ရခုိင့္ႏုိင္ငံေရးကို ေလ့လာသံုးသပ္ၾကည့္ရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရတို႔ ဆက္ဆံေရးဟာ တေစာင္းေစးႏွင့္ မ်က္ေခ်းလို ျဖစ္ေနတာကို ေလ့လာသူတိုင္း သေဘာေပါက္မိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာပါတဲ့ ဥပေဒအတိုင္း သမၼတကေန ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို တုိက္႐ိုက္ခန္႔အပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားႏွင့္ အန္အယ္ဒီအစိုးရဟာ ရခိုင္ျပည္မွာ မိမိတို႔ပါတီက ဗဟိုေကာ္မတီအဖြဲ႔ဝင္တဦးကိုု ရခိုင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ရခိုင္ျပည္မွာေရာ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာပါ အမတ္အမ်ားဆံုး ရရွိထားတာက ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပါတီႏွစ္ခုရဲ႕ စကတည္းက အံေခ်ာ္ခဲ့တဲ့ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြဟာ ခုခိ်န္မွာ အက္ကြဲေၾကာင္းႀကီးတခု ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဘဂၤါလီကိစၥေတြ၊ ဒုကၡသည္ကိစၥေတြ၊ ေနာက္ ဘတ္ဂ်က္ကိစၥေတြဟာ ခုခ်ိန္ထိ ပါတီႏွစ္ခုရဲ႕ အားၿပိဳင္မႈထဲမွာ ေျမစာပင္ေတြလုိ ျဖစ္ေနၾကရပါတယ္။ အဆုိးဆံုးကေတာ့ ဖြြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အနည္းဆံုးေဒသတခုလည္းျဖစ္တဲ့ ရခုိုင္ျပည္နယ္မွာ ႏွစ္စဥ္လိုလို ျပည္ေထာင္စုကို ေငြျပန္အပ္ေနရတဲ့ကိစၥဟာ စိတ္ပ်က္စရာပါ။ အရင္ႏွစ္ကလည္း ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြကို ျပန္လည္မြမ္းမံဖို႔ဆိုၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရက လႊတ္ေတာ္မွာ ေတာင္းဆုိခဲ့ဲတဲ့ ဘတ္ဂ်က္ဟာ ကန္႔ကြက္မႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ျပည္ေထာင္စုကို ေငြသိန္းေပါင္း ၅ ေထာင္ေက်ာ္ ျပန္အပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ခုလည္းပဲ ရခိုင္ျပည္္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္ထဲက ေငြ ၆ ဘီလီယံေက်ာ္ကို ရခုိင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ျဖတ္ေတာက္လိုက္ပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ အစိုးရအဖဲြ႔က ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈကို လက္မခံဘဲ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ပါဆိုလို႔ လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္လုိက္တာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ပါတီစြဲ၊ လူမ်ိဳးစြဲ မပါေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲဆိုေစ ပိုရင္ ျပည္ေထာင္စုဘ႑ာထဲကို ျပန္ေရာက္သြားမွာပါပဲ။ ဒီလုိျပန္ေရာက္သြားရင္ေကာ ရခုိင္ျပည္သူအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းရဲ႕လား။ ဒါေတြကို သံုးသပ္ၾကည့္ရင္ ခ်က္ၿပီးသား ထမင္းအုိးကို မိဘေတြ ျပႆနာျဖစ္လို႔ ကန္ထုတ္လိုက္တဲ့အခါ သားသမီးေတြ ငတ္ကိန္းဆိုက္သြားသလိုပါ။ တိုင္းျပည္အတြက္ထက္ မိမိတို႔ရဲ႕ အတိမာနစိတ္ကို အားၿပိဳင္ေနတယ္လို႔ပဲ ခပ္ရဲရဲ ေစာေၾကာမိပါတယ္။ ဒီလိုအက်ိဳးဆက္ေတြေၾကာင့္ ေမာင္ေတာျပႆနာေတြကို အေျဖရွာတဲ့အခါမွာ အစိုးရက ေဒသႏၲရကို မကြၽမ္းက်င္ေသာ္လည္း ေဒသခံပါတီျဖစ္တဲ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီကို အဖက္မလုပ္ေတာ့ပါဘူး။ ယံုၾကည္မႈေတြ ပ်က္ေနၾကတဲ့အတြက္လည္း ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီက အေရးတႀကီးအဆို တင္သြင္းရင္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီက လူကလည္း ဒါဟာ ႏုိင္ငံေရးအျမတ္ထုတ္တာပဲလို႔ အျမင္ရွိသြားပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တကယ္တမ္း ေဒသအတြက္ စိုးရိမ္တႀကီးႏွင့္ တင္သြင္းတဲ့ အဆိုအေပၚမွာ အစိုးရက သံသယႏွင့္ ၾကည့္သြားၿပီး လုပ္ေပးစရာရွိတာေတာင္ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ပဲ သြားလုပ္ပါေတာ့တယ္။ သို႔ေသာ္ တ႐ုတ္စစ္ပညာရွင္ ဆြန္ဇူး ေျပာသလို ေျမျပင္ကိုပိုင္မွ စစ္ကိုႏုိင္မွာပါ။ ေဒသႏၲရကို မကြၽမ္းက်င္တဲ့ အစိုးရအေနႏွင့္ ေဒသႏၲရ ကြၽမ္းက်င္တဲ့ ရခုိင္အမ်ိဳးသားပါတီကို ပစ္ပယ္ထားသေရြ႕၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိသေရြ႕ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္၊ ဘူးသီးေတာင္ စတဲ့ နယ္စပ္ေရးရာျပႆနာေတြဟာ မၿငိမ္းခ်မ္းႏိုင္ေသးပါ။ ဒီိလို တရားဥပေဒမစိုးမိုးမႈကို အေျခခံၿပီးေတာ့လည္း မူးယစ္ေဆးဝါးလုပ္ငန္းေတြက ရွိေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ဘက္မွာ တာဝန္က်တဲ့ ရဲေတြ၊ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အရာရွိေတြတခ်ိဳ႕လည္း ဒီလို မူးယစ္ကယ္ရီလမ္းေၾကာင္းမွာ အခါေတာ္ေပး ျဖစ္ေနၾကတုန္းပါပဲ။ ကယ္ဆယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို မွီၿပီး တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ကို အားေပးတဲ့ ဘက္ေတာ္သားေတြ၊ ပါဝါရွိတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတခ်ိဳ႕ရဲ႕ တပည့္ ကိုုယ္ေတာ္ေတြကလည္း ဒီလမ္းေၾကာင္းကို အေထာက္အကူျပဳေပးေနဆဲပါ။ တခ်ိဳ႕ သတင္းရင္းျမစ္ေတြအရ ေက်ာင္းမွာရွိတဲ့ ကိုရင္ငယ္ေလးေတြကိုေတာင္ ဒီအစိေခ် (ေခၚ) စိတ္ႂကြေဆးျပားေတြကုိ ဝိုင္းၿပီး ပါဆယ္ထုပ္ခိုင္းတာတို႔ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး လြတ္တဲ့သူက လြတ္ေနတဲ့ မူးယစ္ျပႆနာေတြကို အရင္းစစ္ၾကည့္လိုက္ရင္လည္း ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္၊ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာေတြမွာ တာဝန္ရိွသလို ဒါေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီး မိမိတို႔ပါတီကိုသာ အလႉရွင္လို ျပည္သူျမင္ေစ၊ က႐ုဏာရွင္လုိ ျပည္သူျမင္ေစ၊ ထမင္းငတ္ရင္ ဟိုက ဒီက ပို႔တဲ့ ပို္က္ဆံႏွင့္ သြားလႉျပမယ္၊ မ်က္ရည္က်ေနတဲ့သူေတြႏွင့္ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ျပမယ္ဆိုတဲ့ ေပၚပင္ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ စားခြက္လုေနတာႏွင့္လည္း အမ်ားႀကီး ဆုိင္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ သူတို႔က ျပည္သူ႔အေရးကို ၾကည့္ရႈရမယ့္အစား အခ်င္းခ်င္း ျပႆနာေတြ တက္ေနၾကေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရ႐ံုးႏွင့္ သံုးဘီးဆိုင္ကယ္ ၂၀၀ ဖိုးစီးရင္ ေရာက္တဲ့ေနရာမွာကို ရခိုင္ျပည္ရဲ႕အနာဂတ္ ကေလးငယ္ေတြဟာ ဆိပ္ကမ္းမွာ အထုပ္အပိုးေတြကို မႏိုင္မနင္း ထမ္းေနၾကရပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမား မရွိရင္ အာဏာရွင္ သက္ဆိုးရွည္သလို တလြဲႏုိင္ငံေရးသမားေတြ မ်ားရင္လည္း ျပည္သူေတြ ဒုကၡတာရွည္ပါတယ္။ ေနာက္ ပညာေရးကိစၥပါ။ ပညာေရးကိစၥကေတာ့ ဆယ္တန္းမွာ ခိုးမခ်ရဆိုတဲ့မူနဲ႔ စစ္ေဆးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း အမ်ိဳးသမီးေလးေတြရဲ႕ ဓမၼတာကိစၥေတြေၾကာင့္ အတြင္းခံေဘာင္းဘီကို စစ္တာမႀကိဳက္ဘူးဆိုၿပီး အသံေတြ ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ တကယ္တမ္း အေနအထားမွာေတာ့ ဆယ္တန္းကို အေပ်ာ္တမ္း ေျဖေနၾကတဲ့သူေတြ ထက္ဝက္ေလာက္ကို ရွိပါတယ္။ သူတို႔ဟာ က်ဴရွင္လညး္မယူ၊ စာလည္းမက်က္ဘဲ ဝင္ေျဖေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ကေတာ့ ခိုးခ်မႈပါပဲ။ တႏွစ္မွာ တဘာသာ၊ ႏွစ္ဘာသာ ခိုးခ်လိုက္ရရင္ ဘာစာမွမဖတ္ဘဲလည္း ေျဖလို႔ရႏုိင္သားပဲဆိုတဲ့ စိတ္ဝင္သြားၿပီး ဒီအခြင့္အေရးကို လိုလို႔ကို ေျဖေနၾကတာပါ။ ေနာက္ၿပီး တကယ္တမ္းလည္း ပညာေရးပြဲစားတန္း ရွိပါတယ္။ အခန္းထဲထိ ဆရာ၊ ဆရာမကို ကူးခ်စာကို ယူေပးရရင္ တဘာသာကို တသိန္း။ ပါတဲ့ထဲက ၂၅ မွတ္ဖိုးကို ေျဖၿပီးသား ပါလာရင္ ၂ သိန္း၊ သာမန္ကူးခ်ခြင့္ ကိုယ့္သေဘာႏွင့္ယူလာတာကို ေျဖခြင့္ဆိုရင္ ၇ ေသာင္း စတဲ့ ေဈးႏႈန္းအစားစား ရွိခဲ့တာ။ စာေမးပြဲစစ္ၿပီးရင္ ေက်ာင္းအနီးတဝိုက္မွာ ကူးခ်စာေတြကို ျဖန္႔ၿပီးထားခဲ့တာ၊ ေျခ၊ လက္၊ ေခါင္း၊ ပုဆိုး၊ ထဘီေတြမွာ သီးသန္႔ခ်ဳပ္ၿပီး ယူလာတာ၊ အတြင္းခံအက်ႌ၊ အတြင္းခံေဘာင္းဘီေတြမွာ ထည့္ယူလာတာ စတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင့္လည္း ေဘာင္းဘီကို စစ္တာတို႔ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ တကယ္တမ္း စစ္ဆင္ေရးတခုလိုလုပ္ရင္ ဒါေတြဟာ ဆရာႏွင့္တပည့္ ကိစၥေတြပါ။ ဒီလိုစစ္တယ္ဆိုတာ စစ္ရေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းတရားရွိခဲ့လို႔ပါ။ ဒါေပမယ့္ စစ္မွန္တဲ့အေျဖ မဟုတ္ပါဘူး။ စာေမးပြဲမေျဖခင္ကတည္းက ၾကပ္မတ္ၿပီး သင္ၾကားေပးတာတို႔၊ တကယ္တမ္း ေက်ာင္းျပင္ပက ေျဖမယ့္သူေတြ၊ က်ဴရွင္မယူတဲ့သူေတြက အစိုးရက စီစဥ္ၿပီး သူတို႔ကို စာေမးပြဲမေျဖခင္ ၅ လအလိုကျဖစ္ေစ၊ ၆ လကျဖစ္ေစ ဘာသာရပ္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ စီစဥ္ေပးၿပီး အခမဲ့ စနစ္တက် သင္ၾကားေပးေစတာမ်ိဳး၊ ေက်ာင္းပ်က္ခိ်န္မ်ားရင္ စာေမးပြဲေျဖခြင့္မရွိ ဆိုတဲ့ သတိေပးမႈမ်ဳိးေတြ လုပ္လာရင္ေတာ့ ဒီထက္ ပိုေကာင္းလာမွာပါ။ ခိုးခ်စာျပႆနာကေတ့ာ ဒီအတိုင္း ဆက္သြားေနရင္လည္း တျဖည္းျဖည္းေတာ့ နည္းလာမွာပါ။ တခုရွိတာကေတာ့ ခုိးခ်စာေတြ၊ စာအုပ္လုိက္ကို ပံုတူကူးထားတာေတြကေတာ့ စစ္ေတြအဆင့္ကေန မလာပါဘူး။ ရန္ကုန္လို ၿမိဳ႕ႀကီးေတြကသာ လာတာပါ။ ရင္းျမစ္ကို မိဖို႔လိုပါတယ္။ ေျမယာျပႆနာ။ ေျမယာျပႆနာမွာ တာဝန္ရွိတာကေတာ့ ေဒသခံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြႏွင့္လည္း အမ်ားႀကီး ဆိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ စိတ္ဝင္စားမႈရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ ခုက ျပည္သူေတြက မဲလည္း ထည့္ထားရေသးတယ္။ ျပႆနာ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း ကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္းေနၾကရသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕အမတ္ေတြဆိုရင္ ေျမယာျပႆနာေတြႏွင့္ပတ္သက္ရင္ မကင္းရာ မကင္းရာေတြ ျဖစ္ေနတဲ့သူေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ လႊဲေရွာင္ေနသလို၊ ေဘာလီေဘာ ပုတ္သလို ျဖစ္ေနၾကရပါတယ္။ ဒီနယ္ေျမက ေျမယာျပႆနာဟာ ဒီနယ္ေျမခံအမတ္ သိကိုသိသင့္ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္မွာက တပ္မေတာ္က သိမ္းထားတဲ့ လယ္ယာေျမႏွင့္ ကုမၸဏီက သိမ္းထားတဲ့ လယ္ယာေျမကို ဖယ္လိုက္ရင္ ေဒသခံေတြပို္င္တဲ့ လယ္ယာေျမေတြဟာ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာင္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေတြဟာလည္း ရခို္င္ျပည္သူေတြ အမ်ားစု ေနရပ္စြန္႔ခြာေစတဲ့ ကိစၥရပ္ထဲက တခု ျဖစ္ပါတယ္။ စာေပ။ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ အစိုးရက တာဝန္ယူထုတ္ေနတဲ့ ဂ်ာနယ္တေစာင္ ရပ္ဆိုင္းသြားပါတယ္။ ရခိုင္ေဂဇက္ပါ။ ပထမ ရပ္နားသြားတဲ့ကိစၥကေတာ့ စည္ပင္ဝန္ႀကီးဦးမင္းေအာင္ (အခု ျပဳတ္သြားတဲ့ ဝန္ႀကီး) က တာဝန္ယူခဲ့ပါတယ္။ ဒီသတင္းစာကလည္း သတင္းေထာက္ေတြႏွင့္ ပါတီကလူေတြ အဖုအထစ္ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး အသံထြက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သတင္းသမားေတြလည္း အလုပ္က ထြက္လိုက္ၾကပါတယ္။ ဝန္ႀကီးတာဝန္က ဦးမင္းေအာင္ ရပ္စဲၿပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ရပ္နားသြားပါတယ္။ ခုေတာ့ ျပန္ထုတ္ေဝမယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြေတာ့ ၾကားေနရပါတယ္။ ေနာက္တေစာင္ကေတာ့ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမွာ အပတ္စဥ္ ဗုဒၶဟူးေန႔ ရခိုင္လို စာမ်က္ႏွာေလးမ်က္ႏွာ ေရးခြင့္ရတဲ့ ေရႊျပည္ရခုိင္စာေစာင္ပါ။ ဒါက တိုင္းရင္းသားဘာသာေဗဒ တိုးတက္ဖုိ႔အတြက္ ေဒသတိုင္းမွာ လုပ္ေနၾကတဲ့ပံုစံပါ။ သို႔ေသာ္လညး္ ပထမကိုင္တဲ့ စာေရးဆရာ ဗဂ်ီးေက်ာ္၊ ေလးဝတီထြန္းေစာခိုင္တို႔က စကတည္းက code of condect ကိုေျပာၿပီး ပံုမွန္အတိုင္း သြားေနခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလထဲမွာပဲ မထင္မွတ္ဘဲ သူတို႔ အျဖဳတ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္လည္း မသိလိုက္ဘူးလို႔ သတင္းရပါတယ္။ ဒါဟာလည္း လက္ရွိ ျပည္နယ္အစိုးရရဲ႕ စာေပသမားေတြကို မေလးမစား ျပဳမူလုိက္တဲ့လုပ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တေလာကလည္း ႏုိင္ငံတကာ သတင္းေထာက္ေတြက ကုလသမဂၢက လူေတြႏွင့္ ပါလာေတာ့ စစ္ေတြေလဆိပ္မွာ စစ္ေတြအေျခစိုက္ သတင္းသမားေတြကို (စစ္ေတြအေျခစိုက္ဆိုေပမယ့္ RFA, DVB စတဲ့ ဌာနေတြက သတင္းသမားေတြလည္း ပါပါတယ္။) သူတို႔ကိုေတာ့ ၿခံစည္း႐ိုးကာၿပီး ဝင္ခြင့္မေပးပါဘူး။ ဒါဟာလည္း သတင္းသမားအခ်င္းခ်င္း ခြဲျခားဆက္ဆံလုိက္တဲ့ လုပ္ရပ္ပါပဲ။ ဒါေတြဟာလည္း ရခုိင္ျပည္ အေမွာင္ဖံုးေစတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ားထဲက တခုပါ။ ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ရခိုင္ျပည္ဟာ ရခုိင္ႏုိင္ငံေရးသမားတခ်ိဳ႕ရဲ႕ အတၱႏွင့္ အန္အယ္လ္ဒီ ဘက္ေတာ္သားတခ်ိဳ႕ရဲ႕ အားၿပိဳင္ပြဲမွာ ေဖာင္စီးရင္း ေရငတ္ေနၾကရတဲ့ အေနအထားပါပဲ။ ဒါကိုပဲ အမ်ိဳးသားအားမာန္ႏွင့္ ရခုိင္လႊတ္ေတာ္က လုပ္သမၽွ မွန္တယ္လု႔ိ ယူဆေနသူေတြလည္း ရိွပါေသးတယ္။ ေက်ာ္လင္း