ႏိုင္ငံျခားအစိုးရေတြ၊ ရင္ႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြဟာ ေသြးႏုသားႏု ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြရဲ႕ မီဒီယာဥပေဒကို ေစာင့္ၾကည့္ အကဲျဖတ္ေလ့ရွိတယ္လို႔ မိတ္ေဆြတေယာက္က ေျပာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သတင္းမီဒီယာဥပေဒကို ၾကည့္ရင္ အဲဒီႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အဆင့္အတန္းနဲ႔ ႏုိင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ခန္႔မွန္းႏုိင္တာေၾကာင့္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပါပဲ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၇ ရက္ေန႔က ဖိုးစိန္လမ္း Green Hill ဟုိတယ္မွာ သတင္းမီဒီယာဥပေဒ ျပင္ဆင္ဖို႔ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္က သတင္းသမားေတြ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီဝင္ေတြ အပါအဝင္ လူတရာေလာက္ တက္ေရာက္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပထမပိုင္း လက္ဖက္ရည္ေသာက္ နားၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ မီဒီယာေကာင္စီဝင္ႏွစ္ေယာက္က ဦးေဆာင္ၿပီး သတင္းမီဒီယာဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ မူၾကမ္းေတြကို တခ်က္ခ်င္း စတင္ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာကို အဓိပၸာယ္ ဘယ္လိုသတ္မွတ္မလဲ။ သတင္းေထာက္ကို ဘယ္လိုအဓိပၸာယ္သတ္မွတ္မလဲ။ သတင္းမီဒီယာဥပေဒရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ ဘာေတြလဲ။ သတင္းမီဒီယာသမားေတြရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ဟာ ဘာေတြလဲ။ သတင္းမီဒီယာသမားေတြရဲ႕ တာဝန္ဟာ ဘာေတြလဲ၊ သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္း ထူေထာင္ခြင့္၊ သတင္းမီဒီယာ ဖြဲ႔စည္းျခင္းနဲ႔ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြဟာ ဘာေတြလဲ။ ရန္ပံုေငြနဲ႔ ေထာက္ပ့ံေရးကို ဘယ္လိုစည္းကမ္းေတြ ထားသင့္လဲ။ ျပစ္မႈနဲ႔ ျပစ္ဒဏ္ကို ဘယ္လိုျပ႒ာန္းသင့္လဲ စသျဖင့္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးတင္ျပၾကသလို အခ်ိဳ႕အခ်က္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ကာ ဥပေဒ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးမွာ စဥ္စားထည့္သြင္းသြားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြထဲက ကေ်နာ္ စိတ္ထဲ စြဲစြဲထင္ထင္ မွတ္မိသေလာက္ တင္ျပရရင္ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါသင့္ မပါသင့္ တက္ေရာက္လာသူတေယာက္က ‘သမၼတ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ မီဒီယာေကာင္စီမွာ ပါရင္ အစိုးရက မီဒီယာေကာင္စီကို လႊမ္းမိုးသြားမွာေပါ့’ လို႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ အျခားတေယာက္က ‘မီဒီယာေကာင္စီဝင္ ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ သံုးဆယ္နီးပါးမွာ သမၼတ ကိုယ္စားလွယ္၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တေယာက္စီ ပါဝင္႐ုံနဲ႔ အစိုးရက မီဒီယာေကာင္စီကို လႊမ္းမိုးမယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို အမ်ားသေဘာတူမႈနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ၾကတာမို႔ပါ။  အဲဒီလို အစိုးရဘက္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါေတာ့ မီဒီယာေကာင္စီကို ပိုမိုအားေကာင္းေစတယ္၊ ဒီလိုကုိယ္စားလွယ္ေတြ ပါဝင္လာတာဟာ သမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စိတ္ဝင္စားမႈကိုလည္း ရရွိေစမွာျဖစ္ပါတယ္’ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေနာက္တေယာက္က ‘အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြက အဆံုးျဖတ္ေပးရမယ့္ ေနရာေတြမွာ ေရာက္ေနရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အထူးသျဖင့္ သတင္းသမားေတြနဲ႔ အစိုးရ ပြတ္တိုက္မိတဲ့အခါ ျပႆနာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလားလို႔ သူ႔စိုးရိမ္စိတ္ကို တင္ျပပါတယ္။ အျခားတေယာက္က သမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အဆံုးအျဖတ္ေပးရမယ့္ ေနရာ မေရာက္ေအာင္ စည္းမ်ဥ္းဆြဲသင့္တယ္လို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ ေနာက္တေယာက္က အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို သတင္းသမားအမ်ားစုက အဆံုးအျဖတ္ေပးသင့္တဲ့ ေနရာမွာ ရွိသင့္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ရင္ေကာ ဘယ္လိုရွိမလဲ’ လို႔ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ပညာရွင္ေတြ ပါသင့္ မပါသင့္ တက္ေရာက္လာသူတေယာက္က ‘သတင္းသမားေတြမဟုတ္တဲ့ ပညာရွင္ေတြဟာ မီဒီယာေကာင္စီမွာ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ေနရာ ေရာက္ေနရင္ သဘာဝမက်ဘူး ထင္ပါတယ္။ တကယ္ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ေနရာမွာ သတင္းမီဒီယာသမား ကိုယ္စားလွယ္ေတြပဲ ရွိသင့္တယ္’  လို႔ တင္ျပပါတယ္။ အျခားတေယာက္က ‘ပညာရွင္ေတြ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီမွာ ပါဝင္တာဟာ မလိုအပ္ဘူး ထင္ပါတယ္။ ဥပေဒပညာရွင္ကလြဲလို႔ေပါ့လို႔ ထေျပာပါတယ္။ ေနာက္တေယာက္က ‘အခ်ိဳ႕ျပႆနာေတြမွာ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ အႀကံဉာဏ္ေတြ အမ်ားႀကီး လိုအပ္တယ္။ ဥပမာ ေဆးပညာ၊ သိပၸံပညာ၊ စီးပြားေရးျပႆနာေတြကို နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္း ဆံုးျဖတ္ရတဲ့ အခါေတြမွာေပါ့’ ‘ဒီလိုဆို ပညာရွင္ေတြကို ေကာင္စီဝင္အျဖစ္မထားဘဲ လိုအပ္တဲ့အခါမွသာ ပညာရွင္ေတြပါတဲ့ အဖြဲ႔ငယ္ကေလးေတြ ဖြဲ႔ၿပီး ဆံုးျဖတ္ရင္ မေကာင္းဘူးလား' တဲ့။ ဥပေဒနဲ႔ နည္းဥပေဒ ဘယ္ထဲမွာ ထည့္မွာလဲ ဥပေဒပညာရွင္တေယာက္က ‘အခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြကို ဥပေဒထဲမွာထည့္ရင္ ျပင္ရခက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ပိုမိုထိေရာက္တယ္။ နည္းဥပေဒမွာထားရင္ ျပင္ရလြယ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဥပေဒထဲမွာ ရွိတာေလာက္ ထိေရာက္မႈမရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒမွာ ထည့္မွာလား၊ နည္းဥပေဒထဲမွာ ထည့္ေရးဆြဲမွာလားဆိုတာ စဥ္စားသင္႔တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေထြေထြ နည္းပညာေပၚမွာ အေျခခံစဥ္းစားသူတေယာက္က ‘သတင္းမီဒီယာကို အဓိပၸာယ္ သတ္မွတ္ရာမွာ တာဝန္ခံမႈရွိေသာ အြန္လိုင္းမီဒီယာဆိုတဲ့ စကားရပ္အစား တာဝန္ခံမႈရွိေသာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္မီဒီယာလို႔ ေရးသားသင့္တယ္' လို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးကို ပိုမိုအာ႐ုံစိုက္သူတေယာက္က ‘သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းေတြကို အစိုးရဆီမွာ မွတ္ပံုတင္ ေနရတာကိုက သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိခိုက္ေနပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီဟာ မိမိဘာသာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရပ္တည္ရမယ္။ အဲဒါမွ သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္း လြတ္လပ္မယ္' လို႔ ေျပာပါတယ္။ သတင္းသမားတဦးကေတာ့ ‘သတင္းမီဒီယာေကာင္စီဟာ သတင္းက်င့္ဝတ္ကိုသာ ေစာင့္ေရွာက္ ထိန္းေက်ာင္းသင့္တယ္' လို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ထိုင္နားေထာင္ေနရင္း က်ေနာ့္စိတ္ထဲမွာေတာ့ ငါတို႔ႏိုင္ငံဟာ အဆင့္တခုကိုေတာ့ တက္လွမ္းေနၿပီလို႔ ခံစားရပါတယ္။ ဘာေၾကာင္႔လဲဆိုေတာ့ သတင္းမီဒီယာဥပေဒကို သတင္းမီဒီယာသမားေတြကိုယ္တိုင္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးခြင့္ ရေနလို႔ပါပဲ။ ပထမဆံုး ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ သတင္းမီဒီယာဥပေဒဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ အဲဒီဥပေဒကို ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ အစိုးရေအာက္မွာသာ ေရးဆြဲခဲ့ရတာပါ။ တနည္းအားျဖင့္ အာဏာရွင္ရဲ႕ ဘုန္းေတာ္ရိပ္ေအာက္မွာ ေရးဆြဲခဲ့ရတာပါ။ မီဒီယာဥပေဒရဲ႕ တန္ဖိုးနဲ႔ အဆင့္အတန္းကို လူ႔အခြင့္အေရး (ARTICLE 19) နဲ႔ တိုင္းတာရတာမို႔ ျဖစ္သင့္တဲ့ မီဒီယာဥပေဒနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုဟာ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္႔က်င္ေနခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကို အားႀကိဳးမာန္တက္ လံုးပန္းေနခ်ိန္လည္းျဖစ္၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကို ကတိေပးထားတဲ့ အစိုးရလက္ေအာက္လည္း ျဖစ္ေနခ်ိန္မို႔ အဆင့္အတန္းရွိတဲ့ သတင္းမီဒီယာဥပေဒ ေပၚေပါက္ဖို႔ ယခင္ကထက္ ပိုမိုလမ္းပြင့္ေနပါၿပီ။ သို႔ေသာ္ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းသူေတြဟာ လက္ရွိအခ်ိန္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ အခြင့္အေရးကို အသံုးခ်ၿပီး ဥခြံေဟာင္းထဲက ဘယ္လို သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔ ေဖာက္ထြက္လာမလဲ ဆိုတာ လည္ပင္းတရွည္ရွည္နဲ႔ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနရမွာပါ။ သတင္းမီဒီယာဥပေဒ အဆင့္အတန္းျမင့္ေလေလ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေလးစားမႈ၊ ယံုၾကည္မႈ ျမင့္တက္ေလေလ၊ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈလည္း ျမန္ေလေလ ျဖစ္မယ္လို႔ ေတြးေနမိပါတယ္။ ကေ်နာ္တုိ႔ အေတြးအေခၚအားလံုး ဥခြံေဟာင္းက ထိုးေဖာက္ထြက္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ပါၿပီ။ သားႀကီးေမာင္ေဇယ်