နိုင္ငံတ၀န္း ဘဏ္ခြဲေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ နိုင္ငံပိုင္ဘဏ္ေတြမွာ ဧျပီ ၂ ရက္က စျပီး ေငြသြင္း၊ ေငြထုတ္နဲ့ ေငြလြွႊဲလုပ္ငန္းေတြကို အဆင့္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလွ်ာ့ခ်ျပီး အလြယ္တကူ ထုတ္ယူနိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဘယ္ဘဏ္မွာပဲ ေငြစုထားထား ေရာက္႐ွိေနတဲ့ေဒသက နီးစပ္ရာ ဘဏ္ေတြမွာ ေငြထုတ္ယူနိုင္ေအာင္လည္း လုပ္ေဆာင္ထားျပီးျဖစ္တယ္။ ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြလိုပဲ ခရီးဦးၾကို ကူညီလုပ္ေဆာင္ေပးမယ့္ ဧည့္ၾကို၀န္ထမ္းေတြ ထား႐ွိလုပ္ေဆာင္ေပးသြားေတာ့မယ္ လို့ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္ ဒု-အေထြေထြမန္ေနဂ်ာ ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။ ဦးေအာင္ေက်ာ္စိုးကို ဒီဗီြဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေငြသြင္းေငြထုတ္ကိစၥ နည္းနည္းေျပာျပေပးပါ။ “ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္ကေန နုိင္ငံေတာ္ကခ်မွတ္ေနတာက ျပည္သူကုိဗဟုိျပုတဲ့၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ဆိုျပီး ျပုျပင္ေျပာင္းလဲဖို့လုပ္ေနပါတယ္။ လုပ္ငန္းျမန္ျမန္ ျပီးေစဖို့အတြက္ ေငြသြင္းေငြထုတ္မွာ လုပ္ငန္းအဆင့္ေတြ ၀န္ေဆာင္ျပီး ေျဖေလ်ာ့ေပးမွာျဖစ္တယ္။ အရင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္မွာ ေငြသြင္းရာမွာ ေပးသြင္းေငြကို မွတ္တမ္းလြွႊာ သုိ့မဟုတ္ ခ်လန္နဲ့အတူ ေငြသြင္းေကာင္တာမွာေပးလုိ့ရတယ္။ ဒါျပီးရင္ ေငြေၾကးမွတ္တမ္း၊ စာရင္းဌာနမွတ္တမ္း အဆင့္ဆင့္ တင္သြင္းျပီးမွသာ အရာ႐ွိကလက္မွတ္ေရးထိုးျပီးမွ ေငြသြင္းမႈျပီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ၾကာတယ္၊ လုပ္ငန္းအဆင့္ေတြမ်ားပါတယ္။ ေငြထုတ္တဲ့ေနရာမွာလည္း အရင္ေကာင္တာစာေရးက ေငြထုတ္မယ္ဆုိရင္ စစ္ေဆးအကူအညီေပးမယ္။ ဌာနစိတ္အသီးသီးမွာ႐ွိတဲ့ မွတ္တမ္းမွာလည္း အဆင့္ဆင့္ေရးသြင္းတာေတြ။ ဒါျပီးရင္ အရာ႐ွိက ေငြထုတ္မယ့္သူကုိ လူေတြ့စစ္ေဆးတာေတြ၊ ျပန္လက္မွတ္ထိုးခုိင္းတာေတြ အဆင့္ဆင့္ျပီးလုပ္ျပီးမွ ေငြေၾကးေကာင္တာမွာ ထုတ္လုိ့ရတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဧျပီလ ၄ ရက္ ၂၀၁၃ ကစျပီးေတာ့ အရာ႐ွိက သူ့ေနရာမွာမေနေတာ့ဘဲ ေငြသြင္းေကာင္တာမွာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာနဲ့အတူ ေကာင္တာမွာ တခါတည္း ေငြသြင္းေငြထုတ္သူေတြကုိ ေစာင့္ျပီးေတာ့ တခါထဲလူစစ္၊ တခါထဲ ထုတ္ေပးမွာျဖစ္လုိ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္နုိင္ေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက ေငြသြင္း၊ ေငြထုတ္နဲ့ ပတ္သက္္္္္္္္တဲ့ ေျဖေလွ်ာ့မႈပါ။ ဆုိလိုတာက အရင္က မွတ္တမ္းအဆင့္ဆင့္သြင္းျပီးမွ ခ်လန္ထြက္တယ္။ လူေတြ့အဆင့္ဆင့္စစ္ျပီးမွ ေငြထုတ္ေပးတယ္။ အခု အဲဒါေတြကုိ ဘဏ္ပိတ္ခ်ိန္မွ ျပန္လုပ္မယ့္သေဘာ။ လူကုိ ေငြအရင္ထုတ္ေပးမွာျဖစ္တယ္။” “ေငြလြွႊဲကိစၥလည္း အတူတူပါပဲ။ အရင္ မွတ္တမ္းအဆင့္ဆင့္ ေရးသြင္းတယ္၊ စစ္ေဆးတယ္၊ အရာ႐ွိက အတည္ျပုလက္မွတ္ထိုးတယ္။ အရင္ အဆင့္ဆင့္လုပ္ျပီးမွရေပမယ့္ အခု လာတာနဲ့ ေငြလြွႊဲလက္မွတ္ေရာက္တာနဲ့ တျပိုင္တည္း ထုတ္မယ့္သူမလာခင္ ၾကိုတင္တြက္ခ်က္ထားမယ္။ လံုျခံုမႈ၀န္ထမ္းေတြ၊ လံုျခံုမႈစနစ္ေတြ အကုန္ တြက္ခ်က္ျပီးေတာ့မွ အဆင္သင့္ေစာင့္ဆုိင္းမွာျဖစ္တယ္။ ေငြလြွႊဲသူလာထုတ္တဲ့အခ်ိန္က် ၾကိုတင္တြက္ခ်က္ထားမႈေတြအရ ေငြထုတ္မိန့္ တခါတည္း ခ်ထားျပီး ေကာင္တာမွာတခါတည္း ထုတ္ေပးမွာျဖစ္တယ္။ ေငြလြွႊဲသူရဲ့ လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ေတြကိုေတာ့ ဘဏ္ပိတ္ခ်ိန္မွ ေဆာင္႐ြက္မွာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေငြလြွႊဲရာမွာလည္း အရင္လုိ စစ္ေဆး၊ မွတ္တမ္းသြင္းျပီးမွ ေဆာင္႐ြက္တာမဟုတ္ဘဲ ၾကိုတင္လုပ္နုိင္တာကို လုပ္ထားမယ္။ မလုပ္နုိင္တာကိုလည္း ဘဏ္ပိတ္ခ်ိန္မွလုပ္မယ္။ ဒီလုိအားျဖင့္ လ်င္ျမန္မွန္ကန္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ေပးမွာျဖစ္တယ္။” တနိုင္ငံလံုးမွာ႐ွိတဲ့ ဘဏ္ခြဲေတြအားလံုးမွာ အလားတူ ေဆာင္႐ြက္ေပးမွာေပါ့။ “ဟုတ္ပါတယ္။ ဧျပီ ၂ ရက္ေန့ စေဆာင္႐ြက္မွာပါ။ ဧျပီ ၁ ရက္ ဘဏ္ပိတ္ရက္ျဖစ္လို့ ၂ ရက္ေန့က စေဆာင္႐ြက္ေပးမွာပါ။” တနိုင္ငံလံုးမွာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္ ဘဏ္ခြဲ ဘယ္ေလာက္ေလာက္႐ွိပါလဲ။ “၃၀၀ ေက်ာ္႐ွိပါတယ္။ ၀န္ထမ္းအားျဖင့္ ၈ ေထာင္ေက်ာ္႐ွိပါတယ္။” ျပင္ပပညာ႐ွင္တေယာက္ကို ေမးၾကည့္ေတာ့ သူဒီေန့ပဲ ဘဏ္သြားခဲ့တယ္။ အရင္ကနဲ့မတူေတာ့ဘူးတဲ့။ ျမန္တဲ့အျပင္ ၀န္ထမ္းေတြ ဧည့္သည္ကုိဆက္ဆံတာ အရင္နဲ့ေတာင္မတူေတာ့ဘူး။ အခုကတည္းက ေျပာင္းလဲေနတာေတြ့တယ္ေျပာတယ္။ ၀န္ထမ္းပုိင္း ဆုိင္ရာေတြပါ ေျပာင္းလဲထားတာပါလား။ “၀န္ထမ္းပိုင္းဆုိင္ရာေတြကိုလည္း ယဥ္ေက်းပ်ဴငွာမႈ႐ွိေအာင္ အစည္းအေ၀းေတြမွာ သတိေပး စည္း႐ုံးထားတာ႐ွိပါတယ္။ ရန္ကုန္ဘဏ္ေတြမွာဆုိရင္ မၾကာမီမွာ ဧည့္ၾကိုသီးသန့္ ၀န္ထမ္း ၃-၄ ေယာက္ တာ၀န္ခ်ျပီး လာတဲ့ဧည့္သည္ေတြကုိ ပုဂၢလိကဘဏ္မ်ားနည္းတူ စ၀င္လာကတည္းက လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ပ်ဴပ်ဴငွာငွာနဲ့ နႈတ္ဆက္ ခရီးဦးၾကိုျပုျပီး လိုအပ္တဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းအဆင့္ဆင့္ေတြကုိ ညြွႊန္ျပ ျပသ ေဆာင္႐ြက္ေပးဖို့ အစီအစဥ္႐ွိပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ဧည့္ၾကိုတာ၀န္ကုိ ဘဏ္၀န္ထမ္းမ်ားထဲက ျပန္တာ၀န္ခ်တာျဖစ္လို့ ဘဏ္၀န္ထမ္းမ်ားက ျပင္ပအလုပ္လည္း႐ွိေတာ့ ဧည့္ၾကိုတာ၀န္ကလည္းလုပ္ရေတာ့ ဧည့္ၾကိုေကာင္တာမွာပဲ ေဆြးေနြးတာ၊ အတုိးတြက္တာ၊ ျပင္ပ တာ၀န္လုပ္ေနတာ႐ွိေတာ့ ဧည့္သည္ကုိ အျပည့္အ၀ ပ်ဴပ်ဴငွာငွာ အျပည့္အ၀ ၀န္ေဆာင္မႈေပးနုိင္ဖို့ ခက္ခဲပါတယ္။ အခုကေတာ့ သီးသန့္ေ႐ြးခ်ယ္ခန့္အပ္ထားတဲ့ ၀န္ထမ္းအမ်ိုးသမီးငယ္ေတြကေန ေသခ်ာေလ့က်င့္ေပးထားျပီး သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ၀တ္စားဆင္ယင္ျပီး ပ်ဴပ်ဴငွာငွာနဲ့ ေဖာ္ေ႐ြစြာနဲ့ ဧည့္သည္ကုိ ၀န္ေဆာင္မႈေတြ ေပးဖုိ့ အစီအစဥ္ ဧျပီလမွာပဲ စတင္ေတာ့မွာပါ။” အစုိးရဘဏ္ေတြက အခုခ်ိန္ေလာက္ဆုိရင္ ကြန္ပ်ဴတာ networkingနဲ့ သြားဖုိ့ ေကာင္းျပီေပါ့။ ဦးေအာင္ေက်ာ္စုိးတုိ့ အစုိးရပုိင္ဘဏ္အေနနဲ့ network ခ်ိတ္ျပီးသြားဖုိ့ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္နဲ့ ဘယ္ေတာ့ေလာက္ ျဖစ္နုိင္မလဲ။ “က်ေနာ္တုိ့ လက္႐ွိေတာ့ ေဆာင္႐ြက္ေနပါတယ္။ ဘဏ္လုပ္ငန္းစနစ္တခုလုံးကုိ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ကြန္ပ်ဴတာစနစ္နဲ့သြားဖုိ့ ေဆာင္႐ြက္ေနပါတယ္။ ဘယ္ေတာ့ျပီးမလဲဆုိတာေတာ့ က်ေနာ့္အေနနဲ့ ဘတ္ဂ်က္ရ႐ွိမႈအေပၚလည္း မူတည္တဲ့အတြက္ ကုိယ့္အားလည္း ကုိယ္ကုိးရမယ္။ ပညာ႐ွင္အပုိင္း၊ ေလ့က်င့္မႈအပုိင္းေတြလည္း ႐ွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အတိအက် ေျပာနုိင္စြမ္း မ႐ွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။” အစုိးရဘဏ္ေတြကုိ အရင္တုန္းက ျပည္သူေတြက သိပ္မဆက္ဆံခ်င္ၾကဘူး။ ၾကာတယ္၊ ၀န္ထမ္းေတြရဲ့ ဆက္ဆံေရးက မေကာင္းဘူးဆုိျပီး ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြမွာ လုပ္ၾကတာ မ်ားတယ္။ အခု အစုိးရဘဏ္ေတြ ေျပာင္းေနျပီဆုိတာနဲ့ပတ္သက္ျပီး ေျပာျပေပးပါ။ “အစုိးရဘဏ္မ်ားနဲ့ ပုဂၢလိကဘဏ္မ်ားကေတာ့ အနည္းငယ္ကြာျခားမႈ ႐ွိပါတယ္။ ပုဂၢလိကဘဏ္ဆုိတာကေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ စီးပြားေရးေဆာင္႐ြက္တာေၾကာင့္မုိ့လုိ့ အက်ဳိးအျမတ္႐ွိတဲ့ လုပ္ငန္းကုိသာ ေ႐ြးခ်ယ္ျပီး ေဆာင္႐ြက္ရတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရဘဏ္အေနနဲ့ကေတာ့ ေငြေၾကးအက်ဳိးအျမတ္တခုတည္း ရ႐ွိေရးကုိ ဦးတည္ေဆာင္႐ြက္လုိ့ မရဘူး။ ျမန္မာျပည္တနံတလ်ားမွာ ဘဏ္ခြဲေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္နဲ့ လုပ္ေနပါတယ္။ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားတဲ့ေဒသေတြပါ မက်န္ ေငြေၾကးအားျဖင့္ အက်ဳိးအျမတ္မယူဘဲနဲ့ ပင္စင္လုပ္ငန္း၊ တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ့ေတြ လစာထုတ္တဲ့ လုပ္ငန္းတုိ့၊ အစုိးရ ယနၱရားၾကီးတခုလုံး ေငြေၾကးလည္ပတ္ဖုိ့ ကိစၥေတြကုိ က်ေနာ္တုိ့အေနနဲ့ ေဆာင္႐ြက္ရတာ ျဖစ္ျပီး အလုပ္တာ၀န္ေတြ မ်ားျပားတဲ့အတြက္ ၾကန့္ၾကာမႈေတြ ႐ွိခဲ့တယ္ဆုိတာ ႐ုိး႐ုိးသား ၀န္ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ “ဒါေပမယ့္ ေခတ္ေကာင္းလာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ဒါေတြကုိ အေၾကာင္းျပျပီးေတာ့ အရင္လုိပဲ ဆက္သြားေနလုိ့ကေတာ့ ေဈးကြက္စီးပြားေရးစနစ္မွာ က်ေနာ္တုိ့ အဆင္မေျပေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ့ဘဏ္အေနနဲ့ ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြလုိပဲ အမ်ားျပည္သူကုိ သစ္သစ္လြင္လြင္၊ ေတာက္ေတာက္ပပ၊ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္၊ သြက္သြက္လက္လက္ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးနုိင္ဖုိ့အတြက္ ႐ွိသမွ်နည္းလမ္းေတြနဲ့ က်ေနာ္တုိ့ ႐ွာေဖြျပီး ေဆာင္႐ြက္လ်က္႐ွိပါတယ္။ “ေနာက္ဆုံး နိဂုံးခ်ဳပ္အေနနဲ့ လုပ္ငန္းတခု က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက ေငြစုဘဏ္စာရင္းတခု ရန္ကုန္မွာ ဖြင့္မယ္ဆုိရင္ ေငြစုဘဏ္ခြဲ ၁ ဆုိပါေတာ့၊ အဲမွာပဲ ထုတ္လုိ့ရတယ္။ အခု ၁၈ ရက္ ၃ လကစျပီးေတာ့ ခ႐ုိင္ဘဏ္ခြဲအဆင့္ အားလုံးေပါင္း ၆၈ ဘဏ္႐ွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ရန္ကုန္ကစုထားတဲ့သူဟာ မနၱေလးေရာက္လုိ့ ေငြလုိတဲ့အတြက္ ထုတ္မယ္ဆုိရင္ ထုတ္လုိ့ ရပါတယ္။ အလားတူ တဘဏ္မွာ စုထားတဲ့ေငြကုိ ျမစ္ၾကီးနားမွာထုတ္မယ္၊ ေတာင္ၾကီးမွာထုတ္မယ္ စသျဖင့္ ၁၀ မိနစ္၊ ၁၅ မိနစ္အတြင္း ရ႐ွိေအာင္ က်ေနာ္တုိ့ လုပ္ငန္းအသစ္တခုလည္း ေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့အေၾကာင္း တင္ျပလုိပါတယ္။”