Live
Home
မေးမြန်းခန်း
အမ်ားလက္ခံယံုၾကည္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ဖို့က အဓိက စိန္ေခၚမႈျဖစ္တယ္
ပီတာအောင်
·
December 10, 2012
ဒီေန့ က်ေရာက္တဲ့ နုိင္ငံတကာ လူ့အခြင့္အေရးေန့ အခမ္းအနားေတြကုိ နုိင္ငံတ၀န္းမွာ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာနုိင္ငံ လူ့အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာနိုင္ငံအမ်ဳိးသား လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ အတြင္းေရးမႉး ဦးစစ္ျမိုင္ကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။ အမ်ိုးသားလူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္က ျပီးခဲ့တဲ့ ၁ နွစ္တာအတြင္း အေအာင္ျမင္ဆံုးနဲ့ အထိေရာက္ဆံုး ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ ၁ ခုကုိ ေျပာပါဆုိရင္  ဘာကုိ ေထာက္ျပျပီး ေျပာခ်င္ပါသလဲ။ [caption id="attachment_28814" align="alignleft" width="300" caption="ျမန္မာနိုင္ငံအမ်ဳိးသား လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ အတြင္းေရးမႉး ဦးစစ္ျမိုင္"][/caption] “က်ေနာ္တို့ အာဆီယံလူ့အခြင့္အေရးဖိုရမ္မွာ အဖြဲ့၀င္အျဖစ္ ၀င္ခြင့္ရေအာင္ ၾကိုးစားနုိင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ Asian Pacific Human Rights Institution ဖိုရမ္ကိုလည္း ၀င္ခြင့္ရေအာင္ ေဆာင္႐ြက္နုိင္ခဲ့ပါတယ္။” ေဒသတြင္းအဖြဲ့အစည္းေတြနဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံလူ့အခြင့္အေရး ေကာ္မ႐ွင္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္နုိင္ခဲ့တာ ဒီနွစ္အတြင္း ထူးျခားတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈလုိ့ ေျပာရမွာေပါ့ေနာ္။ ဒီလိုပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈကေန ျမန္မာနုိင္ငံ လူ့အခြင့္အေရး တုိးတက္ဖို့ ဘယ္လိုအေထာက္အကူျဖစ္ေစနုိင္လဲ။ “လူ့အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ကာကြယ္ျမွင့္တင္တဲ့အခါမွာ ျပည္တြင္းမွာလည္းပဲ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ရမယ့္ အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ ထိုနည္းတူ ေဒသတြင္းမွာလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ရမယ့္ အဖြဲ့ေတြ။ အဲေတာ့ လူ့အခြင့္အေရးကေတာ့ တဖြဲ့တည္း တေယာက္တည္း ေဆာင္႐ြက္လို့ရတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ဘူးဆုိတာ အားလံုးသိျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသတြင္းပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မွသာလွ်င္ က်ယ္ျပန့္တဲ့ လူ့အခြင့္အေရးျမွင့္တင္ ကာကြယ္ဖို့ ေဆာင္႐ြက္နုိင္မယ္။ ျပည္တြင္းမွာလည္းပဲ အရပ္ဘက္လူ့အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ တျခား လူ့အခြင့္အေရး အဖြဲ့အစည္းေတြနဲ့ ေဆာင္႐ြက္နုိင္ဖို့ ေမွ်ာ္မွန္းပါတယ္။” ေကာ္မ႐ွင္ေၾကညာခ်က္ထဲမွာလည္း ပါတယ္။ လူ့အခြင့္အေရးနဲ့ဆုိင္တဲ့ အလုပ္႐ုံေဆြးေနြးပြဲေတြ ေနာက္ဆုိ က်င္းပဖို့ ႐ွိတယ္။  ဒီေဆြးေနြးပြဲေတြက လူပုဂၢိုလ္ေတြ၊ စီးပြားေရးနဲ့ဆုိင္တဲ့အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ ကာကြယ္ေရးနဲ့ဆုိင္တဲ့ ၀န္ၾကီးဌာနေတြပါ အက်ိုးျဖစ္ေစမယ္လို့ ဆုိထားတယ္ေလ။ ဘယ္လိုအက်ိုး႐ွိေစမွာလဲဆုိတာ ႐ွင္းျပေပးလုိ့ ရမလား။ “လူ့အခြင့္အေရးျဖစ္စဥ္ေတြနဲ့ ပတ္သက္လို့ ျပည္တြင္းအေနနဲ့ဆုိ သက္ဆုိင္ရာ အစိုးရဌာနေတြ၊ အာဏာပိုင္အဖြဲ့အစည္းေတြနဲ့ ျဖစ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြကုိ အမ်ားစု ျပည္သူလူထုက အာ႐ုံစိုက္မိတယ္လို့ ယူဆတယ္။ အာ႐ုံစိုက္တဲ့အခါ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေဆာင္႐ြက္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းေတြက အမ်ားဆံုး အာ႐ုံစုိက္ခံရတာျဖစ္တယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းေတြက ယခင္ကလည္းပဲ သူတို့ရဲ့ Capacity Building ေခၚတဲ့ အရည္အေသြးျမင့္မားေရး ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကတယ္။ တဆက္တည္းပဲ က်ေနာ္တို့ လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ကလည္း သက္ဆုိင္ရာအဖြဲ့အစည္းေတြရဲ့ လူ့အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ဗဟုသုတ ပုိျမင့္မားလာေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္းအားျဖင့္ လူ့အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ စြပ္စြဲမႈမ်ား၊ က်ဴးလြန္မႈမ်ားကို ကာကြယ္တားဆီးနုိင္မယ္လို့ ေမွ်ာ္မွန္းပါတယ္။” ဌာနဆုိင္ရာေတြရဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈလည္း လုိအပ္တယ္ေပါ့။ လက္႐ွိအေျခအေနမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ အားနည္းေနလို့လား။ “လက္႐ွိ အေျခအေနကေတာ့ က်ေနာ္တို့ဖြဲ့စည္းတာလည္း ၁ နွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ႐ွိေသးေတာ့ အနည္းငယ္ေတာ့ အားနည္းပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ့ ၂ ပိုင္းကေတာ့ အားျမွင့္ရမယ္။ က်ေနာ္တို့ဘာသာ အားေကာင္းလာေအာင္ more independence ျဖစ္ေအာင္ ၾကိုးပမ္းရမယ္။ က်န္တဲ့အဖြဲ့အစည္းေတြနဲ့လည္း လက္ခ်င္းခ်ိတ္ဆက္ျပီး ေဆာင္႐ြက္ရမယ္၊ ဒါမွပိုျပီး ေကာင္းမြန္လာမယ္လို့ ယူဆပါတယ္။” တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အစိုးရဌာန အထူးသျဖင့္ စစ္တပ္ရဲ့ လူ့အခြင့္အေရးခ်ိုးေဖာက္မႈေတြက အခုအခ်ိန္ထိ ႐ွိတုန္းပဲလုိ့ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ နုိင္ငံတကာအဖြဲ့အစည္းေတြကလည္း အစဥ္ေထာက္ျပေနတာေပါ့။ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ ေနာင္တခ်ိန္မွာ လူ့အခြင့္အေရးကို ေလးစားလုိက္နာတဲ့ စစ္တပ္ျဖစ္ေအာင္လို့ ေကာ္မ႐ွင္အေနနဲ့ ဘယ္လုိ ပ့ံပုိးကူညီေဆာင္႐ြက္သြားဖုိ့ ႐ွိပါလဲ။ “ေလာေလာဆယ္ေတာ့ တပ္မေတာ္အတြက္ရယ္လို့ ေမွ်ာ္မွန္းတာေတာ့ မ႐ွိပါဘူး။ က်ေနာ္တို့လုပ္မယ့္ RWI လုိ့ေခၚတဲ့ ဆီြဒင္က Institute တခုနဲ့ ပူးေပါင္းလုပ္မယ့္ဟာ ႐ွိပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းေတာ့ OHCHR ေဒသတြင္းလူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္မင္းၾကီး႐ုံးနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို့ ႐ွိပါတယ္။ အဲအခါ သက္ဆုိင္ရာ အဖြဲ့အစည္းေတြကုိလည္းပဲ လူ့အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ အသိပညာေပးေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အတူလက္တြဲပါ၀င္လာေအာင္ ၾကိုးပမ္းသြားဖုိ့ ႐ွိပါတယ္။” ေနာက္ အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြမွာ လူ့အခြင့္အေရးဘာသာရပ္ေတြ သင္ၾကားေပးေနတာ႐ွိတယ္လုိ့ သိရတယ္။ ဒီလိုသင္ၾကားေတာ့ ထိေရာက္မႈ အတုိင္းအတာ ဘယ္ေလာက္႐ွိတယ္လို့ ျမင္ေတြ့ရလဲ။ ကေလးေတြ၊ ဆရာေတြၾကားထဲမွာ လူ့အခြင့္အေရးနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ပိုနားလည္လာတယ္လို့ ျမင္ရလား။ သင္ၾကားမႈေတြက ဘယ္ေလာက္ အတုိင္းအတာအထိ ထိေရာက္မႈ႐ွိတယ္လို့ ေတြ့ရပါလဲ။ “လူ့အခြင့္အေရးပညာေပးက အေျခခံပညာထဲမွာ လူ့အခြင့္အလမ္းလို့ သံုးျပီး သင္႐ုိးတန္းညြွႊန္းတမ္းမွာ ထည့္တာ ၾကာပါျပီ။ စာေမးပြဲစစ္တဲ့ ဘာသာရပ္မဟုတ္ဘဲ အသိပညာေပး ဘာသာရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ စာေမးပြဲစစ္မွသာ ေသခ်ာလုပ္တဲ့ သဘာ၀ေလးက ႐ွိေတာ့ စာေမးပြဲမစစ္တဲ့ ဘာသာအေပၚမွာေတာ့ အနည္းငယ္ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ့ အာ႐ုံစုိက္မႈျဖစ္တာကိုေတာ့ ေယဘုယ် သတိျပုမိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိေရာက္မႈ႐ွိလဲ ဆုိတာေတာ့ ေလ့လာဆန္းစစ္ဖို့ မေဆာင္႐ြက္ရေသးပါဘူး။” ေနာက္ေရာ လူ့အခြင့္အေရးဘာသာရယ္လို့ နာမည္ ဘယ္ေတာ့ တပ္နုိင္မလဲ။ “ၾကိုးစားေနဆဲဗ်။ ျပီးခဲ့တဲ့ကာလအတြင္း လူ့အခြင့္အလမ္းလို့ နားယဥ္ေအာင္ သံုးထားတာေလ။ ေနာက္ပုိင္း လူ့အခြင့္အေရးဆိုတဲ့ ပုိျပီးတိက်တဲ့ေပၚလြင္တဲ့ အသံုးအနႈန္းသံုးနုိင္ဖို့ ေမွ်ာ္မွန္းရမွာပါ။” ျပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာကေန အခုအခ်ိန္ ၁ နွစ္ေက်ာ္အတြင္းမွာ လူ့အခြင့္အေရးေဖာက္ဖ်က္မႈ တုိင္တန္းခ်က္ ၃၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ေတာင္ ရတယ္လုိ့ ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ပါတယ္ေလ။ အမ်ားစုက ဘယ္လို အမ်ိုးအစားေတြပါလဲ။ “ေျမယာေတြေပါ့။ ေျမယာကုိ ေရာင္းခ်၊ ေပါင္နွံတာ၊ အစိုးရဌာနေတြက သိမ္းဆည္းတာ၊ ကုမၸဏီနဲ့ တပ္မေတာ္က သိမ္းဆည္းတာ ဒါေတြက အမ်ားဆံုးေပါ့။ ေနာက္ ကာယကံ႐ွင္အခ်င္းခ်င္း၊ ႐ြာမွာျဖစ္တဲ့ ျပဿနာ ဒါေတြကအမ်ားဆံုးပါပဲ။” တုိင္တန္းခ်က္ထဲမွာ အဆုိး၀ါးဆံုး လူ့အခြင့္အေရးခ်ိုးေဖာက္မႈက ဘာလို့ေျပာလုိ့ရပါလဲ။ “အဆိုး႐ြားဆံုးအေနနဲ့ေတာ့ အလြန္ဆိုး႐ြားတာေတာ့ သိပ္မေတြ့ပါဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တုိင္တာေတာ့ ႐ွိတယ္။ လူ့အခြင့္အေရးခ်ိုးေဖာက္မႈေတာ့ မွန္ပါတယ္၊ အဆိုး၀ါးဆံုးလုိ့ေတာ့ ေျပာလုိ့မရပါဘူး။” အခုျဖစ္ေနတဲ့ ရခုိင္အေရးအခင္းနဲ့ လက္ပန္းေတာင္း အေရးအခင္းနဲ့ ပတ္သက္လို့ေရာ လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္အေနနဲ့ ဘယ္လိုသံုးသပ္လဲ။ “ရခုိင္အေရးအခင္းကေတာ့ အလြန္အေရးၾကီးတယ္လို့ ျမင္ပါတယ္။ နုိင္ငံေတာ္ရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနဲ့ပတ္သက္လို့ အလြန္အေရးၾကီးတယ္။ ဘာသာေရး ၂ ခု၊ လူမ်ိုးစု ၂ ခု ဟန္ခ်က္ညီဖို့ အလြန္အေရးၾကီးတယ္လို့ ျမင္ပါတယ္။ လက္ပန္းေတာင္း အေရးကေတာ့ ေရ႐ွည္စိတ္႐ွည္လက္႐ွည္နဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြနဲ့ ေဆာင္႐ြက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျပည္သူေရာ၊ အစုိးရေရာ၊ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမယ့္ ကုမၸဏီေတြေရာ ဘယ္သူ ဘယ္သူ့မွ မထိခုိက္ဘဲ အေျဖတခု ထုတ္နုိင္လိမ့္မယ္လို့ က်ေနာ့္အေနနဲ့ေတာ့ ခန့္မွန္းတာပါပဲ။ အခု ေကာ္မ႐ွင္ဖြ့ဲလုပ္ေနတယ္ဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ့ကေတာ့ ၾကိုတင္ေဟာကိန္း မထုတ္လုိပါဘူး။” လူ့အခြင့္အေရးခ်ိုးေဖာက္မႈေရာ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္မွာေတြ့ရလား။ ဥပမာ သံဃာေတာ္ေတြ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈ အျဖစ္အပ်က္တခုတည္းအတြက္ကုိေရာ၊ သံဃာေတာ္ေတြ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈ အေပၚမွာေရာ အမ်ိုးသားလူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္အေနနဲ့  ဘယ္လိုသေဘာ႐ွိလဲ။ “ထိခုိက္မႈအေပၚမွာေတာ့ က်ေနာ္တုိ့အေနနဲ့ ဒါဟာ လူ့အခြင့္အေရးထိခုိက္တယ္လို့ ယူဆပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလုိျဖစ္သြားလဲဆုိတာေတာ့ အေၾကာင္းရင္းသိဖို့ လုိလာျပန္တာေပါ့။ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရတာ ေတာ္ေတာ္ေလးမ်ားသြားတဲ့အတြက္ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းစရာျဖစ္ပါတယ္။” အားလံုးကုိျခံုၾကည့္လုိက္ရင္ ျမန္မာနုိင္ငံ လူ့အခြင့္အေရးအေျခအေနက ေတာ္ေတာ္ေလး တုိးတက္လာလား၊ ဆုတ္ယုတ္လာတယ္လုိ့ ေျပာလုိ့ရလား။ ဘယ္လုိသံုးသပ္ပါလဲ။ “တုိးတက္လာတယ္ ေျပာရမွာေပါ့။ သူတို့တုိင္ၾကားနုိင္တယ္၊ ေဖာ္ထုတ္နုိင္တယ္။ ဒါေတြကုိ ကာကြယ္ေပးနုိင္တဲ့ အဖြဲ့အစည္းေတြ႐ွိလာတယ္။ အဖြဲ့အစည္းေတြအေနနဲ့လည္း ထုိက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ေဆာင္႐ြက္ေပးတယ္ဆုိေတာ့ တိုးတက္လာတယ္လို့ ႐ွႈျမင္ပါတယ္။” ေနာင္နွစ္ေတြမွာ ျမန္မာနုိင္ငံရဲ့လူ့အခြင့္အေရးမွတ္တမ္းေတြ တိုးတက္လာဖို့ လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္အေနနဲ့ ဘယ္လုိ ကန့္သတ္မႈေတြ စိန္ေခၚမႈေတြ၊ တုိးတက္လာေအာင္ လုပ္ဖို့ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ႐ွိေနပါလဲ။ “ဥပေဒ အတည္ျပုျပီးရင္ေတာ့ ဥပေဒသာ အပ္နွင္းထားတဲ့ အာဏာဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ့ တိတိက်က် ပုိင္ပိုင္နုိင္နုိင္ ဥပေဒနဲ့အညီ ေဆာင္႐ြက္ဖို့ လိုမယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ ေကာ္မ႐ွင္ရဲ့ အခန္းက႑က ပိုျမင့္မားလာမယ္။ အဲေတာ့ စိန္ေခၚမႈက ေကာ္မ႐ွင္အခန္းက႑ကုိ အမ်ားျပည္သူအပါအ၀င္ အစိုးရဌာနေတြ ယံုၾကည္လာေအာင္ လက္ခံလာေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ဖို့က အဓိက စိန္ေခၚမႈလုိ့ ျမင္ပါတယ္။”

About DVB

The Democratic Voice of Burma (DVB) publishes daily independent news and information across Myanmar and around the world by satellite TV and the internet. DVB was founded in 1992 and is registered as a non-profit association in Thailand.

Follow Us

© Democratic Voice of Burma 2024