Home
မေးမြန်းခန်း
“အရင်လိုအမှောင်ချပြီး ညာလို့ရတဲ့ကိစ္စမဟုတ်ပါဘူး..၊ ကမ္ဘာအနှံ့သိရှိပြီးသား” - ဦးအောင်မျိုးမင်း
DVB
·
February 13, 2021

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်နေ့က ဂျနီဗာမြို့ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်လို့ အရေးပေါ်အစည်းအဝေးခေါ်ယူကျင်းပပြီး  ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဖမ်းဆီးခံထားရသူအားလုံးကို ချက်ချင်းပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုချက်အပါအဝင်  ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ပတ်သက်လို့ ပြည်တွင်းမှာ လူ့အခွင့်အရေးပညာပေးလုပ်ငန်းတွေ ဆောင်ရွက်နေတဲ့  Equality Myanmar ဒါရိုက်တာ ဦးအောင်မျိုးမင်းကို ဒီဗွီဘီက ဆက်သွယ် မေးမြန်းထားပါတယ်။

မေး။ ။ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီက မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကိစ္စကို ဆွေးနွေးကြရာမှာ  ဘာအရေးကြီးဆုံးဖြတ်ချက်တွေချမှတ်ခဲ့ပါသလဲ။

ဖြေ။   ။ “ဟုတ်ကဲ့၊ မနေ့ (ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂) ရက်တုန်းက ချမှတ်ခဲ့တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ထဲမှာ အဓိကအချက် ၁၂ ချက်ပါပါတယ်။ အဲဒီ ၁၂ ချက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိအာဏာသိမ်းမှုရယ်၊ ရွေးကောက်ခံအစိုးရနဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုကို ဆိုင်းငံ့ထားတဲ့အပေါ်မှာ အထူးစိတ်ပျက်မိတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာရှိပြီးတော့ ဒီမိုကရေစီအစိုးရပြန်လည်ထွန်းကားဖို့အတွက် လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ တိုက်တွန်းထားတာ တစ်ချက်ရှိပါတယ်။ နောက်တစ်ခါမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် ဖမ်းဆီးထားတဲ့ သူတွေအားလုံးကို အမြန်ဆုံးနဲ့ ခြွင်းချက်မရှိ ပြန်လည်ပြီးလွှတ်ပေးဖို့၊ နောက်တခါမှာ အခုပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့ အရေးပေါ်ဥပဒေကို အမြန်ဆုံးဖယ်ရှားပေးဖို့လည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။”

“နောက်ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြနေတဲ့သူတွေအပေါ်မှာ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွင်းမှုတွေ ဖြစ်တဲ့အကြောင်း သူတို့သိရှိတယ်၊ ဒါကြောင့်မို့လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဖြေရှင်းနေတဲ့ကိစ္စတွေကို အမြန်ဆုံးရပ်တန့်ပေးဖို့ရယ်၊ လူတွေရဲ့လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခွင့်၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ စီတန်းလှည့်လည်ခွင့်ကို လေးစားပေးဖို့ တိုက်တွန်းထားတယ်။”

“နောက်ပြီးလို့ရှိရင် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ မီဒီယာပေါ်မှာ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ရပ်တန့်ပြီးတော့ အင်တာနက်တွေကို ပိတ်ဆို့တာတွေကို မလုပ်ဖို့ ဒါတွေကိုလည်း တောင်းဆိုထားတယ်။ နောက်တခုကတော့ လက်ရှိကုလသမဂ္ဂမှာရှိနေတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအရာရှိအပါအဝင် တခြားသော ယန္တရားတွေနဲ့ အသုံးပြုပြီးတော့ သူတို့ကို သတင်းအချက်တွေ ပြန်လည်ရရှိဖို့အတွက် တောင်းဆိုထားတဲ့အချက်တွေ စုစုပေါင်း ၁၂ ချက်ကို တွေ့ရှိရပါတယ်။”

မေး။ ။ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီရဲ့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်က ဘယ်လို သက်ရောက်မှုတွေ ရှိနိုင်မလဲ။

ဖြေ။   ။ “ယေဘုယျပြောမယ်ဆိုရင် ဒါကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိအာဏာသိမ်းထားတဲ့ စစ်တပ်ကို ဒါတွေလုပ်ဆောင်ပေးပါလို့ တိုက်တွန်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ သူတို့အနေနဲ့ ဒီဟာနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုမျိုး လုပ်ဆောင်လဲ၊ ဘယ်လိုမျိုးတုံ့ပြန်လဲဆိုတာကို လာမယ့်မတ်လ ကျင်းပမယ့် လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီရဲ့ နောက်ထပ်အစည်းအဝေးတခုမှာ ထပ်ပြီးတော့ တင်ပြမယ်။ အဲဒီအခါမှာ အဲဒီအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ရှေ့ဆက် ဘယ်လိုလုပ်ဆောင်မယ်ဆိုတဲ့ အချက်တွေကို ထပ်ပြီးတော့ ဆွေးနွေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီထဲမှာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ ကုလသမဂ္ဂနိုင်ငံတွေအားလုံးကနေ ပါ၀င်နိုင်တဲ့အရာ မဖြစ်သည့်တိုင်အောင် တချို့သောနိုင်ငံတွေကနေ မြန်မာနိုင်ငံ လက်ရှိမှာရှိနေတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ၊ အာဏာသိမ်းမှုတွေကို မရပ်တန့်ဘူးဆိုရင် နောက်ထပ်သွားဖို့အတွက် ပြင်ဆင်နေတဲ့ပုံစံမျိုးလည်း တွေ့ရပါတယ်။”

 “အခု သူတို့ရဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထူးစုံစမ်စစ်ဆေးရေးအရာရှိရဲ့ အကြံပြုချက်ထဲမှာ ဆိုလို့ရှိရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံကို targeted sanction  တွေ လုပ်ဆောင်ပေးဖို့၊ အခု အမေရိကက စတင်ပြီးတော့ လုပ်ဆောင်နေပါပြီ။ နောက်ပြီးတော့ လက်နက်ငယ် ပိတ်ဆို့ရောင်းဝယ်မှု၊ ဒါတွေကို လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ တောင်းဆိုတာ တွေ့ရတယ်။ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာလည်း ဒီကိစ္စ ဆွေးနွေးထားပြီးသားပါ။ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှာလည်း ဆွေးနွေးပြီးသားပါ။ အဲဒီတော့ လမ်းကြောင်းနှစ်ခုမှာ ဆွေးနွေးပြီးလျက်သားနဲ့ လိုက်လျောမှုတွေ တိုးတက်မှုတွေ မမြင်လို့ရှိရင်တော့ နောက်ထပ်တရားဥပဒေအရ ဖော်ဆောင်နိုင်မယ့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို သွားဖို့အတွက်လည်း တချို့နိုင်ငံတွေက တောင်းဆိုထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီကြားထဲမှာ နိုင်ငံတော်တော်များများက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ၊ လက်ရှိအာဏာသိမ်းမှုကို ပြင်းထန်စွာ ရှုတ်ချတယ်ဆိုတဲ့ စကားကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် သုံးလာတယ်။ တတ်နိုင်သရွေ့ အမြင့်မားဆုံး စကားလုံးကို သုံးပြီးတော့ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ရှုတ်ချတယ်ဆိုတဲ့အသံမျိုးတွေက အရင်တစ်ခါမှ မတွေ့ဖူးတဲ့ ကိစ္စတွေပါ။ ဒီနောက်ပိုင်းမှာ ဆက်လက်ပြီးတော့ အကောင်အထည်ဖော် လုပ်ဆောင်သွားဖို့အတွက် နိုင်ငံတွေကနေ အားသန်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒီထဲမှာ ထူးခြားမှုကတော့ တရုတ်၊ ရုရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံနဲ့ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံတွေက လက်ရှိ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှာ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါဝင်နေပေမယ့် မနေ့က ချမှတ်တဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို သူတို့အနေနဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း မရှိပါဘူးဆိုပြီးတော့ မှတ်ချက်ပြုသွားတာတွေကလည်း ထူးခြားချက် ဖြစ်ပါတယ်။”

မေး။ ။ ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ စကားလုံးအသုံးအနှုန်းဆိုင်ရာ သုံးစွဲမှုတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြောပြပေးပါဦး။

ဖြေ။   ။ “ဒီကိစ္စက လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ သုံးထားသလိုပါပဲ။ အာဏာသိမ်းမှုကို ရှုတ်ချတယ်ဆိုတာတော့ မပြောထားဘူး။ ဒါပေမဲ့ အခုလက်ရှိ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာတာ၊ ရွေးကောက်ခံအစိုးရ ရွေးချယ်ခံအစိုးရကို အသိအမှတ်မပြုတဲ့အပေါ်မှာတော့ သူတို့အနေနဲ့ အထူးစိတ်ပျက်တယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးထားပါတယ်။ ဒါဆိုလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ လိုချင်တဲ့ ပြစ်တင်ရှုတ်ချတယ်ဆိုတဲ့အဆင့် မရောက်သည့်တိုင်အောင် တော်တော်ကြီးကို အဆင့်မြင့်တာ ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ နိုင်ငံတွေကတော့ အထူးပြစ်တင်ရှုတ်ချပါတယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးလာခြင်းက တကယ့်ကို မြင့်မားသောကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်တဲ့အခါမှာ တနိုင်ငံနဲ့တနိုင်ငံ တိုင်ပင်ရတာ ရှိတယ်။ တိုင်ပင်ကြရာမှာ နောက်ဆုံးကျတော့ ရှုတ်ချတယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးအစား အထူးစိတ်ပျက်မိတယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးထွက်လာတဲ့ရလဒ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သေချာပါတယ်။ တကယ်လို့သာ အဲဒီလိုပြစ်တင်ရှုတ်ချတယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးသုံးမယ်ဆိုရင် လက်မခံနိုင်တဲ့နိုင်ငံတွေက ရှိလာလိမ့်မယ်၊ လက်မခံဘူးဆိုရင် မနေ့ကလို တခဲနက် ထောက်ခံတာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ မဲခွဲဆုံးဖြတ်တဲ့ အဆင့်မျိုး ဖြစ်သွားနိုင်တဲ့အတွက် အဲဒါကို ရှောင်ရှားတဲ့အနေနဲ့ စကားလုံးအချို့ကိုတော့ လျှော့ချတယ်လို့ ကျနော် မြင်လိုက်ပါတယ်။”

မေး။ ။ နောက်ဆက်တွဲ အခြေအနေတွေက ဘာတွေဆက်ပြီး ဖြစ်လာနိုင်ပါသလဲ။

ဖြေ။ ။ “လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီရဲ့လုပ်ပိုင်ခွင့်ထဲမှာတော့ အခုနက အထူးအစည်းအဝေးခေါ်တာ၊ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ နောက်ထပ် စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့အတွက် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအရာရှိကို ခန့်အပ်တာ၊ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ တောင်းဆိုမှုတွေ လုပ်ဆောင်တာ၊ ဒါတွေဟာ တော်တော်အဆင့်မြင့်နေပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်ရဲ့အခြေအနေ ဒီလောက်နဲ့လည်း မရနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီကနေ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ၊ လုံခြုံရေးကောင်စီက ထုတ်ပြန်ချက်တွေ အားလုံးက ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အထွေထွေညီလာခံမှာ ကုလသမဂ္ဂတစ်ခုလုံးကို ဦးစားပေးပြီးတော့ ကိုယ်စားပြုတဲ့ နောက်ထပ် ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ထပ်ထွက်လာမယ့် အခြေအနေရှိနိုင်ပါတယ်။ နောက်တခုကတော့ နိုင်ငံအလိုက် ကွဲပြားတဲ့အတွက်ကြာင့်မို့လို့ ခိုင်မာတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက် မချနိုင်သည့်တိုင်အောင် ဒီထဲမှာ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆွေးနွေးကြတဲ့နိုင်ငံတွေက နိုင်ငံအုပ်စုလိုက်ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံနှစ်နိုင်ငံအကြားထဲမှာ ဖြစ်ပစေ၊ အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှုကို သွားဖို့အတွက် နောက်ထပ် အားပေးတဲ့လမ်းကြောင်းကို ရောက်ရှိနေတာတော့ တွေ့ရပါတယ်။ သတိထားမိပါတယ်။”

မေး။ ။ မြန်မာကိုယ်စားလှယ်ကတော့ လက်မခံနိုင်ဘူးလို့ ပြောတယ်၊ ကိုအောင်မျိုးမင်း အနေနဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတခုလုံးအပေါ်  သုံးသပ်ပေးပါလား။

ဖြေ။   ။ “မြန်မာနိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံက အစဉ်အဆက်အတိုင်းပဲ၊ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ ပူပေါင်းပါတယ်။ မကြာခင်ကမှ ယူပီအာရ်လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်ထားပါတယ်။ အခုလုပ်ဆောင်မှုက လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စမဟုတ်ဘဲနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ချွတ်ယွင်းမှုကြောင့် သူတို့လုပ်ဆောင်တာဖြစ်တယ်၊ နိုင်ငံရေးကိစ္စဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့်မို့ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချမယ့်အစား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လုပ်ဆောင်ပါဆိုတဲ့အချက်တွေ ပြောသွားပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီပြောကြားချက်တွေအကုန်လုံးက မမှန်ကန်ဘူးဆိုတာ ကုလသမဂ္ဂ အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအရာရှိရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာရော၊ ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံးရဲ့ ဒုတိယမဟာမင်းကြီးရဲ့ ပြောကြားချက်ထဲမှာရော ပြန်လည်ဖော်ပြထားပါတယ်။ အဲဒီတော့ သူ ပြောသွားတဲ့အချက်က အရင်လိုမျိုး အမှောင်ချပြီး ညာလို့ရတဲ့ကိစ္စ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီကနေ့ဖြစ်တာ၊ ညတုန်းက လိုက်ပြီးတော့ ဖမ်းနေတဲ့ကိစ္စတွေကို ကမ္ဘာအနှံ့ သိရှိပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ပြောကြားချက်တွေက ခိုင်လုံမှုမရှိဘူး၊ ကမ္ဘာကလည်း လက်မခံဘူးဆိုတာ အထင်အရှား တွေ့ရပါတယ်။”

မေး။ ။ ဖြည့်စွက်ပြီး ဘာပြောစရာရှိသေးလဲ။

ဖြေ။   ။ “မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေက ဆွေးနွေးပွဲလည်း လုပ်ခဲ့ပြီးပြီ။ ကျနော်တို့ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်တွေလည်း ထွက်ခဲ့ပြီးပြီ။ နောက်ထပ် ဒီထက်ပိုမိုပြီးတော့ အားကောင်းသော ဝိုင်းဝန်းလုပ်ဆောင်မှု လိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ နိုင်ငံတချို့၊ နိုင်ငံတချို့ကနေ ဦးဆောင်ပြီးတော့ ဥပမာ- အမေရိကားနိုင်ငံလိုမျိုး၊ ဂျာမဏီ၊ ပြင်သစ်၊ ကနေဒါ၊ နယူးဇီလန် စတဲ့နိုင်ငံတွေက စတင်ပြီးတော့ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုရှိပေမယ့် တဖက်မှာလည်း စစ်အစိုးရဘက်ကို အားသာတဲ့ တရုတ်၊ ရုရှား၊ ဗင်နီဇွဲလား၊ ဖိလစ်ပိုင် စတဲ့နိုင်ငံတွေက ဒီကိစ္စတွေကို သိပ်ပြီးတော့ လက်မခံတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ကျနော်တို့အနေနဲ့ မှန်ကန်သော ဒီမိုကရေစီနဲ့ ပြည်သူတွေ လုံခြုံတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးတွေ ပြန်လည်ရရှိဖို့အတွက် နိုင်ငံအလိုက် ဖြစ်ပါစေ၊ နိုင်ငံအုပ်စုလိုက်ဖြစ်ပါစေ၊ တကမ္ဘာလုံးက ဖြစ်စေ ဝိုင်းဝန်းလုပ်ဆောင်ပေးပါ။ တချိန်တည်းမှာလည်း ပြည်သူလူထုကြားထဲမှာလည်း နိုင်ငံတကာက အာရုံစူးစိုက်မှုရှိနေတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းကို သိရှိဖို့အတွက် တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။”

Live

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024