“လက္ရွိႏုိင္ငံေရးေျခအေန တြန္းပုိ႔မႈအရ သီးသန္႔ေတြ႔ဆုံတာ” ေကအန္ပီပီႏွင့္ေမးျမန္းခ်က္
နော်နိုရင်း
·
March 8, 2018
ကရင္နီအမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီ (ေကအန္ပီပီ)နဲ႔ အစုိးရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔တုိ႔ မတ္လ ၇ ရက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ သီးသန္႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေန ဘယ္လိုရလဒ္ေတြ ရခဲ့သလဲ၊ အန္စီေအအပစ္ရပ္လက္မွတ္ထုိးဖို႔ ဘယ္ေလာက္ နီးစပ္ေနၿပီလဲ၊ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္မယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေကအန္ပီပီရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရးေကာ္မတီ ေျပာခြင့္ရသူ နဲနယ္ပလုိးနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ရန္ကုန္မွာ မေန႔က ေကအန္ပီပီနဲ႔ အစုိးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကုိယ္စားလွယ္တုိ႔အၾကား ေတြ႔ဆုံမႈမွာ အဓိက ဘာေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကလဲ။
“အဓိကကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အရင္က ေကအန္ပီပီနဲ႔ အစုိးရၾကားမွာ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့တဲ့ Bilateral agreement သေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္မလဲ၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ထားတဲ့ အရာေတြက အခက္အခဲ ဘာေတြ ရွိလဲ။ ၿပီးေတာ့ ဘာေတြကုိ အေကာင္အထည္မေဖာ္ရေသးတာလဲ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေကအန္ပီပီအေနနဲ႔ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ ေရွ႕ဆက္သြားႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ယူအန္အက္ဖ္စီရဲ႕ အဆုိျပဳခ်က္ ၈ ခ်က္ထဲက ေျပလည္မႈမရေသးတဲ့ အခ်က္ေတြကို ဆက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္လုိေဆြးေႏြးမလဲဆုိတာ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခဲ့ၾကတယ္။
မေန႔ကေတာ့ အလြတ္သေဘာ အစည္းအေဝးလည္း ျဖစ္တယ္။ ေကအန္ပီပီနဲ႔ အစုိးရအၾကား Bilateral စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိတဲ့ ၆ ႏွစ္ျပည့္ ႏွစ္ပတ္လည္လည္း ျဖစ္တယ္။ အန္စီေအ စကတည္းက ပထမဆုံးအႀကိမ္ Bilateral ကိစၥကုိ ျပန္ေျပာတဲ့အစည္းအေဝးလည္း ျဖစ္တယ္။ အလြတ္သေဘာျဖစ္ေပမယ့္ က်ေနာ္တုိ႔က ေနာက္တႀကိမ္ တရားဝင္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးပြဲကုိ လုပ္ဖုိ႔အတြက္ ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တယ္။ အခ်ိန္ေတာ့ အတိအက်မသိေသးေပမယ့္ မူအရကေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလုံးေတာ့ သေဘာတူၾကတာေပါ့ေနာ္။”
အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးခ်ဳပ္ခဲ့တာ ၆ ႏွစ္ျပည့္ၿပီဆုိေတာ့ ဒီ ၆ ႏွစ္အတြင္း ကယားျပည္နယ္မွာ ဘာေတြ တုိးတက္မႈေတြ ရွိခဲ့သလဲ။ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ရွိခဲ့သလဲ။
“၂၀၁၃ မွာ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့တာေပါ့ေနာ္။ Local monitoring အေၾကာင္းေတြ၊ ဒီေဒသဖြ႔ံၿဖိဳးေရးကိစၥေတြ အဲဒါေတြ လုပ္ဖုိ႔ရွိတယ္ဆုိေတာ့ အဲဒါ တရားဝင္ေတြ႔ဆုံမႈ ေနာက္ဆုံးတႀကိမ္ေလာက္ပဲ။ ဒီေနာက္ပုိင္း အန္စီေအျဖစ္စဥ္ေတြ စလာေတာ့ ဒီ Bilateral ေတြ႔ဆုံမႈေတြဟာ မရွိေတာ့ဘူး။ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ့္ ကိစၥေတြေရာ၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားတာေတြ ရွိတယ္။ အေကာင္အထည္ေဖာ္လုိ႔ မရေသးတဲ့ ကိစၥေတြလည္း ရွိတယ္။ ညိႇႏႈိင္းေနဆဲကိစၥေတြလည္း ရွိတယ္။”
ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပိးတဲ့ ၆ႏွစ္အတြင္း ကယားျပည္နယ္အတြင္းမွာ ဘာေတြတုိးတက္မႈေတြရွိလဲ။
“ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာဖုိ႔ကေတာ့ မလြယ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူလူထုေတြကေတာ့ တစုံတရာ အတုိင္းအတာတခုအထိေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလာလႈပ္ရွားခြင့္ရွိတယ္။ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ေတြလည္း ပုိၿပီးေတာ့ရွိလာတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတရားဥပေဒစုိးမုိးမႈအပုိင္းတုိ႔၊ လူထုေတြ အားလုံးအတြက္ လုံၿခံဳမႈအပုိင္းတုိ႔၊ အဲလုိကိစၥမ်ဳိးေတြက်ေတာ့ စုိးရိမ္မႈေတြက ရွိေနေသးတာေပါ့ေနာ္။ စိန္ေခၚမႈေတြေတာ့ ရွိေသးတယ္။”
ၿပီးခဲ့ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ပါေလာင္းနဲ႔ ေဒါတျခားေက်းရြာၾကားမွာရွိတဲ့ ေကအန္ပီပီစခန္း ဝင္ေရာက္ပစ္ခတ္ခံခဲ့ရၿပီး တပ္သား ၄ ဦး ေသဆုံးခဲ့တဲ့အမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မေန႔က ေတြ႕ဆုံပြဲမွာ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးတာရွိလား။
“ ဟုတ္ကဲ့ နည္းနည္းပါးပါးေျပာျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီဟာကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔ ဆက္သြားမယ့္လမ္းစဥ္နဲ႔ ႏွီးႏႊယ္တာေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အေသးစိတ္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မေျပာဘူး။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေသးစိတ္ ဆက္လက္ညိႇႏႈိင္းသြားဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေကအန္ပီပီက ေကာ္မီတီတခုဖြဲ႔ထားတယ္။ အဲဒီေကာ္မတီကေန အစုိးရနဲ႔ ညိႇႏႈိင္းၿပီးေတာ့မွ လုပ္ေနပါတယ္။ ”
ေနာက္တခုက ဒီေကအန္ပီပီအေနနဲ႔ အန္စီေအလမ္းေၾကာင္းအတုိင္း သြားမယ္လုိ႔ ေျပာထားတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ အန္စီေအ လက္မွတ္မထုိးေသးဘူး။ ဆုိေတာ့ ဘယ္လုိ အခ်က္မ်ဳိးေတြရမွ အန္စီေအ လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ရွိလဲ။
“ ဘယ္လုိအခ်က္မ်ဳိးလဲ အတိအက်ေတာ့ အခု က်ေနာ္ ေျပာလုိ႔မရေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ပုံမွန္လုပ္သြားမယ္။ အလြတ္သေဘာျဖစ္ေစ၊ တရားဝင္ျဖစ္ေစ ဒီလုိေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးရာကေန ရလဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္လာတယ္။ ေျပလည္မႈေတြ ရတယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က အန္စီေအ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္မွာ ျဖစ္တာပါ။ ”
ယူအန္အက္ဖ္စီဖက္က အဆိုျပဳထားတဲ့ အခ်က္ ၈ ခ်က္ထဲက အဓိက ဘယ္လုိအခ်က္ေတြကုိ ေကအန္ပီပီဘက္က အဆုိျပဳတာေတြရွိလဲ။
“ေျပလည္မႈမရေသးတာကေတာ့ အမွတ္ ၅ ေပါ့ေနာ္။ အဲဒါကေတာ့ တပ္ပုိင္းေရးရာ ကိစၥေတြမွာ က်ေနာ္တုိ႔ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးဖုိ႔ အေၾကာင္းအရာေတြ ရွိတယ္။ ေကအန္ပီပီက အဲဒီအပုိင္းပဲ ဆက္သြားဖုိ႔ အစီစဥ္ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအပိုင္း အခ်က္ႏွစ္ခ်က္တုိ႔လုိ ကိစၥမွာပါတဲ့ အခ်က္ေတြေပါ့။ အခ်က္ ၈ မွာပါတဲ့ အႀကီးစားစီမံကိန္းလုပ္ငန္းတုိ႔၊ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒီအပုိင္းမွာ ဆက္ၿပီးေတာ့ နည္းနည္းေလး ညိႇရမယ့္ အပိုင္းရွိတယ္။ အဲဒါေတြကုိ ဆက္ညိႇဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္။ ”
ေကအန္ပီပီဘက္က တရားဝင္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲကုိ လုိလားတယ္။ တရားဝင္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးဖုိ႔ ဘယ္လုိမ်ဳိး လုပ္ေဆာင္တာရွိလဲ။
“တရားဝင္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈက အခုန ေျပာခဲ့သလုိပဲ မေန႔ကေတာ့ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီၾကၿပီ။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ လြဳိင္ေကာ္ၿမိဳ႕ ကရင္နီျပည္နယ္မွာ လုပ္ခ်င္တယ္။ အဲဒါျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔က ဆက္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဖက္ညိႇႏႈိင္းၿပီးေတာ့မွ အစီအစဥ္နဲ႔ ေန႔ရက္ေရြးဖုိ႔ လုိပါေသးတယ္။ ”
အၾကမ္းျဖင့္ ဘယ္လပုိင္းမွာလုပ္ဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားတာရွိလား။
“အၾကမ္းျဖင့္ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဧၿပီလေလာက္မွာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ”
ဧၿပီလကုန္ေမလဆန္းမွာ တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ပင္လုံညီလာခံကုိ က်င္းပဖုိ႔ရွိတယ္။ ဒီညီလာခံကုိ ေကအန္ပီပီအေနနဲ႔ တက္ေရာက္ဖုိ႔ရွိလား။
“အဲဒါက တရားဝင္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈအေပၚ မူတည္တာေပါ့ေနာ္။ ဒီေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲကေန က်ေနာ္တုိ႔က ရလဒ္ေကာင္းေတြ ရလာတယ္။ ေျပလည္မႈေတြရွိတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေကအန္ပီပီ အေနနဲ႔တက္ခြင့္ရမယ္၊ တက္ႏုိင္တယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ တက္ဖုိ႔ဆႏၵရွိပါတယ္။ ”
ဒါဆုိတရားဝင္ေတြ႔ဆုံပြဲကုိ ဧၿပီလဆန္းေလာက္မွာ လုပ္ဖုိ႔ရွိတာေပါ့ေနာ္။
“မေျပာတတ္ေသးဘူး။ အခုေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က စဥ္းစားတာေပါ့။ ဧၿပီလေလာက္မွာ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ပုိေကာင္းမယ္ေပါ့။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ မတ္လက က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ အခ်ိန္အရမ္းက်ပ္တယ္။ မတ္လက မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ တရားဝင္ေဆြးေႏြးပြဲကုိ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ျဖစ္ခ်င္တာကေတာ့ တတိယပင္လုံမတုိင္ခင္ေပါ့ေနာ္။ အခ်ိန္အရေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ ညိႇႏႈိင္းမႈအေပၚ မူတည္တာေပါ့ေနာ္။ ”
ေနာက္တခုက မေန႔က ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ေကအန္ပီပီနဲ႔ သီးသန္႔တဖြဲ႔ခ်င္း ေတြ႕ဆုံတာေပါ့ေနာ္။ အရင္က ယူအန္အက္စီအေနနဲ႔က အစုိးရနဲ႔ေတြ႔ဆုံမယ္ဆုိရင္ တဖြဲ႔ခ်င္းစီ မေတြ႕ဘဲ ယူအန္အက္ဖ္စီ တပ္ေပါင္းစုအေနနဲ႔သာ ေတြ႔ဆုံဖုိ႔ဆုိၿပီး ထုတ္ျပန္ထားတာရွိတယ္။ အခုက ယူအန္အက္ဖ္စီအေနနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ တဖြဲ႔ခ်င္း သီးသန္႔ေတြ႕ဆုံရတာ အဓိက ဘာေၾကာင့္လဲ။
“ က်ေန္ာတုိ႔ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအေျခအေနရဲ့ တြန္းပုိ႔မႈအရ က်ေနာ္တို႔က ဒီလုိတဖြဲ႔ခ်င္းစီ ေတြ႔ဖုိ႔ အေျခအေနေတြ ေရာက္သြားတာပါ။ အစုလုိက္၊ အဖြဲ႔လုိက္နဲ႔ေတာ့ ပုိေတြ႔ခ်င္တာေပါ့ေနာ္။ ထိေရာက္မႈရွိတယ္လုိ႔ျမင္တယ္။ အားလုံးအတြက္လည္း အက်ဳိးရွိတယ္လုိ႔ ျမင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခအေန တြန္းပုိ႔မႈအရ က်ေနာ္တုိ႔က အခုလုိ တဖြဲ႔ခ်င္းစီ သြားလုိက္ရတာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ယူအန္အက္ဖ္စီကေတာ့ ရွိၿမဲတုိင္းပဲ ရွိေနမယ္။ အဲလုိရွိတဲ့အျပင္ က်ေနာ္တုိ႔ အဖြဲ႔ဝင္သစ္ေတြလည္း တုိးခ်ဲ႔ဖုိ႔ ရွိပါတယ္။”
