ဒီကနေ့စက်တင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့မှာကျရောက်တဲ့ နှစ် ၈၀ ပြည့် မြန်မာ့လွှတ်လပ်ရေး မီးရှူးတန်းဆောင် ဆရာတော်အသျှင်ဦးဥတ္တမနေ့ အထိမ်းအမှတ်အြဖစ် စစ်တွေမြို့မစျေးကို ပထမဦးဆုံးအကြိမ် ပိတ်လိုက်တယ်လို့ စစ်တွေမြို့မစျေးကော်မတီကတွေကပြောဆိုပါတယ်။ ဆရာတော်ဦးဥတ္တမနေ့ကို စျေးဆိုင်တွေပိတ်ပေးဖို့ စျေးဆိုင်ရောင်းချသူတွေက စျေးကော်မတီကို လာရောက်တင်ပြလာကြတာကြောင့် စျေးဆိုင်တွေပိတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြတာလို့ စစ်တွေမြို့မစျေးကော်မတီအတွင်းရေးမှူး ဦးစိုးနိုင်က ဒီဗွီဘီကိုပြောဆိုပါတယ်။ “အရင်ကတည်းကလည်း ဒီလိုမျိုး ကိုယ်ထူကိုယ်ထအနေနဲ့ ကိုယ်စျေးဆိုင်တွေ ပိတ်ကြတယ်ပေါ့နော်။ အခုတော့ စျေးဆိုင်တွေအကုန်လုံး လိုလိုကလည်း ဆရာတော်ဦးဥတ္တမနေ့နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ပွင်းလင်းလာတဲ့ခေတ်ကြီးမှာ လွတ်လွတ်လပ်လပ်စျေးပိတ်သွားရတာကို ပိုကြိုက်ကြတဲ့အတွက် ကျနော်တို့စျေးကော်မတီကို တင်ပြလာလို့ ပိတ်ခိုင်းလိုက်တာပါ” လို့ပြောပါတယ်။ စစ်တွေမြို့မစျေးမှာ စျေးရောင်းချနေတဲ့ကြတဲ့ စျေးဆိုင်းခန်းပေါင်း ၆၈၀ ဝန်းကျင် လောက်ရှိပြီး ဒီကနေ့မှာ အဲ့ဒီဆိုင်ခန်းအားကို စျေးဆိုင်ရောင်းချတဲ့သူတွေရဲ့သဘောတူညီချက်နဲ့ ၁ ရက်ပိတ်လိုက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်တာလို့ စျေးဆိုင်ကော်မတီဝင်တွေက ပြောဆိုပါတယ်။ လျှစ်စစ်ပစ္စည်းရောင်းချနေသူတဦးဖြစ်တဲ့ ကိုစိုးနိုင်က “ကျနော်အမြင်ကတော့ ဆရာတော်ဦးဥတ္တမရဲ့ကျေးဇူးတွေကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ ဝန်လေးနေတဲ့အစိုးရအဆက်အဆက်ကို ပြည်သူလူထု ညီညွတ်မှုနဲ့ပညာပေးလိုက်တာလို့မြင်တယ်။ စျေးပိတ်တာတွေ၊ ဆိုင်ပိတ်တာတွေ၊ အခုကျောင်းတွေမှာလည်း ကျောင်းသားတွေက ဒီနေ့ဆိုရင် ကျောင်းမတက်ကြဘူး။ များသောအားဖြင့်ပေါ့နော်။ အစိုးရ အဆက်ဆက်ကဆရာတော်ရဲ့ကျေဇူးကို အသိအမှတ်မပြုတဲ့ အတွက် ရခိုင်ပြညန်သူလူထုက ကိုယ်တတ်နိုင်တဲ့ဘက် တုံ့ပြန်တာလို့ပဲ ကျနော်မြင်တယ်။ ဆရာတော်ဦးဥတ္တမနေ့ကို အစိုးရရုံးပိတ်ရက်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုပေးဖို့ ရခိုင်ပြည်သူတွေက တောင်းဆိုထားကြတာရှိသလို လွှတ်တော်အတွင်းမှာလည်း တောင်းဆိုကြပေမယ့် လက်ရှိအချိန်အထိတော့ မရရှိသေးကြပါဘူး။ ဆရာတော်ဦးဥတ္တမဟာ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ဇာတိဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အင်္ဂလိပ်နယ်ချဲ့ကို တော်လှန်ဖို့ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ် စတင်မွေးဖွားပေးခဲ့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးတရားတွေ ဟောပြောခဲ့မှုကြောင့် အကြိမ်ကြိမ်ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ခဲ့ရသူလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာတော် ဦးဥတ္တကို ၁၈၇၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ နေ့မှာမွေးဖွားခဲ့တာဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပထမဆုံးအကျဉ်းချခံရတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာတော်ဥတ္တမက ၁၉၃၉ ခုနှစ် စက်တက်ဘာ ၉ ရက်နေ့ အသက် ၅၉ နှစ်မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ သတင်း-ဓာတ်ပုံ- ဝဏ္ဏခွာညို

---

ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေန႔အထိမ္းအမွတ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မေစ်းႀကီး ပထမအႀကိမ္ပိတ္ ဝဏၰခြာညိဳ ဒီကေန႔စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔မွာက်ေရာက္တဲ့ ႏွစ္ ၈၀ ျပည့္ ျမန္မာ့လႊတ္လပ္ေရး မီးရွဴးတန္းေဆာင္ ဆရာေတာ္အသွ်င္ဦးဥတၱမေန႔ အထိမ္းအမွတ္ျအဖစ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မေစ်းကို ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ ပိတ္လိုက္တယ္လို႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕မေစ်းေကာ္မတီကေတြကေျပာဆိုပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေန႔ကို ေစ်းဆိုင္ေတြပိတ္ေပးဖို႔ ေစ်းဆိုင္ေရာင္းခ်သူေတြက ေစ်းေကာ္မတီကို လာေရာက္တင္ျပလာၾကတာေၾကာင့္ ေစ်းဆိုင္ေတြပိတ္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္ၾကတာလို႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕မေစ်းေကာ္မတီအတြင္းေရးမႉး ဦးစိုးႏိုင္က ဒီဗြီဘီကိုေျပာဆိုပါတယ္။ “အရင္ကတည္းကလည္း ဒီလိုမ်ိဳး ကိုယ္ထူကိုယ္ထအေနနဲ႔ ကိုယ္ေစ်းဆိုင္ေတြ ပိတ္ၾကတယ္ေပါ့ေနာ္။ အခုေတာ့ ေစ်းဆိုင္ေတြအကုန္လုံး လိုလိုကလည္း ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေန႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပြင္းလင္းလာတဲ့ေခတ္ႀကီးမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေစ်းပိတ္သြားရတာကို ပိုႀကိဳက္ၾကတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ေစ်းေကာ္မတီကို တင္ျပလာလို႔ ပိတ္ခိုင္းလိုက္တာပါ” လို႔ေျပာပါတယ္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕မေစ်းမွာ ေစ်းေရာင္းခ်ေနတဲ့ၾကတဲ့ ေစ်းဆိုင္းခန္းေပါင္း ၆၈၀ ဝန္းက်င္ ေလာက္ရွိၿပီး ဒီကေန႔မွာ အဲ့ဒီဆိုင္ခန္းအားကို ေစ်းဆိုင္ေရာင္းခ်တဲ့သူေတြရဲ႕သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ၁ ရက္ပိတ္လိုက္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္တာလို႔ ေစ်းဆိုင္ေကာ္မတီဝင္ေတြက ေျပာဆိုပါတယ္။ လွ်စ္စစ္ပစၥည္းေရာင္းခ်ေနသူတဦးျဖစ္တဲ့ ကိုစိုးႏိုင္က “က်ေနာ္အျမင္ကေတာ့ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမရဲ႕ေက်းဇူးေတြကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ ဝန္ေလးေနတဲ့အစိုးရအဆက္အဆက္ကို ျပည္သူလူထု ညီၫြတ္မႈနဲ႔ပညာေပးလိုက္တာလို႔ျမင္တယ္။ ေစ်းပိတ္တာေတြ၊ ဆိုင္ပိတ္တာေတြ၊ အခုေက်ာင္းေတြမွာလည္း ေက်ာင္းသားေတြက ဒီေန႔ဆိုရင္ ေက်ာင္းမတက္ၾကဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေပါ့ေနာ္။ အစိုးရ အဆက္ဆက္ကဆရာေတာ္ရဲ႕ေက်ဇူးကို အသိအမွတ္မျပဳတဲ့ အတြက္ ရခိုင္ျပညန္သူလူထုက ကိုယ္တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္ တုံ႔ျပန္တာလို႔ပဲ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမေန႔ကို အစိုးရ႐ုံးပိတ္ရက္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳေပးဖို႔ ရခိုင္ျပည္သူေတြက ေတာင္းဆိုထားၾကတာရွိသလို လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာလည္း ေတာင္းဆိုၾကေပမယ့္ လက္ရွိအခ်ိန္အထိေတာ့ မရရွိေသးၾကပါဘူး။ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ဇာတိျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ကို ေတာ္လွန္ဖို႔ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ စတင္ေမြးဖြားေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕ဆန႔္က်င္ေရးတရားေတြ ေဟာေျပာခဲ့မႈေၾကာင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေထာင္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခဲ့ရသူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱကို ၁၈၇၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ ေန႔မွာေမြးဖြားခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆုံးအက်ဥ္းခ်ခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမားတေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဥတၱမက ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စက္တက္ဘာ ၉ ရက္ေန႔ အသက္ ၅၉ ႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ သတင္း-ဓာတ္ပုံ- ဝဏၰခြာညိဳ