မယ္ေခြကဗ်ာျဖစ္တဲ့ “လက္ေဆာင္ကဗ်ာ” ကေတာ့ စာေပပညာရွင္ေတြ ကဗ်ာဆရာေတြ သဲသဲလႈပ္ ခ်စ္ျပၿပီးၿပီမို႔ မေရးေတာ့ပါဘူး။ တခုေျပာခ်င္တာက မယ္ေခြရဲ႕ “ေဆးတံတုိ” ကဗ်ာဟာ “လက္ေဆာင္” ကဗ်ာေလာက္ေတာ့ အသံမသာေပဘူး။ ဒါေပမယ့္ အေတြးကေတာ့ ေတာ္ေတာ္လွတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ ဒါေတာင္ က်ေနာ္တို႔ငယ္ငယ္က “ေဆးတံတုိတညိဳေလာက္” လို႔ ဆိုခဲ့ၾကတာ။ အသံကိုလိုက္ၿပီး “ညိဳ” လို႔ ဆိုခဲ့ၾကတာ။ တကယ့္အမွန္က “တညႇဳိး” ေလာက္ပါ။ “တညႇဳိး” ဆိုတာ ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ ႐ုိးရာ အတိုင္းအထြာတခုပါ။ တမိုက္၊ တထြာ၊ တေတာင္ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ “တမိုက္” ဆိုတာ လက္ဖေနာင့္နဲ႔ ဆန္႔ထားတဲ့ လက္မၾကားက အကြာအေဝးေပါ့။ “တညႇဳိး” ဆိုတာက်ေတာ့ ဆန္႔ထားတ့ဲ လက္မနဲ႔ လက္ညႇဳိးၾကားက အကြာအေဝးကို ေခၚတာပါ။ လက္တညႇဳိးေလာက္ရွိတဲ့ ေဆးတံလို႔ ေျပာတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ တညဳိမဟုတ္ဘဲ “တညႇဳိး” လို႔ ေရးရ ေျပာရမွာပါ။ ထားေတာ့။ အခုဆက္ေျပာခ်င္တာက “ဦးေၾကာ့သမီး မအိ” ကဗ်ာအေၾကာင္းပါ။ ဦးေၾကာ့ဆိုတာကေတာ့ “စုံနံ႔သာၿမိဳင္ ရွာပုံေတာ္ႀကီး” ကို ေရးဖြဲ႔ခဲ့လို႔ “စုံနံ႔သာၿမိဳင္ ဦးေၾကာ့” လို႔လည္း ေခၚၾကသလို သူက နတ္ေမာက္သားမို႔ နတ္ေမာက္ဦးေၾကာ့လို႔လည္း ေခၚၾကတယ္။ ျမန္မာတို႔ပါးစပ္ဖ်ားမွာ စြဲေနတဲ့ “လတန္ခူးေပမို႔ အလွထူးပါဘိ ျမျမဖူးရယ္တဲ့ခိုင္ေရႊဝါ” အစခ်ီ အခ်ိဳးကဗ်ာေလးကလည္း ဦးေၾကာ့ရဲ႕ နာမည္ႀကီးကဗ်ာေလးပါပဲ။ အဲ့သလို စာဆိုေက်ာ္ႀကီးက ေမြးထုတ္ေပးလိုက္တာက မအိဆိုတဲ့ စာဆိုေတာ္မေလးတဦးပါ။ ထူးျခားတာက မအိဟာ တျခားစာဆိုေတာ္မ်ားလို မိန္းမပ်ိဳတေယာက္ရဲ႕ အလြမ္းအေဆြး အခ်စ္ကို ေရးဖြဲ႔တာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ ေယာက္်ားအပူသည္ေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို ေရးဖြဲ႔ျခင္းပဲ။ သန္မာထြားက်ိဳင္းတဲ့ လူညိဳထြားႀကီးရဲ႕ ခ်စ္အားငယ္ လြမ္းနာက် ခံစားရပုံကို ေရးထားေလေတာ့ ရြဲ႕မ်ားေရးခဲ့ေလသလားလို႔ေတာင္ ထင္မိပါရဲ႕။ ေယာက်္ားေလးလည္း လြမ္းတတ္တာပါပဲေလ။ အခုျပ႒ာန္းခ်က္မွာေတာ့ “ေအးခြင့္မဖန္” ကဗ်ာကို ျပ႒ာန္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕အခ်ိဳးကဗ်ာမွာ “ေအးခြင့္မဖန္” အျပင္ “ပူအမွ်” ဆိုတာလည္း ရွိေသးတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီႏွစ္ပုဒ္လုံးဟာ ခံစားမႈတဆက္တည္း ျဖစ္ေနတာမို႔ ႏွစ္ပုဒ္လုံး ျပ႒ာန္းသင့္တာပါ။ ဒီလိုပဲ မယ္ေခြကဗ်ာမွာလည္း ေဆးတံတုိနဲ႔ လက္ေဆာင္ ႏွစ္မ်ိဳးလုံး ျပ႒ာန္းသင့္တယ္။ ဒါမွလည္း စာဆိုတေယာက္ရဲ႕ အေတြးအျမင္ခံစားပုံ တည္ေဆာက္ပုံေတြကို ေလ့လာရာမွာ ပိုျပည့္စုံစြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွာပါ။ ကဗ်ာပန္းကုံး ျပ႒ာန္းစာအုပ္မွာေတာ့ မယ္ေခြမွာလည္း ေဆးတံတုိနဲ႔ လက္ေဆာင္ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ ျပ႒ာန္းပါရွိသလို မအိမွာလည္း ပူအမွ်နဲ႔ ေအးခြင့္မဖန္ ႏွစ္ခုလုံး ျပ႒ာန္းခဲ့တယ္။ ဒါမွလည္း ႏိႈင္းယွဥ္အကဲျဖတ္ ေလ့လာလို႔ ရေပမေပါ့။ အဲ့ဒီကာလက စီစဥ္သူ ပညာရွင္ရဲ႕ အားသာခ်က္နဲ႔ အေျမာ္အျမင္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ အခု မအိရဲ႕ ျပ႒ာန္းခ်က္မွာ မပါတဲ့ “ပူအမွ်” ကဗ်ာကို ၾကည့္ရေအာင္။ ‘ပူအမွ်’ ပူသမွ် မူစလို႔တင္လိုက္မယ္၊ ကမၻာမီး ဗ်ာႀကီးသူ ဒုကၡေဆြးတာက ေအးကြက္မလယ္။ သူရိယာ ခြန္နစ္စင္းကဲ့သို႔ ပူညိတာ အလြန္ျပင္းပါဘိ ရင္တြင္းမွာတဲ့ မလင္းႏွယ္ ယြင္းကြယ္လို႔ ေသခမန္း။ ယခုေလ ႏုတေမ ဝါဝါဝင္းရယ္တို႔ ေလးေဖကို ေအးေစျခင္းရယ္ႏွင့္ အမယ္မင္း…ႏွင္းေရႏွင့္ဖ်န္း။ ကဗ်ာမွာေတာ့ ေထြေထြထူးထူးမပါဘူး။ ေယာက်္ားတေယာက္က သူ႔အပူမီး ဘယ္ေလာက္ႀကီးေၾကာင္း။ ေနခုနစ္စင္းထြက္ၿပီး ကမၻာပ်က္ မီးေလာင္ကၽြမ္းေနသလို ရင္တြင္းအပူမီး ျပင္းထန္စြာ ခံစားေနရပါေၾကာင္း။ အဲ့ဒီအပူမီးကို ဝင္းဝါႏုပ်ိဳတဲ့ ႏွမေလးတို႔က ႏွင္းရည္နဲ႔ ဖ်န္းပက္ေပးမွ စိတ္ႏွလုံး ေအးခ်မ္းႏိုင္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ေရးဖြဲ႔ထားတာပါ။ ကဗ်ာတပုဒ္လုံးမွာေတာ့ “ႏွင္းရည္ႏွင့္ဖ်န္း” ဆိုတဲ့စကားက အေတာ္လွတ့ဲ အသုံးတခု ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီစကားလုံး အလွေလးကိုပဲ စႏၵယားခ်စ္ေဆြက ေမ့ကြက္ကိုရွာ သီခ်င္းမွာ ထည့္သုံးခဲ့ေသးတယ္။ အဲ့ဒီ ေမ့ကြက္ကိုရွာဆိုတဲ့ ေဝါဟာရကလည္း မအိရဲ႕ေဝါဟာရပါပဲ။ မအိရဲ႕ အခုျပ႒ာန္းထားတဲ့ ‘ေအးခြင့္မဖန္’ ကဗ်ာထဲကပါ။ ‘ေအးခြင့္မဖန္’ လူ႔အျဖစ္တြင္မွ အခုအသစ္ႀကံဳလွာျပန္။ ဟို႔မစဲ မိႈ႔စြဲေအာင္ေလာင္စာႏွင့္ သံဘက္ခါတိုင္တိုင္လဲလို႔ ဖိန္းႏႊဲခါျမန္ျမန္ဆင့္ေစေတာ့ ေအးခြင့္မဖန္။ ဟိုေရွးအခါ ေနလေျပာင္းရင္လွ ေျပေကာင္းတဲ့ ေျပသင့္တန္ ႀကံဖန္လို႔ပူစိတ္စြဲ။ ေမ့ကြက္ကိုရွာ ေန႔ရက္ၾကာသာၾကာေတာ့ မဂၤလာပုသိမ္ထည္ႏွင့္ ေမာင့္မ်က္ရည္ၾကည္ၾကည္စို႔ကို ဖုန္းတို႔မစဲ။ …တဲ့။ ဒီကဗ်ာမွာပါတဲ့ “ေမ့ကြက္ကိုရွာ” ဆိုတဲ့ စာသားကို စႏၵယားခ်စ္ေဆြက သီခ်င္းေခါင္းစဥ္ လုပ္လိုက္တာ။ သီခ်င္းစာသားထဲမွာေတာ့ “ေန႔ရက္ေတြ ၾကာသာၾကာေတာ့” ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ယူသုံးၿပီး ေရးဖြဲ႔ခဲ့တာ။ ဆရာခ်စ္ေဆြတို႔ေခတ္မွာ ဒီကဗ်ာက သင္႐ုိးျဖစ္ခဲ့တာကိုး။ မအိသုံးခဲ့တဲ့ ေဝါဟာရေလးက လွေတာ့ ယူသုံးလိုက္ဟန္ပါပဲ။ ကိုယ္ဆိုလည္း သုံးမွာပဲေလ။ သူ႔စကားလုံးေတြဟာ ျပန္လည္ဖြင့္ဆို ရွင္းျပစရာမလိုေအာင္ လွပေနတယ္။ “ႏွင္းရည္နဲ႔ဖ်န္း” “ေမ့ကြက္ကိုရွာ” တို႔ဟာ အလြန္က်စ္လ်စ္တဲ့ ေဝါဟာရ ဖြဲ႔စည္းမႈပါ။ က်န္တာ ေထြေထြထူးထူး ဖြဲ႔ႏြဲ႔တာမ်ိဳး မပါဘူး။ ႐ုိးရွင္းတဲ့အဖြဲ႔ေပပဲ။ ေခတ္ကာလကို ေက်ာ္လာတဲ့ ေဝါဟာရအေနနဲ႔ကေတာ့ “မဂၤလာပုသိမ္ထည္” ပါ။ ပုသိမ္ကလာတဲ့ အထည္လို႔ ေျပာ႐ုံနဲ႔ ကဗ်ာအရသာ မေပၚပါဘူး။ မဂၤလာပုသိမ္ထည္ဆိုတာ သူ႔ေခတ္အရ ႏုိင္ငံျခားျဖစ္အထည္ပါ။ အဲ့ဒီတုန္းက ပုသိမ္ဆိုတာ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ ျဖစ္ခဲ့ေလေတာ့ ႏုိင္ငံျခားကုန္သည္ေတြနဲ႔ ကူးလူးဆက္ဆံခဲ့တဲ့ၿမိဳ႕။ ဗမာထည္လို မၾကမ္းဘူး။ ႏူးႏူးညံ့ညံ့ရွိတဲ့ အထည္ပါ။ စို႔လာတဲ့ မ်က္ရည္ၾကည္ၾကည္ကို အဲ့ဒီပုသိမ္ထည္ေလးနဲ႔ တို႔ေနရတယ္လို႔ ေျပာလိုဟန္ပါ။ ေယာက်္ားတေယာက္ရဲ႕ ခံစားခ်က္မွာ မ်က္ရည္သြယ္သြယ္က်လို႔ မရေပဘူးေလ။ ေယာက်္ားတေယာက္ရဲ႕အလြမ္းဟာ ေရအိုးေအာက္က၊ ကရြတ္ေခြေလးလို ေအးေအးေလးနဲ႔ တျမည့္ျမည့္ေဆြးေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ေျပာလိုသေလာ မသိေတာ့ၿပီ။ ဒီလိုသာ ေျပာရတာပါ။ မအိရဲ႕ ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ကို ေသခ်ာၾကည့္ေတာ့ ပထမကဗ်ာျဖစ္တဲ့ “ပူအမွ်” ကဗ်ာက ပစ္မွတ္ေသေသခ်ာခ်ာမရွိတဲ့ ေဂၚမစံြလူပ်ိဳႀကီးေသာကလို႔ ဆိုရမလို ျဖစ္ေနတယ္။ ေရွးစကားအတိုင္း ေျပာရရင္ “ရဲစား” မရေသးလို႔ ပူေလာင္ေနတဲ့ေသာကဟာ ေသလုခမန္း ျဖစ္ေနရွာသတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ “ႏုတေမဝါဝါဝင္းရယ္တုိ႔” ဆိုၿပီး “မင္းတို႔ကေလးေတြရဲ႕ ေမတၱာေရနဲ႔ ပက္ဖ်န္းမွ အပူၿငိမ္းမွာျဖစ္ေၾကာင္း” ဖြဲ႔တာပါ။ ေမတၱာေရေတာင္မွ ႏွင္းေရလိုေအးျမေနတာမ်ိဳးကို ဖြဲ႔ခဲ့ဟန္ပါလို႔ ယူေသာ္ ရေကာင္းမယ္ထင္ပါရဲ႕။ ေနာက္တပုဒ္ျဖစ္တဲ့ “ေအးခြင့္မဖန္” က်ေတာ့ လူသိရွင္ၾကား ငိုခ်င္းမခ်ေတာ့ဘူး။ ပစ္မွတ္ရွိသြားၿပီ။ ေကာင္မေလးနဲ႔ ကြဲသလား ေဝးေနသလားေတာ့မသိ။ “ေမ့ကြက္ကိုရွာ” လာတာေထာက္ေတာ့ ကြဲသြားပုံပဲဗ်။ ဒီေတာ့ ရဲစားေဟာင္းရဲ႕ အရွက္နဲ႔သိကၡာကို ေစာင့္ၿပီး လူသိရွင္ၾကား ငိုခ်င္းမခ်ေတာ့ဘဲ ေရအိုးေအာက္က ကရြတ္ေခြေလးလို ေအးေအးေလးနဲ႔ ေဆြးျမည့္ရတဲ့ သေဘာပါေအာင္ ေရးဖြဲ႔လိုသေလာမသိ။ မ်က္ရည္ေတာင္ လိမ့္မဆင္းေတာ့ဘဲ စို႔႐ုံေလး စို႔လာတာေလးကိုပဲ အလြန္ႏူးည့ံတဲ့ ပုသိမ္ပဝါႏုေလးနဲ႔ တတို႔ခ်င္း တို႔ေနရရွာတာကလား။ ကဲ… မိတ္ေဆြတို႔ ဒီလိုပါပဲ ကဗ်ာေတြကို ႏိႈင္းယွဥ္အကဲျဖတ္ၾကတဲ့ေနရာမွာ ဘယ္ဟာက ပိုေကာင္းတယ္ မေကာင္းဘူးဆိုတာ တခါတခါ ခံစားသူရဲ႕ အတၱေနာမတိနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ အႏုပညာေျမာက္ၿပီဆိုရင္ ကဗ်ာတပုဒ္ခ်င္းစီမွာ သူ႔တန္ဖုိးနဲ႔သူ ရွိေနၾကတာကို မအိရဲ႕ ကဗ်ာေလးေတြက သက္ေသခံေနတယ္။ က်ေနာ္ဟာ ကဗ်ာဆရာ မဟုတ္သလို ေရးလည္း မေရးတတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကဗ်ာကိုေတာ့ တန္ဖုိးထားတယ္။ ကဗ်ာတပုဒ္ျဖစ္ဖို႔ အားထုတ္တဲ့အခါ အားထုတ္မႈရဲ႕ ပင္ကိုယ္တန္ဖုိး ရွိပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕တန္ဖိုးနဲ႔ အခံေဝဒနာေတြကို သတိျပဳဖို႔လိုပါမယ္။ တခုေတာ့ရွိရဲ႕။ ျပ႒ာန္းခ်က္တခုကို ျပဳစုမယ္ဆိုရင္ သင္႐ုိးအဖြဲ႔ရဲ႕ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမႈနဲ႔ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အခံစိတ္ဓာတ္အတြက္ အေတြ႔အႀကံဳႀကီးဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါေၾကာင္း ေစတနာေရွ႕ထားလို႔ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။      ။ ထြန္းေဇာ္ေဌး