တားျမစ္ ခ်က္ကို သက္တမ္းတိုးရမယ္လို႔ USCB မူ၀ါဒေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေရခ်ယ္လ္ ၀ဂ္ေလက ေၾကညာခ်က္မွာ ေျပာပါတယ္။
ဒီပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈ လုပ္ပိုင္ခြင့္သက္တမ္းက ေမလကုန္ရင္ ကုန္ဆုံးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တပတ္ကလည္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံတကာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ဆုိင္ရာ ေကာ္မရွင္ (USCIRF) က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈေတြ ရွိဆက္ရွိေနတယ္ဆိုၿပီး ပိတ္ဆို႔မႈ သက္တမ္းထပ္တိုးဖုိ႔ ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။
အေရးေပၚအေျခအေန သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ျမန္မာကို ထည့္သြင္းလိုက္ရင္ေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ထဲမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို တားျမစ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္သလို တာ၀န္ယူတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ထုတ္ျပန္ႏုိင္တဲ့ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကို ရရွိမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လူမႈတရားမွ်တမႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာ ေသာင္းထြန္းကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ လတ္တေလာမွာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ လုပ္မယ့္ အလားအလာ မျမင္ဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“သံတမန္ေရးအရ ပုိၿပီးေတာ့ ညႇိႏႈိင္းမႈ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိလုပ္ဖုိ႔ တြန္းအားေပးမႈ လုပ္မယ္ဆုိတဲ့အေနအထားမ်ဳိးပဲ လုပ္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ သုံးသပ္မိပါတယ္။”
အေမရိကန္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးမႈေတြ ရွိေနတာနဲ႔ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြ အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေဒသက လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကို တားျမစ္ခ်င္တာေတြနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား စစ္ေရး ဆက္ဆံမႈေတြကို အိုဘားမား အစိုးရအဖြဲ႔က စိုးရိမ္ပူပန္စရာအျဖစ္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာလည္း သတင္းေထာက္၊ လယ္သမား၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြကို ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးေနတာကလည္း သတိေပးခ်က္တခု ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
အစိုးရက ထိခိုက္လြယ္တဲ့ လူနည္းစုေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး မေတာ္မတရား လုပ္ေဆာင္တာေတြ ဆက္ရွိေနတယ္လို႔ ရခိုင္၊ ကခ်င္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းက အေျခအေနကို ကိုးကားၿပီး ထုတ္ျပန္ခ်က္က ေရးပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အစိုးရက ေျမာက္ကိုရီးယားသံတမန္ေတြနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးကို ထိန္းသိမ္းထားသလို စစ္ေရးလက္နက္ အစီအစဥ္ေတြကို ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပေ၀ဖန္ထားပါတယ္။
၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွား သူမ်ားအဖြဲ႔ (USCB) နဲ႔ တျခား လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ေပါင္း ၂၈ ဖြဲ႔က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆို လိုက္တာပါ။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္မွ်တမႈ ေသခ်ာေစဖို႔အတြက္ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲေရးကို အေမရိကန္က ေထာက္ခံ တယ္ဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းလုပ္ဖို႔ အိုဘားမားက ျမန္မာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဒဏ္ခတ္တားျမစ္ ခ်က္ကို သက္တမ္းတိုးရမယ္လို႔ USCB မူ၀ါဒေရးရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေရခ်ယ္လ္ ၀ဂ္ေလက ေၾကညာခ်က္မွာ ေျပာပါတယ္။
ဒီပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈ လုပ္ပိုင္ခြင့္သက္တမ္းက ေမလကုန္ရင္ ကုန္ဆုံးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တပတ္ကလည္း အေမရိကန္ ႏုိင္ငံတကာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ဆုိင္ရာ ေကာ္မရွင္ (USCIRF) က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈေတြ ရွိဆက္ရွိေနတယ္ဆိုၿပီး ပိတ္ဆို႔မႈ သက္တမ္းထပ္တိုးဖုိ႔ ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။
အေရးေပၚအေျခအေန သတ္မွတ္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ျမန္မာကို ထည့္သြင္းလိုက္ရင္ေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ထဲမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို တားျမစ္ႏုိင္မွာ ျဖစ္သလို တာ၀န္ယူတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈျဖစ္ဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ထုတ္ျပန္ႏုိင္တဲ့ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကို ရရွိမွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လူမႈတရားမွ်တမႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာ ေသာင္းထြန္းကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ လတ္တေလာမွာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ လုပ္မယ့္ အလားအလာ မျမင္ဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“သံတမန္ေရးအရ ပုိၿပီးေတာ့ ညႇိႏႈိင္းမႈ၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိလုပ္ဖုိ႔ တြန္းအားေပးမႈ လုပ္မယ္ဆုိတဲ့အေနအထားမ်ဳိးပဲ လုပ္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္ သုံးသပ္မိပါတယ္။”
အေမရိကန္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးမႈေတြ ရွိေနတာနဲ႔ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြ အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေဒသက လူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကို တားျမစ္ခ်င္တာေတြနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား စစ္ေရး ဆက္ဆံမႈေတြကို အိုဘားမား အစိုးရအဖြဲ႔က စိုးရိမ္ပူပန္စရာအျဖစ္ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာလည္း သတင္းေထာက္၊ လယ္သမား၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြကို ဆက္လက္ ဖမ္းဆီးေနတာကလည္း သတိေပးခ်က္တခု ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
အစိုးရက ထိခိုက္လြယ္တဲ့ လူနည္းစုေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး မေတာ္မတရား လုပ္ေဆာင္တာေတြ ဆက္ရွိေနတယ္လို႔ ရခိုင္၊ ကခ်င္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းက အေျခအေနကို ကိုးကားၿပီး ထုတ္ျပန္ခ်က္က ေရးပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အစိုးရက ေျမာက္ကိုရီးယားသံတမန္ေတြနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးကို ထိန္းသိမ္းထားသလို စစ္ေရးလက္နက္ အစီအစဥ္ေတြကို ေျမာက္ကိုးရီးယားနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပေ၀ဖန္ထားပါတယ္။