(၁) အဆိုေတာ္ႀကီး ကိုမင္းေနာင္ ဆံုးၿပီဆိုတဲ့သတင္း ဇန္နဝါရီ ၃၁ ရက္ ညေနခင္းမွာ ထြက္ေပၚလာေတာ့ စိတ္က လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ဆီ ျပန္ေရာက္သြားတယ္။ ရန္ကုန္၊ လွည္းတန္းက လက္ဖက္ရည္ဆိုင္တဆိုင္မွာ ထိုင္ေနတဲ့ လူငယ္တဦးဟာ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ဝင္လာတဲ့ အစ္ကိုႀကီးအရြယ္ လူရြယ္တဦးကို ၿပံဳးျပလိုက္ၿပီး အစ္ကိုႀကီး ေနေကာင္းတယ္ေနာ္လို႔ ႏႈတ္ဆက္လိုက္တယ္။ ႏႈတ္ဆက္ခံရတဲ့သူက လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ျပန္ၿပံဳးျပလိုက္ၿပီး ဟုတ္ကဲ့ ေကာင္းပါတယ္လို႔ ျပန္ႏႈတ္ခြန္းဆက္ရင္း ဆိုင္ထဲလွမ္းဝင္သြားတယ္။ ဒီေတာ့မွ ေစာေစာက ၿပံဳးျပ ႏႈတ္ဆက္လိုက္တဲ့လူငယ္ဟာ သူ႔ဘာသာ မေသခ်ာလို႔ ျပန္ေတြးၾကည့္မိတယ္။ "ဟာ တီဗီြထဲက သီခ်င္းဆိုတဲ့ အစ္ကိုႀကီးပဲ" ဒီတုန္းက တီဗီြခ်န္နယ္တခုပဲရွိၿပီး တခုတည္းေသာ တီဗီြခ်န္နယ္မွာ သီခ်င္းဆိုတဲ့ ကိုမင္းေနာင္ ဆိုတဲ့ သီခ်င္းရွင္ကို တီဗီြပရိသတ္ လူငယ္က သူနဲ႔သိကၽြမ္းေနသူတဦးလို႔ ထင္မွတ္ၿပီး လွမ္းႏႈတ္ဆက္လိုက္မိတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီအေၾကာင္း သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူက ကိုေလအိုးကို ျပန္ေျပာျပရင္း ရီပြဲဖြဲ႔ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီကေန ၁၉၉၀ ေက်ာ္ကာလေတြေရာက္ေတာ့ ကိုေလအိုးနဲ႔ ကိုမင္းေနာင္တို႔ ျမန္မာ့အသံက သီခ်င္းဘုတ္ထိုင္တဲ့ အခန္းတခုမွာ ေလးငါးႏွစ္ၾကာ တႏွစ္တခါ တခါေတြ႔ တလနီးပါး ပံုမွန္ဆိုသလို ဆံုျဖစ္ၾကရပါေတာ့တယ္။ (၂) ဒီတုန္းက တပ္မေတာ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ သီခ်င္းဆိုၿပိဳင္ပြဲေတြ တႏွစ္တခါလုပ္ခဲ့ေတာ့ ၿပိဳင္ပြဲဝင္သီခ်င္းေတြကို ဝါရင့္ ေတးေရး ေတးဆိုေတြက နားေထာင္ၿပီး စိစစ္ေရြးခ်ယ္ေပးတယ္။ ဘိုကေလးတင့္ေအာင္၊ ဂီတလုလင္ဦးကိုကို၊ ေနာင္၊ ကိုမင္းေနာင္၊ စႏၵယားခ်စ္ေဆြ၊ စႏၵယားလွထြဋ္၊ စႏၵယားခ်စ္ေမာင္ အစရွိတဲ့ ဂီတပညာရွင္ေတြက ၿပိဳင္ပြဲဝင္ ေတးသီခ်င္းေတြကို နားေထာင္ၿပီး စိစစ္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ကိုေလအိုးအလုပ္က အဲ့ဒီဂီတပညာရွင္ေတြ နားေထာင္ဖို႔ ၿပိဳင္ပြဲဝင္ေတးသီခ်င္း တိပ္ေခြေတြကို စက္ေပၚတင္ တပုဒ္ၿပီးတပုဒ္ ဖြင့္ေပးရတာျဖစ္တယ္။ ဂီတပညာရွင္အမ်ားစုက ပညာရွင္ေတြပီပီ တိပ္ေခြတင္ ဖြင့္ျပလိုက္တာနဲ႔ တခ်ိဳ႕သီခ်င္းေတြက ဆက္နားေထာင္စရာမလိုလို႔ ပိတ္ခိုင္းတတ္ၾကတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဂီတပညာရွင္ တဦးခ်င္းစီအလိုက္ရဲ႕ စိတ္ေနသေဘာထားနဲ႔ ေျပာဆိုျပဳမူမႈေတြက တဦးနဲ႔တဦး မတူၾကဘဲ ကြဲျပားျခားနားတယ္။ အဲ့ဒီထဲမွာ ကိုမင္းေနာင္ဆိုတဲ့ အဆိုေတာ္ႀကီးကေတာ့ အင္မတန္သိမ္ေမြ႔ၿပီး အေျပာအဆို အျပဳအမူေတြကအစ ညင္ညင္သာသာနဲ႔ အင္မတန္ လူႀကီးလူေကာင္းဆန္တယ္။ သူတို႔အုပ္စုနဲ႔ တႏွစ္တႀကိမ္ တႀကိမ္မွာ တလနီးပါး ေျပာဆိုဆက္ဆံခဲ့ဖူးလို႔ ဒီလို မွတ္ခ်က္ခ် ေျပာဆိုႏိုင္တာျဖစ္ၿပီး ကိုမင္းေနာင္ ေဒါသျဖစ္တာ တခါမွ မေတြ႔ဘူးသလို စကားကို တိုးတိုးညင္ညင္သာသာ အေျပာတတ္ဆံုး ဂီတပညာရွင္တဦးအျဖစ္ ျမင္ေတြ႔ဆက္ဆံခဲ့ရတယ္။ ဒါတင္ပဲလားဆိုေတာ့ မဟုတ္ေသး။ (၃) မွတ္မွတ္ရရ သတိထားမိတာကေတာ့ ကိုမင္းေနာင္ဟာ ဝတ္စားဆင္ယင္တာကအစ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ရွိလွၿပီး သူ႔ကို ကပိုက႐ုိနဲ႔ တခါမွ မေတြ႔ဖူးဘူး။ လက္ေရးလက္သားလည္း အင္မတန္လွပၿပီး သူ႔ျမင္လိုက္တာနဲ႔ ဒီလူဟာ လူႀကီးလူေကာင္းတေယာက္လို႔ တန္းေျပာႏိုင္တယ္။ ၿခံဳေျပာရရင္ ကိုမင္းေနာင္ဟာ ဂ်န္းတန္းမင္မ္း။ ျမန္မာ့အသံမွာ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္ အလုပ္လုပ္စဥ္ အေတာအတြင္း ဂီတသမား အေျမာက္အျမားနဲ႔ ေျပာဆိုဆက္ဆံခဲ့ဖူးၿပီး ဂီတသမား အမ်ားစုက ေဟးလားဝါးလားနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္ စားေသာက္တတ္ၾကတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးအုပ္စုထဲ ကိုမင္းေနာင္ မပါ။ သူ႔သီခ်င္းေတြအေၾကာင္း ေျပာရင္ေတာ့ မုန္းရစ္ေလဦးကို အႀကိဳက္ဆံုး။ ××× ရြက္ဝါေႂကြ ေႏြဦး××ေလ႐ူးေပြစ ××ညေနဆည္းဆာ××× ဒီ ေျခဆင္းေလး ၾကားတာနဲ႔ ဘယ္လြမ္းလို႔ လြမ္းရမွန္းမသိ။ ဥၾသေဆြ ××× ေႏြေတးရွင္ငွက္ပင္ကိိုင္းထက္မွာ××× သံသာသာ ေႏြခ်ိဳေတးကုိသာ ေလးသြဲ႔မွန္စြာ ေတးဖြဲ႔ျပန္ရွာ×××× ေဖာ္ကြဲတကုိယ္တည္း ကိုယ္လည္းမင္းလိုပါပဲ ××× ကိုယ့္ဘဝမွာ ××× ေရာ္ဝါေႁခြေညာင္းခဲ့ေလ အေႏွာ့ေျပေလွ်ာ့ေႂကြေပါ့ ေရာက္ျပန္ေလၿပီတခါ ×××× ကိုမင္းေနာင္ ပင္ကိုယ္သံနဲ႔ အင္မတန္လိုက္ဖက္တဲ့ သီခ်င္းလို႔ ကိုယ့္ဘာသာ သတ္မွတ္ၿပီး ႀကိဳက္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ ကိုမင္းေနာင္ ဆိုခဲ့သမွ် ေရဒီယိုသီခ်င္းအားလံုးကို ႏွစ္သက္ၿပီး အသက္ရမွ သူ႔သီခ်င္း သူျပန္ဆိုတဲ့ ျပန္ဆိုေတးေတြကိုေတာ့ မႀကိဳက္။ အဆိုေတာ္ေတြ ဝါရင့္လာရင္ သီခ်င္းကို အဆိုေတာ္ျဖစ္စကလို ႐ုိး႐ုိးမဆိုၾကေတာ့ဘဲ အကြန္႔အညြန္႔ေတြနဲ႔ ပညာျပ ဆိုတတ္ၾကတယ္။ က်ေနာ္က အဲ့ဒီလို ကြန္႔ညြန္႔ၿပီး ျပန္ဆိုထားတဲ့ သီခ်င္းေတြကို ခံစားလို႔မရ။ ေဟာ ေျပာရင္းဆိုရင္း ကိုမင္းေနာင္ဆိုခဲ့တဲ့ ႐ုပ္ရွင္သီခ်င္းတပုဒ္ ျပန္အမွတ္ရမိလိုက္ျပန္တယ္။ ဒါ႐ုိက္တာ ေမာင္ဝဏၰ ႐ုိက္ကူးတဲ့ ေျခဖဝါးေတာ္ႏုႏုဆိုတဲ့ ႐ုပ္ရွင္ထဲမွာ ကိုမင္းေနာင္ဆိုၿပီး အင္မတန္ နာမည္ႀကီးခဲ့တဲ့ ခရီးသြားရင္း သီခ်င္းဆိုမယ္ဆိုတဲ့ သီခ်င္း။ “ခရီးသြားရင္း သီခ်င္းဆိုမယ္။ ငွက္ကေလးမ်ားလိုကြယ္။ ေတာင္ပံခတ္သံ ေတးသြားသဖြယ္၊ ေလဟုန္စီးသံ ကာရန္ႏွယ္၊ တြန္က်ဴးသံက သီခ်င္းသားကြယ္။ ခရီးသြားရင္း သီခ်င္းဆိုမယ္...” ခရီးသြားရင္း သီခ်င္းဆိုတာေတာင္မွ ေလေျပေလးလို ဆိုပဲ။ "ခရီးသြားရင္း သီခ်င္းဆိုမယ္။ ေလေျပေလးလိုကြယ္။ ပုရစ္ဖူးေတြၾကား တိုးေဝွ႔သြားေတာ့ ေတးသြားေလး ေပၚလာတယ္။ ထင္း႐ႉးရြက္မ်ား ခၽြန္ခၽြန္သြယ္ အနမ္းေတြနဲ႔ ေလခၽြန္မယ္။ (ဝင္းမွည့္ေနတဲ့ စပါးခင္းအလယ္) ။ (ေလညင္းျဖတ္ေျပး လႈိင္းကေလးထပုံရယ္)။ ခရီးတေလွ်ာက္ ေပ်ာ္ေမြ႔ရာ စုံလင္ပါတယ္။ ခရီးသြားရင္း သီခ်င္းဆိုမယ္။" (၄) အခုေတာ့ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီ ၃၁ ရက္မွာ အင္မတန္ လူႀကီးလူေကာင္းဆန္တဲ့ ကိုမင္းေနာင္ဆိုတဲ့ အဆိုေတာ္ႀကီး အသက္ ၈၈ ႏွစ္မွာ ဆံုးရွာေလၿပီ။ ဒီအသက္အရြယ္အထိ ေနသြားႏိုင္တာ၊ ဂီတသက္တမ္း ႏွစ္ ၇၀ ေက်ာ္အထိ ရွင္သန္သြားႏိုင္တာေတြဟာလည္း ကိုမင္းေနာင္ရဲ႕ ေအးေဆးတည္ၿငိမ္လွတဲ့ စိတ္ေနသေဘာထားေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္မယ္။ သူဆိုခဲ့တဲ့ ဂ်င္မေလးဂ်မ္း၊ ဇရာ၊ မုန္းရစ္ေလဦး၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူတဦး စတဲ့ စတဲ့ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ ေတးသီခ်င္းေပါင္းမ်ားစြာကို ထားရစ္ခဲ့ၿပီး ဂီတေလာကကို အၿပီးတိုင္ ေက်ာခိုင္းသြားခဲ့ေလၿပီ လူႀကီးလူေကာင္း အဆိုေတာ္ႀကီးတဦး ဘံုႀကီး ဘံုေကာင္း ဘံုျမတ္တခုမွာ စံျမန္းေနမယ္လို႔ ခိုင္ခိုင္ၿမဲၿမဲ ယံုၾကည္ေနမိပါေတာ့တယ္။ ကိုေလအုိး