အိမ္ေထာင္ေရး ေဖာက္ျပန္မႈ၊ လင္က မယားကိုျဖစ္ေစ၊ မယားက လင္ကိုျဖစ္ေစ ႏိွပ္စက္ပါက ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဘယ္လုိ ကြာရွင္းရသလဲ စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူမႈကြန္ရက္ေပၚက ေမးျမန္းလာတာေတြကုိ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ေဒၚခင္ေမသန္းအား  ဒီဗြီဘီသတင္းေထာက္ ေနရီရီက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး။ လင္ျဖစ္သူေဖာက္ျပန္တာ က်မ သိသြားၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း က်မကို အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွာၿပီးေတာ့ ႏိွပ္စက္ပါတယ္။ ကြာရွင္းေစလိုတဲ့အတြက္ ႏိွပ္စက္တာပါ။ က်မမွာ ဘာအမွားမွ မရိွတဲ႔အတြက္ မကြာရွင္းခ်င္ပါဘူး။ ဒီလိုႏိွပ္စက္တဲ႔အတြက္ လင္ျဖစ္သူထပ္ၿပီး မႏိွပ္စက္ႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ။ တရား႐ုံးအမိန္႔နဲ႔ တားဆီးခြင့္ရေအာင္ ေလွ်ာက္လို႔ ရပါသလား။ ေျဖ။ ဒီေမးခြန္းက ဆန္းတယ္၊ မကြာခ်င္တာေပါ့။ အျပစ္က်ဴးလြန္တဲ့ လူဘက္ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အၿမဲတမ္း သူက ရန္ရွာတဲ့ သေဘာတရားရိွတယ္။ အဲေတာ့ သူကေဖာက္ျပန္တယ္၊ ဒါကိုလည္း ကာမပိုင္မိန္းမက သိတယ္။ ကြာရွင္းခ်င္တိုင္းလည္း မကြာဘူး။ အဲေတာ့ သူဟာ မကြာကြာေအာင္ ႏွိပ္စက္တယ္၊ ထပ္မႏိွပ္စက္ေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲဆိုေတာ့ ရာဇဝတ္မႈဥပေဒအရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဓေလ့ထံုးစံအတိုင္းပဲျဖစ္ျဖစ္ လင္က မယားကိုျဖစ္ေစ၊ မယားက လင္ကိုျဖစ္ေစ ႏိွပ္စက္လို႔မရဘူး။ ႐ိုက္၊ ႏိွပ္စက္ရင္ အေရးယူလို႔ရတယ္။  ထိပ္ေပါက္ေခါင္းကဲြျဖစ္တာေတြက ရာဇဝတ္မႈအရ ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ကြာရွင္းခြင့္လည္း ေတာင္းႏိုင္တာေပါ့။ ဒါက ေသခ်ာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္က အျပစ္လည္းမရိွဘူး၊ ကြာလည္း မကြာခ်င္ဘူး၊ ဥပေဒသက္သက္သက္နဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔လည္း မလြယ္ဘူး။ ဒါက လူမႈေရး နည္းလမ္းေတြရယ္၊ အေပးယူအေလွ်ာ့အတင္းေတြနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ၿပီးေတာ့မွ ေျဖရွင္းသင့္တယ္လို႔ အႀကံျပဳခ်င္တယ္။ လင္နဲ႔မယားမွာ ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒအရ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ကြာလိုမႈေတြ စဲြလို႔ရတယ္။ ရက္စက္မႈေၾကာင့္ ကြာလို႔ရတယ္။ ပစၥည္းခဲြေဝေစ လိုမႈစဲြလို႔ ရတယ္။ “လင္ေကာင္းေကာင္း ေနပလိမ့္ေစ က်မကိုေတာ့ မႏိွပ္စက္နဲ႔ ဆိုတဲ့” တရားစဲြဖို႔ ေပၚေပါက္တဲ့အေၾကာင္းေတာ့ က်မတို႔ မေတြ႔ဘူးေသးပါဘူး။ အဲေတာ့ ေျပေျပလည္လည္ တိုင္ပင္ၿပီး ဆက္ေပါင္းၾကဖို႔ က်မက အႀကံျပဳခ်င္ ပါတယ္။ ေမး။ က်ေနာ့္ဇနီးက ေနာက္တေယာက္နဲ႔ ေဖာက္ျပန္ေနတာကို ရိပ္မိေပမယ့္ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျပလို႔ မရတာ ၾကာပါၿပီ။ ကေလးေမြးၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒီကေလးက ေဖာက္ျပန္တယ္လို႔ သံသယရိွသူနဲ႔ တျဖည္းျဖည္းတူေနပါတယ္။ ႏွစ္ေယာက္စလံုးကို အမႈဖြင့္လို႔ရႏိုင္ပါသလား။ ေျဖ။ တကယ္လို႔ သံသယရိွတဲ့အတိုင္း ဇနီးျဖစ္တဲ့သူက ေဖာက္ျပန္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက အေရးယူခဲ့မယ္ဆိုရင္ မယားခိုးမႈေျမာက္မယ္။ တလင္တမယားဥပေဒနဲ႔ ၿငိစြန္းမႈရိွမယ္။ ဒီကေလးက တတိယလူနဲ႔ တူတယ္ဆိုေတာ့  က်ဴးလြန္ထားတာေတာ့ ျမင္သာတယ္။ သူ႔ကို ဒီအန္ေအ (DNA) စစ္လိုက္ရင္ မေပၚႏိုင္ဘူးလား။ ဒါက Expert Opinion ျဖစ္တယ္။ သက္ေသခံဥပေဒအရလည္း ေဆးစာသက္ေသခံဝင္တယ္။ ဒါကို အေျချပဳၿပီးေတာ့ မိမိဘက္က အခိုင္အမာ သက္ေသျပႏိုင္မယ္ဆိုရင္ တရားစဲြလို႔ရပါတယ္။ ဒါက ႀကီးေလးတဲ့ ရက္စက္မႈျဖစ္မယ္။  ဒါဆိုရင္ ေဖာက္ျပန္တဲ့သူက ဘာမွမရဘူး၊ အားလံုးစြန္႔လြတ္ရမယ္။ ေနာက္ ရာဇဝတ္ေၾကာင္းအရ ၊ တလင္တမယားက်င့္သံုးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒအရဆိုရင္ ျပစ္ဒဏ္က်မယ္။ ဘယ္ဟာနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ အေရးယူလို႔ရပါတယ္လို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ေမး။ က်မအမ်ိဳးသားက အရင္အိမ္ေထာင္ရိွတာကို အသိမေပးဘဲ လက္ထပ္ခဲ့ပါတယ္။ သိသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ အရင္အိမ္ေထာင္နဲ႔ တရား၀င္ကြာရွင္းစာခ်ဳပ္ လုပ္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မအေနနဲ႔ ဘ၀နဲ႔ရင္းၿပီး အလိမ္ခံရတဲ့အတြက္ တလင္တမယားဥပေဒနဲ႔ တရားစဲြထားပါတယ္။ အိမ္ေထာင္ရိွတာကို ထိန္ခ်န္ၿပီး ပထမဇနီးနဲ႔ ကြာရွင္းေပး႐ုံနဲ႔ တလင္မယားဥပေဒနဲ႔ လြတ္ကင္းႏိုင္ပါသလား ဆိုတာ သိလိုပါတယ္။ ေျဖ။ ေမးခြန္းမွာပါတာက စာခ်ဳပ္က တရား႐ုံးမွာ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ ႏွစ္ဦးသေဘာတူ ကြာရွင္းထားတဲ့ စာခ်ဳပ္ဟုတ္လား၊ မဟုတ္လားဆိုတာ ဆန္းစစ္ဖို႔လို႔ပါတယ္။  ေနာက္တခုက ပထမဇနီးနဲ႔ ကြာရွင္းလိုက္ရင္ ၿပီးေရာ ဆိုတာေတာ့ ဥပေဒအရ စက္ကြင္း မလြတ္ပါဘူး။ အဲဒါက (ignorance of law is not an excuse) ဆိုတဲ့ ဥပေဒကို မသိနားမလည္လို႔ က်ဴးလြန္တယ္ ဆိုတာမ်ဳိးကို ဥပေဒက လက္မခံဘူး။ ၂၀၁၅ မွာ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလြတ္ ေတာ္ဥပေဒအမွတ္ ၅၄၊ တလင္တမယား က်င့္သံုးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒမွာ ေျပာတာက ထိန္ခ်န္ၿပီးေတာ့ကို လုပ္တာ၊ အိမ္ေထာင္မရိွပါဘူးဆိုၿပီး လက္ထပ္လိုက္ရင္၊ ဒီဥပေဒအရ အေရးယူရင္ ဒီလူဟာ ေထာင္ ၁၀ ႏွစ္ထိ က်ခံႏိုင္ပါတယ္ဆိုတာ ေျဖၾကားေပးခ်င္ပါတယ္။ ေမး။  ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တုန္းက ဘာသာမတူ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္နဲ႔ တရက္ေလာက္ေပါင္းၿပီး အိမ္ေထာင္က်ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔မိဘေတြက ဘာသာမတူလို႔ ခ်က္ခ်င္းျပန္ေခၚသြားတဲ႔အတြက္ အခုခ်ိန္ထိ တရား၀င္ မကြာရွင္းခဲ့ရပါဘူး။ အခုခ်ိန္ထိလည္း အဆက္အသြယ္မရိွပါဘူး။ လက္ရိွအိမ္ေထာင္ကို ၂၀၁၇ မွာ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး အရင္ကအေၾကာင္းကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ကေလးတေယာက္ေမြးၿပီးတာ တႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာတဲ့အခါမွာ လင္မယားခ်င္း စကားမ်ားရန္ျဖစ္ရာက အရင္အိမ္ေထာင္က်တာကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ကြာရွင္း ခြင့္ေတာင္းေနပါတယ္။ က်ေနာ္က မကြာခ်င္ပါဘူး။ သူ႔အေနနဲ႔ က်ေနာ္ကို တရားစဲြလို႔ ရမရ သိလိုပါ တယ္။ ေျဖ။ ဒီလိုဆိုရင္ ကာမလိမ္လည္မႈတို႔၊ ယံုၾကည္ေအာင္ေျပာၿပီး လက္ထပ္တဲ့အမႈ ဆိုတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတာ့ လံုးဝ မေျမာက္ပါဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆုိေပါင္းတယ္ဆိုေတာ့ လင္မယားကြာရွင္း ေစထိုက္တဲ့ အမႈေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။  ေမးခြန္းပါ အခ်က္အလက္ေတြကို အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ ဇနီးျဖစ္တဲ့သူက ကြာရွင္းလိုမႈနဲ႔ စဲြရင္လည္း ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ပဲ ေျဖၾကားခ်င္ပါတယ္။ ေမး။ က်မတို႔လင္မယား အိမ္ေထာင္ေရးၿပိဳကဲြခ်ိန္မွာ က်မက ကေလးစရိတ္မယူဘူး၊ မေတာင္းဘူးဆိုၿပီး သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုခ်ိန္မွာ သားသမီးေတြက ႀကီးလာေတာ့ ေက်ာင္းစရိတ္၊ အေထြေထြစရိတ္ အကုန္အက် မ်ားလာတဲ႔အတြက္ ေငြေၾကးအခက္အခဲ ရိွေနပါတယ္။ ေနာက္အိမ္ေထာင္လည္း မျပဳထားပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြအတြက္ သားသမီးစရိတ္ ေတာင္းခြင့္ရိွမရိွနဲ႔ ေတာင္းခြင့္ရိွတယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို ေတာင္းရမလဲဆိုတာကို သိပါရေစ။ ေျဖ။ လူႀကီးမိဘက သားသမီးတေယာက္ ေမြးၿပီဆိုရင္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ တာဝန္ သူ႔မွာ ရိွတယ္။ ခုျပႆနာက သူ႔မွာ ကြာရွင္းတုန္းက စိတ္ႀကီးၿပီး ကေလးစရိတ္မေတာင္းဖို႔ ေျပာေကာင္းေျပာလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲလို႔ေျပာလိုက္တာ စာနဲ႔ေပနဲ႔လား၊ ႏွစ္ဖက္ လူႀကီးမိဘေတြေရွ႕မွာ ကြာရရင္ၿပီးေရာ၊ ဘာစရိတ္မွ မယူဘူးဆိုၿပီး ဆႏၵေဇာေတြနဲ႔ ေျပာခဲ့တာလား၊ ဒါကို တခ်က္စဥ္းစားရပါမယ္။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး စတဲ့ အေထြေထြအသံုးစရိတ္ေတြက ႀကီးျမင့္လာေနတယ္။ ဖခင္တေယာက္ကလည္း ဒီကေလးေတြ အရြယ္ေရာက္တဲ့အထိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ တာဝန္ရိွပါတယ္။ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒ အရလည္း ေတာင္းခံခြင့္ရိွပါတယ္။ ေထာက္ပံ့ေၾကး အတုိင္းအတာက ဘယ္လိုေတာင္းမလဲဆိုေတာ့ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္းမွာ ေနတာလား၊ လူလတ္တန္းစားေနတဲ့ ပံုစံမွာေနတာလား၊ အလယ္အလတ္ေက်ာင္းကို ထားတာလား၊ မိဘႏွစ္ပါး ေပါင္းသင္းစဥ္က ဘယ္လိုလူေနမႈအဆင့္အတန္း (Standard) နဲ႔ေနတာလဲ၊ ဒီအေနအထားေပၚမွာ မႈတည္ၿပီးေတာ့ ေတာင္းပါတယ္။ ႐ုံးကေနၿပီးေတာ့ လံုေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းေတြရိွတယ္လို႔ ယူဆရင္ သင့္တင့္မွ်တတဲ့ စရိတ္ကို ရမယ္လို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ေမး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ က်မတို႔ တရားဝင္ကြာရွင္းခဲ့တုန္းက ကေလး ၂ ေယာက္အတြက္ ၂ ေသာင္း ေထာက္ပံ့ဖို႔ တရား႐ုံးက အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ စရိတ္က ႀကီးျမင့္လာတာေရာ ကေလးေက်ာင္းစရိတ္ေတြ မ်ားလာတဲ့အတြက္ ကေလးေထာက္ပံ့စရိတ္ကို တိုးၿပီး ေတာင္းခံႏိုင္မလား။ ဘယ္ေလာက္ထိ ရႏိုင္မလဲ သိခ်င္ပါတယ္။ ကေလးအေဖ ျဖစ္သူကလည္း ေထာက္ပံ့ႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ရွိပါတယ္။ ေျဖ။ ကေလးႏွစ္ေယာက္ကို ႏွစ္ေသာင္းေပးတယ္ဆိုတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို နည္းေနပါတယ္။ ကေလးက သူ႔ဖခင္နဲ႔ ေနတဲ့ခ်ိန္ကတည္းက living standard ကလည္း ျမင့္ျမင့္မားမားနဲ႔ ေနခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ကာလစည္းကမ္းသတ္ထဲမွာ ဒီကိစၥကို မေက်နပ္ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ မိခင္ကေန အဆင္ျမင့္တဲ့႐ုံးကို အယူခံတက္ခြင့္ ရိွပါတယ္၊  ဒီျပႆနာက မမွ်တဘူး ဆိုၿပီး.. တကယ္လို႔ ကာလစည္းကမ္းသတ္ ေက်ာ္ေနရင္လည္း ဘာေၾကာင့္ အယူခံ မတက္ေရာက္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို ခိုင္လံုုေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေဖာ္ျပၿပီး အယူခံတက္ ခြင့္ရိွပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အေၾကာင္းအရာတူ ဥပေဒမွာ ေျပာထားတာက အေၾကာင္းအရာလည္း တူတယ္၊ သက္သာခြင့္လည္း တူတယ္၊ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရိွတဲ့ တရား႐ုံးက လင္နဲ႔မယားၾကားမွာ ကေလးစရိတ္အတြက္ သတ္မွတ္ေပးရင္ ဒီကိစၥနဲ႔ အလားတူတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ဒီတရား႐ုံးမွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ တရားစဲြခြင့္မရိွဘူးဆိုၿပီးေတာ့ တရားမက်င့္ထံုးပုဒ္မ ၁၁ မွာ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားတာလည္းရိွတယ္။ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးမွာက မလံုေလာက္ဘူးဆိုရင္ ထပ္တိုးေတာင္းဖို႔က အယူခံမွာတက္ၿပီး ေတာင္းခြင့္ရိွတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးက အရြယ္ေရာက္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ လိုေနေသးတယ္ဆိုရင္ သက္ဆုိင္ရာကို မႈလ႐ုံးအမိန္႔ စာခၽြန္ေတာ္တက္။ ကာလစည္းကမ္းသတ္ ေက်ာ္တယ္ဆိုလည္း ဘာေၾကာင့္ ေက်ာ္ရတယ္ဆိုတာ၊ အခုရထားတာက မွ်မွ်တ မျဖစ္ဘူးဆိုတာ တင္ျပရပါမယ္။ ဘာေၾကာင့္ အထူးအယူခံ အဆင့္ဆင့္ မတက္ခိုင္းလဲဆိုေတာ့ မူလ႐ုံးအမိန္႔မွာ ဒီအမ်ဳိးသမီးက ကေလးေတြနဲ႔ အလုပ္မ်ားေနလို႔ ႐ုံးကိစၥ ဆက္မလုပ္ႏိုင္ပံုရတယ္။ ကာလစည္းကမ္းသတ္ကို ေတာ္ေတာ္ေက်ာ္ေနပံုရတယ္။ သူလုပ္ႏိုင္တဲ့နည္းက ၂ ခုရိွပါတယ္။  က်မ ေျပာသလို လူမႈေရးအရ ေျဖရင္းမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ တရား႐ုံးအဆင့္ဆင့္ကို တက္လို႔မရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဘာေၾကာင့္ၾကာသြားတယ္ဆိုတဲ့ ခုိင္မာလံုေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ဒီေခတ္ လူေနမႈစနစ္အရ ဒီကေလးေတြ မဆိုးသြမ္းေအာင္၊ ဒီစာေတာ့ Unfair မမွ်မတ ျဖစ္ေနတဲ့ အမိန္႔ျဖစ္ေနတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ က်မ္းက်ိန္ၿပီး စာခၽြန္ေတာ္ တက္ေလွ်ာက္လို႔ ရပါတယ္လို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။