ျပည္​ေထာင္စု​ေ႐ြး​ေကာက္ပြဲက်င္း​ပ​ေရး​ေကာ္မ႐ွင္က ​ေမလ ၃၀ ရက္​ေန့​ ရက္စြဲနဲ့​ ၁၉၉၀ ျပည့္​နွစ္ ပါတီစံုအ​ေထြ​ေထြ​ေ႐ြး​ေကာက္ပြဲအနိုင္ရ ရခိုင္ဒီမိုက​ေရစီအဖြဲ့​ခ်ဳပ္ကို မွတ္ပံုတင္ခြင့္​နဲ့​ မြန္အမ်ိုး​သား​ဒီမိုက​ေရစီအဖြဲ့​က​ေနအမည္​ေျပာင္း​လဲ​ေလ်ွာက္ထား​ခဲ့​တဲ့​ မြန္ဒီမိုက​ေရစီပါတီကို တရား​ဝင္ ပါတီအျဖစ္ ထူ​ေထာင္ခြင့္​ ခြင့္​ျပုလိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုခြင့္​ျပုလိုက္တာနဲ့​ပတ္သက္ျပီး​ ရခိုင္ဒီမိုက​ေရစီအဖြဲ့​ခ်ဳပ္ရဲ့​ ​ေခါင္း​ေဆာင္ တဦး​ျဖစ္တဲ့​ ဦး​ေအး​သာ​ေအာင္က အခုလို​ေျပာျပပါတယ္။ ဒီလို ခြင့္ျပုလိုက္တာနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ရခိုင္ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ့ခ်ဳပ္ရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအးသာေအာင္က “၃၀ ရက္ေန့ ၁ နာရီေလာက္မွာ ေနျပည္ေတာ္ကေန စာပုိ့ပါတယ္။ ျမို့နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး႐ုံးက အဲဒီစာကုိ လာေပးပါတယ္။ တရားဝင္ပါတီထူေထာင္ခြင့္ ျပုလုိက္တယ္/ အခု ဒီေန့ပဲ ၈ နာရီမွာ အန္ကယ္တုိ့ပါတီဝင္ ေဟာင္းေတြေပါ့။ အရင္တုန္းက လက္က်န္အမႈေဆာင္ေတြ အစည္းအေဝး လုပ္ပါတယ္။ အန္ကယ္တုိ့က ေနာက္လ ဒုတိယပတ္ေလာက္မွာ စစ္ေတြမွာ အစည္းအေဝးတခုလုပ္ပါမယ္။ အဲဒီအစည္းအေဝးမွာ အရင္ စီအီးစီ အေဟာင္းေတြ စီအီးစီေတြ၊ ေနာက္ စီစီေတြနဲ့ တခ်ဳိ့ျမို့နယ္က တာဝန္ရိွတဲ့ ပုဂၢိုလ္ေတြ ဖိတ္ေခၚျပီးေတာ့ အစည္းအေဝး လုပ္ပါမယ္။ အဲဒီအစည္းအေဝးကမွ ဥကၠ႒၊ ဒု-ဥကၠ႒၊ အတြင္းေရးမႉးနဲ့ စီအီးစီေတြကို အတည္ျပုမွာ ျဖစ္ပါတယ္” လုိ့ ဆုိပါတယ္။ မြန္ဒီမိုကေရစီပါတီရဲ့ ေျပာေရးဆိုခြင့္႐ွိသူ ေဒါက္တာမင္းစိုးလင္းက “က်ေနာ္တုိ့ မြန္ဒီမုိကေရစီပါတီကုိ ဖြဲ့စည္းခြင့္ျပုတယ္ဆုိျပီးေတာ့ ၃၀ ရက္ေန့ေပါ့ေနာ္။ အေၾကာင္းၾကားစာ ေရာက္ပါတယ္တယ္ခင္ဗ်။ ၁၉၉၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတုန္းက မြန္အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ့ခင္ဗ်။ အခုကေတာ့ မြန္ဒီမုိကေရစီပါတီမွာ၊ က်ေနာ္တုိ့ အသစ္ဖြဲ့တဲ့ မြန္ဒီမုိကေရစီပါတီမွာ အရင္ လူေဟာင္းေတြ အမ်ားစုပါျပီးေတာ့ မြန္ျပည္သစ္ ပါတီကေန အနားယူထားတဲ့ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြ န့ဲ ျပန္လည္ ဖြဲ့စည္းထားပါတယ္။ လူငယ္ေတြလည္း ပါပါတယ္ခင္ဗ်။” အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ့ခ်ဳပ္အပါအ၀င္ ၉၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအနိုင္ရ တိုင္းရင္းသားနိုင္ငံေရးပါတီ ၄ ခုကို ျပည္ေထာင္စု ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးေကာ္မ႐ွင္က နိုင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္ ထူေထာင္ခြင့္ ပ်က္ျပယ္တယ္လို့ ၂၀၁၀ တုန္းက ေၾကညာခဲ့တာပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ့ အစိုးရသစ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္တို့ ေတြ့ဆံုေဆြးေနြးမႈအျပီး နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ အခ်ို့ကို ျပင္ဆင္မႈ႐ွိခဲ့သလို နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လည္း ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာျပီး ေနာက္ပိုင္း တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ နိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ျပန္လည္ မွတ္ပံုတင္ ေလွ်ာက္ထားလာၾကရာက တရား၀င္ ထူေထာင္ခြင့္ ရ႐ွိလာၾကတာပါ။ ဒီလို ၉၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအနိုင္ရ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြထဲက ပါတီေတြ ပါတီထူေထာင္ခြင့္ေတြ ရ႐ွိလာတာေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ျပိုင္ခဲ့ၾကရတဲ့ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြၾကား ဘယ္လိုေတြ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္လာၾကမယ္ဆိုတာကလည္း စိတ္၀င္စားစရာပါ။ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္နဲ့ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၀င္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတိုးတက္ေရးပါတီတို့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို့ ႐ွိေနတယ္လို့ ဦးေအးသာေအာင္က ဆိုပါတယ္။ “အမ်ဳိးသားအက်ဳိးအတြက္ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားတုိးတက္ေရးပါတီနဲ့ လက္တြဲေဆာင္႐ြက္ဖုိ့၊ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖုိ့၊ ပူးေပါင္းဖုိ့ အန္ကယ္တုိ့က နည္းလမ္းေတြ ႐ွာေဖြသြားမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ စစ္ေတြမွာရိွတဲ့ ဗဟုိကုိ ဒီတာဝန္ေတြ ေပးထားပါတယ္။ ဒီပုဂၢိုလ္မ်ားနဲ့ တုိးတက္ေရးက တာဝန္ရိွတဲ့ ပုဂၢိုလ္မ်ား ေဆြးေနြးညွိနႈိင္းျပီးေတာ့ အမ်ဳိးသားေရးအတြက္ ပူးေပါင္းေရး လက္တြဲေဆာင္႐ြက္ေရး ဒါေတြကုိ ေဆြးေနြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။” အလားတူ မြန္ဒီမိုကေရစီပါတီအေနနဲ့လည္း ၂၀၁၀ တုန္းက ၀င္ေရာက္ယွဥ္ျပိုင္ခဲ့တဲ့ မြန္ေဒသလံုးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ဖို့႐ွိေပမယ့္ လတ္တေလာ အဆင္မေျပမႈေတြ ႐ွိေနေသးတယ္လို့ ေဒါက္တာမင္းစိုးလင္းက ဆိုပါတယ္။ “မြန္ေဒသလုံးဆုိင္ရာ ဒီမုိကေရစီပါတီနဲ့ ၁၉၉၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္ က်ေနာ္တုိ့ မြန္အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ့နဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက အေတာ္မ်ားမ်ား တူပါတယ္ခင္ဗ်။ က်ေနာ္တုိ့ ၂ ပါတီပူးေပါင္းဖုိ့က က်ေနာ္တုိ့ အခ်င္းခ်င္းၾကိုးစားတယ္၊ အခ်င္းခ်င္းၾကိုးစားတဲ့အခါၾကေတာ့ အဆင္မေျပဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြနဲ့ ျပည္သူေတြရဲ့ တိုက္တြန္းခ်က္အရ ေပါင္းဖုိ့ဆုိျပီးေတာ့ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ၾကပါတယ္။ အားလုံး သတင္းဌာနမွာ ပါေနတဲ့အတုိင္းပဲ၊ ၂၀၁၄ ေလာက္မွာ ေပါင္းမယ္ဆုိေတာ့။ ေလာေလာဆယ္ ပါတီရဲ့ လႈပ္႐ွားမႈေတြ လုပ္ကုိင္နုိင္ဖုိ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ့ မြန္အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ့ကေန မြန္ဒီမုိကေရစီပါတီ ဆုိတဲ့ နာမည္အသစ္နဲ့ က်ေနာ္တုိ့ ပါတီေထာင္ျပီးေတာ့ စတင္လႈပ္႐ွားပါေတာ့မယ္။” အခု ထူေထာင္ခြင့္ရ႐ွိတဲ့ ပါတီ ၂ ခုနဲ့အတူ ၉၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ အနိုင္ရ လက္က်န္ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြထဲက ဦးခြန္ထြန္းဦး ဦးေဆာင္တဲ့ ႐ွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ့ခ်ဳပ္နဲ့ ပူက်င့္႐ွင္းထန္ ဦးေဆာင္တဲ့ ဇိုမီးအမ်ိုးသား ကြန္ဂရက္တို့လည္း ပါတီထူေထာင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီထဲက ဇိုမီးအမ်ိုးသား ကြန္ဂရက္ကိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စုေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရး ေကာ္မ႐ွင္ကေန လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး ၀န္ၾကီးဌာနက အသိအမွတ္ျပုထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိုးစာရင္းမွာ ဇုိမီး တိုင္းရင္းသား ပါ၀င္မႈ မ႐ွိဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ့ ဒီလကုန္ ေနာက္ဆံုးထားျပီး အမည္ေျပာင္းလဲဖို့ ညြွႊန္ၾကားထားပါတယ္။