အိနၵိယ သူလွ်ဳိေဟာင္းမ်ား အသိအမွတ္ျပုမႈ ေတာင္းဆို
DVB
·
October 1, 2013
ရာနဲ့ခ်ီတဲ့ အိနၵိယ နဲ့ ပါကစၥတန္ အက်ဥ္းသားေတြဟာ နယ္စပ္တဖက္တခ်က္စီက အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ဆယ္စုနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆင္းရဲဒုကၡ ခံစားေနၾကရပါတယ္။ သူတို့ထဲက အေတာ္မ်ားမ်ားက သူလွ်ဳိလုပ္မႈနဲ့ စြဲဆိုခံေနရတာပါ။
ဒါေပမယ့္ သူလွိ်ဳတေယာက္ကို ဖမ္းမိျပီ ဆိုတာနဲ့ သူဟာ စြန့္ပစ္ခံခဲ့ရျပီး က်န္ခဲ့တဲ့ မိသားစုဟာ အၾကီးအက်ယ္ ပင္ပန္းခက္ခဲမႈနဲ့ ၾကံုရေတာ့တာပါပဲ။
အရင္က သူလွ်ိုအုပ္စုတခုက လက္ေတြ့လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို ကန့္ကြက္ဆန့္က်င္ခဲ့ၾကျပီး အစိုးရရဲ့အသိအမွတ္ျပုမႈကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
အသက္ ၄၈ နွစ္႐ွိျပီျဖစ္တဲ့ ၀က္႐ွနုိဒ၀ီဟာ သူ့ေယာက်္ား အြမ္ ပရာကက္႐ွ္ ကို လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၆ နွစ္ကတည္းက မေတြ့ရေတာ့တာပါ။ သူ့ေယာက်္ားက ပါကစၥတန္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာပါ။ သူ ဘယ္ေတာ့မွ အိမ္ျပန္လာနုိင္မယ္ဆိုတာကေတာ့ ႐ွင္း႐ွင္းလင္းလင္း မသိရေသးဘူးလုိ့ ၀က္ရနုိေဒ၀ီက ေျပာပါတယ္။
“က်မေယာက်္ားက အသက္႐ွင္ေနဆဲပါ။ ဒါေပမယ့္ က်မက မုဆိုးမတေယာက္လို ေနခဲ့ရျပီး က်မကေလးေတြက မိဘမဲ့ ကေလးေတြလိုပါပဲ႐ွင္။ သူတို့က တျခားကေလးေတြကို ၾကည့္တဲ့အခါ သူတို့မိဘေတြနဲ့ ေတြ့ရေတာ့ သူတို့က အေဖ ဘယ္မွာလဲလို့ ေမးၾကပါတယ္။ က်မတို့က သူ့ကို ျပန္လိုခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မက သူ့ကို ဘယ္လို ျပန္ေခၚနုိင္မွာလဲ။”
၀က္႐ွနုိ ေဒ၀ီက သူ့ေယာက်္ားဟာ အိနၵိယ ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီအတြက္ သူလွ်ို လုပ္ေပးေနခဲ့ျပီး လွ်ို့၀ွက္တာ၀န္တခုနဲ့ ပါကစၥတန္ ေစလြွႊတ္ခံခဲ့ရတာကို သိပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ သူဟာ နယ္စပ္မွာ ပါကစၥတန္စစ္တပ္ရဲ့ ဖမ္းဆီးတာကို ခံခဲ့ရပါတယ္္။
၀က္႐ွနုိ ေဒ၀ီက “တလေလာက္ၾကာျပီး သူ ျပန္မလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ေအဂ်င္စီက ေနာက္လူတေယာက္ ေရာက္လာျပီး သူ မၾကာခင္ျပန္လာမွာပါလို့ လာေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ သူတို့လာတာ ရပ္သြားပါတယ္။ သူတို့ အရင္က က်မတို့ကို တလ ၅ ေဒၚလာ ပို့ေပးပါတယ္။ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာလာေတာ့ သူတို့ အဲဒီလိုပို့တာကိုေတာင္ ရပ္ပစ္လိုက္ၾကပါတယ္။”
အိနၵိယနုိင္ငံအ၀ွမ္းမွာ ရာနဲ့ခ်ီတဲ့ သူလွ်ဳိေဟာင္းေတြနဲ့ သူတို့ရဲ့ မိသားစုေတြ ႐ွိေနၾကပါတယ္။ ပါကစၥတန္ နယ္စပ္တေလွ်ာက္က ႐ြာေတြမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ လူေတြဟာ သူလွ်ဳိေလာကထဲကို လူသစ္အျဖစ္ ပံုမွန္ စုေဆာင္းခံေနၾကရပါတယ္။
အသက္ ၅၅ နွစ္ ရိွျပီျဖစ္တဲ့ လယ္သမား ရမ္းရာ့ဂ်္က သူဟာ ျမင့္မားတဲ့လစာ နဲ့ လူေလးစားခံရတဲ့ ရာထူးေတြ ရမယ္ဆိုတဲ့ ကတိစကားေတြနဲ့ သူလွ်ဳိလုပ္ဖို့ ေသြးေဆာင္ သိမ္းသြင္းခံခဲ့ရတယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“သူတို့က ခင္ဗ်ားက တကယ့္ မ်ိုးခ်စ္တေယာက္ ျဖစ္လာျပီး စစ္သားတေယာက္လိုမ်ိုး နိုင္ငံကို အလုပ္အေကၽြးျပု ကာကြယ္လာနုိင္မယ္လို့ ေျပာခဲ့တယ္ေလ။ ေနာက္ သူတို့က က်ေနာ့္ မိသားစုကိုလည္း ေစာင့္ေ႐ွာက္ေပးမယ္လို့ ကတိေပးတယ္ဗ်။ သူတို့က တကယ္လို့မ်ား က်ေနာ္ အဖမ္းခံခဲ့ရရင္ က်ေနာ္ျပန္လြတ္လာဖို့ကို အာမခံျပီး ေလွ်ာ္ေၾကးလည္း ေပးမယ္လို့ ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
ဒါေပမယ့္ သူလွ်ဳိေတြ အဖမ္းခံၾကရတဲ့အခါ ေအဂ်င္စီက သူတို့ကို အသိအမွတ္ျပုဖို့ ျငင္းဆိုလိုက္ေတာ့တာပါပဲ။
ပါကစၥတန္မွာ အဖမ္းခံခဲ့ရျပီးတဲ့ေနာက္ ေထာင္ထဲမွာ ၁၈ နွစ္ ေနခဲ့ရေၾကာင္းနဲ့ သူ့မိသားစု အခက္အခဲၾကံုရပုံကုိ ရမ္းရာ့ဂ်္က အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ့္အေမ ေသသြားခဲ့ပါျပီ။ က်ေနာ့္မိန္းမက ထမင္းနပ္မွန္ဖို့ အိမ္ေဖာ္အလုပ္ကို လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ က်ေနာ့္ကေလးေတြလည္း ဘာပညာမွ မသင္ခဲ့ရပါဘူးဗ်ာ။ သူတို့ကို ေက်ာင္းထားဖို့ ပိုက္ဆံ မလံုေလာက္ဘူးေလ။ က်ေနာ့္ မိသားစုဟာ အဲဒီလို ေဘးၾကပ္နံၾကပ္ အေျခအေနမွာ ႐ွိေနခဲ့ေပမယ့္ ေအဂ်င္စီကေတာ့ သူတို့ကို ဘာမ်ားလိုေသးသလဲလို့ေတာင္ တခါမွ ေမးေဖာ္မရပါဘူးဗ်ာ။ သူတို့က ကတိေတြေတာ့ အမ်ားၾကီးေပးခဲ့ေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ သူတို့က ဖ်က္ဆီးပစ္ၾကတာပဲဗ်။ က်ေနာ္ဘ၀ကိုတင္မဟုတ္ဘဲ က်ေနာ့္မိန္းမနဲ့ကေလးေတြ ဘ၀ကိုပါ ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့တာပါပဲဗ်ာ။”
ဒါေပမယ့္ အိနၵိယ ျပင္ပေထာက္လွမ္းေရးေအဂ်င္စီရဲ့ ၀န္ၾကီးေဟာင္း ဗီေခဆင္းန္ကေတာ့ သူလွ်ိုေတြက သူတို့အလုပ္ရဲ့အက်ိုးဆက္ေတြကို အျပည့္အ၀ နားလည္သိ႐ွိထားၾကပါတယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“သမိုင္းတလွ်ာက္လံုး ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးမွာ သူလွ်ိုတေယာက္ အဖမ္းခံရရင္ စြန့္ပစ္လိုက္တာဟာ စံသတ္မွတ္ခ်က္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘယ္သူ၊ ဘယ္အစိုးရကမွ က်ေနာ္တို့ သူ့ကိုလြွႊတ္ခဲ့တာပါ၊ သူက က်ေနာ္တို့အတြက္ သူလွ်ိုလုပ္ေပးေနတာပါလို့ ေျပာမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီလုပ္ငန္းမွာ ပါ၀င္ၾကတဲ့သူေတြကလည္း အဲဒါကို သိၾကပါတယ္။ သူ့ကို အတင္းမခိုင္းပါဘူး။ သူက အဲဒီအလုပ္ကို ေလာက္ေလာက္လားလား ရမယ့္ ေငြေၾကးေၾကာင့္ သူ့စိတ္ဆနၵနဲ့သူ လုပ္ခဲ့တာပါပဲ။ အဲဒီေငြေၾကးဟာ သူသြားဖို့အတြက္ မက္လံုးျဖစ္ျပီး သူအဖမ္းခံခဲ့ရရင္ေတာ့ သူ့ရဲ့ကံက ဆိုးလို့ေပါ့ဗ်ာ။”
ဒါေပမယ့္ သူလွ်ဳိဟာင္းတေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဂ်က္ဒစ္႐ွ္လာလ္ကေတာ့ အဲဒါဟာ အစိုးရက သူတို့ရဲ့တာ၀န္႐ွိမႈေတြကို လြွႊဲေ႐ွာင္ဖို့ ဆင္ေျခ၊ ဆင္လက္တခုပဲ ျဖစ္တယ္လို့ ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္တို့နဲ့ ေအဂ်င္စီၾကားမွာ ေရးသားမထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ တခု႐ွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို့မိသားစုေတြ က်ေနာ္တို့မ႐ွိတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒုကၡ မခံရေစရပါဘူးလို့ ဆိုတာပါ။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို့ မိသားစုေတြ ငတ္ေနၾကျပီး အာဏာပိုင္ေတြက ဂ႐ုမစိုက္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို့မိသားစုေတြက အာဏာပိုင္ေတြဆီ သြားျပီး အကူအညီေတာင္းတဲ့အခါ သူတို့က က်ေနာ္တို့ကို တခါမွ မၾကားဖူးတဲ့အေၾကာင္း၊ သူတို့ က်ေနာ္တို့ကို ဘယ္မွ မပို့ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းပဲ ေျပာပါတယ္။”
နယူးေဒလီမွာ မၾကာခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ကန့္ကြက္ဆနၵျပမႈမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတုန္း အဖမ္းခံခဲ့ရတဲ့ သူလွ်ိုေဟာင္းေတြက အသိအမွတ္ျပုဖို့နဲ့ ျပန္လည္ေနရာခ်ထား ေစာင့္ေ႐ွာက္ေပးဖို့ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
သူတို့က သူတို့ရဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို မလိုက္ေလ်ာဘူးဆိုရင္ သူတို့ဟာ လြွႊတ္ေတာ္ေ႐ွ့မွာ သူတို့ကုိယ္သူတို့ မီးရိႈ့ၾကမယ္လို့ ေျပာပါတယ္။ အစိုးရကေတာ့ ခုထိ မတုံျပန္ေသးပါဘူး။
စစ္တပ္ထဲက လူေတြအပါအ၀င္ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ သူတို့ကို ေထာက္ခံ ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။
ကာကြယ္ေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ အာေဂ်း႐ႉကလာကေတာ့ နိုင္ငံအေနနဲ့ သူတို့ကို ေမ့ပစ္ရံုသက္သက္ကေတာ့ မျဖစ္နိုင္ဘူးလို့ ဆိုပါတယ္။
“နယ္စပ္ကို ေက်ာ္၀င္သြားျပီး အဖမ္းခံရ၊ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေထာင္ခ်ခံရျပီး ျပန္လာတဲ့သူ တေယာက္အတြက္ နိုင္ငံမွာ တခ်ို့တာ၀န္႐ွိမႈေတြ ႐ွိပါတယ္။ သူကို တေယာက္တည္း ဘယ္လို ပစ္ထားလို့ ျဖစ္မလဲဗ်ာ။”
အာ႐ွေဒသသတင္းေဆာင္းပါးအတြက္ သတင္းေထာက္ ဘစၥမီလာဂီလာနီက အိနၵိယနိုင္ငံ နယူးေဒလီျမို့ကေန သတင္းေပးပို့ထားပါတယ္။