မတ္လ ၈ ရက္ေန႔သည္ ကမၻာတဝန္းရွိ အမ်ဳိးသမီးထုတရပ္လံုး၏ ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ား ရရွိေရးႏွင့္ က်ား၊ မ တန္းတူညီမွ်ေရးအတြက္ ကမၻာအရပ္ရပ္၌ ပံုသဏၭာန္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ စုစည္းလႈပ္ရွား ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲဝင္ၾကသည့္ ႏုိင္ငံတကာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ျဖစ္သည္။ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက စတင္ခဲ့သည့္ အမ်ဳိးသမီးေန႔မွ စတင္ေရတြက္ပါက ယခု ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္က်ေရာက္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ဳိးသမီးေန႔သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၀ ျပည့္ၿပီ ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးအေၾကာင္း ေျပာမည္ဆိုလွ်င္ ေရွးႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အ႐ုိးစြဲေအာင္ အႏွိမ္ခံ ဆက္ဆံခံရသည့္ အစဥ္အလာ အယူအဆမ်ားသည္ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည့္ အေျခအေနမ်ိဳး မရွိေသးေပ။ ေရွး႐ိုးစဥ္လာ ေတြးေခၚအယူအယူဆမ်ား၊ စာေပ၊ နီတိက်မ္းမ်ား အားလုံးလိုလိုတြင္ က်ား၊ မ လိင္ခြဲျခားမႈကို တနည္းမဟုတ္တနည္း ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။ သူတို႔သင္ၾကားမႈမ်ားကို ေဝဖန္သုံးသပ္ မျပဳလိုေသာ္လည္း ယေန႔ကာလတြင္ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ၏ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးအျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္ခံရမႈ ျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ လူမႈစာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ ျမင္ေတြ႔လာရသည္။ အ႐ုိးစြဲေနသည့္ မဟာပုရိႆဝါဒကို ေျဖေလ်ာ့ၿပီး အမ်ိဳးသမီးပါဝင္မႈ အခန္းက႑ကို မည္မွ် ျမႇင့္တင္ေပးႏုိင္မည္လဲဆိုသည္မွာ ယေန႔ စဥ္းစားရမည့္ ျပႆနာတရပ္ ျဖစ္သည္။ ကမၻာတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခန္းက႑ကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ကို ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔အျဖစ္ က်င္းပခဲ့သည္မွာ ရာစုႏွစ္တခု တိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ဤအခြင့္အေရးသည္လည္း လြယ္လြယ္ျဖင့္ ရခဲ့သည္ေတာ့မဟုတ္ေပ။ ၁၉၀၈ ခုႏွစ္ နယူးေယာက္ အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံက အမ်ိဳးသမီးထု၏ စုေပါင္းတိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ရာက စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤပြဲတြင္ အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံ အမ်ိဳးသမီး အလုပ္သမားထုက အလုပ္ခ်ိန္ေလ်ာ့ခ်ရန္၊ လစာတိုးေပးရန္၊ က်ား၊ မ လိင္ခြဲျခားမဆက္ဆံရန္ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ဤတိုက္ပြဲမွာပင္ က်ား၊ မ မခြဲ တူညီသည့္ လုပ္အားခႏႈန္းထားမ်ားကိုပါ ေတာင္းဆို ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့သည္။ ၁၉၁၀ ကိုပင္ေဟဂင္ၿမိဳ႕တြင္ “အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသမီး လုပ္ငန္းခြင္ဆိုင္ရာ ညီလာခံကို ဒုတိယအႀကိမ္ က်င္းပခဲ့သည္။ ထိုညီလာခံတြင္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွ ဆိုရွယ္လစ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္သည့္ ကလာရာဇက္ကင္း (Clara Zekin) က ႏိုင္ငံတကာအမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ကို တကမၻာလုံး တရက္တည္း သတ္မွတ္က်င္းပရန္ တင္ျပရာက တညီတညြတ္တည္း ေထာက္ခံ အတည္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ကစၿပီး မတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔ကို ႏွစ္စဥ္ ႏိုင္ငံတကာအမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔အျဖစ္ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ အေၾကာင္းေၾကာင္းကို ေထာက္ခ်င့္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ကို ႏိုင္ငံတကာအမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္မွစ၍ ႏွစ္စဥ္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ေရာက္တိုင္း အရပ္ရပ္ အႏိုင္ႏိုင္ငံမွ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ “ႏိုင္ငံတကာအမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔” ကို က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ထုိေန႔မွာပင္ ကိုပင္ေဟဂင္တြင္ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ သေဘာတူညီမႈအတိုင္း အမ်ိဳးသမီးထု အခြင့္အေရးကို သက္ဆိုင္ရာအစိုးရထံ တင္ျပေတာင္းဆိုၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ CEDAW ဟုေခၚသည့္ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးဆိုင္ရာစာခ်ဳပ္ကို ၁၉၉၇ ဇူလိုင္ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။ သုိ႔ရာတြင္ ယခုအခ်ိန္ထိ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဆိုင္ရာ အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ရရွိၿပီလား။ မည္သည့္အတိုင္းအတာထိ ပူးေပါင္းပါဝင္ခြင့္ရွိၿပီနည္း။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကာကြယ္မႈအတြက္ ဥပေဒတရပ္ ျပ႒ာန္းၿပီးၿပီလားဆိုသည္ကုိ အေရးထား စဥ္းစားသင့္သည့္ အေျခအေနတြင္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္တြင္မူ ကုလသမဂၢတြင္ အမ်ိဳးသမီးပါဝင္ခြင့္ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုထိေတာ့ အလွမ္းေဝးေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ က်ား၊ မ ဆိုင္ရာ လုပ္အားခႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားတြင္လည္း မတူမညီ ျဖစ္ေနဆဲပင္။ အထူးသျဖင့္ ကာယလုပ္အား စိုက္ထုတ္ရသည့္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္မ်ားတြင္ အလုပ္ၾကမ္းလုပ္ရပုံျခင္း တူေသာ္လည္း အမ်ိဳးသမီးတေယာက္၏ လုပ္အားခသည္ အမ်ဳိးသားတေယာက္၏ လုပ္အားခထက္ တဝက္ခန္႔ ေလ်ာ့နည္းေနသည္ကို ေတြ႔ေနရသည္။ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး ေလ့လာေရးအဖြဲ႔မ်ား၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရဆိုလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္၏ လစာသည္ အမ်ိဳးသားတေယာက္ ရသည့္လစာထက္ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းေနသည္ဟု ဆိုသည္။ အမ်ိဳးသမီးထုအတြက္ ေခါင္းပုံအျဖတ္ခံရျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္ခံရျခင္းမ်ားသည္ ယခင္ကာလမ်ားထက္ ယခုအစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္ အနည္းငယ္ ေလ်ာနည္းသြားေသာ္လည္း သိသာထင္ရွားသည့္ အေနအထား ေရာက္ရွိျခင္းမရွိေသးဟု စစ္တမ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ အေရးပါသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္သည့္ ေနရာမ်ားတြင္လည္း အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ပါဝင္ႏႈန္း သိသိသာသာ နည္းေနပါေသးသည္။ အလားတူ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အန္စီေအ ကတိကဝတ္တြင္ အမ်ိဳးသမီးပါဝင္မႈ အခ်ိဳးအစား တိုးျမႇင့္ရမည္ဆုိေသာ္လည္း ယခုထိေတာ့ ထူးမျခားနားသာ ျဖစ္ေနေသးသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူ႔အသိုင္းအ၀န္းအတြင္း က်ားမလိင္ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ၊ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ၊ က်ား၊ မ တန္းတူခံစားခြင့္မ်ားနဲ႔အတူ အေရးပါသည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်မွတ္ရသည့္ အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးတြင္ အမ်ိဳးသမီးထု၏ ပါဝင္မႈအခ်ိဳးအစား တိုးျမႇင့္ရန္ လိုအပ္ေနပါေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳရင္း ဒီဗြီဘီက တုိက္တြန္းအပ္ပါသည္။