ျပင္ဆင္၊ ျဖည့္စြက္၊ ပယ္ဖ်က္၊ အသစ္ေရးဆြဲရန္ အႀကံျပဳခ်က္ေပါင္း ၃၇၆၅ ခ်က္ပါ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီ၏ အစီရင္ခံစာကို ဇူလိုင္ ၁၅ ရက္က ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။ ယင္းအစီရင္ခံစာတြင္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ၁၁၁၂ ခ်က္ျဖင့္ အမ်ားဆံုး အႀကံျပဳထားၿပီး ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီက ၈၅၈ ခ်က္၊ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးပါတီက ၁၀ ခ်က္၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (အန္အယ္လ္ဒီ) ပါတီက ၁၁၃ ခ်က္ အႀကံျပဳထားသည္။ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားတြင္ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအား အဆင့္ ၃ ဆင့္ျဖင့္ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ၂၀၃၁ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း လႊတ္ေတာ္အသီးသီး၌  တပ္မေတာ္သားအမတ္ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ထားရွိရန္ ပါဝင္သည္။ ထုိ႔အျပင္ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္သည္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ အားလံုး၏ အႀကီးအကဲျဖစ္သည္ ဆိုသည့္ ပုဒ္မ (၂၀) အပိုဒ္ခြဲ (ခ) ကို ပယ္ဖ်က္ရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ ပုဒ္မ (၅၉) (စ) ကို ပယ္ဖ်က္ရန္လည္း အန္အယ္လ္ဒီက အႀကံျပဳထားသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ပုဒ္မ (၄၃၆) အား တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မပါဘဲ ေရြးေကာက္ခံ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ၆၇ ရာခိုင္ႏႈန္းမဲျဖင့္ ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္လည္း အန္အယ္လ္ဒီက အႀကံျပဳသည္။ ဒီမိုကေရစီနည္းမက်သည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ေရးသည္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစဥ္တစုိက္ ေတာင္းဆို ႀကဳိးပမ္းေနသည့္ကိစၥ ျဖစ္သလို ေရြးေကာက္ပြဲ ကတိကဝတ္လည္း ျဖစ္သည္။ ယခုကဲ့သို႔ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းလိုက္ျခင္းသည္ ေရြးေကာက္ပြဲကတိကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ အန္အယ္လ္ဒီက ေျခလွမ္းသစ္ ေနာက္ထပ္ တလွမ္း ထပ္လွမ္းလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းေျခလွမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးပါတီ တို႔က ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ မညီဟုဆိုကာ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ေနၾကသည္။ ဖြဲ႔စညး္ပံုျပင္ဆင္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီ စဖြဲ႔ကတည္းက တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ကန္႔ကြက္ခဲ့သလို ေကာ္မတီ အစည္းအေဝးမ်ားတြင္လည္း ျပင္ဆင္ရန္ အဆိုျပဳခ်က္ေပးျခင္း၊ သေဘာထားေပးျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ အလားတူ အဓိက အတိုက္အခံ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးပါတီကလည္း ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ဖြဲ႔စည္းပံု အခန္း ၁၂ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အတိုင္းသာ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္မည္ဟု သေဘာထား ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက ဦးတီခြန္ျမတ္ကေတာ့ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာကို ေဆြးေႏြးလိုသည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ဇူလိုင္ ၂၂ ရက္ ေနာက္ဆံုးထား အမည္စာရင္း ေပးသြင္းရန္ ေၾကညာထားသည္။ အႀကံျပဳခ်က္ေပါင္း ၃၇၀၀ ေက်ာ္ပါ အစီရင္ခံစာကို ေလ့လာခ်ိန္နည္းသျဖင့္  ရက္ထပ္တိုးေပးရန္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ေတာင္းဆုိခဲ့သည့္ မင္းကင္းအမတ္ ဦးေမာင္ျမင့္က “၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ဆြဲတုန္းက ရွစ္ႏွစ္ၾကာတယ္။ ရွစ္ႏွစ္ကို ရွစ္မိနစ္တည္းနဲ႔ ျပင္လို႔မရဘူး” ဟု မီဒီယာမ်ားကို ေျပာၾကားသည္။ တကယ္တမ္း ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကို ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္မွာ ယခုမွမဟုတ္၊ ဖြဲ႔စည္းပံုေရးဆြဲရန္ က်င္းပခဲ့သည့္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ အမ်ဳိးသားညီလာခံကတည္းက ျဖစ္သည္။ ယခု ႏွစ္ေပါင္း ၂၆ ႏွစ္ၾကာမွ ျပင္ဆင္ေရးလမ္းေပၚ စတင္ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း ၅ ႏွစ္အတြင္းကလည္း ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး ႀကဳိးပမ္းခ်က္ အထေျမာက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ ယခုအစီရင္ခံစာကို လႊတ္ေတာ္တြင္း ဆက္လက္ေဆြးေႏြး ျငင္းခုံၾကၿပီးေနာက္ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး ဥပေဒၾကမ္းတခု ေရးဆြဲတင္သြင္းကာ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုၾကရဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လႊတ္ေတာ္တြင္း လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ဟန္ခ်က္ညီစြာ လႈပ္ရွားႏုိင္ရန္ လုိသည္ဟု ယမန္ေန႔က လႊတ္ေတာ္ကို လာေရာက္ခဲ့သည့္ ဦးမင္းကိုႏိုင္ အပါအဝင္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာထားသည္။ မၾကာမီကာလတြင္ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေထာက္ခံမႈမ်ားႏွင့္ ကန္႔ကြက္မႈမ်ား အၾကား ပြတ္တိုက္မႈမ်ားကာ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာသည္ႏွင့္အမွ် ပိုမိုျပင္းထန္လာႏိုင္သည္ဟု ႐ႈျမင္မိသည္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ ျပည္တြင္းစစ္ေဘး၊ သဘာဝေဘး အပါအဝင္ ေဘးအႏၱရာယ္ မ်ိဳးစံုျဖင့္ ႀကံဳဆံုေနၾကရသည္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ ျပည္သူအေပါင္း ေဘးဒုကၡမ်ား ဆထက္ထမ္းပိုး ပိုမိုမခံစားၾကရေစရန္၊ ပဋိပကၡမ်ား ထပ္တိုးမလာေစရန္ ဖြဲ႔စည္းပံု အက်ပ္အတည္းကို ျပည္သူႏွင့္ ႏိုင္ငံအက်ဳိး ၾကည့္၍  အေကာင္းဆံုး အေျဖရွာ ညိႇႏႈိႈင္းေဆြးေႏြး ေျဖရွင္းၾကရန္ သက္ဆိုင္သူအေပါင္းကို တိုက္တြန္းလိုက္ရေပသည္။