အခုလတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ သက္ငယ္မုဒိမ္းကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး DNA စစ္ေဆးတဲ့အေၾကာင္းေတြ လူေတြၾကားထဲ သိခ်င္လာၾကပါတယ္။ ဒါတင္မကပါဘူး။ အမႈအခင္းတခုခု ျဖစ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ DNA စစ္ၾကည့္လိုက္။ DNA ေလာက္မွန္တဲ့အေျဖ မရွိဘူး။ DNA ကိုက္ေနရင္ အဲဒီသူက တရားခံပဲဆုိတဲ့ အေၾကာင္းေလးေတြ ၾကားဖူးမွာပါ။ ဒီလုိပဲ ေသြးသားေတာ္စပ္တဲ့ ကိစၥေတြမွာလည္း DNA စစ္လိုက္ရင္ အားလံုး အေျဖေပၚသြားမယ္ ဆုိတာေတြက အၿမဲၾကားေနက် ကိစၥေတြပါ။ ဒီေတာ့ DNA ဆုိတာဘာလဲ။ DNA စစ္ေဆးတယ္ ဆိုတာကေရာ ဘာလဲ မသိခ်င္ၾကဘူးလား။ DNA ဆိုတာဘာလဲ။ DNA ဆုိတာ Deoxyribonucleic Acid ရဲ႕ အတုိေကာက္ကို ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာေတြမွာ code ကုဒ္ေတြက အဓိကဆို လူေတြမွာလည္း DNA ဆုိတာ အဓိကကုဒ္ေတြပါပဲ။ လူတေယာက္ရဲ႕ ဆဲလ္တခုခ်င္းစီဟာ ပံုစံတူ DNA ကုဒ္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားၿပီး လူတဦးစီတုိင္းဟာ ကိုယ္ပိုင္ DNA ေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာမွာ AT နဲ႔ CG လို႔ေခၚတဲ့ ေၾကာင္လိမ္ေလွကားပံုသဏၭာန္ DNA letters အတြဲေပါင္း ၃ ဘီလ်ံခန္႔ရွိၿပီး တေယာက္နဲ႔တေယာက္မွာ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ DNA ကုဒ္ခ်င္းက မတူပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ DNA ဟာ တရားခံေပၚေအာင္ အမႈလိုက္တဲ့ေနရာမွာ အဓိကက်တဲ့ သက္ေသအျဖစ္ အသံုးအဝင္ဆံုးအရာ ျဖစ္လာတာပါ။ DNA တခုက ဘယ္ေလာက္ခံလဲ။ DNA တခုရဲ႕ သက္တမ္း ဘယ္ေလာက္ရွိလဲဆုိတာလည္း စိတ္ဝင္စားစရာ အခ်က္တခုပါ။ DNA တခုရဲ႕သက္တမ္းက ႏွစ္ေပါင္း ၆ ဒသမ ၈ သန္းေတာင္ရွိပါတယ္။ ေလ့လာခ်က္ေတြအရ DNA ေမာ္လီက်ဴးတခုရဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ အတြဲေပါင္း တဝက္ေလာက္ ပ်က္သြားပါေစဦး DNA တခုက ႏွစ္ေပါင္း ၅၂၁ ႏွစ္ေတာင္ ခံပါတယ္တဲ့။ DNA ေတြက ပ်က္စီးသြားတတ္လား။ ဒီ အရမ္းအသံုးဝင္တဲ့ DNA ဟာ ေရနဲ႔ ေနနဲ႔ ထိသြားရင္ အထဲမွာပါတဲ့ အင္ဇုိင္းေတြ ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ရသလိုျဖစ္ၿပီး ပ်က္စီးသြားတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လံုးဝ အစအနပါ ရွာမရေအာင္ ဖ်က္ဆီးဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ Bleach (အစြန္းခၽြတ္ေဆး) လိုမ်ိဳး ျပင္းထန္တဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြ အသံုးျပဳမွ ရႏုိင္ပါတယ္။ DNA စစ္ေဆးျခင္းကို ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္ၾကလဲ။ ကိုယ္ခႏၶာေပၚကဆံပင္၊ ေသြး၊ အေရျပား၊ သုတ္ရည္နဲ႔  အျခားတစ္႐ႉးဆဲလ္ေတြကို သံုးၿပီး DNA ကို စစ္ေဆးၾကပါတယ္။ ဥပမာ မႈခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာမွာ တရားခံရဲ႕ ဆံပင္ျဖစ္ျဖစ္ ေသြးျဖစ္ျဖစ္ က်န္ခဲ့ရင္ အဲဒါကို DNA စစ္ၿပီးရင္ သံသယရွိတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ လူေတြရဲ႕ ဆံပင္နဲ႔ ေသြးေတြကို DNA စစ္ၿပီး ကိုက္ညီမႈရွိမရွိ ေဆာင္ရြက္တာကုိ ေျပာတာပါ။ ဒါေတြကို ဓာတ္ခြဲခန္းထဲမွာ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္ၿပီး ရလာတဲ့ စစ္ေဆးခ်က္အေျဖကို သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူထံ လက္ေရးမူနဲ႔ ပို႔ေပးရတာျဖစ္ပါတယ္။ အမႈရင္ဆုိင္ေနရလို႔ မဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ DNA စစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ မစစ္ခင္ DNA စစ္ေဆးျခင္းေၾကာင့္ ရလာမယ့္ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးျပစ္ေတြ အားလံုးကို သိရွိၿပီး သေဘာတူေၾကာင္း လက္မွတ္ေရးထုိးဖို႔ေတာ့ လိုပါလိမ့္မယ္။ DNA စစ္ေဆးခ်က္ လုပ္ေဆာင္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဘယ္အဆင့္ေတြက အေရးႀကီးလဲ။

• Ideneifying – အခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာကေန DNA ရႏုိင္မယ့္ အရာေတြကို ရွာမယ္
• Collecting – ရႏုိင္သမွ် သက္ေသေတြကို စုေဆာင္းမယ္
• Transporting – စုေဆာင္းထားတဲ့ သက္ေသေတြကိုိ သက္ဆုိင္ရာေနရာေရာက္ေအာင္ စနစ္တက် သယ္သြားမယ္
• Storing – ရရွိလာတဲ့ DNA သက္ေသေတြကို စနစ္တက် သိမ္းဆည္းထားမယ္။ စတာေတြက အေရးႀကီးတဲ့ အဆင့္ေတြပါ။

ဒီအထဲမွာမွ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ Collecting စုေဆာင္းတဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သက္ေသေတြကို မစုေဆာင္းႏုိင္ရင္ အျဖစ္မွန္ေပၚမွာ မဟုတ္သလို စုေဆာင္းတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း စနစ္တက် မစုေဆာင္းခဲ့ရင္ သက္ေသေတြ ပ်က္စီးသြားႏုိင္တာေၾကာင့္ပါ။ အထူးသျဖင့္ မႈခင္းျဖစ္ပြားခဲ့တယ္ဆိုရင္ ခံလိုက္ရတဲ့ တရားလိုအေနနဲ႔ မႈခင္းျဖစ္ၿပီးၿပီးခ်င္း အက်ႌလဲလိုက္တာ၊ ေရခ်ိဳးလိုက္တာ၊ ေရေဆးလိုက္တာမ်ိဳးေတြ လံုးဝမလုပ္သင့္ပါဘူး။ စုေဆာင္းတဲ့ မႈခင္းအရာရွိ အေနနဲ႔လည္း DNA ေတြ ေရာေထြးမသြားေစဖို႔ လက္အိတ္နဲ႔ စနစ္တက်ကိုင္ၿပီး တခုခ်င္း ေသခ်ာခြဲသိမ္းထားတာမ်ိဳး လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဘယ္လိုေနရာေတြကေန DNA စစ္ေဆးျခင္း လုပ္ေဆာင္လို႔ရလဲ။ ခႏၶာကိုယ္ကေနထြက္တဲ့ အရည္တုိင္းလိုလိုမွာ DNA စစ္ေဆးလို႔ ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့

• တရားလိုရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာဆီမွာ က်န္ေနႏုိင္ခဲ့တဲ့ တရားခံရဲ႕ သုတ္ရည္၊ တံေတြး၊ ေသြး
• တရားလိုရဲ႕ လက္သည္းထဲက တရားခံရဲ႕ အသားစေတြ
• တရားလိုရဲ႕ အက်ႌေပၚမွာ ကပ္က်န္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ ဆံပင္
• တရားလိုရဲ႕ မိန္းမကိုယ္၊ စအိုဝ၊ ပါးစပ္ စတာေတြအားလံုးက DNA စစ္ေဆးလို႔ရႏုိင္တဲ့ ေနရာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

DNA တခါစစ္ေဆးရင္ ဘယ္ေလာက္ၾကာတတ္လဲ။ DNA စစ္ေဆးျခင္း တခါလုပ္ရင္ ၃ ရက္ေလာက္အထိ ၾကာတတ္ၿပီး မႈခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာကေန စစ္ေဆးခ်က္ အေျဖထြက္တဲ့အထိဆိုရင္ တခါတရံ ၁၄ ရက္ေလာက္အထိ ၾကာသြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္ဆိုရင္ တရားခံျဖစ္သူက ထြက္္ေျပးလြတ္ေျမာက္ႏုိင္သြားတဲ့အတြက္ ခုေနာက္ပုိင္း DNA ကို ၂ နာရီအတြင္း အၿပီးသတ္စစ္ေဆးလို႔ရမယ့္ နည္းေတြ စမ္းသပ္လ်က္ရွိပါတယ္။ DNA စစ္ေဆးၿပီး အမႈေတြကို ဘယ္လိုေဖာ္ထုတ္ၾကလဲ။ အမႈေဖာ္ထုတ္တဲ့ေနရာမွာ အသံုးမ်ားတဲ့ DNA စစ္ေဆးျခင္းက polymerase chain reaction (PCR) စစ္ေဆးနည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စုေဆာင္းရလာတဲ့ သက္ေသပစၥည္းေတြကို PCR နည္းနဲ႔ DNA စစ္ေဆးျခင္းအားျဖင့္ သန္းနဲ႔ခ်ီထြက္လာၿပီး ထြက္လာတဲ့ DNA Copy ေတြကို သံသယရွိသူရဲ႕ DNA နဲ႔ ျပန္ၿပီး တုိက္စစ္တာပါ။ DNA စစ္ေဆးျခငး္က ဘယ္ေလာက္တိက်တဲ့အေျဖကို ေပးသလဲ။ စုေဆာင္းရလာတဲ့ DNA က အရည္အေသြးပိုင္း ထိခိုက္ထားတာလည္း မရွိဘူး၊ လံုေလာက္တဲ့ ပမာဏလည္း ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ DNA က ထုတ္ေပးတဲ့ မႈခင္းအေျဖက ၉၉ ဒသမ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္း တိက်မွန္ကန္မႈ ရွိပါတယ္။ DNA အေျဖကို လွည့္စားလုိ႔ရလား။ DNA စစ္ေဆးတယ္ဆုိတာ စုေဆာငး္ရလာတဲ့ သက္ေသေတြကိုပဲ စစ္ေဆးရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရလာတဲ့ သက္ေသကို အစားထိုးလိုက္တာမ်ိဳး ဆိုရင္ေတာ့၊ လဲလိုက္တာမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ စစ္ေဆးခ်က္ ထြက္လာတဲ့အေျဖက တကယ္အျဖစ္မွန္နဲ႔ ကြဲလြဲမႈေလးေတြ ရိွေနပါလိမ့္မယ္။ ခုလို သက္ေသပစၥည္းေတြကို လဲလိုက္တာမ်ိဳး၊ ဖ်က္ဆီးလိုက္တာမ်ိဳးေတြ မရွိခဲ့ဘူးဆိုရင္ ေသခ်ာစုေဆာင္း သိမ္းဆည္းထားမယ္ဆိုရင္ DNA က တရားခံကို  အတိအက် ေဖာ္ထုတ္ေပးႏုိင္မယ့္ အမွန္တရားဘက္ေတာ္သားတေယာက္ပါ။        ။ ဤေဆာင္းပါးကို DVB ၏ မိတ္ဘက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ေဆးပညာဝက္ဘ္ဆိုဒ္ hellosayarwon.com မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။