ရခိုင္ျပည္နယ္စစ္ဆင္ေရးအတြင္း ျမန္မာစစ္တပ္အေနန႔ဲ စစ္ရာဇဝတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ေနတယ္ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံတကာလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႔ (ေအအိုင္)ရဲ႕ စြပ္စြဲခ်က္ကို တပ္မေတာ္က လက္မခံပဲ ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ရခိုင္မွာေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ စစ္ဆင္ေရးပိုင္းမွာေရာ၊ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္တဲ့အပိုင္းမွာပါ တည္ဆဲဥပေဒေတြ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႔ အတြင္းေရးမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဴပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။ “ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြက ဘယ္က အေျခခံၿပီး ေပၚေပါက္လာလဲလို႔ ဆိုရင္ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ ရြာနားေလးေတြမွာ တိုက္ပြဲျဖစ္တယ္။ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါမွာ တခ်ဳိ႕ ေဒသခံေက်းရြာသူ ေက်းရြာသားေတြ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရ ေသဆံုးမႈရွိခဲ့တယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ျဖစ္သြားတာလို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ အဲဒီမွာ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ စစ္ဆင္ေရးက ေသာင္းက်န္းမႈ ႏွိမ္နင္းေရးစစ္ဆင္ေရးျဖစ္ပါတယ္။ ေသာင္းက်န္းမွႈ ႏွိမ္နင္းေရးဆိုတဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္က ေသာင္းက်န္းမႈဆိုတာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို လက္နက္စြဲကိုင္ပုန္ကန္ေနတဲ့ ကိစၥကို က်ေနာ္တို႔က စစ္ဆင္ေရး ျပန္လုပ္တာျဖစ္တယ္။ ေသာင္းက်န္းမႈဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ကို က်ေနာ္တို႔က စစ္ဆင္ေရး အျမင္တခုတည္းနဲ႔ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ စစ္ေရးဆိုင္ရာ သီအိုရီအရ ဒါႏိုင္ငံေရး ျပစ္မႈလို႔လည္း သေဘာထားတယ္။ ဒါက်ေနာ္တို႔ တပ္မေတာ္ရဲ႕ သေဘာထားမဟုတ္ဘူး ႏိုင္ငံတကာ တပ္မေတာ္တိုင္းမွာဒီအတုိင္းပဲ” ရြာနားေတြမွာ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါ ရြာထဲမွာ ေအေအနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သတင္းေပးၾကဖို႔နဲ႔  ရြာထဲကို ေအေအေတြ အ၀င္မခံဖို႔ အျမဲတမ္းသတိေပး သလို စစ္ဘက္ပစ္မွတ္အမ်ားစုကိုသာတိုက္ခိုက္တယ္လို႔လည္း ဗိုလ္မႉးခ်ဴပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက ေျပာပါတယ္။ “အဲဒီမွာ ျပႆနာဘာရွိလဲဆုိေတာ့ ျဖစ္စဥ္အမ်ားစုက မိုင္းေထာင္၊ မိုင္းခြဲ ရြာနားေလးမွာ တိုက္တယ္။ ၿပီးရင္ ရြာထဲကို ၀င္ေျပးသြားတယ္။ ၿပီးရင္ ရြာထဲကေနပစ္တယ္။ မလြဲမေရွာင္သာ က်ေနာ္တို႔ ျပန္လည္ပစ္ခတ္ရတယ္။ ပစ္ခတ္တဲ့အခါမွာေတာ့ ႏွစ္ဖက္တိုက္ပြဲၾကား ျဖစ္ေနတဲ့ဟာကို တပ္ကပစ္လို႔ အဲလိုျဖစ္ပါတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ တဖက္က စြပ္စြဲတာေလးေတြ ရွိတာေပါ့” ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႔က မေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ ၂၀၁၉ ဇန္နဝါရီလကစၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ လက္လြတ္စပယ္ တိုက္ခိုက္မႈေတြအတြင္း အရပ္သားေတြေ သဆံုး၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ အေသးစိတ္ ေရးသားထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေအေအတပ္ဖြဲ႔ေတြဘက္ကလည္း အရပ္သားေတြကို ျပန္ေပးဆြဲတာ အပါအဝင္ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ေအအုိင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေအအိုင္အဖြဲ႔ဟာ ၂၀၁၉ မတ္လကုန္ပိုင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲထိ သြားေရာက္လုပ္ေ ဆာင္ထားတဲ့ အင္တာဗ်ဴး ၅၄ ခု ၊ တိုက္ပြဲျဖစ္ရာေဒသေတြမွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ လူေတြဆီအေဝးမွ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ အင္တာဗ်ဴး ၂၇ ခု အပါအ၀င္ အင္တာဗ်ဴးေပါင္း ၈၁ ခု အေပၚ အေျခခံၿပီး ဒီအစီရင္ခံစာကို  ျပဳစုထားတာပါ။