H1N1ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့ အေျခအေန ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရူတဲ့ စနစ္အရ ျပင္ပပုဂၢလိကေဆးခန္းေတြမွာ သံသယလူနာေတြ႔ပါက ခ်က္ခ်င္း ဓာတ္ခြဲခန္းပို႔ စစ္ေဆးႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေနတယ္လို႔ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန တာဝန္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။ H1N1 ေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ၁၇ ဦးထိရွိလာၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္နဲ႔ ႏိႈိင္းယွဥ္ရင္ ႏွစ္ဆနီးပါးျမင့္တက္လာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန အေနနဲ႔ လူထု အသိပညာေပးတာေတြနဲ႔ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ကာကြယ္ေရးေတြအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆရာဝန္အသင္း၊ ၾကက္ေျခနီအသင္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာျဖဴျဖဴေအးက “ေရာဂါေစာင့္ၾကပ္ေထာက္လွမ္းၾကည့္ရႈတဲ့ အပိုင္းကလည္း အေရးႀကီးတာကိုေနာ္။ အဲ့ဒီအပိုင္းကို တိုးခ်ဲ႕ၿပီးေဆာင္ရြက္ဖို႔ မူလ ေဆးရုံႀကီး ၈ ရုံသတ္မွတ္ထားရာကေန ေဆးရုံႀကီး ၁၅ ရုံအထိ တိုးခ်ဲ႕သြားဖို႔ကို စီစဥ္ေနတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံ ဆရာဝန္အသင္းနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ျပင္ပေဆးခန္းေတြမွာ ေရာဂါပိုးသံသယရွိရင္ ခ်က္ခ်င္းဓာတ္ခြဲခန္းကို ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး စစ္ေဆးဖို႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါကေစာင့္ၾကပ္ေထာက္လွမ္းတဲ့စနစ္ကို ပိုၿပီးေတာ့ အားျဖည့္ေဆာင္ရြက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူေတြ ေရာက္ရိွလာပါက အခ်ိန္မီကုသမႈေပးႏိုင္ဖို႔ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ပစၥည္း ေတြ၊ ကာကြယ္ေရးပစၥည္းေတြနဲ႔ ကုသဖို႔ ေဆးဝါးေတြကို က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေဆးရံုႀကီးေတြမွာ ေပးပို႔ထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေထြေထြေရာဂါကုဆရာဝန္ ေဒါက္တာဝင္းလြင္သိန္းက "ျပည္သူလူထုကို အဓိကေျပာခ်င္တာက တုပ္ေကြးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး တုပ္ေကြးသည္ ၿခဳံေျပာ႐ရင္ ေသႏိုင္တဲ့ ေရာဂါထဲမွာ ပါတယ္ဆိုတာ နံပါတ္ ၁ သိနိုင္တယ္။ နံပါတ္ ၂ က မျဖစ္ခင္မွာ တုပ္ေကြးကို ကာကြယ္သင့္တယ္၊ ျဖစ္လာရင္ကုသတဲ့နည္းနဲ႔က တုပ္ေကြးလူနာတေယာက္ျဖစ္ရင္ ပဋိဇီဝေဆးေတြ ေပးႀကတယ္။ အမွန္အဲ့ဒါေတြက မေပးသင့္ဘူး။ ကာကြယ္တဲ့နည္းက ၃ နည္းရွိတယ္။ နံပါတ္ ၁ အေကာင္းဆုံးနည္းက ကာကြယ္ေဆးပဲ၊ ဒုတိယနည္းက လက္ေဆးတဲ့နည္း၊ တတိယနည္းက ႏွာေခါင္း mask ကို အုပ္တဲ့နည္း။” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ H1N1 ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ေသဆုံးတာမ်ားလာတဲ့အေပၚ ျပည္သူေတြသတိျပဳမိတာက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့တာျဖစ္ျပီး ေရာဂါပိုးစစ္ေဆးတဲ့ သံသယလူနာ ၁၁၆၅ ဦးမွာ ပိုးကူးစက္ခံရသူလူနာ ၄၀၆ ဦးနဲ႔ ေသဆုံးလူနာ ၃၈ ဦးရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သံသယလူနာ ၃၆၇ ဦး မွာ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရသူ ၁၃ ဦးရွိၿပီး ေသဆုံးသူမရွိတဲ့အထိ ျဖစ္ပြားတာ ေလ်ာ့က်ခဲ့ေပမယ့္ အခု ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လ အထိမွာေတာ့ ေရာဂါပိုးစစ္ေဆးတဲ့ သံသယလူနာ၂၇၄ ဦးမွာ ပိုးကူးစက္ခံရသူ ၆၇ ဦးနဲ႔ ေသဆုံးသူလူနာ ၁၇ ဦးထိ ရွိလာတယ္လို႔ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။