ယံုမွတ္လို႔ ပံုအပ္လို႔မရေတာ့တဲ့အျဖစ္
DVB
·
February 27, 2018
ဒီေဆာင္းပါးကိုေတာ့ တခါက သတင္းသမား ကဗ်ာဆရာ ဒီလက္မ်ိဳး ေရးခဲ့တဲ့ “ၾကားရတဲ့သတင္းေတြ မေကာင္းဘူး” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာနာမည္ေလးနဲ႔ပဲ စလိုက္ခ်င္ပါတယ္။ တကယ္ပဲ ၾကားရတဲ့သတင္းေတြက မေကာင္းတာကေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။ ကမာၻတဝန္းမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေတြကအစ ကိုယ့္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းေတြအဆံုး ၾကားရတဲ့သတင္းေတြက အေကာင္းထက္ အဆိုးက မ်ားေနေတာ့ ကဗ်ာဆရာ ဒီလက္မ်ိဳးရဲ႕ ကဗ်ာနာမည္ေလးက အံဝင္ခြင္က် ျဖစ္ေနတာမို႔ အဲဒီနာမည္ေလးနဲ႔ပဲ ေဆာင္းပါးကို စလိုက္ပါရေစ။
အျဖစ္ကေတာ့ ဒီလိုပါ။ အခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလလယ္ပိုင္းမွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပါရီအေျခစိုက္ နယ္ျခားမဲ့ ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔ (MSF) က သူတို႔အဖြဲ႔က လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း တိုင္စာ ဒါမွမဟုတ္ သတိေပးစာေပါင္း ၁၄၆ ေစာင္ လက္ခံရရွိခဲ့ၿပီး အဲဒီအထဲက ၄၀ ဟာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိပါးေႏွာင့္ယွက္မႈ၊ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ကူညီေထာက္ပ့ံေရးအဖြဲ႔ေတြထဲမွာ အန္ဂ်ီအိုေပါင္း ၂၀၊ တြဲဖက္ေဆာင္ရြက္သူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံ ၉၀ ေက်ာ္မွာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို ျဖစ္ေစတဲ့ မတရားမႈေတြ ကင္းစင္ပေပ်ာက္ေရး အကူအညီေပး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္း (Oxfam) အဖြဲ႔ႀကီးက အစျပဳ ပါဝင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ မေကာင္းသတင္းဟာ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၄ ရက္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔ေလာက္ကစၿပီး ပ်ံ႔ႏွံ႔လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ္အက္စ္အက္ဖ္္ကေတာ့ သူတို႔အဖြဲ႔က အဲဒီစြပ္စဲြမႈေတြထဲက ၂၄ မႈကို ကိုင္တြယ္ခဲ့ၿပီး ဝန္ထမ္း ၁၉ ေယာက္ကို အလုပ္က ထုတ္ပစ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါတယ္။
အမ္အက္စ္အက္ဖ္အဖြဲ႔ဟာ ကမာၻတဝန္းလံုးမွာ ဝန္ထမ္းေပါင္း ၄၀၀၀၀ ေလာက္နဲ႔ ပဋိပကၡဇုန္ေတြမွာ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ကူညီပ့့ံပိုးမႈေတြ ေပးအပ္ေနတဲ့ ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး ကူညီေထာက္ပ့ံေရးအဖြဲ႔ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔အဖြဲ႔က “မေတာ္တေရာ္လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာေတြ မွန္မွန္ႀကီး တိုးမ်ားလာေပမယ့္ အမ္အက္စ္အက္ဖ္က အဲဒီမေတာ္တေရာ္လုပ္မႈေတြကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပထားတာမ်ိဳး မရွိဘူး ဆိုတာကိုလည္း သိထားပါတယ္” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီဖြင့္ခ်စြပ္စဲြခ်က္ေတြဟာ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းအဖြဲ႔ႀကီးက ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေဟတီႏိုင္ငံမွာ ေျမငလ်င္လႈပ္အၿပီး ကူညီပံ့ပိုးမႈေတြ သြားေရာက္လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အခ်ိန္အတြင္း သူ႔ဝန္ထမ္းတခ်ိဳ႕က ျပည့္တန္ဆာေတြကို အသံုးခ်ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚလာၿပီး ျပႆနာေတြနဲ႔ လံုးေထြးေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ေပၚေပါက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ အမနာပ သတင္းေတြေၾကာင့္ပဲ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းအဖြဲ႔ရဲ႕ ဒုတိယအႀကီးအကဲ ပင္နီေလာရင့္စ္ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ရတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဝန္ႀကီး ပင္နီ ေမာေဒါင့္ထ္က စေတာ့ဟုမ္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတခုမွာ “ရွင္တို႔က တကယ့္အေရးႀကီးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ ဒါမွမဟုတ္ စြပ္စဲြခ်က္တိုင္းကို အစီရင္ခံမႈ မရွိဘူးဆိုရင္…. က်မတို႔ဟာ တြဲဖက္ေဆာင္ရြက္သူေတြ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး” လို႔ သူ႔ရဲ႕ ဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ သူ႔ရဲ႕မိန္႔ခြန္းစကားကုိ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေမာေဒါင့္ထ္က ေဟတီ ျပည့္တန္ဆာသံုးစြဲမႈ စြပ္စဲြခ်က္ေတြဟာ ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္စရာပါပဲလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဝန္ထမ္းေတြက သူတို႔ေပးအပ္ရမယ့္ ပံ့ပိုးပစၥည္းေတြအတြက္ ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြဆီက လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ တံု႔ျပန္မႈေတြကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတယ္လို႔လည္း တိုင္စာေတြမွာ ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီစြပ္စဲြခ်က္ေတြထဲမွာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းရဲ႕ ေဟတီမစ္ရွင္ အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏိုင္ငံသား ႐ိုလန္ဗင္ ေစာင္ဝမ္းေမးရန္းရဲ႕ ျပဳမူေဆာင္ရြက္မႈ ေတြဟာ သူ ခ်တ္ဒ္ႏုိင္ငံထဲမွာ ကူညီပံ့ပိုးမႈေတြ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ကတည္းက တိုင္တန္း ေျပာဆိုမႈေတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္သလို ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔လည္း ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ သူဟာ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းက ႏုတ္ထြက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ကူညီပံ့ပိုးမႈ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျပင္သစ္ ကူညီပံ့ပိုးမႈ အဖြဲ႔မွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ ရက္ ဗုဒၶဟူးေန႔ အစီရင္ခံစာေတြထဲမွာ ႐ိုလန္ဗင္ ေဟာင္ဝမ္းေမးရန္ဟာ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းမွာ ဝင္မလုပ္ခင္ ၿဗိတိသၽွ ေဆးဘက္ဆိုင္ရာ ကူညီပံ့ပိုးမႈက လိုင္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံ မာလင္းမွာ ဝင္ေရာက္ကူညီပံံ့ပိုးမႈေတြ လုပ္ခဲ့တုန္းကတည္းက ျပည့္တန္ဆာေတြကို အသံုးျပဳမႈနဲ႔ တိုင္တန္းမႈေတြ ရွိေနခဲ့တယ္ ဆိုတာကို ေဖာ္ျပထားခဲ့တာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဆြီဒစ္ ကူညီပံ့ပိုးေရးဝန္ထမ္းေဟာင္း တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ေအမီရာ မာလစ္မီလာကေတာ့ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားမႈ သတင္းေအဂ်င္စီ အိုင္ရင္း (IRIN) ကို သူ လိုင္ေဘးရီးယားမွာ ႐ိုလန္နဲ႔တြဲၿပီး အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာကတည္းက သူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တိုင္တန္းမႈတခု လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေအမီရာက ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္က တိုင္းမ္စ္ သတင္းစာမွာ ႐ိုလန္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အစပိုင္း အစီရင္ခံစာကို ေတြ႔လိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ သတိရသြားၿပီး “ဘုရားေရ… သူ ဒီလိုလုပ္လာခဲ့တာ ၁၄ ႏွစ္ေလာက္ရွိေနၿပီေလ” လို႔ ေတြးမိလိုက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
မာလစ္မီလာက “သူဟာ ဒီစနစ္ထဲမွာပဲ လွည့္ပတ္ေနတာပဲ… လိုင္ေဘးရီးယားကေန ခ်တ္ဒ္၊ အဲဒီကမွ ေဟတီ၊ ေနာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို သြားၿပီး လုပ္ေနခဲ့တာပဲ။ တေယာက္ေယာက္ကေတာ့ မွန္မွန္ကန္ကန္ စစ္ေဆးသင့္ၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္ရွင္” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းအဖြဲ႔ႀကီးကေတာ့ ဗုဒၶဟူးေန႔ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေဟတီႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေနာက္ထပ္ ဒါ႐ိုက္တာတေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဒမီးယန္းဘာရင္းေဒါ့ဖ္ကိုလည္း သူ႔ရဲ႕ ရာထူးသက္တမ္း ၅ ႏွစ္ျပည့္အၿပီး ၂၀၁၇ မွာ အဖြဲ႔က ထုတ္ပယ္ပစ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း အတည္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းက “ထုတ္ပယ္ပစ္လိုက္တာက လိင္ဆိုင္ရာ မဖြယ္မရာ ျပဳမူမႈနဲ႔ မဆက္စပ္ပါဘူး။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အမႈေတြနဲ႔လည္း မဆက္စပ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မမွန္မကန္ မဖြယ္မရာ အျပဳအမူေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြကေတာ့ ရွိေနခဲ့ပါတယ္” လို႔ အတည္ျပဳ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
႐ိုလန္အပါအဝင္ ဝန္ထမ္း ၄ ေယာက္နဲ႔ တျခား ၃ ေယာက္ အလုပ္က အထုတ္ခံခဲ့ရတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဟတီ ျပည့္တန္ဆာအသံုးျပဳမႈကို အဖြဲ႔တြင္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမာေဒါင့္ထ္က “အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို သူတို႔ သြားခြင့္ျပဳလိုက္ၿပီ။ သူတို႔က အလႉရွင္ေတြကိုလည္း အေၾကာင္းမၾကား၊ သူတို႔ရဲ႕ ထိန္းညိႇေရးအဖြဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္ေတြကိုလည္း သတင္းမပို႔ခဲ့ၾကပါဘူး” လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူကပဲ “အဲဒါက အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြသာ မဟုတ္ပါဘူး၊ အဲဒါေတြ မရွိ႐ံုသာမကဘဲ ကိုယ္က်င့္သိကၡာအရ ဦးေဆာင္မႈမဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္” လို႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
သူေျပာတာ အမွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ဆင္းရဲဒုကၡ ေရာက္ေနသူေတြကို ကူညီပ့ံပိုးေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမွာ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ဝန္ထမ္း ႀကီးငယ္ေတြဟာ အနိမ့္ဆံုး ႐ိုး႐ိုးသားသားနဲ႔ အမ်ားအက်ိဳးစီးပြား မရွိဆင္းရဲသားေတြရဲ႕ ဘဝကို စာနာ နားလည္နိုင္တဲ့သူေတြ ျဖစ္သင့္ပါတယ္၊ ျဖစ္ရမွာပါ။ အဲဒီလို လူေတြကအစ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားရွာ၊ ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးေနရင္ေတာ့ ဘယ္သူ႔ကိုယံုလို႔ ပံုရမွာလဲလို႔ ေမးရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္ေနၿပီလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။
ၿဗိတိသၽွအမ်ိဳးသမီး ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္ မင္နီဒ႐ိုင္ဗာကလည္း သူ႔ရဲ႕ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္း သံအမတ္ရာထူးကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ အဂၤါေန႔က ဒီ အမနာပ သတင္းအေပၚ အဖြဲ႔ရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈကို ဝမ္းနည္းစိတ္ပ်က္ရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာၿပီး ႏုတ္ထြက္ခဲ့ပါတယ္။
ကေလးသူငယ္ ကယ္တင္ေရးအဖြဲ႔ႀကီး (Save the Children) ဆိုရင္လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ကမာၻတဝန္းမွာ သူ႔ရဲ႕ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမႈ ၁၉၃ မႈနဲ႔ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေႏွာင့္အယွက္ျပဳမႈ ၃၅ မႈကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းခဲ့ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းရဲ႕ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ မတ္ခ္ ဂိုးလ္ဒါရင္းကလည္း ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ေရြးခ်ယ္မႈေကာ္မတီကို ေဟတီ အပုပ္နံ႔သတင္းေတြကို သယ္တိုင္းမ္စ္က ထုတ္ေဖာ္ေရးသားၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ လိင္ပိုင္း မဖြယ္မရာျပဳမႈ အမႈအခင္းအသစ္ ၂၆ မႈကို သူ လက္ခံရရွိခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအမႈအသစ္ေတြထဲမွာ တခ်ိဳ႕က သမိုင္းေၾကာင္းအရ ျဖစ္ခဲ့တာေတြနဲ႔ ေအာက္က္ဆ္ဖမ္းရဲ႕ ကူညီပံ့ပိုးမႈ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံ ၁၆ ႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ လိင္ဆိုင္ရာ မဖြယ္မရာျပဳမႈ အမႈအခင္းေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဝန္ခံေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
အဲဒီလို ကမာၻေက်ာ္ ကူညီပံ့ပိုးမႈ အဖြဲ႔ႀကီးေတြက ဝန္ထမ္းေတြထဲမွာေတာင္ ဒီလို ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးတဲ့ အေတြးအေခၚရွိသူေတြ ပါဝင္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုေတာ့ ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ လက္ခံရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူသားေတြရဲ႕ ေဖာက္ျပန္တတ္တဲ့ သဘာဝကို သတိျပဳသင့္ၾကပါတယ္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံတိုင္းက ျပည္သူလူထုေတြအေနနဲ႔ အသိတရားနဲ႔ သတိရွိၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေျပာတိုင္းယံုၿပီး ပံုမအပ္မိဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း သတိေပးလိုက္ရပါတယ္။ ။
