ဂ်ပန္က သူရဲ့ စီးပြားေရးကို ျမွင့္တင္ေပးဖို့နဲ့ အကူအညီေပးဖို့ အရည္အေသြးျမင့္ ေဈးၾကီး အစားအစာေတြကို နို္င္ငံျခားတင္ပို့မႈ ျမွင့္တင္ျပီး ဂုဏ္သိကၡာရ႐ွိဖို့ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မၾကာခင္က အစားအစာေတြကို အမည္တပ္ရာမွာ မေကာင္းသတင္း ထြက္လာျပီး န်ဴးကလီးယား ညစ္ညမ္းမႈအေပၚ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ဖူကူ႐ွီးမာေဘးသင့္မႈေၾကာင့္ ဂ်ပန္ရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာညိႈးနြမ္းခဲ့ရျပီိး ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္လာတာပါ။ [caption id="attachment_48264" align="alignright" width="300"] Photo by AFP[/caption] စားသံုးသူအုပ္စုေတြက အစိုးရအေနနဲ့ ပိုျပီး ပြင့္လင္းျမင္သာေအာင္လုပ္ဖို့ လိုအပ္ေနသလို သူတို့အေနနဲ့ စိတ္ခ်ရတဲ့ နိုင္ငံျခားတင္ပို့တဲ့နိုင္ငံတခု ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အစားအစာ စစ္ေဆးမႈေတြကုိ ပိုျပီး ေလးေလးနက္နက္ လုပ္ေဆာင္ဖို့ လိုမယ္လို့ ေျပာၾကပါတယ္။ အစားအစာေတြကို “ဂ်ပန္ျပည္မွာ လုပ္သည္” လို့ နာမည္တပ္ထားရင္ တျခား အစားအစာေတြထက္ ပိုျပီး ေကာင္းမြန္တယ္လို့ အထင္ခံခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္တခု ႐ွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အက်ိုးရလဒ္အေနနဲ့ စားသံုးသူေတြက အဲဒီ အရည္အေသြးေၾကာင့္ ေဈးၾကီးေပး ၀ယ္ခ်င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပန္းသီး ၁ လံုး ၁၅ ေဒၚလာ ဒါမွမဟုတ္ ကိုေဘးအမဲသား ၁ တံုးကို ေဒၚလာ ၂၀၀ ေပးျပီးေတာင္ ၀ယ္ၾကပါတယ္။. ဒါေပမယ့္ ျပည္တြင္းနဲ့ ျပည္ပမွာ အဲဒီ ဂုဏ္သိကၡာဟာ မၾကာခင္က အစားအစာေတြကို အမည္တပ္ရာမွာ မေကာင္းသတင္း ထြက္လာျပီး န်ဴးကလီးယား ညစ္ညမ္းမႈ အေပၚ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈေတြ ျဖစ္ေပၚအျပီးမွာ အၾကီးအက်ယ္ ထိခိုက္ခဲ့ရပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုနွစ္ ဖူကူ႐ွီးမာေဘးသင့္မႈေၾကာင့္ ဂ်ပန္ရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ ညိႈးနြမ္းခဲ့ရတာပါ။ ဂ်ပန္စားသံုးသူ သမဂၢမွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ မာတင္ ဖရစ္ဒ္ က “သူတို့က ညစ္ညမ္းသြားတဲ့ ဟာေတြအားလံုးကို အေရာင္းခ်က္ခ်င္း ရပ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ အမ်ားၾကီး ေဖာ္ျပေနၾကတာေတြက တကယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေတာင္ကိုရီးယားလို နိုင္ငံမ်ိုးနဲ့ တျခားနုိင္ငံေတြက ပင္လယ္စာေတြကို ပိတ္ပင္လိုက္တာေတြ ရိွတယ္လို့ ေျပာရမွာပါပဲ။ ဘယ္သူကမွ သမုဒၵရာရဲ့ ညစ္ညမ္းမႈ အတိုင္းအတာကို တကယ္တမ္းမသိၾကတဲ့အေပၚ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈက ႐ွိေနတယ္လို့ က်ေနာ္ ထင္တယ္” လို့ ေျပာပါတယ္။ ေဘးသင့္ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသေတြက အစားအစာေတြကို ပိတ္ပင္မႈ လုပ္ထားေပမယ့္ နို္င္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဂ်ပန္နိုင္ငံကေန ၀ယ္ယူမႈေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ငါးတင္ပို့မႈဟာ ေဘးသင့္မႈျဖစ္ျပီးခ်ိန္ကစျပီး ၄ ပံု ၁ ပံု ေလာက္ က်ဆင္းသြား ခဲ့ပါတယ္။ ၀ါကာကို တာကာဆာကာရဲ့မိသားစုက နွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ ဩစေၾတးလ်နိုင္ငံကို ဂ်ပန္ အစားအစာေတြ တင္ပို့ျဖန့္ျဖူးေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ါကာကို တာကာဆာကာရဲ့မိဘေတြက ဂ်ပန္အစားအစာနဲ့ ပတ္သက္ျပီး မသိသေလာက္ ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက မဲလ္ဘုန္းမွာ ဂ်ပန္ အစားအစာ ကုန္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းကို တည္ေထာင္ထားခဲ့တာပါ။ “က်မ မိဘေတြ ဒီလုပ္ငန္းကို စတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္မွာ ဂ်ပန္လူ့အဖြဲ့အစည္းကတကယ့္ ေသးေသးေလးပဲ႐ွိခဲ့တာပါ။ ဂ်ပန္အစားအစာ ၀ယ္လိုအား ကလည္း ပိုျပီးနည္းပါးခဲ့တာေပါ့႐ွင္။” အဲဒါေတြ အားလံုးဟာ ၉၀ ျပည့္နွစ္ေတြထဲမွာ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ျပီး အဲဒီကတည္းက လုပ္ငန္းက ဖြံ့ျဖိုးေအာင္ျမင္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၀ါကာကို တာကာဆာကာက ဖူကူ႐ွီမာ န်ဴးကလီးယား ေဘးသင့္မႈ ျဖစ္ျပီးကတည္းက ခက္ခဲျပီး  ကန့္သတ္မႈေတြ ႐ွိနွင့္ခဲ့တဲ့ သြင္းကုန္ လုပ္ငန္းဟာ အမ်ားၾကီး ပိုျပီးခက္ခဲလာခဲ့တယ္လို့ ေျပာပါတယ္။ “ဖူကူ႐ွီမားမွာ ငလ်င္လႈပ္ျပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ အစားအစာ ျဖန့္ျဖူးေပးတဲ့ ေနရာေတြမွာ ကန့္သတ္မႈေတြ ႐ွိလာခဲ့ပါတယ္။ ခုခ်ိန္ထိေတာင္မွပဲ ကန့္သတ္ထားတဲ့ ေဒသေတြ က်မတို့ကို ခ်ေပးလိုက္တာနဲ့ အဲဒီေဒသေတြက လာတဲ့ အရာတိုင္းကို ဩစေၾတးလ် ကမ္းေျခေရာက္တာနဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြမွာ စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္တာပါပဲ။” ၀ါကာကို တာကာဆာကာက သူတို့ရဲ့ေဖာက္သည္ေတြက “ဂ်ပန္ျပည္မွာလုပ္သည္” ဆိုတဲ့ အစားအစာထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြမွာ န်ဴးကလီးယား ညစ္ညမ္းမႈ ႐ွိနိုင္တဲ့ အလားအလာအတြက္ မယံုၾကည္နိုင္ဘူး ျဖစ္လာၾကပါတယ္လို့ ဆိုပါတယ္္။ “က်မတို့ဆီကို ျပည္သူလူထုဆီက တိုက္ရိုက္ဖုန္းေခၚမႈေတြ အမ်ားၾကီး႐ွိခဲ့ပါတယ္။ က်မတို့ရဲ့ ေဖာက္သည္ လက္လီ အေရာင္းဆိုင္ခြဲေတြနဲ့ လက္လီေဖာက္သည္ေတြက ပစၥည္းေတြရဲ့ လံုျခံု စိတ္ခ်ရမႈနဲ့ ပတ္သက္ျပီး စံုစမ္းလာၾကပါတယ္။” ဂ်ပန္မွာ အဓိက ဟိုတယ္၊ ကုန္တိုက္၊ စားေသာက္ဆိုင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက သူတို့ေတြရဲ့ အစားအစာ မီနူးေတြထဲက အရည္အေသြးျမင့္ အစားအစာေတြ ေနရာမွာ အဆင့္နိမ့္တဲ့ အစားအစာေတြ အစားထိုးလိုက္ရတယ္လို့ ၀န္ခံလိုက္တဲ့အတြက္ ေဖာက္သည္ေတြက တုန္လႈပ္သြားခဲ့ၾကရပါတယ္။ ျဖစ္ရပ္တခုမွာ တင္သြင္းလာတဲ့ အမဲသားကို အရည္အေသြးျမင့္ ၀ါဂ႐ူး အမဲသားလိုမ်ိုး ေရာင္းခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ပန္စားသံုးသူသမဂၢက မာတင္ဖရစ္ဒ္ကေတာ့ ဂ်ပန္ျပည္သူလူထုရဲ့ ပါးစပ္ထဲမွာ ခါးတဲ့ အရသာ က်န္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းထြက္လာတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။ “ေၾကာက္စရာပါပဲ၊ တကယ့္ စိတ္အေနွာက္အယွက္ျဖစ္စရာ ပါပဲဗ်ာ။ ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ သူတို့က အဲဒီ အစားအစာေတြကို ေဈးနႈန္းျမင့္ ကမၻာေပၚက တျခားပုစြန္ေတြထက္ ပိုေကာင္းတဲ့ အထူး ပုစြန္ေတြအျဖစ္ ေရာင္းေနၾကတယ္ေလ။ ဒီေတာ့ သူတို့က ျပည္သူလူထုကို ညာေနတာ ႐ွင္းေနတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါဟာ ဘယ္နုိင္ငံမွာ မဆို တရားမ၀င္ဘူးေပါ့။ ဂ်ပန္မွာလည္း တရားမ၀င္ ပါဘူး။ အဲဒီလို မျဖစ္သင့္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီလို နွစ္အေတာ္ၾကာ ျဖစ္ေနတာဟာ မယံုၾကည္ နိုင္စရာပါပဲဗ်ာ။” တံဆိပ္ကပ္တဲ့ မေကာင္းသတင္းက ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ႐ွင္ဇိုအေဘးရဲ့တိုင္းျပည္ရဲ့ နိုင္ငံျခားပို့ ကုန္ကို ျမွင့္တင္ေပးဖို့ တြန္းအားေပးေနတာ၊ စီးပြားေရးကို တခါ ျပန္စတင္ဖို့နဲ့ အကူအညီေပးဖို့ ေျပာေနတာေတြကို အဟန့္အတားျဖစ္ရေအာင္ ျခိမ္းေျခာက္လာေနပါတယ္။ မစၥတာ အာေဘးက ၂၀၂၀ ခုနွစ္မွာ စိုက္ပ်ိုးေရး၊ ပင္လယ္နဲ့ သစ္ေတာထြက္ ကုန္ေတြကို ၂ဆ တင္ပို့နုိင္ဖို့ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ အဲဒီစီမံကိန္းရဲ့ ၾကီးမားတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုကေတာ့ ကိုေဘး အမဲသား၊ ဆန္၊ သစ္သီးနဲ့ ဆာေကလို စားေသာက္ကုန္ေတြလို အရည္အေသြးျမင့္ စားေသာက္ကုန္ေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ မာတင္ ဖရစ္ဒ္ ကေတာ့ အစိုးရက ျမင္းေ႐ွ့မွာ လွည္းကို တပ္ေနတာလို့ ေျပာပါတယ္။ “တကယ္လို့ ဂ်ပန္က အစားအစာမွာ စိတ္ခ်ရတဲ့ တင္ပို့ နုိင္ငံတခု ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီထက္ အမ်ားၾကီး ပိုျပီးပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ႐ွိဖို့ လိုလိမ့္မယ္ေလ။ အစိုးရက အဲဒီ စိုးရိမ္စိတ္ေတြကို ဒီထက္ အမ်ားၾကီး ပိုျပီးျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တုံ့ျပန္ဖို့ လိုလိမ့္မယ္ဗ်။ သူတို့ စစ္ေဆးသူေတြ အမ်ားၾကီး ပိုလိုသလို ဒီကိစၥေတြကို ခ်က္ခ်င္း ၾကည့္႐ႈဖို့ လူေတြ အမ်ားၾကီးလည္း ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုမွပဲ အဲဒီ မေကာင္းသတင္းမ်ိုးက အလ်င္အျမန္ ၾကီးထြားမလာမွာေပါ့ဗ်ာ။” ဩစေၾတးလ်ေဈးကြက္ကို ေရာက္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ ၀ါကာကို တာကာဆာကာက ဂ်ပန္ျပည္မွာ လုပ္တဲ့ အရည္အေသြး ျမင့္မားတဲ့ အစားအစာေတြကို ၀ယ္လိုအား ဆက္႐ွိေန လိမ့္မယ္လို့ ယံုၾကည္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ ၀ယ္လိုအား ျပည့္မီဖို့ကေတာ့ ျဖစ္နိုင္ေကာာင္းမွ ျဖစ္နိုင္ပါလိမ့္မယ္။ “က်မတို့က ဂ်ပန္ထုတ္ကုန္ေတြကို ၀ယ္လိုအား ႐ွိေနတယ္ဆိုတာ တိတိက်က် သိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို့ တင္သြင္းလိုက္တဲ့ ပစၥည္းေတြရဲ့ အမ်ိုးအစားအရ ကန့္သတ္မႈေတြ ႐ွိပါတယ္။ ဩစေၾတးလ်ကို ၀င္လာတာမွာ ေဟာ့ကိုင္ဒိုးကလာတဲ့ လွပတဲ့ နို့ထြက္ပစၥည္းေတြ အားလံုးကို က်မတို့ မေပးနုိင္ပါဘူး။ က်မတို့အတြက္ကေတာ့ ဩစေၾတးလ် အစိုးရက ဘာကို ကန့္သတ္မႈေတြလုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ ကိစၥပါပဲ။” အာ႐ွေဒသအစီအစဥ္အတြက္ ေရဒီယို ဩစေၾတးလ် သတင္းေထာက္ ကက္႐ွား ၀က္စ္ သတင္းေပးပုိ့ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။