ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အမ်ိုးသမီးမ်ား၏ဘ၀ မလံုျခံုေသးဟုဆုိ
နန်းမြနဒီ
·
March 8, 2013
ျမန္မာနိုင္ငံ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးကာလမွာ အမ်ိုးသမီးေတြရဲ့ဘ၀ လံုျခံုမႈ မ႐ွိေသးဘူးလို့ အမ်ိုးသမီးမ်ားအဖြဲ့ခ်ဳပ္ (ျမန္မာနိုင္ငံ) က နုိင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့မွာ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚ ေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေဆာင္႐ြက္ေနေပမယ့္လည္း ျပည္တြင္းနဲ့ ျပည္ပ ျမန္မာအမ်ိုးသမီးေတြမွာ လံုျခံုမႈ အားနည္းေနသလို အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းနဲ့ အေျခခံစား၀တ္ေနေရး မဖူလံုတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြ အမ်ားၾကီး ႐ွိေနေသးတယ္လို့ အမ်ိုးသမီးမ်ားအဖြဲ့ခ်ဳပ္ (ျမန္မာနိုင္ငံ) ရဲ့ ေျပာေရးဆိုခြင့္႐ွိသူ ေဒၚတင္တင္ညိုက ေျပာပါတယ္။
“ဒီဘက္မွာအလုပ္လာလုပ္ေနတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ေရာ၊ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ႐ွိေနတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ေရာ၊ ေနာက္ ျပည္တြင္းမွာ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ေဒသေတြမွာ႐ွိေနတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ေရာ ဘယ္ေနရာမွာမဆုိ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ လံုျခံုမႈဆိုတာမရိွဘူးျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ေခတ္ပ်က္စနစ္ပ်က္ဘ၀မွာ အမ်ိုးသမီးေတြရဲ့ဘ၀က ပိုဆိုး႐ြားသြားတဲ့အေျခအေနေပါ့။
“ဥပမာ လိင္ပို္င္းဆုိင္ရာကန့္သတ္မႈေတြအျပင္ကုိ ေရာင္းစားခံရတာ။ တျခားလူ့အခြင့္အေရးခ်ိုးေဖာက္မႈေတြအျပင္ကိို အခုအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ လံုျခံုမႈေပးနုိင္တဲ့ယနၱရားေတြ မေပၚလာေသးဘူး။ ဒီအတြက္ အမ်ိုးသမီးအဖြဲ့ေတြကေန တတ္နုိုင္သမွ်အစအဆံုး ေျပာဆုိေဆြးေနြးၾကတာ ႐ွိေပမယ့္လည္း အမ်ိုးသမီးနဲ့အမ်ိုးသားေတြၾကားမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ႐ွိဘူးဆိုတဲ့ပံုစံမ်ိုးကလည္း ဦးေဆာင္မႈျပုေနတဲ့ လူေတြၾကားမွာ႐ွိေနတယ္ဆုိေတာ့ အမ်ိုးသမီးေတြနဲ့ အဓိက သက္ဆုိင္တဲ့ လံုျခံုေရးပိုက္ကြန္ကုိ အမ်ိုးသမီးေတြကပဲ အဓိက ရက္လုပ္ရမယ္။ ကုိယ့္ကိုကိုယ္ ကာကြယ္ရမယ္ဆိုတာမ်ိုး ေ႐ွ့တန္းတင္ ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။”
ဒါေၾကာင့္ သူတို့အဖြဲ့က ပူးေပါင္းပါ၀င္တဲ့ ထိုင္းနိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္က နိုင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့ အခမ္းအနားကို (လံုျခံုမႈကို ပိုက္ကြန္ယက္ပါ) ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ့ စည္းရံုးလႈပ္႐ွားခဲ့တယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
အမ်ိုးသမီးေတြရဲ့ဘ၀ လံုျခံုေရးမွာ မိမိကိုယ္တိုင္လည္း ကာကြယ္ရမွာျဖစ္သလို မိမိ ေရာက္႐ွိေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္အသိုင္းအ၀ိုင္းကလည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္ဖို့ လိုတယ္လုိ့ ေျပာပါတယ္။
ဒီေန့ ညေနပိုင္း ခ်င္းမိုင္ျမို့ ထာ့ဖဲဂိတ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အခမ္းအနားမွာ ထိုင္းဌာနဆိုင္ရာအဖြဲ့အစည္းနဲ့ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္႐ွားေနတဲ့ အမ်ိုးသမီးအဖြဲ့အစည္း၊ တိုင္းရင္းသူအဖြဲ့အစည္းေတြ အတူတကြ လမ္းေလွ်ာက္ခ်ီတက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီအခမ္းအနားမွာ ခ်င္းမိုင္လူမႈဖြံ့ျဖိုးေရးနဲ့ လံုျခုံေရးဦးစီးဌာနက ကိုယ္စားလွယ္၊ ထိုင္းနိုင္ငံ ဥပေဒ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးေကာ္မတီ ဒုဥကၠ႒တို့က အမ်ိုးသမီးဘ၀ လံုျခံုေရးနဲ့ အကာအကြယ္ေပးေရးေတြ ေျပာၾကားခဲ့တယ္လိ္ု့ ေဒၚတင္တင္ညိုက ေျပာပါတယ္။
အမ်ိုးသမီးမ်ားအဖြဲ့ခ်ဳပ္ (ျမန္မာနိုင္ငံ) ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ့ ျပည္တြင္းမွာလုပ္တဲ့ နိုင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့ အခမ္းအနားေတြကို ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့ရာမွာေတာ့ လက္႐ွိ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ငန္းမွာ အမ်ိုးသမီးေတြ ပိုမိုပါ၀င္ခြင့္္ရေရး စည္းရံုး ေျပာဆိုခဲ့တယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
ကယားျပည္နယ္ လြိုင္ေကာ္ျမို့မွာေတာ့ ဒီနွစ္ နိုင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့မွာ ထူးထူးျခားျခား ကယားျပည္နယ္တခုလံုးက လူထုလူတန္းစားနဲ့ အဖြဲ့အစည္းအသီးသီးက အမ်ိုးသမီးေတြ လာေရာက္ဆံုဆည္းျပီး ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အခန္းက႑ေတြကို ေဆြးေနြးခဲ့တယ္လို့ အခမ္းအနားျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီ၀င္ အယ္ဗလင္းက ေျပာပါတယ္။
“ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးမွာ ဖက္ဒရယ္ရဲ့ အနွစ္သာရကုိ ေျပာျဖစ္ၾကတယ္။ အမ်ားစုက ဖက္ဒရယ္အေပၚမွာ နားမလည္ေသးတဲ့သူေတြလည္း ႐ွိတယ္။ နားလည္လ်က္နဲ့ မက်င့္နုိင္ေသးတဲ့သူေတြလည္း ႐ွိတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ့ အသံက အေရးၾကီးတယ္။ ျမန္မာတနုိင္ငံလုံးရဲ့ လူဦးေရမွာ အမ်ဳိးသမီးက ထက္၀က္ေက်ာ္ပါေနတဲ့အတြက္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါ၀င္သင့္တယ္၊ ဒါ့အျပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ နုိင္ငံေရးနဲ့ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးက႑ေတြမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါ၀င္ဖုိ့လုိအပ္တယ္၊ ေနရာေပးဖုိ့ လုိအပ္တဲ့ဆုိတဲ့အေၾကာင္းေတြ ေဆြးေနြးခဲ့ၾကတယ္။”
ဒီေန့ေဆြေနြးပြဲမွာ ျမန္မာနိုင္ငံဥပေဒထဲက အမ်ိုးသမီးေတြကို အကာအကြယ္ေပးနိုင္တဲ့ ဥပေဒေတြအေၾကာင္း၊ အမ်ိုးသမီးေတြ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈပေပ်ာက္ေရးနဲ့ ကယားျပည္နယ္ ဆိုတဲ့အမည္ကေန ကရင္နီျပည္အျဖစ္ ျပန္လည္ေခၚဆို သတ္မွတ္ေရးေတြလည္း ေဆြးေနြးခဲ့တယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
ရန္ကုန္တိုင္း ေတာင္ဒဂံုျမို့နယ္မွာေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေတာင္သူလယ္သမားနဲ့ စိုက္ပ်ိုးေရးအလုပ္သမားအဖြဲ့ (ေအအက္ဖ္အက္ဖ္အမ္) က ဦးေဆာင္ျပီး ကမၻာ့အမ်ိုးသမီးမ်ားေန့ အၾကိုအခမ္းအနားကို “အမ်ိုးသမီးမ်ားအသံ ကမၻာၾကီးကို လႈပ္ခတ္ေစမည္” ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ့ မတ္ ၆ ရက္ေန့က နိကာယ္ပရိယတၱိစာသင္တိုက္မွာ ပထမဆံုးအၾကိမ္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္က အေမရိကန္နိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမို့မွာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုက အမ်ိုးသမီးအလုပ္သမားေတြ လုပ္အားခ အျပည့္အ၀မရတာ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရတာနဲ့ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္ခံရတာေတြကို ဆန့္က်င္ ဆနၵျပခဲ့ဲၾကရာက နိုင္ငံတကာမွာ အမ်ိုးသမီးအခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားမႈေတြ ပ်ံ့နွံ့ခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိုးသမီးလႈပ္႐ွားမႈ စတင္ခဲ့တဲ့ မတ္ ၈ ရက္ေန့ကို နိုင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့ အျဖစ္ ကမၻာ့ကုလသမဂအဖြဲ့က ၁၉၇၅ ခုနွစ္မွာ အသိအမွတ္ျပုေပးခဲ့ပါတယ္။
“ဒီဘက္မွာအလုပ္လာလုပ္ေနတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ေရာ၊ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ႐ွိေနတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ေရာ၊ ေနာက္ ျပည္တြင္းမွာ စစ္ျဖစ္ေနတဲ့ေဒသေတြမွာ႐ွိေနတဲ့ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ေရာ ဘယ္ေနရာမွာမဆုိ အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ လံုျခံုမႈဆိုတာမရိွဘူးျဖစ္ေနတယ္ေလ။ ေခတ္ပ်က္စနစ္ပ်က္ဘ၀မွာ အမ်ိုးသမီးေတြရဲ့ဘ၀က ပိုဆိုး႐ြားသြားတဲ့အေျခအေနေပါ့။
“ဥပမာ လိင္ပို္င္းဆုိင္ရာကန့္သတ္မႈေတြအျပင္ကုိ ေရာင္းစားခံရတာ။ တျခားလူ့အခြင့္အေရးခ်ိုးေဖာက္မႈေတြအျပင္ကိို အခုအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း အမ်ိုးသမီးေတြအတြက္ လံုျခံုမႈေပးနုိင္တဲ့ယနၱရားေတြ မေပၚလာေသးဘူး။ ဒီအတြက္ အမ်ိုးသမီးအဖြဲ့ေတြကေန တတ္နုိုင္သမွ်အစအဆံုး ေျပာဆုိေဆြးေနြးၾကတာ ႐ွိေပမယ့္လည္း အမ်ိုးသမီးနဲ့အမ်ိုးသားေတြၾကားမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ႐ွိဘူးဆိုတဲ့ပံုစံမ်ိုးကလည္း ဦးေဆာင္မႈျပုေနတဲ့ လူေတြၾကားမွာ႐ွိေနတယ္ဆုိေတာ့ အမ်ိုးသမီးေတြနဲ့ အဓိက သက္ဆုိင္တဲ့ လံုျခံုေရးပိုက္ကြန္ကုိ အမ်ိုးသမီးေတြကပဲ အဓိက ရက္လုပ္ရမယ္။ ကုိယ့္ကိုကိုယ္ ကာကြယ္ရမယ္ဆိုတာမ်ိုး ေ႐ွ့တန္းတင္ ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။”
ဒါေၾကာင့္ သူတို့အဖြဲ့က ပူးေပါင္းပါ၀င္တဲ့ ထိုင္းနိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္က နိုင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့ အခမ္းအနားကို (လံုျခံုမႈကို ပိုက္ကြန္ယက္ပါ) ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ့ စည္းရံုးလႈပ္႐ွားခဲ့တယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
အမ်ိုးသမီးေတြရဲ့ဘ၀ လံုျခံုေရးမွာ မိမိကိုယ္တိုင္လည္း ကာကြယ္ရမွာျဖစ္သလို မိမိ ေရာက္႐ွိေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္အသိုင္းအ၀ိုင္းကလည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္ဖို့ လိုတယ္လုိ့ ေျပာပါတယ္။
ဒီေန့ ညေနပိုင္း ခ်င္းမိုင္ျမို့ ထာ့ဖဲဂိတ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အခမ္းအနားမွာ ထိုင္းဌာနဆိုင္ရာအဖြဲ့အစည္းနဲ့ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္႐ွားေနတဲ့ အမ်ိုးသမီးအဖြဲ့အစည္း၊ တိုင္းရင္းသူအဖြဲ့အစည္းေတြ အတူတကြ လမ္းေလွ်ာက္ခ်ီတက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီအခမ္းအနားမွာ ခ်င္းမိုင္လူမႈဖြံ့ျဖိုးေရးနဲ့ လံုျခုံေရးဦးစီးဌာနက ကိုယ္စားလွယ္၊ ထိုင္းနိုင္ငံ ဥပေဒ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရးေကာ္မတီ ဒုဥကၠ႒တို့က အမ်ိုးသမီးဘ၀ လံုျခံုေရးနဲ့ အကာအကြယ္ေပးေရးေတြ ေျပာၾကားခဲ့တယ္လိ္ု့ ေဒၚတင္တင္ညိုက ေျပာပါတယ္။
အမ်ိုးသမီးမ်ားအဖြဲ့ခ်ဳပ္ (ျမန္မာနိုင္ငံ) ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ့ ျပည္တြင္းမွာလုပ္တဲ့ နိုင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့ အခမ္းအနားေတြကို ပူးေပါင္းပါ၀င္ခဲ့ရာမွာေတာ့ လက္႐ွိ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ငန္းမွာ အမ်ိုးသမီးေတြ ပိုမိုပါ၀င္ခြင့္္ရေရး စည္းရံုး ေျပာဆိုခဲ့တယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
ကယားျပည္နယ္ လြိုင္ေကာ္ျမို့မွာေတာ့ ဒီနွစ္ နိုင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့မွာ ထူးထူးျခားျခား ကယားျပည္နယ္တခုလံုးက လူထုလူတန္းစားနဲ့ အဖြဲ့အစည္းအသီးသီးက အမ်ိုးသမီးေတြ လာေရာက္ဆံုဆည္းျပီး ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အခန္းက႑ေတြကို ေဆြးေနြးခဲ့တယ္လို့ အခမ္းအနားျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီ၀င္ အယ္ဗလင္းက ေျပာပါတယ္။
“ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးမွာ ဖက္ဒရယ္ရဲ့ အနွစ္သာရကုိ ေျပာျဖစ္ၾကတယ္။ အမ်ားစုက ဖက္ဒရယ္အေပၚမွာ နားမလည္ေသးတဲ့သူေတြလည္း ႐ွိတယ္။ နားလည္လ်က္နဲ့ မက်င့္နုိင္ေသးတဲ့သူေတြလည္း ႐ွိတယ္။ ဒီအေပၚမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ့ အသံက အေရးၾကီးတယ္။ ျမန္မာတနုိင္ငံလုံးရဲ့ လူဦးေရမွာ အမ်ဳိးသမီးက ထက္၀က္ေက်ာ္ပါေနတဲ့အတြက္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါ၀င္သင့္တယ္၊ ဒါ့အျပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ နုိင္ငံေရးနဲ့ တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးက႑ေတြမွာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါ၀င္ဖုိ့လုိအပ္တယ္၊ ေနရာေပးဖုိ့ လုိအပ္တဲ့ဆုိတဲ့အေၾကာင္းေတြ ေဆြးေနြးခဲ့ၾကတယ္။”
ဒီေန့ေဆြေနြးပြဲမွာ ျမန္မာနိုင္ငံဥပေဒထဲက အမ်ိုးသမီးေတြကို အကာအကြယ္ေပးနိုင္တဲ့ ဥပေဒေတြအေၾကာင္း၊ အမ်ိုးသမီးေတြ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈပေပ်ာက္ေရးနဲ့ ကယားျပည္နယ္ ဆိုတဲ့အမည္ကေန ကရင္နီျပည္အျဖစ္ ျပန္လည္ေခၚဆို သတ္မွတ္ေရးေတြလည္း ေဆြးေနြးခဲ့တယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
ရန္ကုန္တိုင္း ေတာင္ဒဂံုျမို့နယ္မွာေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေတာင္သူလယ္သမားနဲ့ စိုက္ပ်ိုးေရးအလုပ္သမားအဖြဲ့ (ေအအက္ဖ္အက္ဖ္အမ္) က ဦးေဆာင္ျပီး ကမၻာ့အမ်ိုးသမီးမ်ားေန့ အၾကိုအခမ္းအနားကို “အမ်ိုးသမီးမ်ားအသံ ကမၻာၾကီးကို လႈပ္ခတ္ေစမည္” ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ့ မတ္ ၆ ရက္ေန့က နိကာယ္ပရိယတၱိစာသင္တိုက္မွာ ပထမဆံုးအၾကိမ္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္က အေမရိကန္နိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမို့မွာ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုက အမ်ိုးသမီးအလုပ္သမားေတြ လုပ္အားခ အျပည့္အ၀မရတာ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရတာနဲ့ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္ခံရတာေတြကို ဆန့္က်င္ ဆနၵျပခဲ့ဲၾကရာက နိုင္ငံတကာမွာ အမ်ိုးသမီးအခြင့္အေရး လႈပ္႐ွားမႈေတြ ပ်ံ့နွံ့ခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိုးသမီးလႈပ္႐ွားမႈ စတင္ခဲ့တဲ့ မတ္ ၈ ရက္ေန့ကို နိုင္ငံတကာအမ်ိုးသမီးမ်ားေန့ အျဖစ္ ကမၻာ့ကုလသမဂအဖြဲ့က ၁၉၇၅ ခုနွစ္မွာ အသိအမွတ္ျပုေပးခဲ့ပါတယ္။