လူမႈကြန္ရက္ကေန ေမးျမန္းလာတဲ့ ေပါင္ႏွံေခ်းငွားျခင္းဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦးေက်ာ္ေဇယ် (ဥပေဒပညာရွင္၊စာေရးဆရာ) ကုိ ဒီဗြီဘီက ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး - မိတ္ေဆြရင္းတေယာက္က ေငြအခက္အခဲရိွလို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ တႏွစ္က က်ပ္ ၃၀၀ တန္ အခြန္တံဆိပ္ေခါင္းတန္စာခ်ဳပ္နဲ႔ ခဳ်ပ္ဆိုေခ်းငွားေပးခဲ့ပါတယ္။ တႏွစ္တိတိသာေခ်းမယ္လို႔ စာခ်ဳပ္မွာထည့္ေရးခဲ့လို႔ တႏွစ္ျပည့္လို႔ သြားျပန္ေတာင္းေတာ့ မဆပ္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း၊ ဘယ္ေတာ့ ဆပ္ႏိုင္မယ္ဆိုတာကို မေျပာႏုိင္ေၾကာင္း တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ လူလည္းအေတြ႔မခံ၊ ဖုန္းဆက္ေတာ့လည္း မကိုင္ေတာ့ပါ။ က်ေနာ္ဟာ ေငြတိုးေခ်းစားသူ မဟုတ္တဲ့အတြက္ အတိုးလည္းမယူပါ။ ဒီစာခ်ဳပ္က တရားစဲြဆိုဖို႔ ျပည့္စံုတဲ့ အေထာက္အထားျဖစ္ပါသလား။ ဘယ္လိုတရားစဲြရမလဲဆိုတာ သိလိုပါတယ္။ ေျဖ - သူက အတိုးလည္းမယူ၊ အခက္ခဲရိွလို႔ကူညီတယ္၊ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့စာခ်ဳပ္ကလည္း ဥပေဒနဲ႔အညီ ခ်ဳပ္ဆိုထားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေခ်းေငြျပန္ရလို႔မႈနဲ႔ တရားစဲြမယ္ဆိုရင္ ရႏိုင္ပါတယ္။ သတိထားရမွာက ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ ဆဲြရပါမယ္။ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္သြားရင္ တရားမဝင္ေတာ့ပါဘူး။ ေမး - သူငယ္ခ်င္းက ေငြအခက္အခဲရိွလို႔ အကူညီေတာင္းတာနဲ႔ က်ေနာ္ပိုင္ဆိုင္တဲ့ လယ္ယာေျမလုပ္ပိုင္ခြင့္ ပံုစံ(၇) ကို ေပါင္ဖို႔ ငွားေပးလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တႏွစ္နီးပါးၾကာတဲ့အထိ ျပန္မေရြးႏိုင္လို႔ အခက္အခဲျဖစ္ ေနပါတယ္။ အေပါင္ဆံုးသြားရင္ လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္ လက္လႊတ္ဆံုးရံႈးသြားမွာလား။ ပံုစံ(၇) လက္၀ယ္ ရိွသူဟာ ေျမပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ရသြားမွာလားဆိုတာ သိလိုပါတယ္။ ေျဖ - လယ္ယာေျမဥပေဒပုဒ္မ ၉(ခ) မွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္နဲ႔အညီ ေရာင္းခ်ခြင့္၊ ေပါင္ႏွံခြင့္၊ ေခ်းငွား ခြင့္၊ လဲလွယ္ခြင့္၊ ေပးကမ္းခြင့္ ရိွသည္ ဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေပါင္မယ္ဆိုရင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္နဲ႔ အညီေပါင္မယ္ဆိုရင္ တရားစဲြလို႔ရပါတယ္။ ေျမစာရင္းရံုးမွလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်က္ေတြရိွတယ္ ။ အဲဒီလိုမွမဟုတ္ပဲ အရပ္စာခ်ဳပ္နဲ႔ ခ်ဳပ္ထားၿပီး အေပါင္ဆံုးဆိုၿပီး ဒီေျမကို လာသိမ္းလို႔ မရပါဘူး။ ပံုစံ ၇ ရထားလို႔ သူလုပ္ပိုင္ခြင့္ရထားတယ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ စည္းကမ္းနဲ႔ မဟုတ္ရင္ ေငြျပန္ဆပ္ဖို႔ပဲ ရိွေတာ့တာေပါ့။ ဒီေျမႀကီးကေတာ့ သူပိုင္သြားတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ပဲ ေျဖခ်င္ပါတယ္။ ေမး - မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က အကူအညီလိုလို႔ အိမ္ဂရမ္အေပါင္ထားၿပီး တစ္လ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအတိုးေပးမယ္ဆိုတဲ့အတြက္ ၂၀၁၇ ဧၿပီလမွာ သိန္း ၁၀၀ ထုတ္ေခ်းေပးခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အိမ္ကို လူငွားတင္ထားတာ ေၾကာင့္ ၆ လစာခ်ဳပ္နဲ႔ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ တႏွစ္ၾကာတဲ့အထိ အတိုးမွန္မွန္မေပးပါ။ တႏွစ္ၾကာတဲ့အထိ အတိုးေရာ၊ အရင္းပါ မေပးေတာ့ဘဲ ေရွာင္ေနပါတယ္။ ရပ္ကြက္႐ံုးကေခၚလည္းမလာ၊ ဖုန္းလည္းမကိုင္ေတာ့ပါ။  အိမ္ကို လက္ေရာက္ရလိုမႈနဲ႔ တရားစဲြလို႔ရပါသလား။ ေျဖ - ေပါင္တယ္ဆိုတာမွာ အက်ဳိးခံစားထိုက္ ေအာင္လို႔ ေပါင္တာလား ဒါမဟုတ္ အာမခံသေဘာမ်ဳိးနဲ႔ေပးၿပီး ေပါင္တာလား ဆုိတာသိဖို႔လို႔ပါတယ္။ တကယ့္ကို အက်ဳိးသက္ေရာက္ေအာင္လို႔ ေပါင္တယ္ဆိုရင္ စာခ်ဳပ္ စာတမ္းဥပေဒပုဒ္မ ၁၈ (ဂ )မွာ မေရြ႕မေျပာင္းႏိုင္တဲ့ ပစၥည္းတန္းဖိုး ၁ သိန္းနဲ႔ အထက္ဆိုရင္ မွတ္ပံုတင္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရပ္စာခ်ဳပ္နဲ႔ ေပါင္တယ္ဆိုတာက အာမခံသေဘာမ်ဳိးနဲ႔ ေပးထားတဲ့သေဘာ။ အက်ဳိးသက္ ေရာက္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ စာခ်ဳပ္ကိုမွတ္ပံုတင္ (Register) ရပါမယ္။ အဲမွာ ဘယ္ေန႔မွာ ေပးဆပ္ပါမယ္ဆိုတာပါ ပါတယ္။ ပ်က္ကြက္ရင္ ပစၥည္းကုိယူခြင့္ရိွတယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြလည္းပါရ ပါမယ္။ ဒီလိုလုပ္ထားမွ ရယူႏိုင္တယ္။ မလုပ္ထားဘူးဆိုရင္ ရယူႏိုင္ျခင္းမရိွပါဘူး။ ေမး - က်ေနာ္မွာ သားသမီးေတြရိွေပမယ့္ အတူမေနၾကပါဘူး။ အငယ္ဆံုးသမီးက က်ေနာ္နဲ႔အတူေနၿပီး  ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္တဲ့အတြက္ လက္ရိွပိုင္ဆိုင္တဲ့ အိမ္၀ိုင္းကို သူ႔ကိုပဲေပး လိုပါတယ္။ တရား၀င္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ။ က်န္တဲ့သားသမီးေတြ ကန္႔ကြက္လို႔ရပါသလား။ ကန္႔ကြက္ရင္ ေပးလို႔မရဘူးလားဆိုတာ သိလိုပါတယ္ ။ ေျဖ - ေပးခ်င္ရင္ေပးလို႔ရပါတယ္။ ကန္႔ကြက္မယ့္သူရိွရင္လည္း ကန္႔ကြက္လို႔ မရပါဘူး။ တခုရိွတာက အဲဒီလို ေပးတဲ့အခါမွာ သတိျပဳရမွာက တကယ္လို႔ သူသာဆံုးသြားရင္ က်န္တဲ့သားသမီးေတြက အေမြခံစားထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြရိွတယ္။ ဒီအခြင့္အေရးေတြ ရႏိုင္ေအာင္လို႔ အေမြပစၥည္းထားခဲ့တာမ်ဳိး ရိွရလိမ့္မယ္။ အဲလိုမွ မရိွဘူးဆိုရင္၊ က်န္တဲ့သားသမီးေတြက တျပားတခ်ပ္မွ မရရင္ေတာ့ ဒီေပးထားလိုက္တဲ့ ပစၥည္းေတြက အလုိလို ဥပေဒအရ ပ်က္ပါတယ္။ ဒါကို သတိထားရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီသမီးကို ေပးခ်င္ရင္လည္းေပး၊ ေနာက္ က်န္တဲ့သားသမီးေတြ အေမြ မဆံုး႐ံႈးေအာင္ စီမံထားေပးပါလို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။ ေမး - အေဖက ပထမ မိန္းမနဲ႔ကဲြၿပီး ၁၂ ႏွစ္အၾကာမွာ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳတယ္။ ပထမအိမ္ေထာင္နဲ႔ သမီးတေေယာက္ရတယ္။ ေနာက္မိန္းမနဲ႔ သားသမီး ၃ ေယာက္ရတယ္။ ပထမ အိမ္ေထာင္ရိွစဥ္က လယ္ ၈ ဧကရိွတယ္။ ေနာက္မိန္းမလက္ထက္မွာ လယ္ ၂ ဧက အိမ္ၿခံေျမရိွလာတယ္။ အခုအေဖဆံုးသြားၿပီ။ ပထမမိန္းမနဲ႔ ေမြးတဲ့သမီးက အေမြလာ ေတာင္းေနပါတယ္။ ဘယ္လိုအေမြခဲြရမလဲ ဆိုတာ သိလိုပါတယ္။ ေျဖ - ပထမအိမ္ေထာင္နဲ႔ ကဲြစဥ္က ပစၥည္းခန္းခဲြၿပီးၿပီလား ဒါကအေရးႀကီးပါတယ္။ ခဲြၿပီးၿပီဆိုရင္ ပထမအိမ္ေထာင္က ပါလာတဲ့သားသမီး တနည္းအားျဖင့္  မိခင္နဲ႔ေနတဲ့သူက မိခင္ဆီကအေမြရမယ္၊ ဖခင္နဲ႔ ေနတဲ့သူက ဖခင္ဆီက အေမြရမယ္။ တကယ္လုိ႔ မခဲြခဲ့ရဘူးဆိုရင္ ပထမဇနီးက အသက္ရိွေနေသးသလား။ အသက္ရိွေနေသးတယ္၊ ကြာၿပီးပစၥည္းခန္း မခဲြရေသးဘူးဆိုရင္ ၈ ဧကေပၚမွာ သူရသင့္တာကိုေတာင္းေပါ့။ ကာလစည္းကမ္းသတ္ဥပေဒ ပထမဇယား စာတိုင္ ၁၄၃ အရ ၁၂ ႏွစ္ အတြင္းေတာင္းရပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က  တကယ္လို႔ပထမဇနီးက မရိွေတာ့တဲ့အခ်ိန္မွာ ေနာက္အိမ္ေထာင္ ထူတာလားဆိုတာ စဥ္းစားရပါမယ္။ အဲလိုဆိုရင္ ပထမဇနီးနဲ႔ ရတဲ့သားသမီးက လင္ပါမယားပါသား သမီးမဟုတ္ဘူးေပါ့။ မိခင္ ဆံုးၿပီးေတာ့မွာ ေနာက္အိမ္ေထာင္ပါလာတာမဟုတ္ဘူး၊ ကြာသြားတာ က်ေတာ့ လင္ပါမယားပါ သားသမီး မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မိခင္က ကြယ္လြန္ၿပီးၿပီ အေမြကလည္း မေတာင္းရေသးဘူးဆိုရင္  ပထမအိမ္ ေထာင္နဲ႔ ရတဲ့သားသမီးက ပထမအိမ္ေထာင္မွာ ျဖစ္ထြန္းတဲ့ပစၥည္းေပၚမွာ ၄ ပံု ၃ ပံု ေတာင္းခြင့္ရိွပါတယ္။ ေနာက္ ထပ္ျဖစ္ထြန္းတဲ့ ပစၥည္းေပၚမွာ သက္ဆိုင္မႈမရိွဘူးလို႔ပဲ ေျဖၾကားခ်င္ပါတယ္။