ကေယာလုိ႔ေျပာလုိက္ရင္ ဒူးမွာ ေၾကးကြင္းစြပ္၊ နားမွာ အေပါက္ႀကီးႀကီး ေဖာက္ထားတယ္
နော်နိုရင်း
·
February 5, 2019
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားစြာ ရွိတဲ့အထဲက ကယားျပည္နယ္က ကေယာမ်ဳိးႏြယ္စုေတြရဲ့အေၾကာင္း ကေယာစာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ ဗဟုိေကာ္မတီအဖြဲ႔က စာေပတာ၀န္ခံ ေအာ္ေလးဗီးယား (ေခၚ) မူဆူး နဲ႔ ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ေမး။ ကေယာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကေယာက ဘယ္တုိင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္စုထဲမွာ ပါလဲ။ ဘယ္ေဒသေတြမွာ ေနထုိင္ၾကလဲ။
ေျဖ။ “ကေယာကေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ လူႀကီးေတြ ေျပာတာကေတာ့ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုထဲမွာပါတယ္။ ေနတာကေတာ့ ကယားျပည္နယ္ထဲမွာေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကယားျပည္နယ္မွာက မ်ားတာေပါ့ေနာ္။ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္မွာလည္းတခ်ဳိ႔ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီး တခ်ဳိ႕ ေျမျပန္႔ ရန္ကုန္ေတြမွာလည္း အနည္းစုေပါ့။ တကယ့္အနည္းစုေတြကေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲမွာ ေနၾကတယ္ေပါ့ေနာ္။”
ကယားျပည္နယ္မွာဆုိရင္ ဘယ္ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာေနတာမ်ားလဲ။
ေျဖ။ “အဓိကကေတာ့ ဖရူဆုိၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာေနတယ္။ ဟုိယာ၊ ဘီယာေဒသဆုိရင္ ကေယာေဒသလုိ႔ပဲ ေခၚၾကတာေပါ့ေနာ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေမာဆုိၿမိဳ႕နယ္မွာလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ လြိဳင္ေကာ္မွာက်ေတာ့ ေက်းရြာအေနနဲ႔ဆုိလို႔ရွိရင္ ရပ္ကြက္ ၉ ခုေလာက္မွာလည္း ရွိတယ္ေပါ့။”
ကေယာက လူဦးေရအေနနဲ႔ဆုိရင္ ဘယ္ေလာက္ရွိဦးမလဲ။
ေျဖ။ “အတိအက်ေတာ့ မသိေပမယ့္ ၃၀၀၀၀ န႔ဲ အထက္မွာေတာ့ရွိပါတယ္။”
ဆိုေတာ့ ကေယာမ်ဳိးႏြယ္စုေတြမွာက စာေပနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈေတြက ရွိေသးလား။
ေျဖ။ “ကေယာမွာက စာေပနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈ ရွိၿပီးသားပါ။ ”
ဆုိေတာ့ ကေယာလုိ႔ ေျပာလို႔ရင္ လူေတြ ခ်က္ခ်င္းျမင္တဲ့ လကၡဏာက ဘာေတြရွိတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရမလဲ။
ေျဖ။ “အမ်ားအားျဖင့္ ကေယာလုိ႔ေျပာလုိက္လုိ႔ရွိရင္ ကေယာလူမ်ဳိးဟာဆုိလုိ႔ရွိရင္ ဒူးမွာ ေၾကးကြင္းေတြ စြပ္ထားတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ နားကုိလည္း အေပါက္ႀကီးႀကီးေဖာက္ထားတယ္။ ေနာက္ေၾကးကြင္းေလးေတြ လျခမ္းျပားေလးေတြနဲ႔ အဲဒါကုိအရင္ဆုံး ပုိၿပီးျမင္ၾကတယ္ေပါ့။ ”
မဂၤလာပါဆုိရင္ဘယ္လုိေျပာလဲ။
“တာဆုိေရးဘာနား၊ တာေရးဘာနား။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ တာမူးဘာနား။”
ကေယာရဲ့စာေပအေၾကာင္းေလး ေျပာျပေပးပါဦး။
“ကေယာမွာက သူ႔စာေပနဲ႔ သူ႔႐ုိးရာယဥ္ေက်းမႈကေတာ့ ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ စာေပကေတာ့ ဒီ ၁၉၃၀ ၀န္းက်င္မွာ ကတည္းကုိက ေရာမဧကၡရာ စာလုံးကုိပဲ အေျခခံၿပီးေတာ့မွ ကေယာအသံထြက္နဲ႔ေပါ့ေနာ္။ အဲလုိေလး လုပ္ထားေပးခဲ့တယ္ေပါ့။ လုပ္ထားေပးခဲ့ၿပီးေတာ့ ၁၉၅၀ ၀န္းက်င္မွာမွ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ကေယာဘာသာနဲ႔ စာအုပ္တခုထြက္လာတာေပါေနာ္။ ထြက္လာတယ္ ဆုိေပမယ့္ ဘာသာေရးအေနနဲ႔ ပထမဆုံးတအုပ္ ထြက္လာတာေပါ့။ အဲဒီေနာက္ပုိင္းကေနၿပီးေတာ့ ဒီစာေပယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ဆုိတာ ရွိသင့္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ဒီလူႀကီးေတြက စာေပယဥ္ေက်းမႈအသင္းကုိ ၁၉၆၇-၆၈ ေတြမွာ ဖြဲ႔ၾကတယ္။ အဲဒီကေန ၿပီးေတာ့မွ ကေယာစာေပယဥ္ေက်းမႈ ဆုိၿပီးေတာ့မွ ေပၚေပါက္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။”
ကေယာလူမ်ဳိးေတြကလည္း ဖားစည္ကုိ အသုံးျပဳၾကတာေတြ႔တယ္။ ကရင္ဖားစည္နဲ႔ ဘယ္လုိကြာလဲ။
ေျဖ။ “ကရင္နဲ႔ မကြာေလာက္ဘူး။ ဖားစည္ကေတာ့ အားလုံးအတူတူေလာက္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ က်မတုိ႔ ဒီကေယာလူမ်ဳိးအေနနဲ႔က က်မတုိ႔ သိရသေလာက္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ကေယာ လက္ထဲမွာလည္း ဖားစည္ကုိ အထြတ္အျမတ္ထားခဲ့တယ္။ ဘုိးဘြားေတြ လက္ထဲမွာကတည္းက ဖားစည္လည္း တအိမ္ကုိတလုံး အိမ္တုိင္းနီးပါး ဖားစည္ရွိခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေနာက္ပုိင္း ဖားစည္ကုိ ေရာင္းလုိ႔ရတယ္ဆုိတဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ဖားစည္ကုိ တျဖည္းျဖည္းေရာင္းထုတ္ၾကတယ္။ ဒီေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ က်မတုိ႔ ဒီဖားစည္ဟာ ကုိယ့္ရဲ့ဘုိးဘြားအေမြေတြျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ကိုယ့္ရဲ႕႐ုိးရာ အစဥ္အလာရွိလာခဲ့တဲ့ အရာျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အိမ္သစ္တက္ပြဲမွာ ဆုိလုိ႔ရွိရင္လည္း ဖားစည္ကို တီးၿပီးေတာ့မွ ေတးေတြဆုိတာ ရွိတဲ့အတြက္ ဒါထိန္းရမယ္လုိ႔ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ သိလာၾကေတာ့ ဖားစည္ကုိ မေရာင္းေတာ့ဘဲနဲ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ ထိန္းသိမ္းလာေတာ့ ဒီလုိမ်ဳိး ၅ လုံးတြဲ ၂ စုံ ေတာ့ က်န္ေသးတယ္ေပါ့။”
ဆုိေတာ့ အဓိက ဒီဖားစည္ကုိ ဘယ္လုိပြဲေတြမွာ တီးတာမ်ားတာလဲ။
“က်မတုိ႔ ကေယာအေနနဲ႔ဆုိရင္ ဖားစည္ကုိ အဲဒီအိမ္သစ္တက္ပြဲမွာပဲ တီးတာမ်ားတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ အခမ္းအနားေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာ၊ တခ်ဳိ႕ ဂုဏ္ျပဳထုိက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ လူႀကီးေတြ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ အဲဒီအခမ္းအနားမွာ ေပးတီးတာရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ လူမ်ဳိးပြဲ၊ ဘာသာေရးပြဲမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အက်ဳိးရွိတဲ့ လုုပ္ငန္းတခုခု လုပ္ေနတဲ့သူအတြက္ ပြဲလုပ္ေပးတဲ့ အခါမွာလည္း ဖားစည္ကုိ ေပးတီးတာရွိတယ္။”
ကေယာမ်ဳိးရဲ့ အဓိက ကုိးကြယ္တဲ့ဘာသာက ဘာလဲ။
“က်မတုိ႔ ကေယာလူမ်ဳိးေတြက ခရစ္ယာန္ဘာသာကုိပဲ အမ်ားစု ကုိးကြယ္ၾကပါတယ္။”
ဟုတ္ကဲ့၊ အခုလုိေျဖၾကားေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
