အေမရိကန္ရဲ႕ ေခတ္သစ္သမိုင္းမွာ ေသေက်ဒဏ္ရာရမႈ အမ်ားဆံုး ေက်ာင္းတြင္းပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈတခု ျဖစ္ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔က ဖေလာ္ရီဒါ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့သူက အသက္ ၁၉ ႏွစ္သာ ရွိေသးတဲ့ နီကိုလတ္စ္ ခ႐ုဇ္က သူဟာ ခန္းမတေလၽွာက္နဲ႔ ေက်ာင္းဝင္းအတြင္းမွာ သူ ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကို စၿပီး ပစ္ခတ္ခဲ့တယ္လို႔ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔ကို ဝန္ခံေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္ ပတ္လင္းဒ္မွာရွိတဲ့ မာဂ်ိဳရီ စတုန္းမင္း ေဒါက္ဂလတ္စ္ အထက္တန္းေက်ာင္းကို အူဘာ အငွားကားနဲ႔ ဗုဒၶဟူးေန႔ မြန္းလြဲ ၂ နာရီ ၁၉ မိနစ္မွာ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး သူ႔ရဲ႕ ေအအာ-၁၅ ဆင္မီေအာ္ေတာ္မစ္တစ္႐ိုင္ဖယ္ကို ထုတ္ယူလိုက္ၿပီး ေက်ာင္းထဲမွာရွိေနတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကို ပစ္ခတ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လိ႔ု ၾကာသပေတးေန႔မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ တာဝန္ရွိ အာဏာပိုင္ေတြက အေသးစိတ္ ေဖာ္ျပ ေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ မစၥတာခ႐ုဇ္ဟာ ပထမ ေျမညီထပ္မွာရွိတဲ့ စာသင္ခန္း ၅ ခန္းထဲမွာရွိတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကို ပစ္ခတ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အေဆာက္အဦ ပထမထပ္က သစ္လြင္ေက်ာင္းသားေတြကို ပစ္ခတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သူက သူ႔ရဲ႕႐ိုင္ဖယ္ေသနတ္နဲ႔ က်ည္ကာအက်ႌ၊ က်ည္ဆန္ေတြကို ေလွကားမွာ ပစ္ခ်ထားခဲ့ၿပီး အလန္႔တၾကား ေျပးလႊားေနၾကတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြနဲ႔ ေရာေႏွာၿပီး ထြက္ေျပးသြားခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ အာဏာပိုင္ေတြက သတင္းမီဒီယာေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၁၇ ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၁၅ ေယာက္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့တယ္လို႔ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းကေန ထြက္ေျပးခဲ့ၿပီး သူက ေဝါလ္မတ္ကို လမ္းေလၽွာက္သြားခဲ့ၿပီး ေျမေအာက္မီးရထားဘူတာမွာ ေသာက္စရာတခု ဝယ္ေသာက္ခဲ့သလို မက္ေဒၚနယ္လ္ဆိုင္မွာလည္း ခဏ ရပ္ဆိုင္းခဲ့ေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မြန္းလြဲ ၃း၄၁ မိနစ္ အခ်ိန္မွာေတာ့ လူေနရပ္ကြက္ထဲမွာ လမ္းေလၽွာက္ေနတုန္း ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔ရဲ႕ ဖမ္းဆီးတာကို ခံခဲ့ရပါတယ္။ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔က နီကိုလတ္စ္ ခ႐ုဇ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သိထားခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြက ခ႐ုဇ္ဟာ မာဂ်ိဳရီ စတုန္းမင္း ေဒါက္ဂလတ္စ္ အထက္တန္းေက်ာင္းက ေက်ာင္းစည္းကမ္းအရ ေက်ာင္းထုတ္ခံထားရတဲ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္ ျဖစ္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ သူ ဘယ္တုန္းက ေက်ာင္းထုတ္ခံခဲ့ရတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္နဲ႔ တျခား အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို မသိရေသးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ခုေတာ့ ဒီပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ကို ႀကိဳတင္လူသတ္ဖို႔ ႀကံစည္မႈ ပုဒ္မ ၁၇ ခုနဲ႔ တရားစြဲဆိုထားခဲ့ၿပီလုိ႔ သိရပါတယ္။ သူကလည္း သူဟာ ေအအာ-၁၅ ဆင္မီေအာ္တိုမက္တစ္႐ိုင္ဖယ္၊ က်ည္ဆန္ေဘာက္ဆ္ေတြနဲ႔ လက္နက္ခဲယမ္းေတြကို သယ္ယူသြားခဲ့တယ္လို႔ ဝန္ခံေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဒသ သတင္းေဖာ္ျပခ်က္တခ်ိဳ႕အရ အေမရိကန္ ဖက္ဒရယ္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ (အက္ဖ္ဘီအိုင္) ကို ယူက်ဳကေန နီကိုလတ္စ္ ခ႐ုဇ္လို႔ နာမည္ခံတေယာက္က “က်ဳပ္က ေက်ာင္းတြင္းပစ္ခတ္ေရးနဲ႔ တကယ့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳသူတေယာက္ ျဖစ္လာပါေတာ့မယ္” လို႔ ပုိ႔စ္တခုတင္ၿပီး သတိေပးတာကို စက္တင္ဘာလထဲမွာ ေတြ႔ရွိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဗီြဒီယို ဘေလာ့ဂါ တေယာက္ကိုေတာ့ အက္ဖ္ဘီအိုင္ကို ေဝဖန္သတိေပးခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ သူ႔ကို အက္ဖ္ဘီအိုင္က ေခၚၿပီး ေမးျမန္းစစ္ေဆးတာ လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ ေဒသဆိုင္ရာ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔ကိုေတာ့ အသိေပး သတိေပးတာမ်ိဳး မလုပ္ခဲ့ဘူးလို႔လည္း ေဒသခံ သတင္းမီဒီယာတခ်ိဳ႕က ေဖာ္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ စံုစမ္းေရးမႉးေတြကေတာ့ အဲဒီေဝဖန္ေျပာဆိုမႈ ပို႔စ္တင္ခဲ့သူဟာ ဘယ္သူဘယ္ဝါ ဆိုတာကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး သတင္းေတြအရေတာ့ အက္ဖ္ဘီအိုင္က သူတို႔ကို ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႀကိဳတင္အသိေပးတာမ်ိဳး ခံခဲ့ရတယ္ ဆုိတာကို ဝန္ခံေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပုလိပ္အဖြဲ႔ကေတာ့ ဒီပစ္ခတ္မႈ ဘာျဖစ္လို႔ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ ဆုိတာကို အဆံုးအျဖတ္ မေပးႏိုင္ေသးပါဘူး။ ခ႐ုဇ္ကိုေတာ့ ေၾကာက္လန္႔တၾကား ျဖစ္ေနတဲ့ၾကားက သူတို႔ရဲ႕ ဆဲလ္ဖုန္းေတြနဲ႔ ဗီြဒီယို ႐ိုက္ကူးထားခဲ့ၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ဗီြဒီယိုမွတ္တမ္းေတြအရ ဗုဒၶဟူးေန႔ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ စြပ္စဲြၿပီး ပင္မ ဘ႐ိုးဝပ္ဒ္ေကာင္တီ အက်ဥ္းေထာင္မွာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတာမ်ိဳး မလုပ္ႏိုင္ေအာင္လည္း ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္႐ႈထားပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းတြင္း ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈမွာ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ ေအအာ-၁၅ ဆင္မီေအာ္တိုမက္တစ္ ႐ိုင္ဖယ္ကို ဖေလာ္ရီဒါက ဆန္း႐ိုက္စ္ လက္နက္ဆိုင္မွာ တရားဝင္ ဝယ္ယူခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဖက္ဒရယ္ တရားဥပေဒ ထိန္းသိမ္းေရးအရာရွိ တေယာက္က ဆိုပါတယ္။ ဖမ္းဆီးမႈ မွတ္တမ္းအရ ခ႐ုဇ္ဟာ အဲဒီ႐ိုင္ဖယ္ကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ကတည္းက ဝယ္ယူခဲ့တယ္လိ႔ု ေဖာ္ျပထားခဲ့ပါတယ္။ မိုင္ယာမီ အရက္၊ ေဆးရြက္ႀကီး၊ လက္နက္နဲ႔ ေပါက္ကြဲေစတတ္တဲ့ပစၥည္း ဗ်ဴ႐ိုက တာဝန္ခံ အထူးစံုစမ္းေရးမႉးျဖစ္သူ ပီတာေဂ် ေဖာ္ဆယ္လီက “ဒီလက္နက္ကို ဝယ္ယူတာမွာေတာ့ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္တာမ်ိဳး မရွိပါဘူး” လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဖေလာ္ရီဒါမွာ ေအအာ-၁၅ တလက္ဟာ လက္ကိုင္ေသနတ္တို တလက္ထက္ေတာင္ ဝယ္ရတာ လြယ္ကူၿပီး အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္သူေတြအတြက္ ေရြးခ်ယ္စရာေကာင္းတဲ့ လက္နက္ေကာင္းတခု ျဖစ္လာေနၿပီလို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လူအစုအၿပံဳလိုက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈႏႈန္း ျမင့္တက္လာရတဲ့ အေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းေဖာ္ျပဖိ႔ု ႀကိဳးစားတဲ့ သုေတသနျပဳမႈက ျပဆိုေနပါတယ္။ ဒီပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ပါဆိုရင္ ေခတ္သစ္ အေမရိကန္သမိုင္းမွာ လူထိခိုက္ေသဆံုးမႈ အမ်ားဆံုး ပစ္ခတ္မႈ ၁၀ ခုထဲက ၃ ခုဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ လ အတြင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေနာက္ဆံုး ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈမွာေတာ့ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ကေန ၄၉ ႏွစ္အရြယ္အထိ ေက်ာင္းသား ၁၄ ေယာက္နဲ႔ ဆရာ ၃ ေယာက္ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ လူသိမ်ားတဲ့ ေဘာလံုးနည္းျပတေယာက္နဲ႔ စာသင္ခန္းတံခါးဝမွာ ရပ္ေနရင္း ေက်ာင္းသားငယ္တေယာက္ရဲ႕ အသက္ကို ကယ္ဆယ္လိုက္ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမယ့္ ပထဝီဆရာ တေယာက္လည္း ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ဒီလို စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ခတ္ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္္တာဟာ အဆန္းမဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ျဖစ္သင့္တဲ့ အရာတခု မဟုတ္သလို ဒီလို ေၾကကြဲစရာ အျဖစ္ဆိုးမ်ိဳးေတြ ထပ္ၿပီးမျဖစ္ပြားရေအာင္ အစိုးရက ကာကြယ္တားဆီးမႈ လုပ္ေပးဖို႔ တာဝန္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လက္နက္ တို ရွည္ေတြကို အလြယ္တကူ ဝယ္ယူလို႔ ရေနတဲ့ကိစၥ၊ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ တနည္းနည္းနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္တဲ့ ႀကိဳးစားမႈတခုခု ေပၚေပါက္လာတိုင္း ၾကားက ဝင္ေရာက္ကန္႔ကြက္ဖို႔ အရွိန္ၾသဇာသံုးေလ့ရွိတဲ့ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသား႐ိုင္ဖယ္အသင္းႀကီးက ရွိေနေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ လက္နက္ ေရာင္းခ်၊ ဝယ္ယူကိုင္ေဆာင္မႈေတြကို စနစ္တက် ကိုင္တြယ္ထိန္းခ်ဳပ္မႈ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ေျပာရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နီဗားဒါးျပည္နယ္ လတ္စ္ဗီးဂတ္စ္ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္ေရးသားခဲ့တဲ့  “ထိတ္လန္႔ေခ်ာက္ခ်ားစရာ လတ္စ္ဗီးဂတ္စ္ ပစ္ခတ္မႈ၊ အေမရိကန္နဲ႔ ေသနတ္” ေဆာင္းပါးမွာ က်ေနာ္ေရးခဲ့တဲ့ အပိုဒ္ကေလးနဲ႔ပဲ အခုေဆာင္းပါးကိုလည္း နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါရေစ။ ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တခုကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈေတြ ျဖစ္တိုင္း လက္နက္ေတြကို ပိုၿပီးထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ဥပေဒျပင္ဆင္ဖို႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ ႀကိဳးစားတဲ့အခါတုိုင္း ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသား႐ိုင္ဖယ္အသင္းႀကီးအေနနဲ႔ ရန္ပံုေငြေတြ ပိုရွာေဖြၿပီး ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို ကန္႔ကြက္ဖို႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကို စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္း ကန္႔ကြက္တာမ်ိဳးေတြ ဆက္မလုပ္ဘဲ အတိုင္းအတာတခုအထိ ပိုၿပီးတင္းက်ပ္တဲ့ လက္နက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို လက္ခံလိုက္ဖို႔ သေဘာထားေတြကို ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ အသက္အႏၲရာယ္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ ေျပာင္းလဲၾကဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီလို႔ ေျပာရမွာပါပဲ။          ။