အင္ဒိုနီးရွား လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ မူနား ဆိုင္းအိသလစ္ဘ္ကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ျပတိုက္ကို ဒီအပတ္မွာ တရား၀င္ ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါတယ္။
[caption id="attachment_48926" align="alignright" width="300"] မူနား ဆိုင္းအိသလစ္ဘ္[/caption]မူနားဟာ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ အမ္စတာဒမ္ကို သြားတဲ့ ဂါရူဒါေလယာဥ္ေပၚမွာ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရတာပါ။
ျပတိုက္က မူနား ပိုင္ဆိုင္တဲ့ပစၥည္းေတြ၊ ဒီကေန႔ထိ ေျဖရွင္းလို႔ မရေသးတဲ့ သူရဲ႕ေသဆံုးမႈ နဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့အရာေတြနဲ႔ သူ ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အမႈေတြကို အဓိက ျပသထားပါတယ္။
မူနားရဲ႕ ဇနီးသည္ စူစီ၀တီက အိုမာမူနားလို႔ ေခၚတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕ ပထမဆံုး လူ႔အခြင့္အေရး ျပတိုက္ကို တရား၀င္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
လူငယ္ေတြကို သူ႔ခင္ပြန္းသည္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း မတရားမႈေတြကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ဖို႔ ႏိုးၾကားလာေစလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း စူစီ၀တီက ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔က ဒီဟာမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ အျဖစ္မခံႏိုင္ပါဘူး။ ဒီျပတိုက္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က က်မတို႔ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ဘူးဆိုတာနဲ႔ ခိုင္မာအားေကာင္းတဲ့ အက်င့္သိကၡာရွိတဲ့ စူးနစ္ ေဆာင္ရြက္တတ္တဲ့ လူငယ္မ်ိဳးဆက္တခုကို ဖန္တီး တည္ေဆာက္ေပးဖို႔ပါရွင္။ ”
ျပတိုက္ကို လာလည္တဲ့သူေတြက ေဟာင္းႏြမ္းေနၿပီျဖစ္တဲ့ သူ႔ရဲ႕ အညိဳေရာင္ အားကစား ဖိနပ္တရံ၊ က်ည္ကာအက်ႌနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ဘ၀လမ္းကို စတင္ခဲ့တဲ့ ဆူရာဘာရာ ဥပေဒ အေထာက္အကူ ေပးေရးေဖာင္ေဒးရွင္းမွာ သူ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ စာေရးခံုေတြကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ႀကပါတယ္။
နံရံေတြေပၚမွာေတာ့ မူနား ကိုင္တြယ္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအမႈေတြရဲ႕ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို ျပသထားပါတယ္။
အဲဒီထဲမွာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ အမ်ိဳးသမီး အလုပ္သမားအေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ မာဆီနာရဲ႕ လူသတ္မႈလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ေနာက္ အေရွ႕တီေမာမွာ စစ္တပ္ရဲ႕လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံခဲ့ရတဲ့ သားေကာင္ေတြအတြက္ တင္ျပေျပာဆို ထားတာေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါနင္း ရာဟာယိုက ျပတိုက္နားမွာ ေနတာျဖစ္ၿပီး သူက မူနားရဲ႕ ျပတိုက္အလည္သြားမႈ ကေန အမ်ားႀကီး သိခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“သာမန္လူ အမ်ားစုက အဲဒီအမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာမွ မသိႀကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အခုေတာ့ အဲဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔မွာ ျပတိုက္တခု ရွိေနပါျပီ။ ဒီ အမႈေတြဟာ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ထင္ပါတယ္။”
မူနားရဲ႕ ေသဆံုးမႈကလည္း ေျဖရွင္းလို႔မရတဲ့ အမႈတခုပါ။ သူဟာ ဂ်ကာတာ ကေန အမ္စတာဒမ္အသြား အင္ဒိုနီးရွား ဂါရူဒါေလယာဥ္ေပၚမွာ အာဆင္းနစ္ အဆိပ္ အခတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေပၚလီကားပတ္စ္ ဘူဒီဟာရီ ပရီရန္တိုဆိုတဲ့ တာ၀န္က နားခ်ိန္ ရထားတဲ့ ေလယာဥ္မွဴး တေယာက္က လူသတ္မႈမွာ အျပစ္ရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
မူနားကို ေထာက္ခံသူေတြကေတာ့ သူဟာ ဒီ စီမံခ်က္မွာ နယ္ရုပ္တရုပ္သာ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီ ေလယာဥ္မွဴးရဲ႕ ေနာက္က ႀကိဳးကိုင္ခဲ့တဲ့သူကိုေတာ့ ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေသးပါဘူး။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ အစိုးရ ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီ(ဘီအိုင္အန္)ရဲ႕ဒုတိယဥကၠ႒ မတ္ခ်္ဒီ ပါ၀ိုပရန္ ဒရိုနိုကို လူသတ္ဖို႔ ညႊန္ၾကားခဲ့သူအျဖစ္ စြဲဆို ရံုးတင္စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အျပစ္မရွိဘူးဆိုၿပီး လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
စူစီ၀တီကေတာ့ ျပတိုက္အသစ္က မူနားရဲ႕ ေသဆံုးမႈအတြက္ လူထုက ဂရုတစိုက္ စစ္ေဆးမႈေတြ ျပန္လုပ္လာေစလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။
“တရားဥပေဒ လိုက္နာ စိုးမိုးေရးစနစ္က ဘယ္မွာမွ မရွိပါဘူး။ က်မတို႔ ဘာမွ မ်ားမ်ားစားစား မလုပ္ႏိုင္ပါဘူးရွင္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔က အမွန္တရားနဲ႔ တရားမွ်တမႈအတြက္ ေအာ္ဟစ္ေနၾကဆဲပါပဲ။ ပိုၿပီး အေရးႀကီးတာက မူနား ယံုႀကည္ထားတဲ့ တန္ဖိုးေတြ ရွင္သန္ေနဖို႔ ပါပဲရွင္။”
ျပတိုက္ေဆာက္ဖို႔ ေငြေတြက အဆိုေတာ္နဲ႔ သီခ်င္းေရးဆရာ ဂလင္းဖရက္ဒီ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေျဖေဖ်ာ္ပြဲက ရတဲ့အျမတ္ေငြေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
သူက “ဆာထရီယာစင္တာ” ဒါမွမဟုတ္ “ အခ်စ္စစ္သည္” ဆိုတဲ့သီခ်င္းကို မူနားအတြက္ ဂုဏ္ျပဳ စပ္ဆိုေပးခဲ့ပါတယ္။
“က်ေနာ္အတြက္ကေတာ့ အိုမာမူနား ျပတိုက္ဟာ အင္ဒိုနီးရွန္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ သင္ယူမႈ ဗဟိုဌာနပါပဲ။ အိုမာမူနားက ျပတိုက္ သက္သက္ထက္ ပိုပါတယ္။ အဲဒါက ယဥ္ေက်းမႈ ဗဟိုဌာနလည္း ျဖစ္ပါတယ္ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔က သင္ယူမႈအတြက္ ကစားကြင္းတခုလိုမ်ိဳးအျဖစ္နဲ႔ မူနားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပိုၿပီး သိလာေစႏိုင္တဲ့ေနရာအျဖစ္ ျမင္ပါတယ္။”
မလန္ အက်င့္ပ်က္မႈ ေစာင့္ၾကည့္ရးအဖြဲ႔က အူနီ ရူခ်ဴးလ္ ရန္နာကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔
ျပတိုက္ကို အခမ္းအနားေတြနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈပြဲေတြ က်င္းပဖို႔ သံုးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“က်မတို႔က ျပတိုက္မွာ လစဥ္ လႈပ္ရွားမႈပြဲ လုပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။ က်မတို႔က ေဒသ တကၠသိုလ္က ကဇာတ္အုပ္စုေတြနဲ႔ အတူတြဲၿပီး အဲဒီမွာ ပံုမွန္ သရုပ္ေဆာင္ တင္ဆက္မႈ လုပ္သြားပါမယ္။ ျပတိုက္ကို လာေရာက္လည္ပတ္တဲ့သူေတြအတြက္ကေတာ့ က်မတို႔က အလွဴခံ ေသတၱာတခု ထားေပးမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူထုရန္ပံုေငြ စုေဆာင္းရရွိစရာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”
စူစီ၀တီကေတာ့ ကြယ္လြန္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ခင္ပြန္းသည္ မူနားက မတရားမႈကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ဖို႔ လူငယ္ေတြကို ႏိုးၾကားလာေအာင္ ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္မယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။
“လူငယ္မ်ိဳးဆက္က မူနားရဲ႕ အေမြအႏွစ္ကို ဆက္ၿပီး ဆက္ခံႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ သူ႕ရဲ႕ တိုက္ခိုက္မႈ၊ သူရဲ႕ ႏွိမ့္ခ်တတ္မႈ၊ သူရဲ႕စစ္မွန္မႈေတြကေတာ့ က်မတို႔ ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အရာေတြပါပဲ။ သူရဲ႕တန္ဖိုးေတြနဲ႔ လူငယ္မ်ိဳးဆက္က ႏိုင္ငံကို ဦးေဆာင္ႏိုင္တဲ့အခ်ိန္မွာ မူနားလို ႀကီးျမတ္တဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။”
အီလီ ခမီလာနဲ႔ ဒီနာ ခ်ာရန္နစ္ဆီက အာရွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးက႑အတြက္ အေရွ႕ဂ်ာဗာ ဘာတူက သတင္းေပးပို႔ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။