ဒီလအတြင္း အစိုးရနဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ့ ေဆြးေနြးပြဲမ်ား႐ွိ
အေးနိုင်
·
May 3, 2013
ဒီလအတြင္းမွာ ဦးေအာင္မင္းဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ေကအုိင္အို၊ ယူအင္အက္ဖ္စီ၊ ေကအဲန္ပီပီတို့နဲ့ ေတြ့ဆုံေဆြးေနြးဖို့ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို့ ျမန္မာျငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ တာ၀န္႐ွိသူတဦးက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာျငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာက ျငိမ္းခ်မ္းေရးအက်ဳိးေဆာင္ ဦးလွေမာင္ေ႐ြွႊကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ေကအိုင္အိုနဲ့ အစိုးရအၾကားေဆြးေနြးပဲြနဲ့ ပတ္သက္လို့ ေနာက္ဆုံးအေျခအေန ေျပာျပေပးပါ။
[caption id="attachment_37368" align="alignleft" width="300" caption="ဦးလွေမာင္ေ႐ြွႊ"][/caption]
“၀န္ၾကီးဦးေအာင္မင္းကေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ လ ၂၅ ရက္က အဆိုျပုလြွႊာေပးထားတယ္။ ေကအို္င္အိုအဖြဲ့အစည္းဘက္ကလည္း သူတို့ဘက္က တက္ေရာက္ေစခ်င္တဲ့ (observer) ေလ့လာသူေတြ တက္ေရာက္နိုင္ဖို့ကိစၥကို က်ေနာ္တို့ ျပင္ဆင္ညွိနိႈင္းေနဆဲ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို့ဘက္က ေျပာနိုင္တာေတာ့ ေနာင္လာမယ့္အပတ္ေပါ့။ အဲေလာက္ေတြမွာျဖစ္နုိင္ဖို့ ဒီဟာကိုေမွ်ာ္လင့္ျပီးေတာ့ ျပင္ဆင္တာ၊ ဒီေလာက္ပဲ႐ွိပါတယ္။”
ေကအိုင္အိုဘက္ကေရာ ဘယ္လိုသေဘာထား႐ွိလဲ။ ဘယ္မွာေဆြးေနြးမယ္ဆိုတာနဲ့ ပတ္သက္လို့။
“ေကအိုင္အိုဘက္ကလည္း သူတို့ဘက္က သူတို့ရဲ့ လိုလားခ်က္နဲ့ သူတို့ရဲ့ ေလ့လာသူကိစၥကိုေတာ့ ဦးေအာင္မင္းနဲ့ ညွိနိႈင္းေနဆဲေပါ့။”
ျမစ္ၾကီးနားလား။ ေ႐ြွႊလီ (တ႐ုတ္နိုင္ငံ) လား။
“ဦးေအာင္မင္းကေတာ့ ျမစ္ၾကီးနားမွာ က်င္းပဖို့ အဆိုျပုထားတာေပါ့။ ဒါကေတာ့ တဖက္အဖြဲ့အစည္းသေဘာ၊ ညွိနိႈင္းလို့ သေဘာတူရင္ေတာ့ ျမစ္ၾကီးနားမွာ ျဖစ္မွာေပါ့။ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမစ္ၾကီးနားျဖစ္နိုင္တယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာေပ့ါ။ အခုကေတာ့ ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္မင္း ညွိနိႈင္းေနပါတယ္။ ဟိုဘက္ဒီဘက္အခ်က္အလက္ေတြေၾကာင့္။”
ကခ်င္နဲ့မတိုင္ခင္ ကရင္နဲ့ေတြ့ျပီး နွစ္ဘက္လိုက္နာရမယ့္က်င့္၀တ္စည္းမ်ဥ္း (code of conduct) ညွိမယ္လို့ ၾကားသိရပါတယ္၊ အဲဒီကိစၥေျပာျပပါ။
“ကရင္နဲ့က ဟိုးတေလာတုန္းက က်ေနာ္တို့ ဘားအံမွာလုပ္ေနတဲ့ ကရင္ေရးရာအစည္းအေ၀းမွာ မတိုင္ခင္မွာ ေကအဲန္ယူကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ့ ၃ ဦးနဲ့ ဦးေအာင္မင္းနဲ့ ေဆြးေနြးပါတယ္။ ေဆြးေနြးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေကအန္ယူနဲ့ က်ေနာ္တို့ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ေဆြးေနြးပြဲၾကီး မလုပ္ခင္မွာ (code of conduct) အပါအ၀င္ အျခားၾကိုတင္ျပင္ဆင္ညွိနိႈင္းတဲ့ ၾကိုတင္ျပင္ဆင္တဲ့ အစည္းအေ၀းေတြလုပ္ဖို့ လိုပါတယ္။ အဲဒါေတြလုပ္ဖို့ အခု ဘယ္ေန့ ဘယ္ရက္လာမယ္၊ ဘယ္ဟာေတြ ေျပာမယ္ဆိုတာေတာ့ လုပ္ေနပါတယ္။ ေကအိုင္အိုနဲ့က အရင္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။”
ဦးလွေမာင္ေ႐ြွႊတို့ တက္ေရာက္တဲ့ ခ်င္းမိုင္ပြဲ (တိုင္းရင္းသားမဟာမိတ္ ယူအန္အက္ဖ္စီနဲ့ ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ့အၾကား နိုင္ငံေရးေဆြးေနြးပြဲ အၾကိုညွိပြဲ) က ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀ မွာ က်င္းပတယ္။ ေနာက္ ၂ လအတြင္း ထပ္ေတြ့မယ္လုိ့ ေၾကညာျပီး ၂ လျပည့္တဲ့ ဧျပီ ၂၀ မွာ ဘာလို့ မက်င္းပျဖစ္တာလဲ။ အဲဒီအစည္းအေ၀း ဘယ္ေတာ့ျဖစ္မလဲခင္ဗ်ာ။
“ဟုတ္ကဲ့။ ယူအင္အက္ဖ္စီနဲ့က ၀န္ၾကီးဦးေအာင္မင္းက ေမလထဲမွာ သူ ေဆာင္႐ြက္နုိ္င္ဖို့ ျမန္မာျငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာက အလုပ္အဖြဲ့ကို သူ့အေနနဲ့ ေျပာထားတာကေတာ့ ေဆြးေနြးပြဲ ၄ ခုေလာက္ျဖစ္ဖို့ သူျပင္ဆင္ေနပါတယ္၊ နံပါတ္ ၁ ကေတာ့ ပထမဦးစားေပးကေတာ့ ေကအိုင္အိုပါ။ ဒုတိယက ေကအဲန္ယူ။ ေနာက္ တတိယက ယူအန္အက္ဖ္စီနဲ့ ေကအဲန္ပီပီပါ။ အဲဒီ ၄ ခုလံုးကုိ ေမလတြင္းမွာ ေဆာင္႐ြက္ဖို့ေတာ့ လုပ္ေနတယ္။ တဖက္က ေဆြးေနြးမယ့္အဖြဲ့အစည္းေတြနဲ့ ဆက္လက္ျပီးေတာ့ ညွိနိႈင္းေနပါတယ္။ ယူအဲန္အက္ဖ္စီဘက္ကေတာ့ သူတို့ဘက္မွာလည္း နိုင္ငံေရးေဆြးေနြးပဲြမူေဘာင္ (political dialogue framework) ကို ေဆြးေနြးမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို့ဘက္မွာလည္း ျပင္ဆင္ေနဆဲလို့ပဲ နားလည္တယ္ေလ။ ရက္ကေတာ့ က်ေနာ္တို့လည္း ျပန္မညွိရေသးဘူး။ ၀န္ၾကီးဦးေအာင္မင္းကလည္း မေန့ကမွ ခရီးသြားတာ၊ ျပန္လာေတာ့ သူလည္း အခုေတာ့ အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။”
နုိင္ငံေတာ္သမၼတၾကီး ေျပာၾကားတဲ့ ဇြန္လေလာက္ဆုိ က်ယ္ျပန့္တဲ့ ေဆြးေနြးပြဲေတြ အလားအလာျဖစ္ေကာင္းျဖစ္နုိင္တာက အခုနႈန္းအတုိင္းဆုိ ျဖစ္နုိင္ေျခ႐ွိပါလား။
“ပထမအဆင့္ကေတာ့ တဖြဲ့ခ်င္းနဲ့ ပိုျပီး ရလဒ္ေတြ႐ွာေဖြ ေဆြးေနြးဖုိ့လိုတယ္လုိ့ မွတ္ယူပါတယ္။ ဒုတိယကေတာ့ နုိင္ငံေရးအရ ေတြ့ဆံုေဆြးေနြးပြဲေတြမလုပ္ခင္မွာ အဲအတြက္ မူေဘာင္ေတြ အထူးသျဖင့္ ယူအန္အက္ဖ္စီလိုအဖြဲ့ေတြနဲ့ လုပ္ဖို့လုိတယ္။ အဆင့္လုိက္ကေတာ့ သြားေနရမွာပဲ။ ဒီဘက္ကျပင္ဆင္တာကေတာ့ ေမလထဲ အစည္းအေ၀း ၄ ခုေလာက္လုပ္ဖို့ ႐ွိတယ္။ ရက္နီးရင္ ေ႐ွ့တိုးေနာက္ဆုတ္ေတြ ႐ွိေကာင္း႐ွိနုိင္ပါတယ္။”
႐ွမ္းျပည္တပ္မေတာ္နဲ့ အစိုးရအၾကားမွာ ထပ္ခါထပ္ခါ ပစ္ခတ္မႈေတြျပန္ျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမွာ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိတာ ေဒသခံေတြက နားမလည္နုိင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကိုလည္း ႐ွင္းျပေပးပါ။
“က်ေနာ္နားလည္သေလာက္ေျပာရရင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ က်ေနာ္တို့နုိင္ငံလို အဖြဲ့ေပါင္းမ်ားစြာနဲ့ တျပိုင္တည္း လုပ္ရတာမ်ိုး ဖတ္ဖူးမမွတ္ဖူးေသးဘူး ေျပာရမယ္။ ေနာက္ စြမ္းရည္ ျပဿနာလည္း ႐ွိမယ္။ ေနာက္ လက္နက္ကိုင္သူအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ လုပ္ရတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္လို့ အခ်ိန္တခုလုိမယ္။ ႐ွမ္းျပည္နဲ့ျဖစ္တဲ့တုိက္ပြဲေတြတခ်ို့က ဘယ္တပ္ဖြဲ့ဘယ္နားမွာေနဆုိတဲ့ တိတိက်က် ညိနိႈင္းဖုိ့ကလည္း က်န္ေတာ့ ဒါေၾကာင့္လုိ့ ယူဆပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲျပီးေပမယ့္ ထိေတြ့မႈ႐ွိေကာင္း႐ွိနုိင္တယ္ေလ။ မ႐ွိရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေပါ့။ ဒါေတြကုိေတာ့ ေလွ်ာ့ခ်ဖို့လုပ္ေနတယ္။”
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က အရင္ကထက္စာရင္ သတင္းေတြထုတ္ျပန္မယ့္ အစီအစဥ္ေတြ႐ွိလာတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းစေလးၾကားလိုက္ပါတယ္။ ဘယ္ေတာ့ေလာက္ စမယ္လို့ ၾကားပါလဲ။
“တပ္မေတာ္က ေဆာင္႐ြက္မယ္လို့ ၾကားတယ္။ အေသးစိတ္ေတာ့ က်ေနာ္မသိဘူး။ က်ေနာ္က ျမန္မာျငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာနဲ့ဆုိင္တာေတြကိုပဲ မီဒီယာေတြကုိ ႐ွင္းျပဖုိ့ေပါ့။”