ျပီးခဲ့တဲ့ စတုတၳအၾကိမ္လြွႊတ္ေတာ္ကေန လယ္ယာေျမျပဿနာမ်ား စံုစမ္းေရးေကာ္မ႐ွင္တရပ္ ဖြဲ့စည္းေပးခဲ့ပါတယ္။ အဖြဲ့၀င္ ၆၀ နဲ့ ဖြဲ့စည္းထားတဲ့ ဒီေကာ္မ႐ွင္ဟာ လြွႊတ္ေတာ္ရပ္နားခ်ိန္ ၁ လေက်ာ္ကာလအတြင္းမွာ အဖြဲ့ ၉ဖြဲ့ခြဲျပီး တနိုင္ငံလံုးမွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ လယ္သိမ္းယာသိမ္း ကိစၥရပ္ေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။
ဒီေန့မွာေတာ့ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း လယ္ယာေျမျပဿနာေတြ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ့ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ရန္ကုန္တိုင္း အလံုျမို့နယ္ ျပည္သူ့လြွႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးခိုင္ေမာင္ရည္ကို သူတို့ရဲ့လယ္ေျမစံုစမ္းေရး အေျခအေန ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္ထားပါတယ္။
စုံစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ေနရာမွာ ဒီေန့အထိ အဓိက ေတြ့႐ွိခ်က္ေတြကုိ ေျပာျပေပးပါလား။
“အားလုံးကုိ ျခံုေျပာလုိက္မယ္ဆုိရင္ လယ္ေတြအသိမ္းခံရတဲ့ ေနာက္ကြယ္မွာက တခ်ဳိ့က ကုမၸဏီက သိမ္းတယ္၊ တခ်ဳိ့က တပ္က သိမ္းတယ္၊ တခ်ဳိ့ အစုိးရစီမံကိန္းေတြေၾကာင့္ သိမ္းတယ္။ အဲလုိေတြမွာ လယ္သမားေတြရဲ့ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ဆနၵက ကြာျခားမႈေလးေတြ႐ွိတယ္။ တခ်ဳိ့က အက်ဳိးတူလုပ္ခ်င္တာ၊ တခ်ဳိ့က ျပန္ရခ်င္တယ္။ အဲလုိအေျခအေနမ်ဳိးေတြမွာ အခု က်ေနာ္တုိ့ ပထမဆုံး ေဆာင္႐ြက္ရတဲ့ အေျခအေနကေတာ့ လယ္သမားေတြက ကုမၸဏီေတြနဲ့ အက်ဳိးတူလုပ္ခ်င္တယ္၊ လုပ္ခြင့္မရဘူး။ တခ်ဳိ့ သုံးနွစ္ေလးနွစ္ေလာက္ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ေနၾကရတယ္ဆုိတာမ်ဳိးေတြ လယ္သမားေတြရဲ့ ရင္ဖြင့္သံေတြေရာ၊ တင္ျပခ်က္ေတြေရာ သိရပါတယ္။ အဲဒီၾကားမွာ က်ေနာ္တုိ့က အရင္ဆုံး ညွိလုိ့ရမယ့္အေျခအေနတခု ဖန္တီးျပီး ညွိေပးလုိက္နုိင္တဲ့အတြက္ တဖြဲ့ကေတာ့ ညွိနႈိင္းမႈနဲ့ အဆင္ေျပသြားမယ္လို့ ယုံၾကည္ရသလုိ၊ နွစ္ရက္သုံးရက္အတြင္း အဲတဖြဲ့ေတာ့ ျပီးသြားလိမ့္မယ္။ က်န္တဲ့အဖြဲ့ေတြအေနနဲ့က အခက္အခဲ ႐ွိနုိင္ေသးတယ္။ သိမ္းတဲ့ပုံစံေတြ မတူေတာ့။ လယ္ယာေျမဆုံး႐ႈံးသြားတာ ဥပမာ တခ်ဳိ့က စစ္တပ္က သိမ္းလုိ့၊ အဲဒါက ဘယ္ေလာက္ သူတုိ့က သိမ္းတာ ပါ၀င္လဲ၊ မပါ၀င္ဘူးလဲဆုိတာ က်ေနာ္တုိ့ စစ္ေဆးရမယ့္ဟာေတြ မျပီးျပတ္ေသးတဲ့အတြက္ တုိင္ၾကားတဲ့ ျပဿနာက အေျမာက္အျမား ႐ွိျပီးေတာ့ ေဆာင္႐ြက္နုိင္မႈအားက နည္းေသးတယ္။”
ရန္ကုန္တုိင္းထဲမွာကုိ လယ္သိမ္း၊ ယာသိမ္း အမႈေပါင္းက ဘယ္ေလာက္႐ွိလဲ။ ဦးခုိင္ေမာင္ရည္တုိ့ ႐ွင္းလုိက္တာကေရာ ဘယ္ေလာက္႐ွိလဲ။
“ရန္ကုန္နဲ့ အနီးစပ္ဆုံးျဖစ္တဲ့ ဒဂုံအေ႐ွ့ပုိင္း၊ ဒဂုံေျမာက္ပုိင္း၊ ဒဂုံဆိပ္ကမ္း အဲဒီတ၀ုိက္မွာ႐ွိတဲ့ ကုမၸဏီေပါင္း ၁၆ ခုနဲ့ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ လယ္သမားေတြရဲ့ ကိစၥျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုမၸဏီေပါင္း ၁၆ ခုထဲမွာ ကုမၸဏီ ၆ ခုေလာက္နဲ့ ပတ္သက္တဲ့ ဇုန္ ၁ ကုိပဲ က်ေနာ္တုိ့ ႐ွင္းနုိင္ေသးတယ္။ က်န္တဲ့ ဇုန္ ၂၊ ၃၊ ၄၊ ၅ ႐ွိပါေသးတယ္။ အခု ဇုန္ ၁ ထဲမွာပါတဲ့ လယ္သမားနဲ့ ကုမၸဏီကုိပဲ ေခၚျပီး ေျပာနုိင္ေသးတဲ့အတြက္ အက်ဳိးတူေဆာင္႐ြက္မယ္ဆုိတဲ့ ကိစၥတခုနဲ့ နည္းနည္းေျပလည္မႈတခုရတယ္။ က်န္တဲ့ ထန္းတပင္တုိ့၊ ေမွာ္ဘီ၊ တုိက္ၾကီး၊ ခရမ္း၊ သုံးခြ၊ ေကာ့မႉးအပါအ၀င္ တျခားျမို့နယ္ေတြမွာ အမ်ားၾကီး ႐ွိပါေသးတယ္။ အမႈေပါင္းက ရာနဲ့ခ်ီျပီး ႐ွိနုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ့ဟာေတြက်ေတာ့ ေဒသေတြ တူတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ့က သိမ္းတဲ့ကုမၸဏီေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္တပ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အစုိးရ စီမံကိန္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ တခုခုနဲ့ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိရင္ အဲဒီအုပ္စုထဲမွာ အားလုံးကုိေခၚျပီး တျပိုင္နက္တည္း ႐ွင္းနုိင္ေအာင္၊ အုပ္စုတူရာတူရာ ေပါင္းလုိက္ရင္ေတာ့ ရာနဲ့ခ်ီတဲ့ဟာေတြက ျပန္ျပီး ခ်ဳံ့သြားမယ့္သေဘာ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရာနဲ့ ခ်ီတာေတာ့ ႐ွိပါတယ္။”
စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မ႐ွင္ရဲ့ တာ၀န္က တတ္နုိင္သမွ် ညွိေပးမယ္ ၊ ေျပလည္သြားရင္လည္း အုိေက၊ မေျပလည္ရင္ လြွႊတ္ေတာ္ကုိ တင္မယ္၊ လြွႊတ္ေတာ္ရဲ့ အဆုံးအျဖတ္ကုိ ခံယူမယ့္သေဘာလားခင္ဗ်။
“ဟုတ္ပါတယ္။ လြွႊတ္ေတာ္က ဆုံးျဖတ္မွာျဖစ္တယ္ဆုိေတာ့ လြွႊတ္ေတာ္ကလည္း က်ေနာ္တုိ့ကုိ တခုခ်င္းတခုခ်င္းစီ ကိစၥကုိ ဘယ္လုိဆုံးျဖတ္မယ္ ဆုိတာေတာင္မွ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ရတာ ခက္တဲ့အပုိင္းေတြ ႐ွိပါတယ္။ လြွႊတ္ေတာ္က က်ေနာ္တုိ့ စျပီး အဆုိတင္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ အဆုိတင္တဲ့သူက တဦးတည္းေပါ့။ ဒါေပမယ့္ လူအမ်ားၾကီးနဲ့ ေဆြးေနြးဆုံးျဖတ္ၾကတယ္၊ ၄၅ ေယာက္ ေဆြးေနြးၾကတယ္။ အဲေတာ့ အမႈေပါင္းက ၄၅ ခု႐ွိတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ့ကလည္း အမ်ားၾကီးကုိ ေဆြးေနြးသြားတယ္။ အဲဒီအေပၚေတြမွာ မူတည္ျပီး အမႈေတြ အမ်ားၾကီးျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီအမႈေတြကုိ လြွႊတ္ေတာ္က တခုခ်င္းစီ ဆုံးျဖတ္ေပးမွ ရမယ္လုိ့လည္း က်ေနာ္တုိ့က ျမင္တယ္။ က်ေနာ္တုိ့က အစီရင္ခံစာ တင္တဲ့အခါမွာ ဒါမ်ဳိးက က်ေနာ္တုိ့ဆီမွာ ပထမဆုံး ေဆာင္႐ြက္ျခင္းျဖစ္တဲ့အတြက္ အေကာင္းဆုံး ေဆာင္႐ြက္နုိင္ေအာင္ က်ေနာ္တုိ့က စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ ျပည္ေထာင္စု လြွႊတ္ေတာ္ကေတာင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ပုိင္းပုိင္းျပီး ခ်သြားရမယ့္ ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ ျပည္ေထာင္စု လြွႊတ္ေတာ္ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္၊ အတည္ျပုခ်က္ကုိ တခုခ်င္းစီ သြားရမယ့္သေဘာ ႐ွိနုိင္တယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ပုံစံေတြကလည္း တခုနဲ့တခု ကြဲနုိ္င္တယ္လုိ့ ယူဆရပါတယ္။”
ဦးခိုင္ေမာင္ရည္ေျပာပုံအရဆုိရင္ လယ္သိမ္းေျမသိမ္း ကိစၥေတြက နွစ္နဲ့ခ်ီျပီး ႐ွင္းရမယ့္ကိစၥ ျဖစ္ေနတာေပ့ါခင္ဗ်။
“ဟုတ္ပါတယ္။ ေ႐ွ့က ျဖစ္ခဲ့တာေတြလည္း အမ်ားၾကီး ျဖစ္ခဲ့တာေတြရယ္ ၊ ေနရာေပါင္းမ်ားစြာမွာ ျဖစ္ေနတာေတြရယ္၊ က်ေနာ္တုိ့ အဖြဲ့ဖြဲ့ထားတာက ၉ ဖြဲ့ဖြဲ့ထားတယ္ဆုိတာ၊ ၉ ဖြဲ့က႐ွိတဲ့ လူဦးေရရဲ့ အားနဲ့ ဒီထဲမွာ စိတ္ပါ၀င္စားသူ လြွႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ့ ဖြဲ့စည္းထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တျခားေဒသမွာ ႐ွိတဲ့ကိစၥေတြမွာ မေဆာင္႐ြက္နုိင္ေသးတာ၊ က်န္ေနတာေတြ ႐ွိေသးတယ္။ ဥပမာ တနသၤာရီတုိင္းတုိ့၊ ကယားျပည္နယ္တုိ့၊ အေတာ္မ်ားမ်ား က်န္ေနေသးတာ ႐ွိပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ဆုိရင္လည္း မလုပ္နုိင္ေသးတဲ့ ေနရာေတြ ႐ွိေသးတယ္။ အဲလုိမ်ဳိးကိစၥေတြမွာ တခ်ဳိ့ေနရာေတြမွာ က်ေနာ္တုိ့က အထူးကိစၥရပ္အေနနဲ့ ေနရာေပၚမူတည္ျပီး ခ်န္ခဲ့ရတာမ်ဳိးေတြလည္း ႐ွိတယ္။ ျပီးေတာ့ ဒီအမႈေတြကလည္း ခ်က္ခ်င္းမျပီးနုိင္ေသးတဲ့အတြက္ ေကာ္မ႐ွင္ ကလည္း ျပည္ေထာင္စု လြွႊတ္ေတာ္ရဲ့ အတည္ျပုခ်က္နဲ့ သက္တမ္း ထပ္တုိးသြားရမွာ ျဖစ္တယ္လုိ့ က်ေနာ္တုိ့က ျမင္ထားပါတယ္။ အဲ့အတြက္ အလုပ္ေတြက ဆက္ဆက္ျပီး လုပ္ေနရဦးမယ့္ သေဘာမွာ႐ွိသလုိ ျပည္သူေတြရဲ့ တုိင္ၾကားစာေတြကုိလည္း ဆက္ဆက္ျပီး လက္ခံရမယ့္သေဘာ႐ွိပါတယ္။ တခ်ို့ျပည္သူေတြက တုိင္လို့ တိုင္ရမွန္းမသိေသးတာရယ္၊ ဘယ္ကေဆာင္႐ြက္ေပးေနတယ္ဆိုတာ မသိေသးတာရယ္၊ ဘယ္ကိုတိုင္ရမယ္ဆိုတာကုိ မသိေသးတာရယ္နဲ့ အမ်ားၾကီးက်န္ပါေသးတယ္။”
