ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ၂၀၁၄ ခုနွစ္မွာ နိုင္ငံတ၀န္း သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမယ့္ အစီအစဥ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း လူဦးေရစာရင္းေကာက္ယူေနမႈ၊ မေလး႐ွားေရာက္ ျမန္မာေတြကို နိုင္ငံသားျဖစ္မျဖစ္ စစ္ေဆးေရး စတာေတြနဲ့ပတ္သက္လို့ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရးနဲ့ ျပည္သူ့အင္အားဦးစီးဌာန  ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီး ဦးခင္ရီကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။ [caption id="attachment_31386" align="alignleft" width="300" caption="လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရးနဲ့ ျပည္သူ့အင္အား ဦးစီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီး ဦးခင္ရီ"][/caption] ေမး-ရခိုင္မွာ အခု ျပန္ျပီးေတာ့ ဆြဲတင္စစ္ပရိုဂရမ္ အစစ္ၾကီးေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူးေပ့ါ။ ေအာက္ေျခမွာ ေကာက္ယူေနတာ႐ွိပါတယ္။ အဲဒါ ဘယ္လို အဆင့္မ်ဳိးပါလဲ ခင္ဗ်ာ။ ေျဖ-  ဆြဲတင္စစ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ဆဲြတင္စစ္ဆိုတာ အရင္ နစက (နယ္စပ္ေဒသလူ၀င္မႈ စစ္ေဆးေရး ကြပ္ကဲမႈအဖြဲ့) ႐ွိတုန္းက သုံးတာေပါ့။ အခုကေတာ့ အိမ္ေထာင္စု လူဦးေရစာရင္း စစ္ေဆးျခင္းနဲ့ သန္းေခါင္စာရင္း အတြက္ က်ေနာ္တို့ ပိုက္ေလာ့ ဧရိယာ သတ္မွတ္ျပီးေတာ့ လုပ္မယ့္ဟာပါ။ အဲဒီဟာကေတာ့ က်ေနာ္ဒီလာမယ့္ ဒီလိုေန့မွာပဲ က်ေနာ္ထင္တယ္ ႐ြာေတြမွာ တခ်ဳိ့ ျဖစ္နိုင္တဲ့႐ြာေတြမွာ က်ေနာ္တို့ဆီက ဒီဂ်ီ (ညြန္ခ်ဳပ္) တို့ဘာတို့ဆင္းျပီးေတာ့ ေဟာေျပာ ေနပါျပီ။ အဆင္ေျပရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို့ စမွာပါ။ အစမ္းေကာက္ေနတာ လက္မခံလို ့ရပ္ထားရတာေပ့ါ။ ေနာက္ဆုံးေကာက္တာေတာ့ ၂၀၁၃ ဧျပီလ ၂၆ ရက္ေန့ အဲဒီတုန္းက ေနာက္ဆုံးေကာက္ခဲ့တာ။ အဲဒီတုန္းကလည္္း အဲလိုပဲ သက္ကယ္ျပင္မွာ ျပသနာတက္လို့ က်ေနာ္တို့ ရပ္ထားတာေပါ့။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို့ ျပန္ေကာက္ဖို့ လုပ္ေနတယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို့ ဆင္းဆင္းျပီး ႐ွင္းျပတယ္။ ဘာျဖစ္လို့လည္းဆို အခု က်ေနာ္တို့ ေကာက္တဲ့ အိမ္ေထာင္စု၀င္လူဦးေရ စာရင္းစစ္ဆးေရး လုပ္ငန္းသည္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို ႐ွင္းျပတာေပါ့။ ဒါက က်ေနာ္တို့ နိုင္ငံတြင္းမွာ ႐ွိတဲ့လူေတြရဲ့ up to date (အခ်ိန္နဲ့တေျပးညီ) ေဒတာ (အခ်က္အလက္) ကိုေကာက္တာ။ အခု ေမြးတဲ့ခေလးေတြ bird certificate (ေမြးစာရင္း) မ႐ွိေသးရင္ ေပးမွာေပါ့။ ေသတ့ဲလူ႐ွိရင္ အခ်ဳိ့ စာရင္းေလွ်ာ့ခ်င္မွေလွ်ာ့မွာေပါ့။ ေျပာင္းေနလို့႐ွိရင္ တိုးမွာေပါ့။ ဒီနိုင္ငံထဲမွာ တေယာက္နဲ့ တေယာက္ ေျပာင္းၾကတာေပါ့။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာက up to date data (ေနာက္ဆံုးရ႐ွိိတဲ့ အခ်က္အလက္) ျဖစ္ေအာင္လုပ္တာ။ ဒီဥစၥာကို တခ်ဳိ့က နားလည္မႈလြဲတဲ့အခါက်ေတာ့လည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ျပီးေတာ့ အေကာက္မခံတာမ်ဳိးေတြ။ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြအမ်ဳိးမ်ဳိး႐ွိမွာေပါ့။ ေမး-၀န္ၾကီးတို့ေျပာတာေတာ့ ဘဂၤါလီ။ သူတို့ကိုယ္သူတို့ေျပာတာကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ။ အဲဒီပုဂၢိုလ္ေတြရဲ့ အခုလုပ္ေနတဲ့အစီအစဥ္နဲ့ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ စုိးရိမ္ပူပန္မႈကို ဘယ္ေလာက္ ေျဖသိမ့္နိုင္မလဲခင္ဗ်။ ေျဖ- က်ေနာ္တို့ အျမဲတမ္းေျပာသလိုေပါ့ေနာ္။ လူမ်ဳိး ၁၃၅ မ်ဳိးမွာေတာ့ ခင္ဗ်ားတို့လည္း သိတာပဲ။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မ႐ွိဘူး။ မ႐ွိေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဟာ က်ေနာ္တို့ လူမ်ဳိးထဲမွာ မပါဘူးလို့ က်ေနာ္တို့ တရား၀င္ ေျပာျပီးသားေပ့ါ။ ခုေကာက္မယ့္ အိမ္ေထာင္စု၀င္ လူဦးေရာစာရင္းမွာလည္း ဒီဥစၥာနဲ့ ျပသနာ႐ွိမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို့က ခိုး၀င္တဲ့သူ႐ွိမ႐ွိဆိုတဲ့အခ်က္ကို အဓိကထား စစ္တာျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒီဥစၥာကို တစ္နည္းတစ္ဖုံစဥ္းစားရမွာေပါ့။ ဒီအပိုဒ္ကို ဖယ္ခ်င္လည္း ဖယ္ထားလိုက္မွာေပါ့။ အဓိကက ဒီမွာ႐ွိတဲ့လူေတြ လူဘယ္ေလာက္႐ွိေနသလဲ။ သန္းေခါင္စာရင္း ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို့ နိုင္ငံေရးနဲ့ မဆိုင္ဘူး။ စစ္ေရးနဲ့လည္းဆိုင္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရးနဲ့ပဲ သက္သက္ဆိုင္တယ္ဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ား ဘာျဖစ္ျခင္းညာျဖစ္ျခင္း ဆိုတာထက္ ဒီေဒသမွာ လူဘယ္ေလာက္႐ွိေနလဲ။ ေယာက္က်ားဘယ္ေလာက္႐ွိလဲ၊ မိန္းမ ဘယ္ေလာက္႐ွိလဲ။ ပညာ႐ွင္ ဘယ္ေလာက္႐ွိေနလဲ။ စတဲ့အခ်က္ေတြေပၚမွာ နိုင္ငံေတာ္ကေနျပီးေတာ့ လက္႐ွိနဲ့ အနာဂတ္ ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ေရး စီမံကိန္းေတြ ဆြဲဖို့ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီကိစၥက သိပ္အေရး မၾကီးဘူး။ က်ေနာ္တို့က က်ေနာ္တို့ (၁၃၅) မ်ဳိးထဲမွာ မပါတဲ့ လူမ်ဳိးေတြအားလုံးကို အျခားထဲမွာ ထည့္ဆြဲသြားမွာေပါ့။ က်ေနာ္တို့အတြက္ စိုးရိမ္စရာ မ႐ွိပါဘူး။ ေမး-အခုမေလး႐ွားမွာ ျမန္မာသိန္းနဲ့ခ်ီ႐ွိေနတယ္။ မေလးအစိုးရက တရားမ၀င္ေနထို္င္သူ ငါးသိန္းဖမ္းမယ္လို့ ေျပာေနတယ္။ ျမန္မာေတြ ေလဘာသက္တမ္းကုန္တာ ဗီဇာသက္တမ္း ကုန္တာ႐ွိသလို တရားမ၀င္ေနသူေတြ႐ွိတယ္ အဲဒီသူေတြ နုိင္ငံသားျဖစ္ရင္ ျပန္လာလို့ရတယ္ဆိုေတာ့ နိုင္ငံသားျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရးကို ဘယ္လိုစိစစ္မလဲခင္ဗ်ာ ေျဖ-ျပည္ပမွာေရာက္ေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြနဲ့ပတ္သက္တဲ့ ဌာန ။ ျပည္ထဲေရးရယ္။ က်ေနာ္တို့ရယ္၊ ေနာက္ အလုပ္သမားရယ္ ေပါင္းလုပ္ေနတာေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို့က ေတာ့ နိုင္ငံသားျဖစ္ေရးကိစၥနဲ့ဆိုင္တာေပါ့။ ဟိုမွာ႐ွိတဲ့ပုဂၢိုလ္သည္ နိုင္ငံသားျဖစ္ေရး၊ မျဖစ္ေရးဆိုတာ ဟိုမွာ ေမာင္ျဖူဆိုပါစို့ဗ်ာ။ ေမာင္ျဖူလို့ အေၾကာင္းၾကားရင္ က်ေနာ္တို့မွာ႐ွိတဲ့စာရင္းနဲ့ ေမာင္ျဖူသည္ နိုင္ငံသားဟုတ္မဟုတ္ လက္ခံစာရင္းနဲ့ တိုက္ၾကည့္လိုက္တာေပါ့။ တိုက္ျပီး က်ေနာ္တို့က ျမန္မာနိုင္ငံသားျဖစ္ပါတယ္ဆိုတာကို ပတ္စပို့ထုတ္ေပးမယ့္စက္႐ွင္ကို ေပးလိုက္တာပဲ။ ပတ္စပို့တ္ဆိုတာကေတာ့ နိုင္ငံကူးလက္မွတ္ဆိုတာ နိုင္ငံသားကိုပဲ ေပးတာပဲေလ။ က်ေနာ္တို့တာ၀န္ကေတာ့ နိုင္ငံသားျဖစ္ေရး မျဖစ္ေရး ဆုံးျဖတ္ေပးဖို့သက္သက္ပဲ။ ဆုံးျဖတ္ေပးဖို့ဆိုတာလည္း ခင္ဗ်ားေျပာခ်င္တဲ့ဟာေတြအကုန္လုံး က်ေနာ္တို့မွာ လက္ခံစာရင္း႐ွိျပီးသား ေမာင္ျဖူလို့ေျပာလိုက္ရင္ ေမာင္ျဖူသည္ အေဖဘယ္သူလဲ၊ အေမဘယ္လူလဲ၊ ဘာလူမ်ဳိးလဲ၊ ဘယ္မွာေနလဲဆိုတာ ဒီ မွတ္တမ္း (ရီေကာ့ဒ္) ေတြ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ရီေကာ့ဒ္ေတြက ႐ွိျပီးသားျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ေပးတာနဲ့ က်ေနာ္တို့က စီစစ္လို့ရတယ္၊ ေေနာ္ ဟုတ္လား။ သူက နာမည္သာမွန္ပါေစ ေမာင္ျဖူကို ေမာင္ဘလို့ ေျပာေနရင္ေတာ့ စစ္ေဆးရတာ ခက္တာေပါ့။ က်ေနာ္တို့က နိုင္ငံသား စိစစ္ေရးကိစၥတစ္ခုပဲလုပ္ေပးတယ္။ ေမး-တနုိင္ငံလုံး သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူေရးဟာ ၂၀၁၄မွာလုပ္မယ္။ အဲဒီအလုပ္ရဲ့ ေနာက္ဆုံးျဖစ္ထြန္းမႈကို ေျပာျပပါ။ ေျဖ- သန္းေခါင္စာရင္းက ၂၀၁၄ မွာေကာက္မွာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို့က အပိုင္းေလးပိုင္းနဲ့လုပ္ေနပါတယ္။ ပထမပိုင္းက ၾကိုတင္ျပင္ဆင္တဲ့အပိုင္းပါ။ ဒါကေတာ့ ခင္ဗ်ားတို့သိတဲ့အတိုင္းပဲ ၁၉၈၃ က ေနာက္ဆုံး တစ္တိုင္းျပည္လုံးအတိုင္းအတာနဲ့ ေကာက္ခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ နွစ္ေပါင္းသုံးဆယ္ၾကာသြားျပီ။ အဲေတာ့ ၾကိုတင္ျပင္ဆင္ေရးကို က်ေနာ္တို့ အခ်ိန္အမ်ားၾကီးယူလိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို့က အဲဒီေကာင္ကို သုံးဆယ့္ငါး) ေလာက္ ယူလိုက္တယ္။ ၾကိုတင္ျပင္ဆင္ေရးျပီးရင္ ေျမျပင္မွာ ဆင္းေကာက္တဲ့အပိုင္း အဲဒါက မတ္လ ၃၀ ရက္ေန့ကေနျပီးေတာ့ ဧျပီလ ၁၀ ရက္ေန့ထိ (၁၂) ရက္လုပ္ပါမယ္။ တစ္တိုင္းျပည္လုံးမွာ အၾကမ္းဖ်ဥ္း လူဦးေရက သန္းေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္႐ွိတယ္။ အိမ္ေထာင္စု (၁၁) သန္း႐ွိတယ္။ အိမ္ေထာင္စု (၁၀၀) (၁၅၀) ေလာက္ကို စာရင္းေကာက္ကြက္ တစ္ကြက္ သတ္မွတ္လိုက္တာေပါ့ အၾကမ္းဖ်ဥ္း။ အဲလို သတ္မွတ္လို္က္လို့႐ွိရင္ အဲဒီေကာက္ကြက္ တစ္ကြက္မွာ စာရင္းေကာက္မယ့္သူ တစ္ေယာက္ေကာက္မယ္။ သူ့ေပၚမွာ ၾကီးၾကပ္တဲ့သူ႐ွိတယ္။ ေကာက္မယ့္သူက တစ္သိန္း မွန္းေျခ႐ွိတယ္။ ေကာက္ကြက္က တစ္သိန္း႐ွိတာကိုး။ သူ့ကို ၾကီးၾကပ္မယ့္သူက ငါးကြက္မွာ တစ္ေယာက္ဆိုေတာ့ နွစ္ေသာင္းေလာက္႐ွိတယ္။ တစ္သိန္းနွစ္ေသာင္းေလာက္နဲ့လုပ္မွာ။ အဲဒီေတာ့ စာရင္းေကာက္ဖို့ အတြက္ ၾကိုတင္ျပင္ဆင္ေရးေတြလုပ္လာတာ ေတာ္ေတာ္အေျခခို္င္လာျပီ။ အခု ဒီကာလေလးသည္ ၾကိုတင္ျပင္ဆင္ေရးကာလရဲ့ capacitiy campaign လူထုကို ဆင္းျပီး ပညာေပးရမယ့္ကာလ။ ဟာ ေမးခြန္းေတြက ဘယ္လိုဟာမ်ဳိးေတြ ေမးမယ္ေဟ့။ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ၾကေဟ့။ ေၾကာက္စရာမလိုဘူး။ ဒီဥစၥာက ခင္ဗ်ားတို့ရဲ့ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ သာ ေဆာင္႐ြက္ေနတာ။ နားလည္ေအာင္ ျပည္သူကို ႐ွင္းျပရမယ့္ ကာလျဖစ္ေနတယ္။ နိုင္ငံမွာ ေက်း႐ြာေပါင္းက ေျခာက္ေသာင္းေလးေထာင္႐ွိေတာ့ ဒါေတြ က်ေနာ္တို့ ကေလးစကားေျပာရင္ေတာ့ အသားကုန္ လိုက္ေျပာျပီးေတာ့ ႐ွင္းျပေနတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါပါ။ နိုင္ငံျခားမွာ တရား၀င္ေရာက္ေနတဲ့သူေတြအားလုံးကေတာ့ သံ႐ုံးမွာ အခြန္ေဆာင္တာ ႐ွိတယ္ေလ။ ဆယ္ရာခို္င္နႈန္း။ သံ႐ုံးေတြကေန စာရင္းရတယ္။ တခ်ဳိ့ေတြက်လည္း တရားမ၀င္ လာတာလည္း ႐ွိရင္႐ွိမယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို့က သက္ဆို္င္ရာ အိမ္ေထာင္စုမွာ ေကာက္တာကိုး။ ဗမာျပည္မွာ႐ွိတဲ့ ခုနေျပာသလို အိမ္ေျခ (၁၅၀) မွာ တစ္ကြက္ ။ တစ္ကြက္မွာ တစ္ေယာက္ဆင္းေကာက္ေတာ့ အဲဒီမွာေမးတဲ့ ေမးခြန္း ေလးဆယ္မွာ - က်ေနာ္ ေမးခြန္းနံပါတ္အတိအက်မမွတ္မိဘူး ေလးဆယ္မွာ အဲဒါေတြပါတယ္။ ဆိုပါစို့ ခင္ဗ်ားသားက ဘယ္မွာေရာက္ေနလဲ။ အဲ က်ေနာ့္သားကေတာ့ ယုိးဒယားေရာက္ေနတယ္။ ဘယ္ေရာက္ေနတယ္ စသျဖင့္ ဒီဥစၥာသည္ သူ့ရဲ့ရာဇ၀တ္မႈ ေနာက္ေၾကာင္းနဲ့ ဘာမွလည္း မဆိုင္ဘူး။ ဒီဥစၥာက တရားဥပေဒအရ သူ့ကို ခိုးသြားလည္း အေရးယူမွာမဟုတ္ဘူး၊ အဲဒီအလုပ္က က်ေနာ္တို့ အလုပ္လည္း မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို့က ကိုယ့္လူေတြ ဘယ္နိုင္ငံမွာ ႐ွိသလဲဆိုတာ ေကာက္တာ။ အဲဒီေတာ့ ဥပမာ ေျပာလို့႐ွိရင္ ဒီတစ္ကယ္လုပ္မယ့္ ၂၀၁၄ ခုနွစ္ မတ္လ ၃၀ ရက္ေန့မွာလုပ္မယ့္လုပ္ငန္းၾကီးသည္ အဆင္ေျပ၊ မေျပကို ပိုင္းေလာ့လုပ္ရတယ္ စမ္းသပ္ေပါ့။ ပိုင္းေလ့ာစမ္းသပ္ခ်က္ကို တနွစ္တိတိလုပ္ေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၃ မတ္လ ၃၀ မွာ ဧျပီလ ၁၀ ရက္ေန့ထိ ပိုင္းေလာ့ လုုပ္ျပီးျပီ။ တစ္နိုင္ငံလုံးအတိုင္းအတာနဲ့လုပ္တယ္။ တျပည္လုံးၾကီးေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ တျပည္လုံးမွာ တိုင္းနဲ့ျပည္နယ္ ၁၄ ခုမွာ ျမို့နယ္န ၂၀ ေ႐ြးျပီး ေကာက္လိုက္တယ္။ ေကာက္လိုက္တဲ့အခါမွာ ဘာသြားေပၚလဲဆိုေတာ့ ေကာက္တဲ့နွစ္ဆယ္မွာ က်ဳပ္တို့ဆီမွာ ႐ွိတဲ့လူေတြမွာ အမ်ားစုသည္ ယိုးဒယားကို သြားေနတယ္။ အနည္းစုသည္ အေမရိကားကို သြားေနတယ္။ ေယာက္က်ားေလးနဲ့ မိန္းခေလးမွာ ေယာက္က်ားေလး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သြားေနတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြေပၚတယ္။ အဲဒီအိမ္မွာ အိမ္ေထာင္ဦးစီးရဲ့ ေျပာၾကားခ်က္ကိုပဲယူမယ္။ ခိုးလမ္းကသြားတာလား တရား၀င္သြားတာလား က်ေနာ္တို့ မသိဘူး။ က်ေနာ္တို့ ဥပေဒမွာကိုက ဒီဥစၥာက confidential (အတြင္းေရးကိစၥ) ပဲ။