ဒီတပတ္ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ဇူလိုင္ ၁၁ ရက္ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ တတိယပင္လံု ျပန္လုပ္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး၊ လံုၿခံဳေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ေျမယာနဲ႔ သဘာဝသယံဇာတဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ ၅ ခု ခဲြၿပီး ေဆြးေႏြးမွာပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ ၁၀ ဖြဲ႔ရယ္၊ မထိုးထားတဲ့ ၁၀ ဖြဲ႔ထဲက ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ အပါအဝင္ ၈ ဖြဲ႔တက္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မး္ေရးအလားအလာ နီးၿပီလားဆုိတာ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတပတ္ ေဆြးေႏြးမယ့္သူေတြကေတာ့ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးနဲ႔ The Voice အယ္ဒီတာ ဦးေဇယ်သူတုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “အန္စီေအသေဘာအရေတာ့ ေျခာက္လတခါ ေတြ႔ရမွာ။ မေတြ႔ႏိုင္လို႔လည္း တႏွစ္ ၾကာခဲ့တယ္။ ဒီညီလာခံ ေရႊ႕လာတာလည္း မ်ားလာပါၿပီ။ ဒီတေခါက္ေတာ့ ေတြ႔မယ္၊ လူလည္းစံုမယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအရ ရလဒ္နည္းၿပီးေတာ့ တျခားဟာေတြ မ်ားမယ္လို႔ ေျပာထားတယ္။ အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကေန လက္ေတြ႔က်က် ဘာေတြ ေမၽွာ္လင့္လို႔ရတယ္၊ ဘယ္ဟာေတြကို အဓိက ေစာင့္ၾကည့္ရမလဲ ဆရာ့အေနနဲ႔ စၿပီး ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။” ဦးေမာင္ေမာင္စိုး (ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ) “ဒီညီလာခံဟာ အန္အယ္လ္ဒီအစိုးရ လက္ထက္မွာ တတိယေျမာက္ ညီလာခံလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ ညီလာခံ က်င္းပၿပီး တႏွစ္ေက်ာ္မွ က်င္းပလုိ႔ရတဲ့ ညီလာခံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အန္စီေအ သေဘာတူစာခ်ဳပ္အရဆိုရင္ ေျခာက္လတႀကိမ္ က်င္းပရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ဒီၾကားထဲမွာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြရဖို႔ ခက္ခဲေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ညီလာခံ ေနာက္ဆုတ္သြားရတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ နားလည္ပါတယ္။ လုပ္ငန္းစဥ္အပိုင္းရ ေျပာမယ္ဆုိရင္ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ မရၾကဘူး။ အားလံုးလက္ခံႏိုင္တဲ့ အေျဖတခု မရခဲ့ဘူး။ တဖက္က ေျပာမယ္ဆုိရင္လည္းပဲ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြမွာ အဓိကက်တဲ့ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး၊ ဖက္ဒရယ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သေဘာက႑ရယ္၊ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ က႑ေတြမွာ သေဘာတူညီခ်က္ရဖို႔ ခက္ခဲေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒါေတြကို ေက်ာ္လႊားၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ညီလာခံလို႔ ေျပာရပါမယ္။ ဒီညီလာခံမွာ အန္စီေအ လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ အဖဲြ႔ေတြအေနနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ ရယူမွာကေတာ့ ဒီမိုကေရစီက႑နဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ က်ား၊ မ ခဲြျခားမႈ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေျမယာနဲ႔ သယံဇာတ၊ စီးပြားေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ က႑ေတြမွာ သေဘာတူညီခ်က္အခ်ဳိ႕ ရယူဖို႔ ေဆာင္ရြက္ၾကမယ္လို႔ သိရတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ တႏွစ္ေက်ာ္ ရပ္တန္႔ေနတာနဲ႔စာရင္ ဒီဟာကို ဆက္ၿပီးသယ္ေဆာင္တာ ႀကိဳဆိုရမယ့္ အခ်က္ပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီညီလာခံမွာ သိပ္ေမၽွာ္လင့္လို႔ မရေသးပါဘူး။ ေနာက္တပိုင္းကေတာ့ ဒီညီလာခံမွာ လူစံုမယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ အန္စီေအ လက္မွတ္မထိုးတဲ့အဖဲြ႔ေတြ တက္ၾကမယ္။ အရင္တေခါက္ကလည္း တက္ပါတယ္၊ ေျမာက္ပုိင္း ၇ ဖြဲ႔ တက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆြးေႏြးခြင့္မရွိလို႔ ျပန္သြားတယ္။ ဒီတေခါက္မွာလည္းပဲ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ လမ္းေၾကာင္းမွာ သူတို႔ ဘယ္လိုဆက္ပါဝင္သြားမယ္ဆိုတာကို လမ္းစမရွာႏိုင္ေသးရင္ ဖြင့္ပဲြလာတက္တယ္၊ ၿပီးရင္ ျပန္တယ္ဆိုတဲ့အဆင့္ပဲ ျဖစ္မွာ။ ဒီတေခါက္ တတိယအႀကိမ္ ညီလာခံကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အမ်ားႀကီး ေမၽွာ္လင့္လို႔ေတာ့ မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး Process တခု အသက္ဆက္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေျခလွမ္းတလွမ္းလို႔ပဲ ေျပာရမယ္ ထင္ပါတယ္။” ဦးတိုးေဇာ္လတ္ (ဒီဗီြဘီ) “ဆရာကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို Process အေနန႔ဲ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ Process အရ လုပ္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါကို သိပ္ေမၽွာ္လင့္လို႔ မရေသးဘူး။ ႏိုင္ငံေရးအရေတာ့ သိပ္သေဘာတူညီမႈ မရွိႏိုင္ေသးလို႔ေပါ့။ ဆရာေဇယ်သူကိုလည္း ေမးပါရေစ။ အစုအဖဲြ႔ေတြထဲမွာ စီးပြားေရးဘက္က ေျပာတယ္ေပါ့။ အခု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရးတို႔၊ လံုၿခံဳေရးတို႔ ခက္ေတာ့ တျခား လြယ္တဲ့ဘက္က လွည့္လုပ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အမ်ားစုက ထင္ၾကတယ္။ စီးပြားေရးဘက္က ဘာေတြ ေပါင္းလုပ္ႏိုင္တာေတြ ရွိႏိုင္မလဲ။ ဆရာ့အေနနဲ႔ ဒီညီလာခံကေန ဘာေတြမ်ား ေမၽွာ္လင့္လို႔ရမယ္၊ ခက္ခဲတာေတြအျပင္ လက္ေတြ႔ တျခားလြယ္မယ့္အပိုင္းေတြကေန ဘာေတြကိုေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္လဲဆိုတာ ျဖည့္စြက္ေဆြးေႏြးေပးပါဦး။” ဦးေဇယ်သူ (The Voice အယ္ဒီတာ) “ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ လုပ္ျဖစ္တာကိုက ေအာင္ျမင္မႈေပါ့။ ဆရာေျပာသလို ေျခာက္လတႀကိမ္ လုပ္ရမယ့္ဟာ။ အခုမွ လုပ္ျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ ဒါကိုက အခက္အခဲကို ေဖာ္ျပေနတာ။ အခု ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ဒီ ဇူလိုင္လမွာ လုပ္လိုက္ႏိုင္ၿပီဆိုေတာ့ ဒါကိုက ေအာင္ျမင္မႈေပါ့။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ မလုပ္ခင္ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အခါမွာ၊ အျပင္မွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးထဲမွာပါတဲ့ ပေလယာေတြ ေတြ႔ၾကတဲ့အခါမွာ ဘာကို စိုးရိမ္ၾကလဲဆိုေတာ့ ေတြ႔ၿပီး မေဆြးေႏြးျဖစ္လိုက္ရင္ တိုက္ပဲြေတြ ပိုျဖစ္လာမွာတို႔၊ တိုက္ပဲြမျဖစ္တဲ့ ေနရာေတြမွာပါ ျဖစ္လာမွာတို႔ တကယ့္ ပေလယာႀကီးေတြကိုယ္တိုင္က စိုးရိမ္ေနၾကတာ။ ဥပမာ သႀကၤန္တုန္းက မေဆြးေႏြးျဖစ္ဘူးဆုိရင္ အဲဒီအခ်ိန္အတြင္းမွာ တိုက္ပဲြျဖစ္မွာ စိုးရိမ္ေနတဲ့သူေတြ ရွိတယ္။ ဒီလူေတြကလည္း ထဲထဲဝင္ဝင္ သိေနၾကေတာ့ စိုးရိမ္ေနၾကေတာ့ ေဆြးေႏြးတာက မေဆြးေႏြးတာထက္ ပိုေကာင္းတယ္ေပါ့။ ေျမာက္ပိုင္း မဟာမိတ္အဖဲြ႔ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ မပါသေလာက္ပဲေပါ့။ သူတုိ႔နဲ႔လည္း တိုက္ပဲြေတြ ျဖစ္ၾကတာေတြ ရွိတဲ့အခါက်ေတာ့။ အရင္တေခါက္က က်ေနာ္မွတ္မိတာ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္က်မွ သူတို႔က ကူမင္းကေန ေလယာဥ္စီးၿပီး ေရာက္လာတယ္။ အခုက်ေတာ့ သေဘာတူတာက မတိုင္ပင္ခင္ကတည္းက ႀကိဳၿပီး သေဘာတူတာဆိုေတာ့ ျဖစ္စဥ္ထဲမွာမ်ား ဘယ္လိုေတြ နဂိုညႇိႏိႈင္းထားလို႔ ေအာင္ျမင္လို႔ သူတို႔ ေစာေစာစီးစီး သေဘာတူလိုက္တာေပါ့။ ဒါေတြလည္း စဥ္းစားဖို႔လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးတို႔ ဘာတို႔ကေတာ့ ပူပူေလာင္ေလာင္နဲ႔ ေဆြးေႏြးရတာမ်ားတယ္။ တခ်ဳိ႕ေနရာေလးေတြမွာ ရပ္သြားတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ စီးပြားေရးလိုဟာမ်ဳိးက်ေတာ့ Technical ေပါ့။ နည္းပညာနဲ႔ဆိုင္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေကာင္းတာေတြပဲ မ်ားေနတယ္။ ေကာင္းတဲ့ ႏွစ္ခုက ေရြးခ်ယ္စရာ ႏွစ္ခု၊ သံုးခုထဲမွာမွ ဘယ္ဟာေရြးမလဲဆိုတာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီဘက္ကေန သြားခ်င္တာလို႔ ျမင္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဟာေတြကေတာ့ စကားလံုးေလးေတြ ညိႇႏိႈင္းရတာ ရွိတယ္။ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြ မတူညီၾကတာ ရွိတယ္။ ဒါကလည္း တခ်ဳိ႕ဟာေတြက စီးပြားေရးသီအုိရီအရ ျဖစ္တာေပါ့။ "တဖက္မွာ ဘာေတာ့ စဥ္းစားဖို႔လိုလဲဆိုေတာ့ စီးပြားေရးက ဘယ္အေပၚမွာ မူတည္ေနလဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံေရးတို႔၊ လံုၿခံဳေရးတို႔။ ဒီက႑ေတြမွာ လံုၿခံဳေရးဘက္မွာ စိတ္မခ်ဘူးဆိုရင္၊ လႊတ္မေပးဘူးဆိုရင္ တတဲြတည္း ပါမလာႏိုင္ဘူး။ ဒီအတိုင္းပဲ ႏိုင္ငံေရးမွာ အာဏာခဲြေဝတာတို႔ ႏိုင္ငံေရးမွာ သေဘာတူညီမႈ ရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စီးပြားေရးဘက္မွာ သေဘာတူထားလည္း ရခ်င္မွေတာ့ ရမယ္။ စီးပြားေရးဘက္မွာ အေက်အလည္ ေဆြးေႏြးထားလို႔ အေျခခံမူေတြ ရထားတယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးဘက္က ေရြ႕တာနဲ႔ ဒီဘက္မွာ ေဆြးေႏြးစရာ မလိုေတာ့ဘဲနဲ႔ စီးပြားေရးဘက္က ေရွ႕ကို ေနာက္တဆင့္ ထပ္ၿပီးေတာ့  ေဆြးေႏြးလို႔ရတဲ့သေဘာလည္း ရွိတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ညီလာခံ လုပ္ျဖစ္သြားတာက ေကာင္းတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ မတ္လေလာက္ကတည္းက လုပ္မယ္ လုပ္မယ္နဲ႔ အခု မိုးတြင္းေရာက္လာၿပီဆိုေတာ့ လုပ္လိုက္တာ ေကာင္းပါတယ္။” အျပည့္အစုံကို ႐ုပ္သံဖုိင္တြင္ ၾကည့္႐ႈႏုိင္ပါသည္။