ဒုတိယမ္ပိ နောက်ဆုံးမဲ
ပိုင်စိုး
·
November 19, 2020
ပါတီတံဆိပ်ပါ အင်္ကျီအနီရဲရဲဝတ်ထားသူအချို့ စုစုရုံးရုံးလှုပ်ရှားနေသည်။ အချို့က ထမင်းစားနေပြီး အချို့က စားသောက်သူများအတွက် ပြင်ဆင်လုပ်ကိုင်ပေးနေသည်။ အချိန်ကား ရွေးကောက်ပွဲပြီးကာစ အခြားဒေသများလို အောင်ပွဲခံ ကျွေးမွေးပွဲတခုဖြစ်နိုင်သည်။ သို့သော် မတူသည်က အသံချဲ့စက်နှင့် သီချင်းများ ဖွင့်ထားခြင်းမရှိ။ အားလုံးက တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ်၊ မျက်နှာများတွင် အပြုံးသိပ်မရှိကြ။ သူတို့ထဲမှ အချို့က ဒီရွာကမဟုတ်သလို အချင်းချင်း သေသေချာချာ မသိကျွမ်းကြသူများ။
လှေကား ၄ ထစ်သာရှိသည့် အိမ်ကလေးအပေါ်တွင် လူတစ်ယောက်မှ မရှိ။ အိမ်ဘေးအရိပ်ရသည့်နေရာနှင့် ယာယီမိုးထားသည့် ကန်စအောက်မှ ဖျာခင်းပေါ်တွင်သာ ထမင်းစားသူ၊ စားပြီး၍ ရေနွေးကြမ်းသောက်သူတို့ ရှိနေသည်။
အဆိုပါအိမ်ကလေးရှိရာအရပ် မင်းကင်းမြို့နယ်ဟာ အန်အယ်လ်ဒီထောက်ခံသူများအတွက် အခုရွေးကောက်ပွဲက ပျော်စရာပင်ဖြစ်မည်။ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင်ရှုံးခဲ့သည့်နေရာများကို မဲထောင်သောင်းကျော်အသာဖြင့် ပြန်အနိုင်ရ သွား၍ဖြစ်သည်။
ထိုအထဲတွင် မင်းကင်းမြို့နယ်ထဲက ကျောက်အိုးဆိုသည့်ရွာလေးတွင်လည်း ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ၃ နေရာလုံး အရှုံးကို ယခုတော့ ၃ နေရာလုံး အနိုင်ပြန်ရလိုက်သည်။
“ပြည်သူရော၊ အမျိုးသားရော၊ တိုင်းမှာရော မဲ ၁၀၀ ကျော်နဲ့နိုင်တယ်။ ၂၀၁၅ တုန်းကတော့ ၁၀၀ ကျော်နဲ့ ရှုံးခဲ့တာ” ဟု အန်အယ်လ်ဒီပါတီ၏ မဲရုံကိုယ်စားလှယ် ကိုမြတ်ဌေးက ပြောသည်။
အန်အယ်လ်ဒီပါတီ အနိုင်ရစေသည့်မဲများထဲတွင် စောစောက လူအများကို စုရုံးဖို့ အကြောင်းဖြစ်လာစေခဲ့သူ ကျောက်အိုးရွာသူ မဝေဝေလင်း၏ ဆန္ဒမဲများလည်းပါနေသည်။
စောစောက လူစုရှိနေသည့်ဘေးကအိမ် သက်ငယ်အမိုးတန်းနှင့် ထရံကျဲကျဲနံရံကြား လပ်နေသည့်နေရာတွင် ဓာတ်ပုံအချို့ချိတ်ထားသည်။ ထိုအထဲကမှ မိသားစုအားလုံးနီးပါး ပါသည့်ဓာတ်ပုံ ၂ ပုံတွင် မဝေဝေလင်းကို တွေ့နိုင်သည်။
သို့သော် အခု သူ မရှိတော့ပြီ ။ သူမဲပေးခဲ့သည့် အန်အယ်လ်ဒီပါတီ နိုင်သွားသည်ကို သူ မသိနိုင်တော့။ မဝေဝေလင်းတစ်ယောက် လူ့လောကကနေ အပြီးအပိုင်ထွက်ခွာသွားပေပြီ။
သူ့အသက်က ၂၃ နှစ်။ ငယ်ငယ်ကတည်းက ချူချာခဲ့သော်လည်း သွေးကင်ဆာ ဆိုသည့်အဖြေကို ယခု ကိုဗစ်ကာလမတိုင်ခင်မှ သိခဲ့ရသည်။
“ပတ်ဝန်းကျင်က လူတွေက မန္တလေးဆေးရုံကြီးကို သွားပြဖို့ တိုက်တွန်းကြတာနဲ့ သွားပြဖြစ်တယ်။ သွေးကင်ဆာ ဆိုတာ သိရတယ်။ သမီးကိုတော့ မပြောခဲ့ပါဘူး။ ဆေးရုံက ဆက်နေဖို့ပြောပေမယ့် ငွေမတတ်နိုင်တာရယ်၊ အိမ်မှာ ကလေးတွေပဲ ကျန်ခဲ့တာရယ်ကြောင့် တစ်ရက်ပဲနေပြီး ပြန်လာခဲ့တယ်” ဟု သူ့မိခင် ဒေါ်ခင်မြင့်ဦးက ပြောသည်။
ငယ်စဉ်ကတည်းက မကြာခဏ နေမကောင်းဖြစ်၊ ဗိုက်နာပြီး၊ ကိုယ်လက် ဖောရောင်တတ်သော်လည်း ဘာရောဂါမှန်းသူတို့မသိခဲ့။ မိသားစုက လက်လုပ်လက်စားများဖြစ်သည်မို့ အချိန်တန်လျှင် ကောက်စိုက်၊ လယ်အငှားရိတ်ပြီး ရုန်းကန် နေရသည်။
မဝေဝေလင်းလည်း ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်ဖြင့် ကျောင်းထွက်ပြီး မိဘများကို လိုက်ကူရသည်။ နေမကောင်းဖြစ်ဖန်များလာပြီး မခံမရပ်နိုင်လာလျှင်တော့ အိမ်မှာငွေရှိလျှင် အိမ်မှငွေဖြင့်၊ မရှိလျှင်တော့ ပတ်ဝန်းကျင်ထံ အလှူခံပြီး မြို့ပေါ် ဆေးခန်းသွားပြရသည်ဟု ဒေါ်ခင်မြင့်ဦးက ပြောသည်။
မန္တလေးဆေးရုံကြီးကို သွားပြဖြစ်သည်က ကိုဗစ်မတိုင်ခင်ကဖြစ်သည်။ ဆေးရုံက ပြန်လာပြီးသည့် နောက်တွင်တော့ တခွေခွေ တမှိုင်မှိုင်ဖြင့် အိပ်ရာထဲတွင်သာ လဲနေတော့သည်ဟု မိခင်ဖြစ်သူက ပြောသည်။
ကိုဗစ်ကာလ အလုပ်အကိုင်လည်းမကောင်း၊ အသွားအလာလည်းခက်သဖြင့် နောက်ထပ်လည်း ဆေးရုံ ဆေးခန်း မသွားဖြစ်တော့ဟု ဆိုသည်။ သွေးကင်ဆာ၏အကြောင်း သူတို့ သေချာနားလည်ပုံလည်းမပေါ်။
သည်လိုနှင့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲက နီးလာသည်။ သူတို့မိသားစုဝင်တွေထဲက အသက်ပြည့်ပြီးသူ ၄ ယောက် မဲစာရင်းတွင်ပါသည်။ မဝေဝေလင်း၏ ညီမ မဝေဝေပိုးက ယခုမှ အသက်ပြည့်၍ ပထမဆုံး မဲပေးရမည်ဖြစ်သည်။
ကိုဗစ်ကလည်း မလျော့။ ရွေးကောက်ပွဲကို ကိုဗစ်နှင့်အပြိုင်ကျင်းပရမည်ဖြစ်သဖြင့် ယခင်နှင့်မတူသည့် ပုံစံများ၊ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးအတွက် လိုအပ်သည်များကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်သည်။
ယခင်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ရှိသူများက ယင်းနေ့တွင် တာဝန်ကျမည့်သူများ၊ မဖြစ်မနေ ခရီးသွားရမည့်သူများသာဖြစ်သည်။ ယခုရွေးကောက်ပွဲတွင်တော့ အသက် ၆၀ နှင့်အထက် သက်ကြီး ရွယ်အိုများ၊ မကျန်းမမာဖြစ်နေသူများကို ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ပြုထားသည်။
ကော်မရှင်ရုံးခွဲများသို့ လာနိုင်သူများ ရုံးသို့လာပေးနိုင်ပြီး မလာနိုင်သူများကိုမူ အိမ်တိုင်ရာရောက် မဲပေးနိုင်ရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။ ဤနည်းဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲနေ့တွင် လူအများစုရုံးရမည်ကို တတ်နိုင်သမျှ နည်းအောင် စီမံခြင်းဖြစ်သည်။
ကျောက်အိုးရွာထဲတွင်လည်း ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်များက ကြိုတင်မဲလိုက်လံကောက်ကြသည်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ရွာကျောင်းမှာဖွင့်ထားသည့် မဲရုံမှာ မဝေဝေလင်း မဲပေးခဲ့ဖူးသည်။ ယခုတော့ အိပ်ရာထဲ လဲနေသည်မှာ မိဘတွေထူမှ ထရသည့်အခြေအနေဖြစ်လေရာ မဲသွားပေးဖို့က မဖြစ်နိုင်သလောက်ပင်။ သို့နှင့် မိဘများကို ကြိုတင်မဲပေးချင်ကြောင်းပြောသည်။
“(နိုဝင်ဘာ) ၆ ရက်နေ့က လူကြီးတွေကို သွားပြောတယ်။ ၇ ရက်နေ့ နေ့လယ်မှာ မဲလာကောက်တယ်။ လူ ၂၀ အစိတ်လောက်လောက်တော့ရှိမယ်။ ကော်မရှင်လူကြီးတွေနေမှာပေါ့။ အိမ်ပေါ်မှာက ပူတော့ သမီးကို အိမ်အောက်က သစ်ပုံပေါ်မှာခေါ်ထားပေးတယ်။ မဲရုံမှူး ဆရာကြီးကို သမီးက သူပေးချင်တဲ့ ပါတီကို လက်ညိုးထိုးပြတယ်။ ဆရာကြီးက တံဆိပ်တုံးထုပေးတယ်” ဟု မိခင် ဒေါ်ခင်မြင့်ဦးက ပြောသည်။
လူအများရှေ့တွင်မဲပေးရသော်လည်း သမီးဖြစ်သူက သူပေးချင်သည့်ပါတီကို တိတိကျကျပြောပြီး မဲထည့်ခဲ့သည် ဟုလည်း ဆိုသည်။
၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်။ မနက်စောစောပိုင်း ၁ နာရီခန့်တွင်တော့ မဝေဝေလင်းရောဂါက ပိုဆိုးလာသည်။ ထိုအချိန်တွင်မှတော့ ဘာမှလည်း မလုပ်နိုင်ကြ။ သိပ်မကြာခင်မှာပဲ ဆုံးပါးသွားတော့သည်။
သို့သော် သူ သတိရှိနေဆဲတွင်တော့ သူမဲပေးခဲ့သည့်ပါတီ အနိုင်ရသွားလားဟု မေးဖြစ်အောင် မေးသွားခဲ့သည်။ ထို မေးခွန်းအတွက် တိကျ သေချာသည့်အဖြေက သူ မရှိသည့်နောက် တစ်ရက်အတွင်းသိရသည်။
ပြည်သူ့လွှတ်တော်အတွက် အန်အယ်လ်ဒီကိုယ်စားလှယ်က မဲ ၄၀,၀၀၀ ကျော်၊ ဒုတိယအများဆုံး ရသည့် ပါတီက ၂၈,၀၀၀ ကျော်ရသည်။ တိုင်းလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် ၂ တွင် အန်အယ်လ်ဒီက မဲ ၃၀၀၀ ခန့်ဖြင့် အနိုင်ရကြောင်း မင်းကင်းမြို့နယ် အန်အယ်လ်ဒီ ဒု ဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။ ထို ၂ နေရာမှာ ၂၀၁၅ တုန်းက အန်အယ်လ်ဒီရှုံးခဲ့သည့်နေရာများဖြစ်သည်။
မဲရလဒ်ကို မဝေဝေလင်းတစ်ယောက် သေသေချာချာ သိခွင့်မရခဲ့သော်လည်း သူတို့ရွာ ကျောက်အိုးတွင်ရော၊ မင်းကင်းမြို့နယ် အတွက်ရော သူ ပေးခဲ့သည့် မဲများက အနိုင်မဲများအတွက် အားဖြည့်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ဒီသတင်းက ရွာနီးချုပ်စပ်နှင့် မင်းကင်းမြို့ပေါ်အထိ ပျံ့နှံ့သွားသည်။
ထိုနေ့မနက် ရွေးကောက်ပွဲ စတင်ပြီး ရွာကလူအများ အားတက်သရော မဲပေးကြသည်။ အိမ်ခြေ ၃၅၀ ကျော်ရှိသည့် ကျောက်အိုးရွာတွင် ထိုနေ့က လူ ၇၅၇ ယောက် မဲလာပေးခဲ့သည်။ ထိုအထဲတွင် မဝေဝေလင်း၏ မိဘများလည်းပါသည်။ သင်္ဂြိုလ်နီးဆဲဆဲ သမီးကိုထားခဲ့ပြီး မဲရုံသို့ ကိုယ်တိုင် မဲသွားပေးခဲ့ကြသေးသည်။
“သူတို့အိမ်မှာ နာရေးရှိနေတော့ စောင့်ဖို့အဆင်မပြေတဲ့အကြောင်း တာဝန်ရှိသူတွေကို ပြောပေးတော့ သူတို့လာတာနဲ့ မဲပေးခိုင်းတယ်။ နေ့လယ် ၂ နာရီလောက်ဆိုတော့ တန်းစီစောင့်နေသူတွေရှိတယ်လေ” ဟု မဲရုံကိုယ်စားလှယ် ကိုမြတ်ဌေးက ပြောသည်။
မဲပေးပြီးသွားသည့် ရွာရှိလူငယ်များကလည်း နာရေးအတွက် လိုအပ်သည်များကို ကူညီလုပ်ကိုင်ပေးကြ၍ လိုက်ပို့သူ အနည်းငယ် လျော့သည်ဟု ဆိုနိုင်သော်လည်း ထိုနေ့လယ်ပိုင်းတွင်ပင် သင်္ဂြိုလ်ပြီးစီးသွားသည်။
ထိုအကြောင်းကို ကြားသည့် မင်းကင်းပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ်ဝင်ပြိုင်သူ လက်ရှိ ဆောက်လုပ်ရေး ဒု ဝန်ကြီးက နောက်တနေ့တွင် ကျန်ရစ်သူမိသားစုအတွက် ငွေကျပ် တစ်သိန်း ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။
အနီးအနားရွာများမှ ပါတီဝင်များ၊ ပါတီထောက်ခံသူများကလည်း သတင်းလာမေးကြသည်။ နာရေးအိမ် ဖြစ်သည်မို့ ပါတီအောင်ပွဲအတွက် ဝမ်းမြောက်ကြောင်း သူတို့မပြောနိုင်။ သို့သော် ဝမ်းနည်းစကားထက် လေးစားဂုဏ်ယူကြောင်းကိုသာ ပြောကြသည်။
သတင်းလာမေးသူများက နေ့စဉ်လိုလို တဖွဲဖွဲ လာနေကြလေရာ ရက်လည်နေ့တွင်တော့ လူပိုများပြီး ဆန် ၇ တင်းချက် ထမင်းကျွေးလိုက်ရသည်။ ဒါကလည်း သူတို့မှာ ရှိ၍တော့မဟုတ်။ ပတ်ဝန်းကျင်အသိုင်းအဝိုင်းများက နိုင်ရာနိုင်ရာ တာဝန်ယူ ကူညီကြခြင်းသာဖြစ်သည်။
မဝေဝေလင်း မသိလိုက်သည့်အကြောင်း ၂ ခုရှိသည်။ သူ့တွင် သွေးကင်ဆာရောဂါရှိခဲ့ကြောင်း သူ မသိ၊ သူ မဲပေးသည့်ပါတီ အနိုင်ရကြောင်း သူ မသိ။
သို့သော် ကျန်ရစ်သူအားလုံးသိဖို့ရာ စကားလုံးမပါသည့် စကားများစွာ သူ ပြောပြခဲ့သည်။ ဒါကို ကျန်ရစ်သူတို့ အမြဲကြားနေပါလိမ့်မည်။
မဝေဝေလင်းသည် သူ့ ကျန်းမာရေးကို ပြန်ကောင်းလာအောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့သော်ငြားလည်း လုပ်စရာရှိသည့် နိုင်ငံသားတစ်ယောက်၏ တာဝန်ကို မကွယ်လွန်ခင်မှာ ဖြစ်မြောက်အောင်လုပ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။ ခုတော့ မဝေဝေလင်းတစ်ယောက် သူချစ်သည့် မိသားစု၊ သူတွယ်တာသည့် ကျေးရွာ၊ သူမြတ်နိုးတန်ဖိုးထားသည့် နိုင်ငံ၊ သူ ဝန်းရံထောက်ခံအားပေးသည့် ပါတီ အားလုံးကို စွန့်ခွာချန်ရစ်ထားခဲ့ပြီဖြစ်သည်။
ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတခုတည်ဆောက်ရန် ရွေးကောက်ပွဲသည် အဓိကအကျဆုံးနေရာက ပါဝင်သည်။ ထိုရွေးကောက်ပွဲများတွင် ရွေးချယ်ခံရသည့် ကိုယ်စားလှယ်များက အစိုးရကို ထိန်းကျောင်းခြင်း၊ နိုင်ငံအတွက် လိုအပ်သည့် ဥပဒေများကို ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ရုပ်သိမ်းခြင်း၊ အသစ်ရေးခြင်း စသည်တို့ကိုလုပ်သည်။ ဒေသအလိုက် လိုအပ်ချက်များကို တင်ပြတောင်းဆိုကြသည်။
ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ပြည်သူတို့ တက်တက်ကြွကြွပါဝင်ခြင်းက ထိုရွေးကောက်ပွဲ၏ အောင်မြင်မှုရေချိန် ဖြစ်သည်။ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သူတို့၏ ဂုဏ်လည်းဖြစ်သည်။
ယခု ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၃၇၂ သိန်းကျော်ရှိပြီး ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်က မဲလာပေးခဲ့ကြသည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဆိုထားသည်။ မဲပေးခြင်းက ပြည်သူတို့၏ အခွင့်အရေးဖြစ်ပြီး မိမိတို့အတွက် ကိုယ်စားလှယ်ကို ရွေးချယ်နိုင်သည်။ မဲမပေးဘဲ နေခြင်းကလည်း နိုင်ငံသားတယောက်၏ အခွင့်အရေးပင်ဖြစ်ပြီး ရွေးချယ်ခွင့်ကိုတော့ ဆုံးရှုံးခံရသည်။
မည်သည့်ပါတီ၊ ကိုယ်စားလှယ်ကို ရွေးချယ်သည်ပင်ဖြစ်စေ မိမိအခွင့်အရေး၊ မိမိရွေးချယ်ခွင့်နှင့်အတူ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခြင်းက နိုင်ငံသားတယောက်၏ တာဝန်ကို ကျေပွန်ပြခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
မင်းကင်းသားတို့ အောင်ပွဲခံနေလိမ့်မည်။ ထို့အတူ ကျောက်အိုးသားတို့လည်း အောင်ပွဲခံနေလိမ့်မည်။ ဘဝနေဝင် နောက်ဆုံးအချိန်ရောက်နေသော်လည်း ရှေ့တွင်ရောက်လာသည့် တာဝန်ကို နိုင်ငံသားတစ်ယောက်ပီသစွာ ထမ်းဆောင်ပြခဲ့သည့် မဝေဝေလင်းအကြောင်းကိုလည်း သူတို့ ပြောဖြစ်နေပါလိမ့်မည်။
မင်းကင်းအတွက် ၅ နှစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ကိုယ်စားပြုပေးမည့် ကိုယ်စားလှယ်တို့ကို သူလည်း ပါဝင် ရွေးချယ်ပေးခဲ့သည်မဟုတ်လား …။
(သိုးဖြူ)
အဆိုပါအိမ်ကလေးရှိရာအရပ် မင်းကင်းမြို့နယ်ဟာ အန်အယ်လ်ဒီထောက်ခံသူများအတွက် အခုရွေးကောက်ပွဲက ပျော်စရာပင်ဖြစ်မည်။ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတွင်ရှုံးခဲ့သည့်နေရာများကို မဲထောင်သောင်းကျော်အသာဖြင့် ပြန်အနိုင်ရ သွား၍ဖြစ်သည်။
ထိုအထဲတွင် မင်းကင်းမြို့နယ်ထဲက ကျောက်အိုးဆိုသည့်ရွာလေးတွင်လည်း ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ၃ နေရာလုံး အရှုံးကို ယခုတော့ ၃ နေရာလုံး အနိုင်ပြန်ရလိုက်သည်။
“ပြည်သူရော၊ အမျိုးသားရော၊ တိုင်းမှာရော မဲ ၁၀၀ ကျော်နဲ့နိုင်တယ်။ ၂၀၁၅ တုန်းကတော့ ၁၀၀ ကျော်နဲ့ ရှုံးခဲ့တာ” ဟု အန်အယ်လ်ဒီပါတီ၏ မဲရုံကိုယ်စားလှယ် ကိုမြတ်ဌေးက ပြောသည်။
အန်အယ်လ်ဒီပါတီ အနိုင်ရစေသည့်မဲများထဲတွင် စောစောက လူအများကို စုရုံးဖို့ အကြောင်းဖြစ်လာစေခဲ့သူ ကျောက်အိုးရွာသူ မဝေဝေလင်း၏ ဆန္ဒမဲများလည်းပါနေသည်။
စောစောက လူစုရှိနေသည့်ဘေးကအိမ် သက်ငယ်အမိုးတန်းနှင့် ထရံကျဲကျဲနံရံကြား လပ်နေသည့်နေရာတွင် ဓာတ်ပုံအချို့ချိတ်ထားသည်။ ထိုအထဲကမှ မိသားစုအားလုံးနီးပါး ပါသည့်ဓာတ်ပုံ ၂ ပုံတွင် မဝေဝေလင်းကို တွေ့နိုင်သည်။
သို့သော် အခု သူ မရှိတော့ပြီ ။ သူမဲပေးခဲ့သည့် အန်အယ်လ်ဒီပါတီ နိုင်သွားသည်ကို သူ မသိနိုင်တော့။ မဝေဝေလင်းတစ်ယောက် လူ့လောကကနေ အပြီးအပိုင်ထွက်ခွာသွားပေပြီ။
သူ့အသက်က ၂၃ နှစ်။ ငယ်ငယ်ကတည်းက ချူချာခဲ့သော်လည်း သွေးကင်ဆာ ဆိုသည့်အဖြေကို ယခု ကိုဗစ်ကာလမတိုင်ခင်မှ သိခဲ့ရသည်။
“ပတ်ဝန်းကျင်က လူတွေက မန္တလေးဆေးရုံကြီးကို သွားပြဖို့ တိုက်တွန်းကြတာနဲ့ သွားပြဖြစ်တယ်။ သွေးကင်ဆာ ဆိုတာ သိရတယ်။ သမီးကိုတော့ မပြောခဲ့ပါဘူး။ ဆေးရုံက ဆက်နေဖို့ပြောပေမယ့် ငွေမတတ်နိုင်တာရယ်၊ အိမ်မှာ ကလေးတွေပဲ ကျန်ခဲ့တာရယ်ကြောင့် တစ်ရက်ပဲနေပြီး ပြန်လာခဲ့တယ်” ဟု သူ့မိခင် ဒေါ်ခင်မြင့်ဦးက ပြောသည်။
ငယ်စဉ်ကတည်းက မကြာခဏ နေမကောင်းဖြစ်၊ ဗိုက်နာပြီး၊ ကိုယ်လက် ဖောရောင်တတ်သော်လည်း ဘာရောဂါမှန်းသူတို့မသိခဲ့။ မိသားစုက လက်လုပ်လက်စားများဖြစ်သည်မို့ အချိန်တန်လျှင် ကောက်စိုက်၊ လယ်အငှားရိတ်ပြီး ရုန်းကန် နေရသည်။
မဝေဝေလင်းလည်း ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်ဖြင့် ကျောင်းထွက်ပြီး မိဘများကို လိုက်ကူရသည်။ နေမကောင်းဖြစ်ဖန်များလာပြီး မခံမရပ်နိုင်လာလျှင်တော့ အိမ်မှာငွေရှိလျှင် အိမ်မှငွေဖြင့်၊ မရှိလျှင်တော့ ပတ်ဝန်းကျင်ထံ အလှူခံပြီး မြို့ပေါ် ဆေးခန်းသွားပြရသည်ဟု ဒေါ်ခင်မြင့်ဦးက ပြောသည်။
မန္တလေးဆေးရုံကြီးကို သွားပြဖြစ်သည်က ကိုဗစ်မတိုင်ခင်ကဖြစ်သည်။ ဆေးရုံက ပြန်လာပြီးသည့် နောက်တွင်တော့ တခွေခွေ တမှိုင်မှိုင်ဖြင့် အိပ်ရာထဲတွင်သာ လဲနေတော့သည်ဟု မိခင်ဖြစ်သူက ပြောသည်။
ကိုဗစ်ကာလ အလုပ်အကိုင်လည်းမကောင်း၊ အသွားအလာလည်းခက်သဖြင့် နောက်ထပ်လည်း ဆေးရုံ ဆေးခန်း မသွားဖြစ်တော့ဟု ဆိုသည်။ သွေးကင်ဆာ၏အကြောင်း သူတို့ သေချာနားလည်ပုံလည်းမပေါ်။
သည်လိုနှင့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲက နီးလာသည်။ သူတို့မိသားစုဝင်တွေထဲက အသက်ပြည့်ပြီးသူ ၄ ယောက် မဲစာရင်းတွင်ပါသည်။ မဝေဝေလင်း၏ ညီမ မဝေဝေပိုးက ယခုမှ အသက်ပြည့်၍ ပထမဆုံး မဲပေးရမည်ဖြစ်သည်။
ကိုဗစ်ကလည်း မလျော့။ ရွေးကောက်ပွဲကို ကိုဗစ်နှင့်အပြိုင်ကျင်းပရမည်ဖြစ်သဖြင့် ယခင်နှင့်မတူသည့် ပုံစံများ၊ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးအတွက် လိုအပ်သည်များကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်ပြန်သည်။
ယခင်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ရှိသူများက ယင်းနေ့တွင် တာဝန်ကျမည့်သူများ၊ မဖြစ်မနေ ခရီးသွားရမည့်သူများသာဖြစ်သည်။ ယခုရွေးကောက်ပွဲတွင်တော့ အသက် ၆၀ နှင့်အထက် သက်ကြီး ရွယ်အိုများ၊ မကျန်းမမာဖြစ်နေသူများကို ကြိုတင်မဲပေးခွင့်ပြုထားသည်။
ကော်မရှင်ရုံးခွဲများသို့ လာနိုင်သူများ ရုံးသို့လာပေးနိုင်ပြီး မလာနိုင်သူများကိုမူ အိမ်တိုင်ရာရောက် မဲပေးနိုင်ရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။ ဤနည်းဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲနေ့တွင် လူအများစုရုံးရမည်ကို တတ်နိုင်သမျှ နည်းအောင် စီမံခြင်းဖြစ်သည်။
ကျောက်အိုးရွာထဲတွင်လည်း ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်များက ကြိုတင်မဲလိုက်လံကောက်ကြသည်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ရွာကျောင်းမှာဖွင့်ထားသည့် မဲရုံမှာ မဝေဝေလင်း မဲပေးခဲ့ဖူးသည်။ ယခုတော့ အိပ်ရာထဲ လဲနေသည်မှာ မိဘတွေထူမှ ထရသည့်အခြေအနေဖြစ်လေရာ မဲသွားပေးဖို့က မဖြစ်နိုင်သလောက်ပင်။ သို့နှင့် မိဘများကို ကြိုတင်မဲပေးချင်ကြောင်းပြောသည်။
“(နိုဝင်ဘာ) ၆ ရက်နေ့က လူကြီးတွေကို သွားပြောတယ်။ ၇ ရက်နေ့ နေ့လယ်မှာ မဲလာကောက်တယ်။ လူ ၂၀ အစိတ်လောက်လောက်တော့ရှိမယ်။ ကော်မရှင်လူကြီးတွေနေမှာပေါ့။ အိမ်ပေါ်မှာက ပူတော့ သမီးကို အိမ်အောက်က သစ်ပုံပေါ်မှာခေါ်ထားပေးတယ်။ မဲရုံမှူး ဆရာကြီးကို သမီးက သူပေးချင်တဲ့ ပါတီကို လက်ညိုးထိုးပြတယ်။ ဆရာကြီးက တံဆိပ်တုံးထုပေးတယ်” ဟု မိခင် ဒေါ်ခင်မြင့်ဦးက ပြောသည်။
လူအများရှေ့တွင်မဲပေးရသော်လည်း သမီးဖြစ်သူက သူပေးချင်သည့်ပါတီကို တိတိကျကျပြောပြီး မဲထည့်ခဲ့သည် ဟုလည်း ဆိုသည်။
၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည့် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်။ မနက်စောစောပိုင်း ၁ နာရီခန့်တွင်တော့ မဝေဝေလင်းရောဂါက ပိုဆိုးလာသည်။ ထိုအချိန်တွင်မှတော့ ဘာမှလည်း မလုပ်နိုင်ကြ။ သိပ်မကြာခင်မှာပဲ ဆုံးပါးသွားတော့သည်။
သို့သော် သူ သတိရှိနေဆဲတွင်တော့ သူမဲပေးခဲ့သည့်ပါတီ အနိုင်ရသွားလားဟု မေးဖြစ်အောင် မေးသွားခဲ့သည်။ ထို မေးခွန်းအတွက် တိကျ သေချာသည့်အဖြေက သူ မရှိသည့်နောက် တစ်ရက်အတွင်းသိရသည်။
ပြည်သူ့လွှတ်တော်အတွက် အန်အယ်လ်ဒီကိုယ်စားလှယ်က မဲ ၄၀,၀၀၀ ကျော်၊ ဒုတိယအများဆုံး ရသည့် ပါတီက ၂၈,၀၀၀ ကျော်ရသည်။ တိုင်းလွှတ်တော် မဲဆန္ဒနယ် ၂ တွင် အန်အယ်လ်ဒီက မဲ ၃၀၀၀ ခန့်ဖြင့် အနိုင်ရကြောင်း မင်းကင်းမြို့နယ် အန်အယ်လ်ဒီ ဒု ဥက္ကဋ္ဌက ပြောသည်။ ထို ၂ နေရာမှာ ၂၀၁၅ တုန်းက အန်အယ်လ်ဒီရှုံးခဲ့သည့်နေရာများဖြစ်သည်။
မဲရလဒ်ကို မဝေဝေလင်းတစ်ယောက် သေသေချာချာ သိခွင့်မရခဲ့သော်လည်း သူတို့ရွာ ကျောက်အိုးတွင်ရော၊ မင်းကင်းမြို့နယ် အတွက်ရော သူ ပေးခဲ့သည့် မဲများက အနိုင်မဲများအတွက် အားဖြည့်ခဲ့သည်မှာ သေချာသည်။ ဒီသတင်းက ရွာနီးချုပ်စပ်နှင့် မင်းကင်းမြို့ပေါ်အထိ ပျံ့နှံ့သွားသည်။
ထိုနေ့မနက် ရွေးကောက်ပွဲ စတင်ပြီး ရွာကလူအများ အားတက်သရော မဲပေးကြသည်။ အိမ်ခြေ ၃၅၀ ကျော်ရှိသည့် ကျောက်အိုးရွာတွင် ထိုနေ့က လူ ၇၅၇ ယောက် မဲလာပေးခဲ့သည်။ ထိုအထဲတွင် မဝေဝေလင်း၏ မိဘများလည်းပါသည်။ သင်္ဂြိုလ်နီးဆဲဆဲ သမီးကိုထားခဲ့ပြီး မဲရုံသို့ ကိုယ်တိုင် မဲသွားပေးခဲ့ကြသေးသည်။
“သူတို့အိမ်မှာ နာရေးရှိနေတော့ စောင့်ဖို့အဆင်မပြေတဲ့အကြောင်း တာဝန်ရှိသူတွေကို ပြောပေးတော့ သူတို့လာတာနဲ့ မဲပေးခိုင်းတယ်။ နေ့လယ် ၂ နာရီလောက်ဆိုတော့ တန်းစီစောင့်နေသူတွေရှိတယ်လေ” ဟု မဲရုံကိုယ်စားလှယ် ကိုမြတ်ဌေးက ပြောသည်။
မဲပေးပြီးသွားသည့် ရွာရှိလူငယ်များကလည်း နာရေးအတွက် လိုအပ်သည်များကို ကူညီလုပ်ကိုင်ပေးကြ၍ လိုက်ပို့သူ အနည်းငယ် လျော့သည်ဟု ဆိုနိုင်သော်လည်း ထိုနေ့လယ်ပိုင်းတွင်ပင် သင်္ဂြိုလ်ပြီးစီးသွားသည်။
ထိုအကြောင်းကို ကြားသည့် မင်းကင်းပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ်ဝင်ပြိုင်သူ လက်ရှိ ဆောက်လုပ်ရေး ဒု ဝန်ကြီးက နောက်တနေ့တွင် ကျန်ရစ်သူမိသားစုအတွက် ငွေကျပ် တစ်သိန်း ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။
အနီးအနားရွာများမှ ပါတီဝင်များ၊ ပါတီထောက်ခံသူများကလည်း သတင်းလာမေးကြသည်။ နာရေးအိမ် ဖြစ်သည်မို့ ပါတီအောင်ပွဲအတွက် ဝမ်းမြောက်ကြောင်း သူတို့မပြောနိုင်။ သို့သော် ဝမ်းနည်းစကားထက် လေးစားဂုဏ်ယူကြောင်းကိုသာ ပြောကြသည်။
သတင်းလာမေးသူများက နေ့စဉ်လိုလို တဖွဲဖွဲ လာနေကြလေရာ ရက်လည်နေ့တွင်တော့ လူပိုများပြီး ဆန် ၇ တင်းချက် ထမင်းကျွေးလိုက်ရသည်။ ဒါကလည်း သူတို့မှာ ရှိ၍တော့မဟုတ်။ ပတ်ဝန်းကျင်အသိုင်းအဝိုင်းများက နိုင်ရာနိုင်ရာ တာဝန်ယူ ကူညီကြခြင်းသာဖြစ်သည်။
မဝေဝေလင်း မသိလိုက်သည့်အကြောင်း ၂ ခုရှိသည်။ သူ့တွင် သွေးကင်ဆာရောဂါရှိခဲ့ကြောင်း သူ မသိ၊ သူ မဲပေးသည့်ပါတီ အနိုင်ရကြောင်း သူ မသိ။
သို့သော် ကျန်ရစ်သူအားလုံးသိဖို့ရာ စကားလုံးမပါသည့် စကားများစွာ သူ ပြောပြခဲ့သည်။ ဒါကို ကျန်ရစ်သူတို့ အမြဲကြားနေပါလိမ့်မည်။
မဝေဝေလင်းသည် သူ့ ကျန်းမာရေးကို ပြန်ကောင်းလာအောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့သော်ငြားလည်း လုပ်စရာရှိသည့် နိုင်ငံသားတစ်ယောက်၏ တာဝန်ကို မကွယ်လွန်ခင်မှာ ဖြစ်မြောက်အောင်လုပ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။ ခုတော့ မဝေဝေလင်းတစ်ယောက် သူချစ်သည့် မိသားစု၊ သူတွယ်တာသည့် ကျေးရွာ၊ သူမြတ်နိုးတန်ဖိုးထားသည့် နိုင်ငံ၊ သူ ဝန်းရံထောက်ခံအားပေးသည့် ပါတီ အားလုံးကို စွန့်ခွာချန်ရစ်ထားခဲ့ပြီဖြစ်သည်။
ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတခုတည်ဆောက်ရန် ရွေးကောက်ပွဲသည် အဓိကအကျဆုံးနေရာက ပါဝင်သည်။ ထိုရွေးကောက်ပွဲများတွင် ရွေးချယ်ခံရသည့် ကိုယ်စားလှယ်များက အစိုးရကို ထိန်းကျောင်းခြင်း၊ နိုင်ငံအတွက် လိုအပ်သည့် ဥပဒေများကို ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ရုပ်သိမ်းခြင်း၊ အသစ်ရေးခြင်း စသည်တို့ကိုလုပ်သည်။ ဒေသအလိုက် လိုအပ်ချက်များကို တင်ပြတောင်းဆိုကြသည်။
ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ပြည်သူတို့ တက်တက်ကြွကြွပါဝင်ခြင်းက ထိုရွေးကောက်ပွဲ၏ အောင်မြင်မှုရေချိန် ဖြစ်သည်။ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သူတို့၏ ဂုဏ်လည်းဖြစ်သည်။
ယခု ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၃၇၂ သိန်းကျော်ရှိပြီး ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်က မဲလာပေးခဲ့ကြသည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဆိုထားသည်။ မဲပေးခြင်းက ပြည်သူတို့၏ အခွင့်အရေးဖြစ်ပြီး မိမိတို့အတွက် ကိုယ်စားလှယ်ကို ရွေးချယ်နိုင်သည်။ မဲမပေးဘဲ နေခြင်းကလည်း နိုင်ငံသားတယောက်၏ အခွင့်အရေးပင်ဖြစ်ပြီး ရွေးချယ်ခွင့်ကိုတော့ ဆုံးရှုံးခံရသည်။
မည်သည့်ပါတီ၊ ကိုယ်စားလှယ်ကို ရွေးချယ်သည်ပင်ဖြစ်စေ မိမိအခွင့်အရေး၊ မိမိရွေးချယ်ခွင့်နှင့်အတူ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခြင်းက နိုင်ငံသားတယောက်၏ တာဝန်ကို ကျေပွန်ပြခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
မင်းကင်းသားတို့ အောင်ပွဲခံနေလိမ့်မည်။ ထို့အတူ ကျောက်အိုးသားတို့လည်း အောင်ပွဲခံနေလိမ့်မည်။ ဘဝနေဝင် နောက်ဆုံးအချိန်ရောက်နေသော်လည်း ရှေ့တွင်ရောက်လာသည့် တာဝန်ကို နိုင်ငံသားတစ်ယောက်ပီသစွာ ထမ်းဆောင်ပြခဲ့သည့် မဝေဝေလင်းအကြောင်းကိုလည်း သူတို့ ပြောဖြစ်နေပါလိမ့်မည်။
မင်းကင်းအတွက် ၅ နှစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ကိုယ်စားပြုပေးမည့် ကိုယ်စားလှယ်တို့ကို သူလည်း ပါဝင် ရွေးချယ်ပေးခဲ့သည်မဟုတ်လား …။
(သိုးဖြူ)