ျပင္ဦးလြင္မွာဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ အထက္ျမန္မာျပည္ ဗဟိုဝန္ထမ္းတကၠသိုလ္ (ဇီးပင္ႀကီး) မွာ သင္တန္းတက္ခဲ့သူ သြားဆရာဝန္တေယာက္က သူ႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ဇီးပင္ႀကီးစစ္တမ္း ဆိုၿပီး ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာ ေရးသား ေဝဖန္ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီစစ္တမ္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်န္းမာေရးဦးစီးဌာနက ဌာနတြင္းစစ္ေဆးဖို႔ လုပ္ေနတဲ့ အေပၚမွာ ဆရာဝန္အသိုင္းအဝိုင္းက ကန္႔ကြက္ေၾကာင္းနဲ႔ ေရးသားသူ ေဒါက္တာ စိုးသူရေဇာ္ကို ေထာက္ခံေၾကာင္း အြန္လိုင္းမွာ စုေပါင္းလႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြကို အေၾကာင္းစံုသိရဖို႔ ေဒါက္တာ စိုးသူရေဇာ္ကို ဒီဗီြဘီက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ေမး - ဗဟိုဝန္ထမ္းတကၠသိုလ္တက္ဖို႔ ႀကံဳလာတာေလးကို အရင္ရွင္းျပေပးပါဦး။ ေျဖ - ၂၀၁၆ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာ ဘြဲ႔ယူၿပီး သခ တပါတည္း ရခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလထဲမွာ ျပည္ေထာင္စုရာထူးဝန္အဖြဲ႔မွာ ဝင္ခြင့္စာေမးပြဲ ေအာင္ျမင္ၿပီး ဗဟိုဝန္ထမ္းတကၠသိုလ္ အထက္ျမန္မာျပည္မွာ ၂၀၁၇ ခုနွစ္ ေအာက္တုိဘာနဲ႔ ဒီဇင္ဘာလမွာ ႏွစ္လတာ သင္တန္းတက္ခဲ့ရပါတယ္။ ေမး - အဲဒီသင္တန္းက ဘယ္ဌာနေတြက လာတက္ၾကရတာလဲ။ ေျဖ - ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရယႏၱယားထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းအားလံုးက တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ မျဖစ္မေန တက္ၾကရပါတယ္။ ဒီသင္တန္းေက်ာင္းကို တက္ထားမွ ဒီသင္တန္းေက်ာင္းက အမွတ္ေတြကို ၾကည့္ၿပီးမွ ရာထူးတိုးမွာ စဥ္းစားတာ၊ ႏိုင္ငံျခား ပညာေတာ္သင္ လႊတ္တာေတြ ရွိတယ္လုိေတာ့ ၾကားဖူးပါတယ္။ ေမး - အခု ဆရာေရးထားတဲ့ စာတမ္း ၃ ပုဒ္မွာ ပထမတပုဒ္က သင္တန္းမွာ ေနထိုင္ရတဲ့ ပံုစံေတြ၊ ဒုတိယက သင္ၾကားေပးတာေတြကို ေရးထားၿပီး ေနာက္ဆံုးအပုဒ္ကေတာ့ ဒီအေပၚမွာ ျပန္သံုးသပ္ျပထားတဲ့ ပံုစံေပါ့ေလ။ ဆိုေတာ့ ေနာက္ထပ္ ေရးစရာေတြ ရွိေသးလား။ မေရးျဖစ္တာလား။ ေျဖ - ေရးစရာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီး က်န္ေနပါေသးတယ္။ ဆက္ေရးဖို႔လည္း ရွိပါတယ္။ ေမး - ဇီးပင္ႀကီးစစ္တမ္း အပိုင္း ၂ မွာ သင္ၾကားတဲ့ အေၾကာင္းအရာတခ်ိဳ႕ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ေနာက္ထပ္ မေဖာ္ျပျဖစ္ခဲ့တာေတြထဲက ေျပာျပစရာေတြ ရွိလားခင္ဗ်။ ဘာေတြပါလဲ။ ေျဖ - က်ေနာ္ေရးသားခဲ့တဲ့ ဇီးပင္ႀကီး အပိုင္းႏွစ္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာ အျပည့္အစံုပါပဲ။ ေမး - ဒီလို သင္ၾကားတဲ့အေပၚမွာ သင္တန္းသားတခ်ိဳ႕က ျပန္လွန္ေမးခြန္းထုတ္ၾကတယ္လို႔ ဆရာေရးထားတယ္။ က်န္တဲ့ သင္တန္းသားေတြကေရာ ဒီအေျပာေတြအေပၚမွာ ဘယ္လိုသေဘာထား ရွိၾကလဲခင္ဗ်။ ေျဖ - သင္တန္းသားေတြကေတာ့ ေဆြးေႏြးခ်ိန္ေတြမွာ သင္ၾကားမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဝဖန္တာ၊ ေထာက္ျပ ေဆြးေႏြးတာေတြကို လုပ္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သင္တန္းေက်ာင္းရဲ႕ စည္းကမ္းပိုင္းဆုိင္ရာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြကို တရားဝင္ ေပၚတင္ေဆြးေႏြး ေဝဖန္တာမ်ိဳး ရွိသလို တိုးတိုးတမ်ိဳး၊ က်ယ္က်ယ္တမိ်ဳးလည္း ေဝဖန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သင္တန္းသားအမ်ားစုကေတာ့ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ၊ မွားယြင္းေနတာေတြ ရွိတယ္ဆုိတာ သိလည္းသိျမင္သလို ေဝဖန္လည္း ေဝဖန္လိုေပမယ့္ အေၾကာက္တရား ဖိစီးတာရယ္၊ အက်ိဳးစီးပြားကို တစံုတရာ ထိခိုက္မွာ စုိးတာေတြရယ္ေၾကာင့္ အသံက်ယ္က်ယ္ မထြက္ရဲခဲ့ၾကတာလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ေမး - ဒါကို ေရးမယ္ဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘာျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာမ်ိဳး ေတြးမိခဲ့လား။ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံကို တိုင္တည္ေရးထားတာလည္း ေတြ႔ရတယ္။ တကယ္ပဲ တာဝန္ရွိသူေတြ ဒီပို႔စ္ကို ျမင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့လား။ ေျဖ - ပထမဆံုးအေနနဲ႔ က်ေနာ္ ဘာလုိ႔ ဒီလုိေရးရသလဲဆုိေတာ့ အဓိက က ေအာက္ေျခမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပစၥကၡအေျခအေနေတြကို အစိုးရပိုင္းဆုိင္ရာ လူႀကီးေတြကို သိေစခ်င္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီလုိဒီလိုေတြ ျဖစ္ပ်က္ေနပါတယ္ ဆုိတာကို ျပည္သူေတြလည္း သိသင့္တယ္လုိ႔ ထင္တယ္။ ဒီသင္တန္း တက္ဖူးသမ်ွ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းေတြ အၾကားမွာေတာ့ ဒီလုိေတြ မၾကာခဏ ေတြ႔ႀကံဳဖူးၾကသလို ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာလည္း ဒါေတြကို ေဆြးေႏြးေဝဖန္ဖူးၾကပါတယ္။ အျပင္ကို ျပည္သူလူထုကို တရားဝင္ ထုတ္ေဖာ္မေျပာတာဘဲ ရွိတာပါ။ အခုလို ေျပာင္းလဲလာတဲ့ေခတ္မွာ ဒါမ်ိဳးေတြဟာ ျပည္သူလူထုက သိဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ၿပီ၊ သိလည္း သိသင့္တယ္ထင္လို႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိေရးသားတဲ့အတြက္ ဒီလုိ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိလာမယ္လုိ႔လည္း အစကတည္းက ေတြးထားပါတယ္။ အခုလို အေျခအေနမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္လည္း သိေနေလာက္ၿပီလုိ႔ ယူဆမိပါတယ္။ ေမး - ေရးသားၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ျပန္ၿပီး မွ်ေဝသူ၊ မွတ္ခ်က္ေပးသူေတြ အမ်ားႀကီးရွိခဲ့တယ္။ တျခားေရာ ဆရာ့ကို ေဝဖန္တာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္တာမ်ိဳး ႀကံဳခဲ့ရလား။ ေျဖ - က်ေနာ့္ကို ျပန္ၿပီး ေဝဖန္တာမ်ိဳးေတြကေတာ့ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ၿခိမ္းေျခာက္တာမ်ိဳးကေတာ့ မႀကံဳရပါဘူး။ ေမး - စာ ၃ ပုဒ္လံုးမွာ ပံုထပ္ျဖည့္တာ၊ ေခါင္းစဥ္ နည္းနည္းျပင္တာေလာက္ပဲ ျပင္ဆင္တာကို ေတြ႔ရတယ္။ လူေတြအမ်ားႀကီးက ျပန္မွ်ေဝတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္စာကို ကိုယ္ျပန္ဖတ္ၿပီး ျပင္ဆင္စရာေတြ ၾကည့္ခဲ့ဖူးလား။ ေျဖ - က်ေနာ္ ဒီစာေတြကို စတင္ေရးသားကတည္းကေန အခုအခ်ိန္ထိ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္၊ ကိုယ္ေရးတာကို ယံုၾကည္မႈ ရွိၿပီးသားပါ။ ေမး - အခုလို ဌာနတြင္း စစ္ေဆးခံရတဲ့ အေၾကာင္းကို ရွင္းျပပါဦး။ ေျဖ - က်ေနာ္ေရးသားခဲဲ့တဲ့ ဇီးပင္ႀကီးစစ္တမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္ မနက္ ၉ နာရီမွာ ဌာနတြင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမယ္ဆိုတာကို ဒီဇင္ဘာ ၁၉ ရက္ မနက္ ၁၀ နာရီခြဲမွ လက္ခံရရွိပါတယ္။ ေမး - အဲဒီစစ္ေဆးမႈ အေပၚမွာေရာ ဘယ္လို ေခ်ပခဲ့ပါသလဲ။ ေျဖ - ပထမဆံုးအေနနဲ႔ က်ေနာ္ ဒီစာကိုေရးသားခဲ့တာဟာ လုပ္ႀကံလီဆယ္ၿပီး ေရးသားခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရတာေတြမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့မွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမယ့္ အခ်က္ေတြကို ေထာက္ျပခဲ့တာျဖစ္တယ္။ လူတဦးတေယာက္၊ အဖြဲ႔အစည္းတခုကို ဦးတည္ၿပီး တိုက္ခုိက္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ့္ကို စြဲခ်က္တင္ထားတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ လံုးဝ ခိုင္လံုမႈမရွိလို႔ စြဲခ်က္မတင္သင့္၊ မတင္ထိုက္ဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ပုဂၢိဳလ္ဆုိင္ရာ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ဆုိင္ရာ လံုၿခံဳမႈကို အကာအကြယ္ေပးေရး ဥပေဒတို႔အရ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဖာ္ခြင့္ အျပည့္အဝရွိပါတယ္လို႔ ခုခံေခ်ပထားပါတယ္။ ေမး - စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ကေရာ ဘာေျပာလဲ။ ေျဖ - စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ကေတာ့ တာဝန္အရ လုပ္ရတာပါလို႔ ေျပာပါတယ္။  စစ္ေဆးေမးျမန္းတဲ့ ေနရာမွာလည္း ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ရွိၾကပါတယ္။ ေမး - ႏႈတ္နဲ႔လည္း ေျဖမယ္လို႔ ဘာေၾကာင့္ ေျပာခဲ့တာပါလဲ။ ေျဖ - နႈတ္နဲ႔ ခုခံေျဖဆိုမယ္လို႔ ေျပာခဲ့တာကေတာ့ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ မွန္တာေတြကိုပဲ ေရးသားထားခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ လိပ္ျပာလံုတာေၾကာင့္ပါ။ ေမး - ဘာေၾကာင့္ အခုလို စံုစမ္းစစ္ေဆးခံေနရတယ္လို႔ ထင္လဲ။ ေျဖ - အခုလုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးခံေနရတာက လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အမွားေတြေၾကာင့္ပါ။ အဓိက Main stream ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ စံုစမ္းစစ္ေဆးခံရတဲ့အတြက္ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာပိုင္းဆုိင္ရာ ထိခုိက္တာေတြရွိတယ္။ အားလံုးၾကားတဲ့အတိုင္း ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးဌာနက မသိဘဲ ခံုဖြဲ႔စစ္ခံလိုက္ရတဲ့အတြက္ က်ေနာ့္ရဲ႕ လူ႔အခြင္႔အေရး ဆံုး႐ံႈးတယ္လုိ႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါသည္ အဓိကျပႆနာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါကို ျပည္သူေတြ မ်က္ျခည္မျပတ္ဖို႔လည္း ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။ ေမး - အခုႀကံဳေနရတဲ့ အေပၚမွာ ဘာမ်ားေျပာခ်င္လဲ။ ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြက ႏုိင္ငံေရးေရခ်ိန္ျမင့္မားတယ္။ မတရားမႈကို လံုးဝလက္မခံဘူးဆိုတာ ဒီအျဖစ္အပ်က္က သက္ေသပါပဲ။ တဆက္တည္းမွာပဲ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ဗဟိုဝန္ထမး္တကၠသိုလ္ေတြက သင္တန္းေတြဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ိဳးရွိ၊ မရွိ ဆိုတာကို တညီတညြတ္တည္း ေမးခြန္းထုတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေမး - ဆရာ့ကို စစ္ေဆးတဲ့အေပၚမွာ ဆရာဝန္ေတြနဲ႔ တျခားအသိုင္းအဝိုင္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြ အမ်ားႀကီးက ကန္႔ကြက္ၾကသလို ဆရာေရးတာေတြကို ေထာက္ခံေနၾကတယ္။ သူတို႔ကိုေရာ ဘာမ်ား ေျပာခ်င္ပါသလဲ။ ေျဖ - က်ေနာ့္ကို တခါမွ မျမင္ဘူး၊ မသိတဲ့သူေတြက အခုခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္ကို ဝိုင္းဝန္းအားေပး ကူညီေနၾကတယ္။ ဘက္ေပါင္းစံုကေနေပါ႔ေနာ္။ ဒီလုိအားေပးၾကတဲ့အတြက္ ေျပာမျပတတ္ေအာင္ကို ေက်းဇူးတင္ရပါတယ္။ ဝမ္းလည္းသာပါတယ္။ ေနာက္ထပ္အေနနဲ႔က အခုလို အားေပး ေထာက္ခံေနၾကတာက ေဒါက္တာစိုးသူရေဇာ္ကို အားေပးေထာက္ခံေနတယ္ ဆုိတာထက္ အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္ေနၾကတာ၊ မတရားမႈကို ဝိုင္းဝန္းတုိက္ဖ်က္ေနၾကတာပါ။ ေျပာရရင္ ဒီပြဲက ေဒါက္တာစိုးသူရေဇာ္ ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူေတြရဲ႕ ျပႆနာပါ။ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းအားလံုးရဲ႕ ျပႆနာ၊ ေတြ႔ႀကံဳေနရတဲ့ အခက္အခဲဆိုတာကို ေပၚလြင္ထင္ရွားေနပါၿပီ။ ေမး - က်ေနာ္ မေမးဘဲ က်န္ခဲ့တာ၊ ျဖည့္စြက္ ေျပာစရာမ်ား ရွိေသးရင္ ေျပာပါဦး။ ေျဖ - ငါးႏွစ္တႀကိမ္ အစိုးရေျပာင္းေပမယ့္ ဝန္ထမ္းဆုိတာမ်ိဳးက အသက္ေျခာက္ဆယ္ ျပည့္တဲ့အထိ အလုပ္လုပ္ရသူေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ဘယ္ေလာက္အေရးပါတယ္ဆိုတာ ျပည္သူေတြေရာ အခုလက္ရွိအစိုးရကိုေရာ သတိျပဳမိေစခ်င္ပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေကာင္းမွ တိုင္းျပည္ေကာင္းမွာပါ၊ တိုးတက္မွာပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ (အရင္က ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ေလ့က်င့္ေရးအဖြဲ႔ကို ျပည္ေထာင္စုရာထူးဝန္အဖြဲ႔အျဖစ္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီး ဝန္ႀကီးဌာနေတြနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ျပန္တမ္းဝင္အရာရွိေတြကို ေခၚယူတာ၊ ေလ့က်င့္ေပးတာေတြ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ရာထူးဝန္အဖြဲ႔ကို ဥကၠ႒ ႐ုံးအဖြဲ႔၊ ဝန္ထမ္းေရးရာဦးစီးဌာန၊ ဝန္ထမ္းေရြးခ်ယ္ေလ့က်င့္ေရး ဦးစီးဌာန၊ ဗဟိုဝန္ထမ္းတကၠသိုလ္ (ေအာက္ျမန္မာျပည္) နဲ႔ (အထက္ျမန္မာျပည္) တို႔နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားပါတယ္။ ဗဟိုဝန္ထမ္းတကၠသိုလ္ (ေအာက္ျမန္မာျပည္) ကို လွည္းကူးၿမိဳ႕နယ္ ေဖာင္ႀကီးမွာ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္က စတင္ဖြင့္လွစ္ၿပီး ဗဟိုဝန္ထမ္းတကၠသိုလ္ (အထက္ျမန္မာျပည္) ကိုေတာ့ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕နယ္ ဇီးပင္ႀကီးမွာ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္က စတင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။)