ျမန္မာ့ကမ္းရိုးတန္းေဒသေတြ၊ ပင္လယ္ျပင္နဲ့ ေတာင္တန္းေဒသေတြမွာ အခုရက္ပိုင္းအတြင္း ျမူထူဆိုင္းနိုင္တဲ့အတြက္ ေလေၾကာင္းနဲ့ ေရေၾကာင္းခရီးစဥ္ေတြ သတိျပုၾကဖို့ ျမန္မာနိုင္ငံမိုးေလ၀သဌာနက ဒုတိယညြွႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးခ်စ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။ “အခု ရက္ပိုင္းမွာ ေလဖိအားနည္းရပ္၀န္းေတြရဲ့ အ႐ွိန္၊ အေ႐ွ့ဘက္က ျဖတ္ေက်ာ္လာတဲ့ တိမ္တုိက္ေတြေၾကာင့္ မုိး႐ြာသြားျပီးတဲ့အတြက္ ပတ္၀န္းက်င္မွာေတာ့ ေရေငြ့႐ွိသြားတယ္။ ေရေငြ့က ေဆာင္းကာလျဖစ္တဲ့အတြက္ ေနာက္ တရက္ နွစ္ရက္ဆိုရင္ ကမ္းရိုးတန္းေဒသ၊ ေတာင္တန္း၊ ပင္လယ္ကမ္း႐ုိးတန္း ေဒသေတြမွာ ျမူထူဆုိင္းနုိင္တယ္။ သို့ေသာ္ စိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေန မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေလယာဥ္ကြင္းတုိ့ဘာတုိ့မွာ ျမူထုဆုိင္းရင္ေတာ့ ေလယာဥ္အဆင္းအတက္ အနၱရာယ္႐ွိပါတယ္။ ဒါေတြကိုလည္း ေလဆိပ္ေတြမွာ႐ွိတဲ့ မိုးေလ၀သက ၾကိုတင္သတိေပးခ်က္ေတြ ထုတ္ပါတယ္။ ေရေၾကာင္းလည္း ဒီလုိပဲ၊ ပင္လယ္ျပင္ခရီးခန့္မွန္းခ်က္ဆုိတာ မနက္ ၁၀ နာရီထုတ္တယ္။ အဲ့အေျခအေနေတြကို ေဖာ္ျပျပီးေတာ့ ျမန္မာ့ဆိပ္ကမ္းအာဏာပိုင္ေတြကတဆင့္ သေဘၤာေတြဆီ လြွႊင့္ပါတယ္။” အခုရက္ပိုင္း မိုး႐ြာသြန္းခဲ့တဲ့ အေျခအေနကိုလည္း ဦးခ်စ္ေက်ာ္က “မုန္တုိင္းငယ္ အဆင့္ေရာက္တဲ့ ၁၈ ရက္ေန့မွာ အဲမုန္တုိင္းငယ္က ထုိးတဲ့ တိမ္တန္းက ျမန္မာနုိင္ငံကုိ ရခုိင္၊ မနၱေလး၊ ပဲခူး၊ မေကြး၊ ႐ွမ္း၊ ရန္ကုန္၊ ဧရာ၀တီ အဲေဒသေတြကုိ တိမ္တန္းက ထိုးျပီး ဖံုးအုပ္ေနတယ္။ ဖံုးအုပ္ေနေတာ့ အဲေနရာေတြမွာ မိုး႐ြာတယ္၊ အမ်ားဆံုးက ၂ လက္မနဲ့ လက္မ၀က္ၾကားေလာက္ ႐ြာတဲ့ ျမို့ေတြ ႐ွိတယ္။ ၁၈ ရက္နဲ့ ၁၉ ရက္ေတြမွာ ႐ြာတယ္။ မေန့ ၂၀ ရက္ေန့က ရန္ကုန္နဲ့ တနသာၤရီရယ္မွာ ႐ြာတယ္” လို့ ေျပာပါတယ္။ အခုရက္ပိုင္းအတြင္း ငလ်င္လႈပ္တာနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ ေကာလာဟလေတြ မၾကာခဏထြက္ေပၚေနတဲ့ အေၾကာင္းလည္း ဦးခ်စ္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။ “အခုလည္း ငလ်င္ငယ္ေလးေတြ လႈပ္ေနတယ္။ ငလ်င္ေကာလာဟလေလးေတြလည္း ထြက္ေနတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာေတာင္ ၃ နာရီလႈပ္မယ္ဘာညာနဲ့ ဖုန္းဆက္ေမးေနၾကတယ္။ လူေတြလည္း စုိးရိမ္တယ္၊ စစ္ကိုင္းျပတ္ေ႐ြ့ေၾကာၾကီးဟာ ျမန္မာနုိင္ငံကုိ ေျမာက္ကေန ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသအထိ တည့္တည့္ၾကီးျဖတ္ထားတာကို ေတာင္-ေျမာက္၊ ဒီေတာ့ ေျမငလ်င္ရဲ့ သေဘာတရားကလည္း ျပတ္ေ႐ြ့တေလွ်ာက္မွာ ေျမငလ်င္လႈပ္တဲ့ အၾကိမ္ေရက ပိုမ်ားတာေပါ့။ အခုမနက္လည္း ၂ ဒဿမ ၇ ေလာက္႐ွိတဲ့ ေျမငလ်င္ငယ္ေလးေတြ လႈပ္တယ္။ အျပင္မွာေတာ့ အဲလို မဟုတ္ဘူး၊ သူတုိ့ စိုးရိမ္ျပီးေျပာတာလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ေျမငလ်င္ကိုေတာ့ က်ေနာ္တို့လည္း ၾကိုမသိဘူး။ အေမရိကန္ geology ဆာေဗးေတြကလည္း မသိဘူး။ သို့ေသာ္ ေျမငလ်င္လႈပ္ရင္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္း သတင္းထုတ္နုိ္င္ေအာင္ နည္းပညာေတြနဲ့ ေဆာင္႐ြက္တယ္။ နုိင္ငံတကာကိုလည္း ဖလွယ္တယ္။ အင္အားဘယ္ေလာက္ လႈပ္တယ္၊ ဘယ္ေလာက္ ျပင္းအား႐ွိတယ္၊ ဆူနာမီျဖစ္နုိင္ရင္ ျဖစ္နုိင္မယ္၊ မျဖစ္နုိင္ရင္ မျဖစ္နုိင္ဘူး. ဆုိတာမ်ိုးေတြ သတင္းထုတ္ျပန္ရတာပဲ ႐ွိတယ္။ ေျမငလ်င္ပညာ႐ွင္ေတြနဲ့ ၾကိုျပီးေတာ့ သိတယ္ဆုိတာမ်ိုးေတာ့ မ႐ွိေသးဘူး။” ၂၀၁၂ ခုနွစ္အတြင္း မူမမွန္တဲ့ ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ေတြဟာ အမ်ားျပည္သူ ထင္သာျမင္သာ ႐ွိလာတာ ေတြ့ရတယ္လို့လည္း  ဆုိပါတယ္။ “၂၀၁၂ ခုနွစ္မွာ မူမမွန္တဲ့ ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ေတြဟာ လူေတြပိုျပီးေတာ့ ထင္သာျမင္သာ႐ွိလာတာကို ေတြ့ရတယ္။ အရင္တုန္းက မိုးေလ၀သသမားေတြ၊ ပညာ႐ွင္ေတြေလာက္ပဲ သိတဲ့ အသိကေန အခုကေတာ့ မနည္းေလ့လာစရာမလုိဘဲနဲ့ကုိ လူေတြ ကိုယ္တုိင္ ခံစားသိျမင္ေစနုိင္တဲ့ ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္ ျဖစ္လာတယ္ဆုိတာကိုေတာ့ ၂၀၁၂ က စျပီး သတိျပုမိလာတယ္။ ရိုးရိုးေက်းလက္ေန ျပည္သူလူထုကိုယ္တုိင္က ေျပာလာတာကို ေတြ့ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ့  ရာသီဥတုေျပာင္းတယ္ ေျပာင္းတယ္ဆုိတာ ပညာ႐ွင္ေတြ သိတာေတာ့ ၾကာျပီ။ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူလူထုကိုယ္တုိင္ သိလာတာက ဒီနွစ္က ပိုမိုသိသာထင္႐ွားတဲ့ နွစ္ျဖစ္တယ္လို့ ေျပာခ်င္တယ္။”