ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း အလုပ္သမားေလး တာရစ္ခန္းရဲ့ အသက္က ၁၇ နွစ္ပဲ ႐ွိပါေသးတယ္။ မနက္ ၅ နာရီဆုိရင္ သူ့အလုပ္စပါျပီ။ ေလးလံတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးအိတ္ေတြကို သယ္ရပါတယ္။ တေန့ ၀င္ေငြက ၃ ေဒၚလာေလာက္ ရပါတယ္။ "က်ေနာ္အေဖက အသက္ ၆၀ ႐ွိျပီ။ က်ေနာ္တို့ ဆင္းရဲၾကတယ္။ ေငြေၾကး က်ပ္တည္းတယ္။ ဒီမွာအလုပ္လုပ္ေနတာ ၃ နွစ္႐ွိပါျပီ၊ အေဖနဲ့ မိသားစုကို လုပ္ေကြ်းေနတာေပါ့။" တကယ္ေတာ့ သူ့တို့ မ်ဳိး႐ုိးစဥ္ဆက္က ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း လုပ္သားေတြပါပဲ။ တျခားလုပ္စရာမ႐ွိတဲ့ ခန္းအလွည့္မွာလည္း အနၱရာယ္မ်ားတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းအလုပ္ကိုပဲ လုပ္ရပါတယ္။ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းက ေျမေအာက္ ၆၀၀ မီတာေလာက္ နက္ပါတယ္။ ေလေကာင္းေလသန့္ မရနုိင္တဲ့ ေနရာပါ၊ လံုျခံုေရးမီးလည္း လူတိုင္းေစ့ မ႐ွိပါဘူး။ ေအာက္ဆီဂ်င္မ်က္နွာဖံုးလည္း မ၀တ္ၾကပါဘူး။ မေတာ္တဆျဖစ္ရင္ အေရးေပၚ ကုသဖို့ ပစၥည္းေတြလည္းမ႐ွိပါဘူး။ ပါကစၥတန္နုိင္ငံ ဘလူခ်စ္စတန္ခ႐ုိင္ထဲမွာ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းေပါင္း ၂၅၀  ႐ွိျပီး လုပ္သားအေရးအတြက္က ၆ ေသာင္း၀န္းက်င္႐ွိပါတယ္။ မနွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွာ ဓာတ္ေငြ့ေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ျပီး အလုပ္သမား ၈ ေယာက္ ေသဆံုးသြားပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေျမေအာက္ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းထဲမွာ အလုပ္သမား ၂၀၀ ႐ွိေနပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုနွစ္မွာလည္း ေနရာေပါင္း ၃၀ မွာ မေတာ္တဆမႈျဖစ္ခဲ့ျပီး လုပ္သား ၁၀၀ နီးပါး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ "က်ေနာ္တို့နားက မုိင္းတြင္းမွာ လူ ၄၈ ေယာက္ေသသြားတယ္။ အေလာင္းေတြကို မသိမ္းနုိင္တာ ၁ ပတ္ေလာက္ၾကာတယ္။"လို့ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းလုပ္သား အသက္ ၄၀ အ႐ြယ္ ခါလစ္ခန္းအာဖရီဒီက ေျပာျပပါတယ္။ အာဖရီဒီရဲ့လုပ္သက္က နွစ္ ၂၀ ႐ွိျပီးဆုိေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ေသဆံုးသြားတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြလည္း ႐ွိခဲ့ပါတယ္။ "အေလာင္းေတြကို ဆြဲထုတ္ေတာ့ အ႐ုိးေတြပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ အားလံုးေလာင္ကြ်မ္းသြားျပီ။ က်ေနာ္လည္း ကိုယ့္လံုျခံုေရးအတြက္ စိုးရိမ္တာေပါ့။" ၂၀၁၁ ခုနွစ္မွာ မေတာ္တဆမႈျဖစ္ျပီးေနာက္ ခ႐ုိင္အစိုးရက မုိင္းတြင္းလုပ္သားေတြရဲ့ အေျခအေနေတြ တုိးတက္လာဖို့ ဘတ္ဂ်က္ခြဲေ၀ခ်ေပးတဲ့ ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းခဲ့ပါတယ။၊ အလုပ္သမားေတြရဲ့ လံုျခံုေရးဆုိင္ရာေဆြးေနြးပြဲေတြကို အစိုးရက ျပုလုပ္ခဲ့ေပမယ့္ လက္ေတြ့မွာ ဘာမွ မထူးေသးပါဘူး။ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းလုပ္သားေတြဟာ ပ်မ္းမွ်အလုပ္ခ်ိန္ ၁၂ နာရီ အလုပ္လုပ္ၾကရျပီး တေန့ လုပ္အားခက ၅ ေဒၚလာ၀န္းက်င္ပဲ ရၾကပါတယ္။ လုပ္အားခ နည္းေပမယ့္ အလုပ္သမားေတြအတြက္ တျခားေ႐ြးစရာလည္း မ႐ွိပါဘူး။ ဒီလုိ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းေတြထဲမွာ ဘလူခ်စ္စတန္ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီေတြနဲ့ ပါကစၥတန္ အစိုးရတို့ၾကားမွာ ေျမေအာက္သယံဇာေတြ ခြဲေ၀မႈနဲ့ ပက္သက္လို့ ပဋိပကၡေတြ႐ွိေနတာလည္း အေၾကာင္းတရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဏုဇီ၀ေက်ာင္းသား ဖိုင္ဇယ္လ္အီဟတ္က "အလုပ္ရဖို့ ေလွ်ာက္တာ အၾကိမ္ေပါင္း မနည္းပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ အစိုးရပိုင္းနဲ့ အဆက္အသြယ္ ေကာင္းေကာင္းမ႐ွိရင္ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းရဖုိ့က သိပ္ခက္တယ္။ အစိုးရအလုပ္ မရနုိင္ဘူး"  လို့ ေျပာျပပါတယ္။ သူက ေန့ဘက္မွာ တကၠသိုလ္တက္ျပီး ညဘက္မွာ မုိင္းတြင္းမွာပဲ အလုပ္၀င္ပါတယ္။ "ခက္ခက္ခဲခဲ ေက်ာင္းတက္ရတာပါဗ်ာ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ပိုက္ဆံ မတတ္နိုင္တာနဲ့ ၁၀ တန္းေလာက္နဲ့ပဲ ေက်ာင္းထြက္လို္က္တယ္။" အသက္ ၆၂ နွစ္အ႐ြယ္ အစ္ဒူ ခါလစ္ကေတာ့ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းထဲမွာ နွစ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ လုပ္ျပီး အခုေတာ့ က်န္းမာေရးမေကာင္းေတာ့လို့ လံုျခံုေရးအေစာင့္အလုပ္ကို ေျပာင္းလုပ္ေနရပါတယ္။ ၁ လစာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၀ က စားစရိတ္နဲ့ ေဆးဖုိးနဲ့ပဲ ကုန္ပါတယ္။ "ေရာဂါက အေျခအေနဆုိးေတာ့ အလုပ္မလုပ္နိုင္ေတာ့ဘူး။ အသက္႐ႉက်ပ္တယ္။ အလုပ္လည္း မလုပ္နိုင္ဘူး။ ရင္ဘတ္ထဲက ေအာင့္လို့ လမ္းလည္း မေလွ်ာက္နိုင္ဘူး။ က်ေနာ္ေရာဂါကို ဘုရားပဲကုေပးနုိင္မယ္။" မုိင္းတြင္းေတြက ျမို့နဲ့ အလွမ္းေ၀းပါတယ္။ တခုခုျဖစ္ရင္ အနီးဆံုးေဆးရံုနဲ့ ေဆးခန္းကို ေရာက္ဖို့ ၄ နာရီၾကာေအာင္ သြားရပါတယ္။ ဆိုင္းယက္ မိုဟာမက္ ဟက္စန္း႐ွားက ေက်းလက္က်န္းမာေရးဌာနက ေဆး၀ါးကြ်မ္းက်င္သူပါ။ ဆရာ၀န္ေတြ မ႐ွိတဲ့အခါ လူနာေတြကို သူပဲကုသေပးေနရပါတယ္။ "ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း အလုပ္သမားေတြက အဆုတ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ေဆးလည္း အလံုအေလာက္မ႐ွိေတာ့ ေဆးရံုေတြကို ဆက္ပို့ရတာေပါ့။ သာမန္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေလာက္ပဲ က်ေနာ္တို့ဆီမွာ ကုသေပးနိုင္တယ္။" အသက္ ၁၇ အ႐ြယ္ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း အလုပ္သမားေလး တာရစ္ခန္းလည္း ျဖစ္နုိင္ရင္ လက္႐ွိအလုပ္ကို ဆက္မလုပ္ခ်င္ေတာ့ဘူးလို့ ေျပာပါတယ္။ "လူတုိ္င္းမွာ ရည္မွန္းခ်က္ကိုယ္စီ ႐ွိၾကတာပါပဲ။ က်ေနာ္ရည္မွန္းခ်က္က ဒီေနရာကေန လြတ္ေျမာက္ခ်င္ေနတာပါပဲ။ နားခ်ိန္႐ွိတဲ့ အျခားအလုပ္တခုကို လုပ္ခ်င္တယ္။ ေငြနဲ့ ပညာက လူတေယာက္ရဲ့ဘ၀ကို ေျပာင္းလဲေပးနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္မွာ နွစ္မ်ဳိးစလံုး မ႐ွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္အေဖလုိပဲ ဒီအလုပ္ကိုပဲ မေသမခ်င္း လုပ္သြားရဦးမွာေပါ့။" (No Light at the End of the Tunnel for Pakistan’s Coal Miners by Shadi Khan Saif & Mudassar Shah, Baluchistan, Pakistan)