ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့အေရးနဲ့ ပတ္သက္လို့ လက္ေတြ့က်က် ေျဖ႐ွင္းနိုင္မယ့္ ျပဿနာေတြကို ပထမ ေျဖ႐ွင္းရမယ္လို့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ [caption id="attachment_27037" align="alignleft" width="300" caption="ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႐ွင္းလင္း ေျပာၾကားေနစဥ္ (ဓာတ္ပံု-ရိုက္တာ)"][/caption] ဥေရာပနိုင္ငံေတြကို ခရီးထြက္ေနတဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ့ အဂၤလန္နိုင္ငံေရာက္ ေထာင္ခ်ီတဲ့ ျမန္မာေတြနဲ့ ေတြ့ဆုံပြဲအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ့ ပတ္သက္လို့ ေမးေျဖခန္းမွာ ေျဖဆိုသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ နွစ္ကာလၾကာ႐ွည္ ျဖစ္တည္လာတဲ့ ျပဿနာေတြကို ကိုင္တြယ္ရာမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံနဲ့ ၾကီးတဲ့အမႈေသးေအာင္ ေသးတဲ့အမႈ ပေပ်ာက္ေအာင္ အားလုံးပူးေပါင္း ေျဖ႐ွင္းရမယ္လို့ ေျဖပါတယ္။ “က်မတုိ့ဟာ လက္ေတြ့က်က် ေျဖ႐ွင္းနုိင္မယ့္ ျပဿနာကုိ ေျဖ႐ွင္းရမယ္။ လူမ်ိုးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား၊ လူမ်ိုးေရး၊ ဘာသာေရး ျပဿနာမ်ားကုိ ေန့ခ်င္းညခ်င္း ေျဖ႐ွင္းနုိ္င္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီဟာေတြက ေရ႐ွည္မွာ နွစ္ေပါင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္လာတဲ့ျပဿနာေတြျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း ဒီလုိနည္းနဲ့ ဘာကုိေျဖ႐ွင္းနုိ္င္မယ္ဆုိတာေတာ့ က်မ႐ွင္းျပခဲ့ျပီးပါျပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ က်မေျပာတာက ဥပေဒစုိးမုိးေရးနဲ့ဆုိင္တယ္။ ဥပေဒစုိးမိုးေရး ဆုိတာ နွစ္ဘက္႐ွိပါတယ္။ တခုက ဥပေဒဆုိတာ ဘာလဲ၊ ဘာပါလဲ၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒီဥပေဒေတြ တကယ္ပဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုိက္နာေအာင္လုိ့ အထူးသျဖင့္ ဒီဥပေဒေတြက ထိေရာက္ေအာင္လို့ လုပ္နုိ္င္တဲ့နည္းလမ္းေတြ ႐ွိရဲ့လားဆုိတာ အဲဒါကို အေလးထားျပီး ေျပာတာပါ၊ ဒါက ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းလုပ္လုိ့ မျပီးသြားပါဘူး။ “ဥပမာဆုိရင္ နုိင္ငံသားဥပေဒ၊ က်မတုိ့ နုိင္ငံသားက နုိင္ငံသားဥပေဒဆုိတာ လုိတယ္။ နုိင္ငံသား ဥပေဒမွာ ဘာအခ်က္အလက္ေတြ ပါသလဲ၊ ဒီအခ်က္အလက္ေတြဟာ ကမၻာ့စံမီရဲ့လား၊ နုိင္ငံတကာစံမီရဲ့လား၊ ဒါကို ၾကည့္ရမယ္။ ၾကည့္ျပီးေတာ့ ဒီလုိစံမီျပီဆုိရင္ ဒီဥပေဒကို ထိေရာက္ေအာင္ လုပ္ကုိ္င္တဲ့ အေနအထား က်မတို့မွာ႐ွိျပီလား၊ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဥပေဒစုိးမုိးေရး၊ ဒါဟာ ျဖစ္နုိင္တဲ့လုပ္ငန္းေတြ၊ ေနာက္တခုကလည္းပဲ က်မတုိ့ေတြရဲ့ အေနာက္ပိုင္းမွာ နယ္စပ္မွာဆုိရင္ ျဖတ္ေက်ာ္တာက စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ျပဿနာေတြျဖစ္လာတယ္။ တဖက္နုိ္င္ငံကလည္း ဒါက ဒုိ့နုိင္ငံသားေတြ မဟုတ္ဘူး၊ ဗမာျပည္ကလူေတြ၊ ျမန္မာနုိင္ငံကလည္း ဒုိ့နုိင္ငံကလူေတြ မဟုတ္ဘူး၊ ဟုိဘက္က ကူးလာတာဆုိျပီးေတာ့ အဲဒီလို စဲြခ်က္ေတြ ျဖစ္လာတာက စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ နယ္စပ္ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္မႈေၾကာင့္ တနည္းအားျဖင့္ ဒါလည္း ဥပေဒစုိးမုိးေရး မ႐ွိတာေပါ့၊ “ေနာက္ျပီး နယ္စပ္မွာေစာင့္တဲ့ အစုိးရဌာနေတြအေနနဲ့ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ကိစၥနဲ့ မကင္းတဲ့ဟာေတြနဲ့ ဆုိင္တယ္။ လက္ေတြ့က်က် ျပင္နုိင္တာေတြကုိ လက္ေတြ့က်က် အျမန္ဆုံးျပင္ရမယ္။ ဘာသာမတူတဲ့ လူမ်ိုးမ်ားအၾကားမွာ အျမင္မတူလုိ့ ပဋိပကၡ ျဖစ္ၾကျပီဆုိရင္ ဒီဟာေတြေျပလည္သြားေအာင္ အားလုံး ၀ုိင္းျပီးေတာ့ ေျဖ႐ွင္းမွရမယ္။ အၾကမ္းဖက္နည္းနဲ့ မျဖစ္နုိ္င္ဘူး၊ က်မတုိ့လက္ေတြ့က်က် ျပင္နုိင္ရမယ္။ ဘာသာျခား လူမ်ိုးျခားအၾကား တခ်ို့ကေျပာမယ္။ ေျပလည္မႈျဖစ္ဖုိ့ဆုိတာ မျဖစ္နုိ္င္ဘူး။ ဒါကမဟုတ္ဘူး။ ကမၻာၾကီးမွာ ေျပလည္မႈရတဲ့ေနရာေတြ ႐ွိပါတယ္။ က်မတုိ့ကေန တကမၻာလုံးကေနျပီးေတာ့ သင္ခန္းစာယူရမယ္။ ေျပလည္မႈရေအာင္ ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ့ လုပ္မလဲ၊ ၾကိုးစားမလဲ၊ တျခားနုိင္ငံေတြမွာ အဆင္ေျပတဲ့ နည္းေတြက က်မတုိ့နုိင္ငံမွာ အဆင္ေျပခ်င္မွ ေျပလိမ့္မယ္။ ေန့ခ်င္းညခ်င္း ေျဖ႐ွင္းလုိ့ မရဘူး၊ လက္ေတြ့က်က် ေျဖ႐ွင္းျပီးေတာ့ အျမန္ဆုံး ၾကီးတဲ့ကိစၥ ေသးသြားေအာင္၊ ေသးတဲ့ကိစၥ ပေပ်ာက္သြားေအာင္ စလုပ္ရမွာပဲ။” လူမ်ိုးမတူ၊ ဘာသာမတူၾကေပမယ့္လည္း ကမၻာ့လူသားေတြဟာ ကိုယ္နဲ့မတူတဲ့ တျခားလူမ်ိုး၊ တျခားဘာသာ၀င္ေတြကိုလည္း တန္ဖိုးထား ေလးစားၾကရမယ္လို့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဘာသာေရးနဲ့ စပ္ဆိုင္တဲ့ ေမးျမန္းခ်က္တခုကို ေျဖဆိုသြားပါတယ္။ “ကုိယ့္ရဲ့ဘာသာကုိ ကုိယ္ေလးစားသလို ကုိယ့္ရဲ့လူမ်ိုးကို တန္ဖိုးထားသလို တျခားဘာသာ၀င္ေတြကိုလည္း ေလးစားရမယ္။ နားလည္မႈ႐ွိရမယ္။ ကုိယ္နဲ့မတူလုိ့ မေကာင္းဘူးဆုိတဲ့ အျမင္က မမွန္ပါဘူး၊ က်မတုိ့ သေဘာထားၾကီးရမယ္။ ဒီကမၻာၾကီးမွာ ဒီေလာကၾကီးမွာ ေနတဲ့ ပုထုဇဥ္ လူသားအားလုံးဟာ ဒုကၡဆင္းရဲျခင္း ရင္ဆုိင္ေနရျပီးေတာ့ ႐ုန္းကန္ေနၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ လူသားခ်င္း စာနာတဲ့စိတ္နဲ့ တဦးကုိတဦး အျမင္ၾကည္လင္ေစခ်င္တယ္။ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈရဲ့ ဘာသာေပါင္းစုံ လူမ်ိုးေပါင္းစုံ ၾကားမွာ ဘယ္လိုေျပလည္ေအာင္ လုပ္နုိ္င္မလဲဆုိတဲ့ အေတြးအေခၚေတြနဲ့ ဆက္ဆံၾကပါလုိ့ က်မအေနနဲ့ တုိက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။”