အိနိၵယ မဲဆနၵ႐ွင္မ်ား ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္ ကိုယ္စားလွယ္ကို ျငင္းဆန္ခြင့္ရ
DVB
·
October 7, 2013
ေနာက္နွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ အိနိၵယက လွ်ပ္စစ္မဲေပးစက္သံုးျပီး ဘယ္သူကိုမွ မေ႐ြးခ်ယ္ဘူးလို့ ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္ကို ျပည္သူလူထုကို ေပးေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါက အိနိၵယနိုင္ငံ တရားရံုးခ်ဳပ္ရဲ့ နုိင္ငံသားေတြက ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၀င္မယ့္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ျငင္းပယ္ခြင့္ ေပးလိုက္တဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။
တရားရံုးက ဒီလို ျငင္းဆန္မဲဆနၵဟာ နိုင္ငံေရးပါတီေတြကို တကယ္ သန့္စင္ေကာင္းမြန္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တင္ေပးဖို့ စနစ္က်နတဲ့ အေျပာင္းအလဲတခု ျဖစ္လာမယ္လို့ ေမွ်ာ္္လင့္ထားပါတယ္။
အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အာဏာရအစိုးရဟာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ အေရးပါတဲ့ ေျခလွမ္းတခုကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္လုိ့ ၾကိုဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
တရားရံုးခ်ဳပ္ရဲ့ သမိုင္းတြင္မယ့္ စီရင္ဆံုးျဖတ္မႈကေတာ့ လူမႈလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ ျပည္သူ့သမဂၢလို့ေခၚတဲ့ အန္ဂ်ီအိုတခုရဲ့ ေမတၱာရပ္ခံ တင္သြင္းခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တရားရံုးမွာ အဲဒီအုပ္စုအတြက္ လိုက္ပါေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့တဲ့ ေ႐ွ့ေန ဆန္ေဂ်းဖာရက္က “တရားရံုးခ်ဳပ္ရဲ့ စီရင္ဆံုးျဖတ္မႈက အေျခခံအားျဖင့္ က်ေနာ္တို့ဟာ မဲဆနၵေပးခြင့္နဲ့ မဲဆနၵ မေပးပဲေနခြင့္ၾကားမွာ ကြဲျပားေအာင္ မလုပ္နိုင္ခဲ့ဘူးဆိုတာေပၚမွာ အေျခခံပါတယ္။ နွစ္ခုစလံုးက ဒီအေျခခံတခုတည္းေပၚမွာ ရပ္တည္ခြင့္႐ွိပါတယ္။ ျငင္းဆန္လိုက္တဲ့ ဆနၵမဲတခုဟာ တကယ္မွာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ အျပုသေဘာ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို့ လုပ္ေနတာေတြနဲ့ ခင္ဗ်ားတို့ရဲ့ ပိုက္ဆံ အ႐ွိန္အ၀ါသံုးျပီး သမိုင္းမေကာင္းခဲ့တဲ့သူူေတြကို မလိုခ်င္ဘူးလို့ မဲဆနၵ႐ွင္ေတြရဲ့ အသိတရားကေန အေၾကာင္းၾကား သိေစလိုက္တာပါပဲ” လုိ့ ေျပာပါတယ္။
ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ စီရင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္က တရားရံုးက ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မ႐ွင္ကို လွ်ပ္စစ္မဲေပးစက္အတြက္ ေနာက္ထပ္ အခ်က္တခ်က္ကို ခ်ေပးလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါ၀င္ ယွဥ္ျပိုင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲက ဘယ္သူ့ကိုမွ မဲမေပးခ်င္တဲ့သူေတြက ‘အထက္ပါ ကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲက ဘယ္သူ့ကိုမွ မဲမေပးပါ’ ဆိုတာကုိ နွိပ္လိုက္ရံုပါပဲ။
ေကာ္မ႐ွင္က ဟိုတုန္းကတည္းက အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဲဒီခလုတ္အတြက္ တင္ျပေတာင္းဆိုခဲ့ေပမယ့္ အစိုးရ အဆက္ဆက္က အဲဒါကို ေထာက္ခံအတည္ျပု မေပးနိုင္ခဲ့ ပါဘူး။
ေကာ္မ႐ွင္နာခ်ဳပ္ အက္စ္ဗီဆမ္းပတ္ကေတာ့ အဲဒါက မဲေပးတဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပိုျပီးျမင္သာ ထင္သာ႐ွိလာ လုပ္ေပးနုိင္မယ္လို့ ယံုၾကည္ထားပါတယ္။
“အဲဒါက ဒီမိုကေရစီကို သန့္စင္ေအာင္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အမ်ားၾကီးတာသြားပါတယ္။”
အလားတူ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး တက္ၾကြလႈပ္႐ွားသူ အင္နာဟာဇာရီ က လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ပိုင္းေတြကတည္းက ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။
ဒါေပမယ့္ ဟာဗာရီရဲ့ တြဲဖက္ေဟာင္း အာဗင္းက၀ရီဗယ္လ္ကေတာ့ တိုက္ပြဲက တ၀က္တပ်က္ပဲ အနိုင္ရေသးတယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
“အဲဒါက နိုင္ငံရဲ့ နိုင္ငံေရးစနစ္ကို သန့္႐ွင္းေအာင္ အေထာက္အကူျဖစ္တယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ လူအမ်ားစုက ‘ကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲက ဘယ္သူ့ကိုမွ မဲမေပးပါ’ ခလုတ္ကို နွိပ္ရင္ေတာင္မွ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္မႈကို ပယ္ဖ်က္လို့ မရေသးပါဘူး။ တိုက္ပြဲက မျပီးေသးပါဘူး။ ေနာက္ တဆင့္က ျငင္းပယ္မႈကို အဓိပၸာယ္႐ွိေအာင္လုပ္ေဆာင္ခြင့္ပါ။ တကယ္လို့ အဲဒါက မဲေပးသူအမ်ားစုက ခလုတ္အသစ္ကို ေ႐ြးခ်ယ္ၾကတဲ့ မဲဆနၵနယ္တခုမွာ ျပန္ျပီး အေ႐ြးခ်ယ္ခံခြင့္ကို ဦးတည္သြားမွျဖစ္မွာပါ။”
အဓိက အတိုိုက္အခံပါတီျဖစ္တဲ့ ဘီေဂ်ပီကေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၾကိုဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ေသာက ျဖစ္ေနတာေတြလည္း ႐ွိပါေသးတယ္လို့ ေျပာေရးဆိုခြင့္႐ွိသူ မီးနတ္႐ွီ လက္ဟီ က ေျပာပါတယ္။
“တကယ္လို့ အဲဒါက နုိင္ငံေရးပါတီေတြကို နယ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို သန့္႐ွင္းတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးဖို့ ဖိအားေပးနိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်မတို့က အဲဒါကို ၾကိုဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ နုိင္ငံေရးအရ သူတို့ကိုယ္တိုင္ သတိျပုေစာင့္ၾကည့္လာတာကို ျဖစ္ေစမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်မတို့က ေထာက္ခံသူ ကန့္ကြက္သူေတြကို အေသအခ်ာ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ လာေအာင္ လုပ္ေပးဖို့လိုပါလိမ့္မယ္။.”
ဒါေပမယ့္ အာဏာရ ကြန္ဂရက္ပါတီကေတာ့ စိုးရိမ္ေနတယ္လို့ လြွႊတ္ေတာ္အမတ္ ႐ွတ္ထရမ္နုိက္က ေျပာပါတယ္။
“အဲဒါက မဲေပးတာကို သပိတ္ေမွာက္ဖို့ ေတာင္းဆိုလိုက္သလိုပဲဗ်။ အဲဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က အဲဒီလို အလြယ္တကူျဖစ္သြားေအာင္ လုပ္ေတာ့မွာေတာ့ ေသခ်ာတယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ မူ၀ါဒကေရာ ဘာလဲဗ်ာ။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြကို ဆန့္က်င္သပိတ္ေမွာက္ဖို့ ခင္ဗ်ား ဘယ္လို အားေပး တိုက္တြန္းမလဲ။”
ေ႐ြးေကာက္ပြဲေကာ္မ႐ွင္ကေတာ့ လာမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေတြမွာ မဲဆနၵ႐ွင္ေတြအတြက္ ခလုတ္အသစ္ ရေအာင္လုပ္ေပးဖို့ ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။
အၾကီးတန္း သတင္းစာဆရာ ၀ီပူးလ္မတ္ေဂါလ္ က အဲဒီ အခြင့္အေရးသစ္ကို အသံုးျပုဖို့ မေစာင့္နုိင္ေတာ့ဘူးလို့ ဆိုပါတယ္။
“ျငင္းပယ္ခြင့္အခြင့္အေရးက မွန္ကန္တဲ့လမ္းေၾကာင္းမွာ ေျခလွမ္းတခုပါ။ အဲဒါက စနစ္ကို နည္းနည္းေတာ့ လႈပ္ခတ္သြားေစမွာ ျဖစ္ျပီး က်ေနာ္တို့ တကယ္တမ္း လိုေနတဲ့ဟာပဲဗ်။”
ဒါေပမယ့္ ဟင္ဒူစတန္တိုင္မ္းေန့စဥ္သတင္းစာက ပန္ကာ၀ိုရာလို ေလ့လာ သံုးသပ္သူေတြကေတာ့ ျပည္သူလူထုက အဲဒီအတြက္ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူးလို့ ဆိုၾကပါ တယ္။
“ျပည္သူလူထုက လူ့အဖြဲ့အစည္းနဲ့ မ်ိုးဇာတ္ေတြကို အေျခခံျပီး မဲေမးေနတံုးပဲဗ်။ ျငင္းပယ္ခြင့္ဟာ သိပ္ျပီး ၾကီးၾကီးမားမားေျပာင္းလဲမယ္လို့ေတာ့ မထင္ဘူး။ ဒီအခြင့္အေရး က်ေနာ္တို့ ရၾကတာကေတာ့ ၾကားရတာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါက တိုးတက္တဲ့ လူ့အဖြဲ့အစည္းမွာပဲ ေအာင္ျမင္နိုင္မွာပါ။ က်ေနာ္တို့နိုင္ငံမွာေတာ့ အဲဒါက ဥပေဒစာအုပ္ေတြမွာပဲ ႐ွိေနမွာပဲဗ်။ နိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ မဲေပးတဲ့ပံုစံေတြကိုေတာ့ တကယ္တမ္း သက္ေရာက္မႈ ႐ွိမွာ မဟုတ္ပါဘူးဗ်ာ။”
ဘစ္စ္မီလာဂီလာနီက အာ႐ွေဒသ သတင္းေဆာင္းပါးက႑အတြက္ အိနိၵယနိုင္ငံ နယူးေဒလီျမို့ကေန သတင္းေပးပို့ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။