ဖိလစ္ပိုင္ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသူမ်ားအတြက္ ကယ္ဆယ္ေရး စိန္ေခၚမႈမ်ားနွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရ
DVB
·
November 30, 2013
အင္အားၾကီး တိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္း ဟိုင္ယန္ဟာ နို၀င္ဘာ ၈ ရက္ေန့က ဖိလစ္ပိုင္မွာ ေျမျပိုမႈေတြ ျဖစ္ပြားေစခဲ့ျပီး သမိုင္းမွတ္တမ္းအရ အဆိုး၀ါးဆံုး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
တာကလိုဘန္း ကမ္းရိုးတန္းေဒသ ေလတီဟာ အျပင္းထန္ဆံုး တိုက္ခတ္ခံရျပီး အိုးအိမ္ေတြ ျပားျပား၀ပ္ ျဖစ္ခဲ့သလို လမ္းေတြေပၚမွာလည္း အပ်က္အစီးေတြနဲ့ ျပန့္ကဲ် က်န္ေနရစ္ျပီး အၾကီးအက်ယ္ ပ်က္စီးက်န္ခဲ့ပါတယ္။
တိုင္းဖြန္းမုန္တိုင္းအျပီး အသက္႐ွင္က်န္ရစ္သူေတြဟာ အမ်ားၾကီး လိုအပ္ေနတဲ့ အစား အစာ၊ ေရနဲ့ တျခားကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္းေတြကို လက္ခံရယူဖို့ ကြက္လပ္တေနရာမွာ စုေ၀း ေနၾကရပါတယ္။
ဖိလစ္ပိုင္ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ့ဟာလည္း ေလယာဥ္ကြင္းနဲ့ လမ္းေတြကို ႐ွင္းလင္းအျပီးမွာ ေလတီကို ပထမဆံုး ေရာက္႐ွိလာတဲ့ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ့ေတြထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။
အဖြဲ့ရဲ့ဒါရိုက္တာ ရစ္ခ်တ္ေဂၚဒြန္က ခုထိ ပိုျပီး အလွမ္းေ၀းတဲ့ ေဒသေတြကို ေရာက္ဖို့ ခက္ခဲေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္တို့ အစားအစာကို လံုေလာက္ေအာင္ မေပးနုိင္ပါဘူး။ လူတိုင္းဆီကို ေရာက္ဖို့ သိပ္ခက္ခဲပါတယ္။ အခက္အခဲက ဆီဘူးနဲ့ တာကလိုဘန္း အနားပတ္၀န္းက်င္ေဒသေတြကို ပစၥည္းေတြအားလံုးကို ေလေၾကာင္းနဲ့ ဒါမွမဟုတ္ ေရလမ္းနဲ့ သယ္ယူသြားဖို့ပါ။ အဲဒီေဒသေတြက ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ပ်က္စီးခဲ့တဲ့ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာေဒသမွာ ႐ွိေနတယ္ေလ။”
တာကလိုဘန္းဟာ တိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္း အျပင္းထန္ဆံုး တိုက္ခတ္တာကို ခံခဲ့ရတဲ့ ျမို့ေတြ ထဲမွာ ပါပါတယ္။ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ မ႐ွိတဲ့ အေဆာက္အဦရယ္လို့ မ႐ွိပါဘူး။
ေလတီမွာ ကယ္ဆယ္ေရးနဲ့ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ၾကီးၾကပ္ေပးေနတဲ့ သမၼတ ဘင္နစ္နိုအကြီနုိ ၃ က “ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေနတာကို က်ေနာ္ ေက်နပ္မႈ ႐ွိပါသလား။ က်ေနာ္က က်ေနာ္တို့ ျပည္သူလူထုေတြရဲ့လိုအပ္မႈနဲ့ ပတ္သက္လာရင္ ဘယ္ေတာ့မွ ေက်နပ္ေလ့ မ႐ွိပါဘူး။ အခု ဘာပဲ ရထား ရထား အစိုးရရဲ့စနစ္အားလံုးရဲ့ စီမံေဆာင္႐ြက္မႈ စြမ္းေဆာင္ရည္ တိုးျမင့္လာေအာင္ က်ေနာ္ အျမဲၾကိုးစားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခါထပ္ျပီး ဒီလို ၾကီးမားျပီး အားျပင္းတဲ့ တိုင္ဖြန္းက ႐ွိနွင့္ထားတဲ့စနစ္ေတြကို တကယ့္ကိုပဲ ဒုကၡေပးလိုက္တာပါပဲဗ်ာ” လုိ့ ေျပာပါတယ္။
ဖိလစ္ပိုင္အလယ္ပိုင္းကို တိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းမတိုက္ခင္ ရက္အေတာ္ေစာေစာကပဲ သူက နိုင္ငံရဲ့ တယ္လီေဗး႐ွင္းကေန သတိေပးခ်က္ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
“ထိခိုက္ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသေတြမွာ လိႈင္းေတြက ၅ ေပ ကေန ၆ ေပအထိ ျမင့္ခဲ့တယ္ေလ။ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီး ေဗါ့လ္ဂါ့ဇမင္နဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး မားရိုဆက္တို့ဟာ ယိုလန္ဒါ ေျမျပိုမႈ ေတြအတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္တာကို ေခါင္းေဆာင္ဖို့ ေလတီကို ေရာက္ေနခဲ့ၾကျပီးပါျပီ။ က်ေနာ္တို့ရဲ့ ကပ္ေဘး ပူးတြဲေဆာင္႐ြက္ေရးေကာင္စီေတြ ေဒသနဲ့ အမ်ိုးသားအဆင့္ အားလံုးဟာလည္း ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။”
ဒါေပမယ့္ လူအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ေနာက္တိုက္ဖြန္းတခု လာလိမ့္ဦးမယ္လို့ ထင္ေန ၾကပါတယ္။ ဖိလစ္ပိုင္ဟာ ပံုမွန္လိုလို ၁ နွစ္မွာ မုန္တိုင္း ၂၀ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ အတိုက္ခံရေလ့ ႐ွိပါတယ္။
ျပင္ဆင္မႈေတြက အေတာ္ေလး နည္းပါးခဲ့ျပီး ထိခိုက္ခံရနုိင္ေခ်႐ွိတဲ့ ေဒသမွာ ေနထိုင္သူေတြ အားလံုးကို ေဘးလြတ္ရာ ေနရာကို ေျပာင္းေ႐ြွႊ့မေပးနုိင္ခဲ့ပါဘူး။ အက်ိုးဆက္ကေတာ့ ေလတီျပည္နယ္နဲ့ သူရဲ့ အနီးပတ္၀န္းက်င္ ကၽြန္းေတြမွာ အပ်က္အစီး အမ်ားဆံုး ျဖစ္ခဲ့ရတာပါပဲ။ လူေပါင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ျပီး ကမ္းရိုးတန္းေန ရပ္႐ြာေတြ အားလံုး လံုး၀ ပ်က္စီးသြားခဲ့ပါတယ္။
ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ့ေတြဟာ ဒုကၡေရာက္သူေတြကို အကူအညီေပးဖို့ ၾကီးမားတဲ့ အခက္ အခဲေတြနဲ့ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္လို့ ဖိလစ္ပိုင္ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ့ရဲ့ ဒါရိုက္တာ ရစ္ခ်တ္ေဂၚဒြန္က ေျပာပါတယ္။
“အစပိုင္းမွာ တခုက က်ေနာ္တို့မွာ သတင္းအခ်က္အလက္ မ႐ွိတာပါ။ ဒုတိယ က တယ္လီဖုန္း မ႐ွိတာပါ။ ဆဲလ္ဖုန္းလည္း မ႐ွိပါဘူး။ ဘာဆက္သြယ္ေရးမွ မ႐ွိပါဘူးဗ်ာ။ တတိယက လမ္းေတြေပၚမွာ အပ်က္အစီးေတြ အမ်ားၾကီး ႐ွိေနတာပါ။ ဓာတ္တိုင္ေတြ၊ သစ္ပင္ေတြနဲ့ အိမ္ေတြ ေလတိုက္လို့ လြင့္စင္ျပီး လမ္းေတြေပၚ ေရာက္ေနၾကတာပါပဲဗ်ာ။ အဲဒီကို ေရာက္ဖို့ တကယ့္ကို ခက္ခဲပါတယ္။”
နိုင္ငံရဲ့ ပထ၀ီအေနအထားအရ ျပန့္ကဲ်ေနတဲ့ ကၽြန္းေတြ အမ်ားၾကီး ႐ွိေနတဲ့အတြက္ ထိခိုက္ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသေတြကို ကယ္ဆယ္ေရးေတြ ေရာက္ဖို့ အခ်ိန္ၾကာပါတယ္။
သမၼတအကြီနိုကေတာ့ နိုင္ငံတကာအကူအညီေတြကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“ပထမဆံုး အကူအညီေပးခဲ့တဲ့ နုိင္ငံတနုိင္ငံကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုပါ။ က်ေနာ္တို့ ေလတပ္မွာ စီ ၁၃၀ ေတြ ႐ွိေနခဲ့ျပီး သူတို့က အမ်ားၾကီး သယ္ေဆာင္ေပးနိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္က ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္ေရးတပ္ဖြဲ့ေတြကိုလည္း ပစၥည္းအျပည့္အစံုနဲ့ ေစလြွႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ့ေတြက အထီးတည္း ျဖစ္ေနတဲ့ ကၽြန္း႐ြာေတြနဲ့ လူေနေဒသေတြကို က်ေနာ္တို့ကို အခ်ိန္ကိုက္ ေရာက္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ေပးနုိင္ခဲ့ပါတယ္။”
ပါလ၀မ္ျပည္နယ္မွာေတာ့ အနုပညာ႐ွင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းက အာရံုထားမခံရတဲ့ ေဒသေတြကို အကူအညီေပးဖို့ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး ေဖ်ာ္ေျဖပြဲတခုကို စီစဥ္က်င္းပေပးေနပါတယ္။
အကူညီေပးေရး စည္းရံုးလႈံ့ေဆာ္ေနတဲ့ ဒင္းေဂါ့ထ္ ကြန္ေဒ ပရိုင္တိုက “က်မတို့က က်မတို့ အနုပညာလက္ရာေတြကို ေဈးနည္းနည္းနဲ့ ေရာင္းနိုင္မယ့္ အနုပညာ အေရာင္းပြဲေတာ္တခု လုပ္မယ္လို့ ေတြးထားခဲ့တာပါ။ ပြဲကရတဲ့ေငြေတြကေတာ့ ကပ္ေဘး ရန္ပံုေငြပဲ” လုိ့ ေျပာပါတယ္။
တိုင္ဖြန္းဟိုင္ယန္ရဲ့ သားေကာင္ ျဖစ္ခဲ့ၾကသူေတြအတြက္ သီခ်င္းတပုဒ္ ေရးစပ္ေပးခဲ့တဲ့ ေတးဂီတသမား ဖတ္ မားကြက္ဇ္က “သီခ်င္းရဲ့ နာမည္က ‘အခ်ိန္က်ျပီ’ ပါ။ အစိုးရရဲ့ တုံ့ျပန္မႈေတြက ထိခိုက္ခံရတဲ့ ေနရာေတြကို ေရာက္ဖို့ သိပ္ေနွးေနတာကို က်ေနာ္ သတိျပုမိတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္က ေကာ္႐ြန္လို တျခားေနရာေတြက ကပ္ေဘးသင့္မႈေတြ အေၾကာင္းသီခ်င္း ၁ ပုဒ္ ေရးေပးဖို့ ေတြးမိခဲ့တယ္ေပါ့။ ဒါမွ လူေတြက ခံစားခဲ့ရသူေတြကို ကူညီဖို့ စဥ္းစားမိလာနုိင္မွာ” လုိ့ ေျပာပါတယ္။
ဒီလို ၾကီးမားတဲ့ တိုင္ဖြန္းမုန္တိုင္းတခုရဲ့သက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ ဘ၀ေတြ အိုးအိမ္ေတြကို ျပန္ျပီး တည္ေဆာက္ဖို့ အခ်ိန္ယူရလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီမွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတာ့ ႐ွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ သူတို့ေတြဟာ ရနိုင္သမွ် အကူအညီေတြကို လိုအပ္ေနၾကပါတယ္။
ဂ်ိုဖေလ တက္စ္ဆိုရီယိုနဲ့ ေအရီယယ္ ကာလို့စ္က အာ႐ွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးက႑ အတြက္ ဖိလစ္ပိုင္ကေန သတင္းေပးပို့ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။