နိုင္ငံေတာ္သမၼတက  ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္စြဲနဲ့ ဖြဲ့စည္းေပးလိုက္တဲ့ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မ႐ွင္နဲ့ ပတ္သက္ျပီး နယ္ပယ္တခ်ို့က ပုဂၢိုလ္ေတြရဲ့ သေဘာထားအျမင္ေတြကို ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ဦးဥာဏ္၀င္း (အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္ - အန္အယ္လ္ဒီ) “က်ေနာ္ ေျပာနုိင္တာတခုက အဖြဲ့ထဲမွာ ဥပေဒသမား လိုအပ္ေနတယ္။ အေရးအခင္းေတြ ျဖိုခြဲတယ္ဆုိတာ ဥပေဒေတြ ႐ွိပါတယ္။ အဲအတုိင္း လုပ္ မလုပ္ဆုိတာ ဥပေဒပညာ႐ွင္ေတြကပဲ အဓိက ပိုျပီး နားလည္တယ္။ အဲတခုေျပာခ်င္တယ္။” ေဒါက္တာေအးေမာင္ (ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရးပါတီ- အာရ္အန္ဒီပီဥကၠ႒) “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ဒီျပဿနာမျဖစ္ခင္ကတည္းက စံုစမ္းခြင့္ေလး၊ ညွိနိႈင္းခြင့္ေလး ေပးခဲ့ရင္ ဒီျပဿနာ ပုိလွမွာေပါ့။ အခုေတာ့ ျဖစ္ျပီးကာလၾကီးမွာမွ စံုစမ္းစစ္ေဆး တာ၀န္ျဖစ္သြားေတာ့၊ လက္႐ွိ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တာေတြ အကုန္လံုးမွာ ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢိုလ္ေတြ အကုန္လံုးမွာ တာ၀န္အင္မတန္ ၾကီးသြားတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပဿနာတခုအေပၚမွာ စံုစမ္းတယ္၊ အေျဖ႐ွာတယ္၊ ေနာင္မျဖစ္ေအာင္ အတားအဆီး သို့မဟုတ္ စည္းကမ္းခ်က္ေလးေတြ ျဖစ္သြားေအာင္ ဒီေကာ္မ႐ွင္ကေန အၾကံျပုနုိင္တယ္။ ဒီလိုပဲ စီမံကိန္းေတြ ႐ွိသင့္တယ္ေလ။ စီမံကိန္းေတြရဲ့ အက်ိုးအျပစ္ေတြ လူထုသိေအာင္ ဘယ္လို ခ်ျပသင့္တယ္။ ေနာက္ ႐ွိေသးတဲ့ စီမံကိန္းေတြကိုလည္း လူထုသိေအာင္ စီမံေဆာင္႐ြက္ရင္ ဒီလုိထိခုိက္မႈေတြ၊ မလိုအပ္ဘဲ အလြန္အကၽြံအင္အားသံုး ေျဖ႐ွင္းရတာမ်ိုး မျဖစ္ဖုိ့အတြက္ လက္႐ွိ ဒီမုိကေရစီအစုိးရမွာ လမ္းစရသြားရင္ျဖင့္ စံုစမ္းေရးေကာ္မ႐ွင္ရဲ့ ေဆာင္႐ြက္မႈအေပၚ ယံုၾကည္တယ္။ ဒီလိုအၾကံျပုတာကုိ လက္ခံရင္ျဖင့္ တုိင္းျပည္အတြက္လည္း ေကာင္းပါတယ္။” သီဟေစာ (သတင္းစာဆရာ) “အန္တီစုပါတာ မွန္တယ္။ လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္က လူေတြပါတယ္၊ ကုိေအာင္နုိင္ဦးတုိ့လည္း ပါတယ္။ အလုပ္လုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ လုပ္လို့ရတဲ့ သေဘာမွာ႐ွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစုိးရလူေတြ မ်ားတဲ့ သေဘာပါတယ္။ ပေရာ္ဖက္ဆာေတြ၊ လူ့အခြင့္အေရးေကာ္မ႐ွင္ဆုိလည္း သံအမတ္ၾကီးေဟာင္းတို့ နုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာန ၀န္ထမ္းေဟာင္းတို့ ပါေတာ့ အဲဒါေတာ့ နည္းနည္း စိတ္ပူတယ္။ တကယ္လုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ လုပ္နုိင္တဲ့ ပညာ႐ွင္ေတြပါတာ ေတြ့ရတယ္။ သူတုိ့တကယ္ ေဖာ္ထုတ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေသခ်ာအက်ိုး႐ွိလိမ့္မယ္။ ဘာလို့လဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္တုိ့ျမင္တာ ၂ ပိုင္း။ တပိုင္းက အခုျဖစ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္နွိမ္နင္းမႈက ဘယ္လိုျဖစ္ရတယ္ဆုိတာကုိ လူထုကုိ ေသခ်ာေျပာဖုိ့လိုတယ္။ ေနာက္တခ်က္က သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကိစၥကို တိတိက်က် အစီရင္ခံစာ ထြက္လာဖုိ့ လိုတယ္။ အဲဒါသိေတာ့မွ ဒါကုိ ဆက္လုပ္သင့္ မလုပ္သင့္၊ အေလွ်ာ့အတင္း ဘာေတြ႐ွိလဲ အဲလို ရလဒ္ထြက္လာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။” ဦးကိုနီ (ေ႐ွ့ေနမ်ားကြန္ရက္) “စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးနဲ့ ပတ္သက္ျပီး တာ၀န္ေပးတဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္တခ်က္ မပါလာဘူး။ ဘာလဲဆုိေတာ့ ဒီ မီးေလာင္ဗံုးေတြဟာ ဘယ္ကဗံုးလဲ၊ ျပည္တြင္းမွာသံုးေနတဲ့ ဗံုးလား၊ တနုိင္ငံက ပုိ့ထားတဲ့ ဗံုးလား၊ ဒါေတြနဲ့ ပတ္သက္လို့ စမ္းသပ္ထားတာ ႐ွိလား၊ ဒါမွ မဟုတ္ စမ္းလုိက္သလား အဲဒါကုိပါ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေပးေစခ်င္တယ္။ ဒါဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး အေရးၾကီးတဲ့ကိစၥျဖစ္ေနတယ္။ ဒါမပါတာကိုေတာ့ ေ၀ဖန္ခ်က္ေပးခ်င္တယ္။” ဆရာတင္ေမာင္သန္း (သင့္ဘ၀မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာေဟာင္း) “ေကာ္မ႐ွင္ဟာ ေတာ္ေတာ္ အေရးၾကီးတယ္။ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလေတြမွာ အတိတ္ကုိ ဘယ္လုိကုိင္တြယ္မလဲ ဆိုတာဟာ ေတာ္ေတာ္အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥၾကီးတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ကူးေျပာင္းေရး အဆင္ေခ်ာ၊ မေခ်ာဆုိတာ အဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မိန့္ခြန္းကုိ ၾကည့္ရင္လည္း အင္မတန္မွ်တျပီး ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္႐ွိျပီးေတာ့ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ ျပဿနာေတြအားလံုးကုိ အသိအမွတ္ျပု နားလည္ထားတာ ေတြ့ရတယ္။ ခ်ိန္ဆမႈ အလြန္႐ွိတဲ့စကားမ်ိုး ေတြ့ရတယ္။ အရင္ ၾကည့္ပံုၾကည့္နည္းအတုိင္း ၾကည့္ရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ စကားေတြအေပၚ အားမရစရာေတြ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ အကူးအေျပာင္းကာလျဖစ္တယ္။ အကူးအေျပာင္းကာလမွာ ေကာ္မ႐ွင္လုပ္ရပ္ဟာ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ တင္မကဘူး၊ ပုိၾကီးမားတဲ့ ကူးေျပာင္းေရးကိစၥျဖစ္တဲ့ အတိတ္နဲ့ ဘယ္လိုကုိင္တြယ္မလဲ ဆိုတာကို ေကာ္မ႐ွင္ကေန ပံုစံတခုျပနုိင္တဲ့ အေျခအေနမွာ႐ွိတယ္။ အတိတ္ကိစၥေတြကုိ ဘယ္လိုကုိင္တြယ္မလဲဆုိတဲ့ မူေတြကုိ ခ်မွတ္ေပးတာလည္း ျဖစ္နုိင္တယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ ရိုးသားမႈ၊ အေျမာ္အျမင္ၾကီးမႈ၊ အနစ္နာခံမႈ ဒါေတြအားလံုးဟာ ေကာ္မ႐ွင္က ခ်မွတ္လုိက္မယ့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြမွာ ေတြ့ရမယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။”