ႏုိင္ငံတကာမွာ သတင္းသမားေတြ ထိုးႏွက္တိုက္ခိုက္ခံရတာ၊ ဖမ္းဆီးခံရတာ၊ အသတ္ခံရတာေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းေတြကစၿပီး ၾကားလာခဲ့ရတာ ခုဆို ဆယ္စုႏွစ္တခုနီးပါး ျဖစ္လာခဲ့ပါၿပီ။ အရင္တုန္းက ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးေတြ ရွိခဲ့ဖူးေပမယ့္ အေတာ္ေလး က်ဲပါးတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီလို သတင္းသမားေတြကို ရန္ျပဳတိုက္ခိုက္တာေတြ၊ ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်တာေတြနဲ႔ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္တာေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ အာဏာရွင္ႏုိင္ငံေတြမွာ အထူးသျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရေတြ အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္၊ အေတြ႔ရမ်ားပါတယ္။ အဲဒီလို အျဖစ္ေတြမ်ားလာတဲ့အခ်ိန္မွာ အေတာ္ႀကီး ဝမ္းနည္းစိတ္မေကာင္းစရာ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္တခုကေတာ့ စလိုဗက္ကီးယား စံုစမ္းစစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ေရး သတင္းသမား ခ်စ္သူစံုတြဲ ႏွစ္ေယာက္ကို စလိုဗက္ကီးယားႏုိင္ငံ ဗယ္လ္ကာမာကာမွာ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔က လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ပါပဲ။ ဥေရာပနဲ႔ စလိုဗက္ အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ေရး သတင္းသမား Ján Kuciak နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ခ်စ္သူ Martina Kusnirova တို႔ႏွစ္ေယာက္ကို ခုလို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္လိုက္တာဟာ Ján Kuciak ရဲ႕ ဗဟိုဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လိမ္လည္မႈေတြကို စံုစမ္းေထာက္လွမ္း သတင္းပို႔ဖို႔ လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အသက္ ၂၇ ႏွစ္ပဲရွိေသးတဲ့ Ján Kuciak နဲ႔ သူ႔မိန္းကေလး Martina Kusnirova ဟာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဘရာတစ္ဆလာဗာရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာရွိတဲ့ ဗယ္လ္ကာမာကာက သူတို႔ရဲ႕တိုက္ခန္းမွာ အသတ္ခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ Kuciak က စလုိဗက္ အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစားေတြၾကားမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အခြန္ေရွာင္မႈေတြကို သတင္းေပးပို႔ဖို႔ အစီရင္ခံဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့သူျဖစ္ၿပီး မႏွစ္ကတည္းက သူသတင္းေရးသားေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ Marian Kocner ရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို ခံခဲ့ရေပမယ့္ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔က ဘာမွ အေရးယူေဆာင္ရြက္တာ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ တနဂၤေႏြေန႔ သတ္ျဖတ္မႈကေတာ့ Kuciak ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြကို အေၾကာက္တရားနဲ႔ စိတ္႐ႈပ္ေထြးမႈေတြကိုု ျဖစ္ေပၚေစခဲ့တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ Kuciak က အခြန္နဲ႔ အစိုးရေထာက္ပံ့ေငြေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စီပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ေဒသဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြအၾကား အဆက္အစပ္ေတြကို သတင္းရယူေပးပုိ႔ ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့သူျဖစ္တယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြက သိထားခဲ့ၾကပါတယ္။ တကယ္လည္း သူက အေရွ႕စလိုဗက္ကီးယားက အီတလီစီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔ မာဖီးယားဂိုဏ္းေတြနဲ႔ သံသယျဖစ္စရာ အဆက္အစပ္ေတြကို စံုစမ္းေထာက္လွမ္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ သတင္းေဆာင္းပါးကို အဆံုးမသတ္ရေသးခင္မွာပဲ သူနဲ႔ ေမလမွာ လက္ထပ္ဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့ သူ႔ခ်စ္သူ Martina Kusnirova တို႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕တိုက္ခန္းမွာ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕သတင္းေဆာင္းပါးကိုေတာ့ သူေသဆံုးၿပီးမွပဲ စလိုဗက္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ေဖာ္ျပေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ Kuciak အသတ္ခံရမႈဟာ ဥေရာပသမဂၢအဖြဲ႔ဝင္ ႏုိင္ငံေတြအတြင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြနဲ႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဖီကိုရဲ႕ စိတ္ပ်က္စရာ သံုးပါတီညြန္႔ေပါင္းအစိ္ုးရအဖြဲ႔ကို မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ေဒါသကို ပိုၿပီး ႀကီးထြားလာေစခဲ့တယ္လို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ Kuciak ရဲ႕ အငယ္တန္းသတင္းေထာက္ တေယာက္ကေတာ့ ျပည္တြင္းေရးရာ ဝန္ႀကီးကို ထုတ္ပယ္ပစ္ဖို႔နဲ႔ ဒီအမႈကို ႏုိင္ငံတကာက စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီသတင္းသမားႏွစ္ေယာက္ အသတ္ခံရမႈအတြက္ ျပည္သူလူထုေတြက “သတင္းသမားေတြကို တိုက္ခိုက္တာဟာ က်ေနာ္ က်မတို႔ကို တိုက္ခိုက္တာပါပဲ” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစီးအလံေတြနဲ႔ ေနာက္ဘက္မွာေတာ့ အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ သတင္းသမားစံုတြဲရဲ႕ ဓာတ္ပံုေတြ ကိုင္စြဲၿပီး ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ လမ္းေလွ်ာက္ခ်ီတက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဖေယာင္းတိုင္ေတြထြန္းၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီလို ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵျပ ကန္႔ကြက္မႈေတြဟာ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ စလိုဗက္ရဲ႕ တျခားၿမိဳ႕ႀကီးေတြနဲ႔ ဥေရာပ တခြင္လံုးမွာရွိတဲ့ ၿမိိဳ႕ႀကီးေတြမွာ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ထားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ မီဒီယာေတြက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ ပရတ္ခ္မွာေတာင္ လူရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ စလိုဗက္သမၼတႏုိင္ငံရဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႔႐ုံးေရွ႕မွာလည္း အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ သတင္းသမား Kuciak နဲ႔ သူ႔ခ်စ္သူ Martina Kusnirova ကို ဂုဏ္ျပဳခ်ိီးက်ဴးတဲ့အေနနဲ႔ ဖေယာင္းတိုင္ထြန္း ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Kuciak လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံရမႈဟာ စလိုဗက္ကီးယားမွာ ပထမဆံုး အေထာက္အထားရွိ လူသတ္မႈတခုျဖစ္ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ဥေရာပမွာ ပၪၥမေျမာက္အမႈ ျဖစ္တယ္လို႔ နယ္ျခားမဲ့သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ကဆိုပါတယ္။ အဲဒီလူသတ္မႈအတြက္ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔က သံသယရွိသူ ၇ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးမႈျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး Kuciak ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးေရးသားတင္ျပမႈအရ ပတ္သက္မႈရွိတယ္လို႔ သံသယရွိစရာရွိတဲ့သူေတြရဲ႕ နာမည္ေတြကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္တင္္ျပေပးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ Kuciak နဲ႔ သူ႔ခ်စ္သူ သတင္းေထာက္မေလးတို႔ရဲ႕ အသတ္ခံရမႈဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ ႏွစ္တာကာလမွာ ၁၀ ႏွစ္တာ အုပ္္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ဖီကိုနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ပါတီကိုပါ ႐ုိက္ခတ္ခဲ့ပါတယ္။ “ဖီကိုေပၚမွာ ဖိအားေတြ ပိုမ်ားလာပါတယ္။ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ေရာဘတ္ ကာလီနက္  ႏုတ္ထြက္မႈဟာ အစိုးရအဖြဲ႔ ဆက္လက္ရွင္သန္ေရးအတြက္ အေျခအေနတရပ္ ျဖစ္သြားေစပါတယ္” လို႔ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ ဂရီဂိုရီ မက္္ဇ္နီေကာ့ဗ္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဖီကိုကလည္း တခါက စာနယ္ဇင္းသမားေတြကို ညစ္ပတ္တဲ့ စလိုဗက္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည့္တန္ဆာေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ဖူးတာေၾကာင့္ သတင္းမီဒီယာေတြကေတာ့ သူ႔ကို ဖိအားေပး ေမးခြန္းထုတ္လာၾကတာဟာ အဆန္းေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ခုသတင္းသမား Kuciak နဲ႔ သူ႔ခ်စ္သူတို႔ အသတ္ခံရတဲ့ လူသတ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သတင္းေပး အကူအညီေပးႏုိင္သူကို ယူ႐ုိေငြ တသန္း ခ်ီးျမႇင့္မယ္လို႔ ကမ္းလွမ္းထုတ္ျပန္ထားေတာ့ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဖီကို အစိုးရဟာ အမွန္တရားနဲ႔ တရားမွ်တမႈဘက္က အၿမဲရပ္တည္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့၊ အလုပ္အေကၽြးျပဳဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြကို တကယ္ပဲ အသိအမွတ္ျပဳ အကူအညီေတာင္းတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဟန္ျပသက္သက္လုပ္ျပၿပီး သတင္းမီဒီယာေတြကို အျပစ္ဖို႔ ဖိအားေပးဖို႔ ႀကိဳးစားေနတာလား ဆိုတာကို စဥ္းစားစရာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖီကိုဟာ သူ႔ပါတီရဲ႕ ဦးတည္ရပ္တည္ခ်က္ဟာ ဘာဆိုတာကို အေသအခ်ာ ျပန္ဆန္းစစ္မယ္ဆိုရင္ ျမင္သာထင္ရွား ျဖစ္လာမယ္ဆိုတာကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ သတိထားရမွာက အဲဒီလို ႏုိင္ငံတကာအေရးကိစၥေတြ ႀကံဳရတဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုျဖစ္ခဲ့တာလဲ၊ ဘယ္သူေတြက ဘာေတြေျပာၿပီး ဘာေတြလုပ္ခဲ့ၾကသလဲ၊ ျပႆနာေရာ တကယ္ေျပေပ်ာက္သြားရဲ႕လား၊ ျဖစ္လာႏုိင္စရာ ျပႆနာေတြအတြက္ ေရခံေျမခံေတြကို ဖန္တည္းေပးခဲ့သလား ဆိုတာေတြကို အေသအခ်ာ ဆန္းစစ္ေဝဖန္ ဆံုးျဖတ္လို႔ရႏုိင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရပ္တည္ယံုၾကည္မႈအရေတာ့ သတင္းသမားဆိုတာဟာ အမွန္တရားဘက္က ရပ္တည္ရမယ္၊ အမွန္တရားကို ထိပါးေႏွာင့္ယွက္လာတာနဲ႔ ရဲရဲတင္းတင္း ကိုယ္က်ိုဳးစြန္႔ အနစ္နာခံ၊ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ျပည္သူလူထုကို ျဖစ္ရပ္မွန္အတိုင္း တင္ျပအသိေပးဖို႔ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခု က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း သတင္းသမားေတြအေပၚ အစိုးရနဲ႔ အာဏာကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲ စစ္အာဏာရွင္ေတြက အျမင္တိမ္းေစာင္း တခါတရံ ရန္သူေတြလိုေတာင္ သေဘာထား အမ်ိဳးမ်ိဳးဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္မႈေတြ လုပ္ေနသလို၊ ဖမ္းဆီးတရားစြဲ ေထာင္ခ်တာေတြ လုပ္ေနသလို ေခ်ာင္းေျမာင္းတိုက္ခိုက္၊ သတ္ျဖတ္တာမ်ိဳးေတြအထိ လုပ္လာၾကတာကို ေတြ႔လာရတဲ့အတြက္ သတင္းသမားေတြအေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးကို အထူးသတိထားဖို႔၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ခုခံကာကြယ္တတ္ဖို႔ လိုအပ္လာၿပီး သတိရွိၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ အႏၱရာယ္ရွိလာ၊ အုပ္စိုးသူေတြကလည္း ႏွိပ္ကြပ္လာတဲ့အတြက္ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္တင္ျပဖို႔ ေနာက္တြန္႔မသြား ေသြးေၾကာင္မသြားၾကဖို႔လည္း တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ အမွန္တရားဘက္က ရဲရဲတင္းတင္း ရပ္တည္၊ အမွန္တရားဘက္က ခုခံကာကြယ္ၾကရမယ့္ သတင္းသမားေတြဟာ ဒီမိုကေရစီေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခိုင္မာအားေကာင္းဖို႔အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑က တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားၾကဖို႔ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ တာဝန္ကို ေလးစား တန္ဖုိးထား ဂုဏ္ယူတတ္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ရပါတယ္။        ။