ႏွစ္သစ္ကူး အခါသမယႏွင့္ နယူးကယ္လီတိုးနီးယား
DVB
·
April 13, 2018
သေဘၤာသားလို႔ ဆိုတာနဲ႔ ကမာၻပတ္ေနသူႀကီးလို႔ အၿမဲမထင္ေစခ်င္ပါဘူး။ ကုမၸဏီက တာဝန္ေပးတဲ့ သေဘၤာကို အလွည့္က် သြားေပးရပါတယ္။ တခါတေလ အဲဒီသေဘၤာေတြက ႏွစ္ႏိုင္ငံ သံုးႏိုင္ငံပဲ အျမဲပံုမွန္ သြားလာေနၾကတဲ့ (REGULA RUN) ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေတာင္ကိုရီးယား KLC ကုမၸဏီပိုင္ သေဘၤာအမ်ားစုဆို ေတာင္ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္၊ ေတာင္ကိုရီယား၊ ဘရာဇီး၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ၾသစေၾတးလ် စတဲ့ ႏွစ္ရွည္ ငွားရမ္းထားတဲ့ ကုန္ေတြအတြက္ သေဘၤာေတြက ဒီႏိုင္ငံေတြပဲ သြားလိုက္ ျပန္လိုက္ ေမာင္းႏွင္ ပို႔ေဆာင္ေနၾကပါတယ္။
က်ေနာ္ ဒီတေခါက္တက္တဲ့ သေဘၤာက ေတာင္ကိုရီးယားကေန နယူးကယ္လီတိုးနီးယား ႏွစ္ႏိုင္ငံတည္းကိုပဲ ေျပးဆြဲပါတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယားကေန ကုန္မပါဘဲ ေရမိုင္ ၁ နာရီ ၁၂ မိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ၂ ပတ္အၾကာ ေမာင္းသြားရၿပီး နယူးကယ္လီတိုးနီးယားႏိုင္ငံေလးကို ေရာက္ပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံက နီကယ္ေျမႀကီးေတြကို ေရအလယ္မွာ ေက်ာက္ခ်တင္ၿပီး ကိုရီးယားကို ျပန္ေမာင္းပို႔။ အသြားအျပန္ ေလး ငါး ေခါက္ဆို က်ေနာ္တို႔ စာခ်ဳပ္ျပည့္ ကိုယ့္ျပည္ကို ျပန္ၾကေပါ့ေလ။
နယူးကယ္လီတိုးနီးယား ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေလးအေၾကာင္း ေျပာရရင္ ဒီႏိုင္ငံေလးက ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အေနာက္ေတာင္ဘက္မွာရွိၿပီး ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာ တည္ရွိပါတယ္။ စတုရန္းဧရိယာ ၇၁၇၂ မိုင္သာရွိတဲ့ ကြၽန္းႏိုင္ငံေလးတခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ မူရင္း လူမည္း နယူးကယ္လီတိုးနီးယား ႏိုင္ငံသားေတြ မ်ားၿပီး ျပင္သစ္၊ တ႐ုတ္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ စုစုေပါင္းလူဦးေရ ၂၇၀၀၀၀ နီးပါး ေနထိုင္ပါတယ္။ ယေန႔အထိ ျပင္သစ္ကိုလိုနီ လက္ေအာက္ခံ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကကုန္ထုတ္လုပ္မႈက နီကယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ကိုရီးယား၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ကုမၸဏီမ်ားနဲ႔ နယူးကယ္လီတိုးနီးယား အစိုးရကတို႔ ပူးေပါင္းၿပီး အက်ဳိးတူ ထုတ္လုပ္ေနၾကတာပါ။ ေတာင္ကုန္း ေတာင္တန္းေတြကေန နီကယ္ေတြကို တူးယူ ေရာင္းခ်တာ ႏွစ္တရာေလာက္ ရွိသြားပါၿပီ။ ဆက္လက္၍လည္း ေနာင္ ႏွစ္တရာေလာက္ ထပ္ထုတ္လို႔ ရေသးတယလို႔ နယူးကယ္လီတိုးနီးယား လူမည္းတဦးျဖစ္တဲ့ သေဘၤာ ကုန္တင္ကုန္ခ် တာဝန္ခံ (shipper) က ဆိုပါတယ္။ အဓိက ကုန္တင္တဲ့ ေနရာေတြကေတာ့ ေတာင္ပိုင္းနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းက သီအိုဒိုင္း (teoedie)၊ နကသီ (nakety)၊ ကို႐ိုကာ (kououa) ၊ ႏိုမီယာ (noumea) စတဲ့ ဆိပ္ကမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ အလုပ္သမား အေတာ္မ်ားမ်ားက ေဆးလိပ္ေသာက္ၾကသလို ေဆးေျခာက္နဲ႔ အတူတြဲၿပီး ကိုယ္တိုင္ ေဆးသား လိပ္ေသာက္ၾကပါတယ္။ ေဆးေျခာက္က ေပါလား၊ မေပါလား။ ကိုင္းအလိုက္ ခ်ဳိးယူလာၾကတယ္။ သံုးစြဲသူ မ်ားတယ္ ထင္ပါရဲ႕။ ေဆးေျခာက္ အရြက္ေတြက အေျခာက္ေတာင္ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ စိမ္းစိုေနပါတယ္။
၂၀၁၇ ဒီဇင္ဘာလ ေနာက္ဆံုးအပတ္ကို က်ေနာ္တို႔ ဒီတေခါက္ နယူးကယ္လီတိုးနီးယားႏိုင္ငံကို သီအိုဒိုင္း (teoedie) ဆိပ္ကမ္းကို ျပန္ေရာက္ေတာ့ ခရစၥမတ္ရယ္၊ ႏွစ္သစ္ကူးကာလရယ္ တိုးေနပါတယ္။ ဒီရက္ေတြမွာ ဆိပ္ကမ္းေပၚနဲ႔ သေဘၤာေပၚ လာေရာက္လုပ္ကိုင္တဲ့ အလုပ္သမားအားလံုး အလုပ္မလုပ္ၾကပါဘူး။ ညဘက္ ဆိပ္ကမ္းမွာ မီးေရာင္စံုေတြ ေဖာက္လုပ္ေပ်ာ္ျမဴးေနခ်ိန္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ သေဘၤာေပၚကေန မီးပန္းေတြ လွမ္းၾကည့္ၿပီး အေပ်ာ္မိတၱဴပြားေနရပါတယ္။
အလုပ္ပိတ္ရက္ရွည္မွာ ဆိုေတာ့ သေဘၤာက ကိုတာ ေရာင္းေပးတဲ့ ဘီဟာကလည္း ျပတ္လပ္ကုန္ေတာ့ ႏွစ္သစ္ကူးအၿပီး ျပန္လာမယ့္ အလုပ္သမားေတြနဲ႔ အရက္မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို အံ့ၾသစရာ စကားတခြန္း ျပန္ေျပာပါတယ္။ ဒီရက္ေတာအတြင္း ၂၀၁၈ ႏွစ္ဆန္း ၁ ရက္ေန႔အထိ ဘယ္စူပါမားကတ္၊ ဘားဆိုင္မွ အရက္၊ ဘီယာ မေရာင္းဖို႔ အစိုးရက တားျမစ္္ထားတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ တႏိုင္ငံလံုးလား ဆိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ေဒသအတြင္းပါတဲ့။
ကဲ… က်ေနာ္တို႔ အတုယူစရာ မေကာင္းေပဘူးလား။ မၾကာခင္ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္သစ္ကူးအခါသမယ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ႀကီး က်င္းပေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တဦးနဲ႔တဦး သေျပပန္းခက္ ေငြဖလားနဲ႔ ေရပက္ရာကေန အခုေခတ္ေတြေျပာင္းေတာ့ ေရပိုက္ေတြ ျဖစ္လာပါၿပီ။ ေဖ်ာ္ေျဖေရးယာဥ္ေတြကေန အထိုင္မ႑ပ္ေတြနဲ႔ ဆိုၾက ျမဴးၾကေပါ့။
မႏွစ္က မႏၲေလး လမ္းေလၽွာက္သႀကၤန္ကို ေရာက္ေတာ့ က်ဳံးပတ္ပတ္လည္ တကယ့္ လူေတြပဲဗ်ာ။ လမ္းေလၽွာက္ရတာေတာင္ တျဖည္းျဖည္း တန္းစီသြားေနရတယ္။ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္က သႀကၤန္မိုး ဇာတ္ကားေလာက္ကို ေနာက္သႀကၤန္႐ုပ္ရွင္ကားႀကီးေတြက ေကာင္းတယ္လို႔ကို မထင္ဘူး။ မန္းသႀကၤန္ အေငြ႔အသက္က စိတ္မွာ စဲြေနေတာ့ ဦးပိန္တံတားကို ေန႔လယ္ဘက္ ေရာက္ေအာင္ သြားခဲ့တယ္။ ညဘက္က်ေတာ့ မန္းသႀကၤန္နဲ႔ ဘယ္လိုမွ ခြဲမရတဲ့ ၿမိဳ႕မတူရိယာ ေတးဂီတ ကားႀကီးေနာက္ကို ေရာက္တဲ့ လမ္းေနရာ စံုစမ္း၊ ညသန္းေခါင္ေက်ာ္အထိ နားေထာင္ လိုက္ၾကည့္မိတယ္။ အမွတ္တရပါပဲ။ အဆိုေတာ္ အေမ ေဒၚမာမာေအးက ဧည့္သည္အျဖစ္ လာေရာက္ ေဖ်ာ္ေျဖတာနဲ႔ႀကံဳေတာ့ ပြဲကလွ။ ၿမိဳ႕မကားႀကီးေနာက္ လိုက္နားေထာင္ၾကည့္မိလိုက္တာ ကိုယ္တည္းတဲ့ေနရာနဲ႔ အေတာ္လွမ္းသြားလို႔ ဆိုင္ကယ္ကယ္ရီ ေဈးႀကီးႀကီး ေပးငွားျပန္ခဲ့ရတာ အမွတ္တရ ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒီလို ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈေတြရဲ႕ ေနာက္သ႐ုပ္ပ်က္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြကလည္း စိန္ေခၚ ဝင္ေရာက္လာပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္း ျမန္မာသႀကၤန္ပြဲေတာ္ႀကီးက အရက္၊ ဘီယာ ပြဲေတာ္ႀကီး ျဖစ္လာပါတယ္။ မူးယစ္ေသာက္စားၿပီးလို႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြက အႀကီးမားဆံုး လူမႈေရးျပႆနာေတြနဲ႔ မျဖစ္သင့္ေသာ ဒုစ႐ိုက္မႈေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ိဳးသား ၄၁ ရာခိုင္ႏႈန္း အရက္ေသာက္လာၾကသလို အခုေခတ္ ကိုရီးယားကားေတြ ေခတ္စားလာၿပီးမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြပါ ေသာက္လာၾကပါတယ္။ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အရက္ခ်က္စက္႐ံု ၇၂ ႐ံု ရွိၿပီး ရန္ကုန္မွာတင္ ၁၁ ႐ံု ရွိပါတယ္။ ဒီအရက္ခ်က္စက္႐ံုေတြက တေန႔ကို အရက္ဆီ ဂါလန္ေပါင္း ၆ ေသာင္းေက်ာ္ ထုတ္လုပ္ေနပါတယ္။ အရက္ဆီ ၁ ဆကို ပံုမွန္အတိုင္း ေရေရာလိုက္ရင္ အရက္ ၄ ဆ ရႏိုင္တဲ့အတြက္ တေန႔ကို အရက္ဂါလံ ၂၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ ထုတ္လုပ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ဒါေတာင္ လိုင္စင္မရွိ အရက္ပုန္းခ်က္ ထုတ္လုပ္ေနတဲ့ ေနရာေတြ မပါေသးပါဘူး။
ျပည္ထဲေရးက ထုတ္ေပးတဲ့ ယစ္မ်ိဳးလိုင္စင္ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္မွာ ၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ ယခုလက္ရွိအထိ စာသင္ေက်ာင္းနဲ႔ ကိုက္တရာအတြင္းမွာ အရက္ဆိုင္ေတြ ရွိေနတတ္တာကိုလည္း ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။ က်ေနာ္နဲ႔ နီးစပ္ရာ နယ္ေဆး႐ံုေတြကို လူနာေမးသြားတဲ့အခါမွာ အရက္ေၾကာင့္ ေဆး႐ံုတက္၊ အမ်ဳိးသားလူနာ ျပတ္တယ္လို႔ကို မရွိဘူး။ ေန႔စဥ္ ေမြးလူနာရွိသလို အရက္လူနာကလည္း အၿပိဳင္ ေဆး႐ံုတက္ေနၾကပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ သာမန္အရက္ျဖဴတလံုးက ေရသန္႔ဘူးထက္ ေဈးခ်ဳိေနတာကို ေတြ႔ျမင္ရႏိုင္ပါတယ္။ စေကာ့ဝီစကီလို႔ ေျပာေနၾကတဲ့ စေကာ့တလန္ႏိုင္ငံထုတ္ အရက္ေတြက ကမ႓ာမွာ အင္မတန္ နာမည္ႀကီးလွပါတယ္။ ၂၀၁၃ ေလာက္က အဲဒီႏိုင္ငံကို က်ေနာ္တိ႔ုသေဘၤာ ကုန္သြားခ်ေတာ့ ေပ်ာ္လိုက္တာေပါ့ဗ်ာ။ ေဂ်ာ္နီဝါးကား အစစ္ေတြ ေသာက္ရေတာ့မယ္ေပါ့။ ဒါနဲ႔ ညေန အျပင္ေလၽွာက္လည္ေတာ့ စူပါမားကတ္ေတြ ေရာက္တာနဲ႔ ေျပးသြားမိတာက ဝီစကီပုလင္းေတြ ထားတဲ့အတန္းကို။ ဒီႏိုင္ငံ ေရာက္မွေတာ့ blue label ေလာက္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးထား ေသာက္မယ္ စဥ္းစားထားတယ္။ အရက္အမ်ဳိးအစားကလည္း အေတာ္စံုပါေပတယ္။ ဘယ္အရက္ အေကာင္းဆံုးမွန္းကို မသိေတာ့ဘူး။
အဲ... ဒါေပမယ့္ ဘယ္ဝီစကီပုလင္း ဝယ္ရမလဲ၊ က်ေနာ္ ၁၀ မိနစ္အတြင္းမွာပဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ အျမန္ဆံုး ျပင္ဆင္လိုက္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အရက္ပုလင္းမွာ ကပ္ထားတဲ႔ ေဈးႏႈန္းေတြေၾကာင့္ပါ။ Red Label ေဂ်ာ္နီလမ္းေလၽွာက္ ဝမ္းလီတာ တလံုးရဲ႕ေဈးက ယူ႐ို ၇၀ ေက်ာ္ ျမန္မာေငြ တသိန္းေက်ာ္ေနလို႔ပါပဲ။
ဒီအရက္ပုလင္း အမ်ဳိးအစားက ျမန္မာျပည္နဲ႔ ျပည္ပ နိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေဒၚလာ ၂၀ ထက္မပိုပါဘူး။ တကမ႓ာလံုး ေဈးခ်ဳိခ်ဳိနဲ႔ အရက္လွည့္ပတ္ ပို႔ေရာင္းေနတဲ့ စေကာ့တလန္ႏိုင္ငံက သူ႔ႏိုင္ငံအတြင္းမွာက်ေတာ့ အေကာက္ခြန္ေတြ ျမင့္တက္စြာ ေကာက္ထားၿပီး သူ႔ႏိုင္ငံသားေတြကို ကာကြယ္ထားပါတယ္။ ကဲ… ဘယ့္ႏွယ္ရွိစ။ အတုယူစရာ မေကာင္းေပဘူးလား။
ဥေရာပမွာက အရက္ ေဆးလိပ္ သိပ္ေဈးႀကီးပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သေဘၤာသားေတြကေတာ့ duty free အေကာက္ခြန္လြတ္ေဈးႏႈန္းနဲ႔ ေဆးလိပ္ေတြ ဝယ္လို႔ရပါတယ္။ ဒါကိုသိေနတဲ့ ဥေရာပက ဆိပ္ကမ္းအလုပ္သမားမ်ားက သေဘၤာသား ေတြ႔တာနဲ႔ စိီးကရက္ လက္ေဆာင္ အျမဲေတာင္းၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သေဘၤာကလည္း ေရာက္တဲ့ႏိုင္ငံတိုင္း ဘီယာ၊ စီးကရက္ declare အေကာက္ခြန္ ေၾကညာခ်က္ အၿမဲျပရပါတယ္။ ဒီအေကာက္ခြန္ဦးစီးဌာနကို ျပသထားတဲ့ အေရအတြက္ထက္ ေက်ာ္လြန္ရင္ေတာ့ အင္မတန္ျပင္းထန္တဲ့ ဒဏ္ေၾကးေတြ ေဆာင္ရပါတယ္။ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိခဲ့တုန္းက ကိုရီယား ကပၸတိန္နဲ႔ ျမန္မာ တတိယအရာရွိထံတို႔မွာ ေဆးလိပ္ ၁၀ ဘူး (တစ္ေတာင့္) မိတာေလးကို လက္ရွိေပါက္ေဈးထက္ ဆယ္ဆနဲ႔ ေျမႇာက္ၿပီး ဒဏ္ေၾကးေဆာင္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက ျပည္တြင္းမွာ အရက္၊ ဘီယာ တံဆိပ္မ်ားစြာ ထြက္ရွိေနၾကသလို ျပည္ပကလည္း အခြန္ေဆာင္နဲ႔ အခြန္မဲ့ တင္သြင္းေနၾကပါတယ္။ ယိုးဒယားက beer chan၊ singer စတဲ့ အရက္ေတြက ျမဝတီဘက္ကေန တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္တားဆီးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
က်ေနာ္တို႔ နယ္ေဒသမွာဆို အလႉ၊ မဂၤလာေဆာင္၊ နာေရးနဲ႔ ပြဲေတာ္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အရက္၊ ဘီယာက မပါမျဖစ္ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီလို အလြယ္တကူျဖစ္ေနတဲ့ ေဆးလိပ္၊ ေဆးရြက္ႀကီး၊ အရက္၊ ဘီယာနဲ႔ ဝိုင္ေတြရဲ႕ အခြန္ေတြ တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံဖို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းလိုက္ၿပီး ၁ ဧၿပီ ၂၀၁၈ ကေန စတင္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္တန္ဖိုးအလိုက္ စီးကရက္ တလိပ္ကို ၄ က်ပ္ကေန ၁၆ က်ပ္အထိ ေကာက္ခံမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေဈးအနည္းဆံုး အရက္ တလီတာ ၇၅၀ က်ပ္ကို အခြန္အခ ၉၀ က်ပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အရက္ တလီတာ တန္ဖိုး ၂၆၀၀၀ အထက္နဲ႔ ဘီယာေတြကိုေတာ့ တန္ဖိုးအလိုက္ ၆၀ ရာခိုင္နႈန္းနဲ႔ ေကာက္ခံမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို အခြန္တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံမႈေတြ ရွိေနေသာ္လည္း ယခုႏွစ္ ျမန္မာ့အတာသႀကၤန္ ပဲြေတာ္ႀကီးအတြက္ေတာ့ စီးပြားေရးသမားမ်ားက အရက္၊ ဘီယာပစၥည္းေတြ စတင္ေလွာင္ေနၾကပါၿပီ။ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲက နယူးကယ္လီတိုးနီးယား ကြၽန္းႏိုင္ငံငယ္ေလးမွာေတာ့ ေဒသအလိုက္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြ ထုတ္ႏိုင္သလို က်ေနာ္တို႔ အမိျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္မွာလည္း တိုင္း၊ ျပည္နယ္အလိုက္ အဘယ္သို႔ေသာ ဥပေဒမ်ား ႏွစ္သစ္ဦးအခါ သႀကၤန္တြင္းမွာ ထုတ္ျပန္ေၾကညာၾကမလဲ စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ေမၽွာ္လင့္မိပါတယ္။
ဗိုလ္သူရိန္
